Dissertatio inauguralis medica zincum chemicum inquirens ...

11쪽

PROOEMIUM.

n eligendo Specimine inaugurali varia sese mihi obtulerunt scribendi argumenta tam ex theoreticis, ut aiunt, disciplinis medicis, quam ex practicis, quae uberiori examine non indigna, tyroni autem ardua, eiusque viribus, nisi quae ab aliis dicta iam essent, denuo repeteret, plane disparia videbantur. Sum si igitur ex illa scientia, cui addiscendae longius temporis spatium impendere licuit, materiam, quae, tum quia ad illam hu-

A meri

12쪽

21neri paullo magis quam ad aliam valere videbantur , tum quia a ceteris scriptoribus nondum plane exhaustam sensit , imprimis sese mihi commendauit. De Zinco igitur scribere mecum constitui, eam ob caussam , quia libros non noui, qui comprehenderent talem conscriptam delineationem originis, naturae, assinitatum erga alia metalla, et usus mechanici atque medici huius Semimetalli, ut nullum elapsum sit experimentum cum eo institutum. In hac autem Dissertatione de Zinco in genere, scripsi, de eius historia, praeparatione, partibus constituentibus, γε- nitatibus erga alia Metalla, Salia atque Menstrua, et nihili de eis praetermisi, quae principes Chemicorum experimentis suis illustrarunt: mea autem quae sunt Experimenta, Asterisco notavi. l

Quae de usu medico Zinci, tum ex meis, tum ex aliis obseruationibus proferenda in promtu habeo, de industria omisi . alio vero loco, si quae praesenti dissertatione exhibui, peritis harum rerum arbitris non plane displicuisse cognovero, fusius ea tradam.

13쪽

De Z in eo in Genere.

Zincum nec graecis, nec arabicis, nec latinis scriptoribus cognitum erat. Primus qui eius mentionem fecit THEOPHRA-sTvs PARACEI sus est. Apud illum et alios deinde priores scriptores variis gaudet nominibus. Sic nominatur ab AGRICOLA Colmtrefeyu, WALLERIO Contreseit, seu Tutianego, seu Spi auter, voYLE Speltrum, po Taeto Stannum indicum, 1vNsio in Minerat. Marcant, uti et GMELINo in Mat. med. et Chemia. Kalaem seu Kaloen KIRCHERO; fCHWENKFELDIo Κa mi a metallica. Dicitur

apud Alchemicos Philosophorum Chalybs, quia scintillos format,

Metallas deaurat et deargentat. Vnde et Marcasita aurea, quia Cu- Pro auri colorem conciliat. ALBER Tvs MAGNvs hoc nomine illud apellat, simulque falso contendit, quod Venerem albam reddat. Apud sCHROEDERVM contra Marcassita pallida, et quidem recte vocatur; Zinco enim, quum sit album, hoc nomen non conue-isit; faciei eius nihil inest flaui, fusui seu aurei. Speculum ortis seu aes immaturum PARACELso audit, Silentio alias innumerabiles denominationes Zinci praςtereo.

De Z in ei Patria.

Patriam eius antiquissimam, Germaniam esse, Chemicorum PlureS aiterunt. PARACELs Vs enim Huehienbergae in Carinthia iam effossum dicit, quod hodie non constat. Purum siue nudum nulli cubi reperiri omnes fere confirmant, nisi filamenta ista grysea et flexilia metallica, ochra circumdata, flava, et igni admota, flagrantia, quae in vicina Limburgi et Rammeisbergae obseruarunt Cl. de DOMARE et alii, solius naturae ministerio producta

cenicamus ). Gostariae praesertim ex commixtis Sis, iris, scis, Λ i lunae

14쪽

Iunae Cadmiae etc. mineris ustis prodit, per cassiones infusione. Test e scHWENRFELDio, clinera eius in Valle Gigantum , et BRvEKN ANNO teste: nudum, prope oppidum Gastein in Ba uaria, sic et Freybergae, rubrum, album ac flauum, reperitur. Cl. BRAN autem, Chemicos de eius ortu et mineris, certiores fecit An. I73o,

quum mineras lapidis Calaminaris Galenae et Pseudogalenae Ratt-Wichiae inuenerit. Cl. fCHWABE An. i 783, seu uti vult Ber annus 174r, modum e mineris caerula eo gryseis purum Z in cum destitilandi, docuit. POTT et MARGRArius proximi his sunt, qui de pseudogalena et mineris istis scripserunt ). De Znco indico, CRAMERus: fertur, inquit, nemini europaeorum istas regiones experiundo intrandi, libertatem concedi, inde et methodus conficiendi, seu ubi effoditus, plane incognitus. In vetustissimo libello germanico, cui Titulus jTaedae trifidae Chemiae, annotatur, Zincum ex India iam olim eXportatum esse, pro laequilibrio nauium et eorum depressione facilitanda, et ad templorum tur

res tegendas.

Anglici Zinci meminit sc ΠπEDEN post Gius , qui contendit mineram Zinci, in Anslia esse, speciem minerae plumbeae, sed durio

rem albentiorem, plusque nitentem, vetiis pluatit, eis etc. WEFFERVs contra in Minerat. fatetur: se anglicas fere ubiuis Zinci mineras quaesiuisse frustra. Cel. BERGMANN refert, Anglum quendam, vi artem Zincum destillandi addisceret, C inam olim octo profectum, feliciterque domum rediisse , sed hac arte sufficienter instructum, assidue illam occultasse. Hungaria etiam Zinci haud plane expers est; ibi enim, at roro, Occurrere, HENNE Mus enarrat .

15쪽

Zinci praeparatio et methodus colligendi.

Minerae e quibus Zincum paratur ac ' collisitur illud continent vel i) calcinatum pursim, , particulis discretis,. quod rarissimum est, vel a) simpliciter phlogisto tantum priuatum, calcinatum, Particulis terreis et ferrugineis, varie mixtum c. g. in lapide Calaminar vel 3) mineralis tum ope acidi natiui seu aerei et vitrio lici, seu connubio oris mediante ferro '). I) Est minera Zinci calcisor-rnis, friabilis, flos Zinci naturalis albus, cum Ochra ferri rubra Vndulatim interposita . χ) Lapis calaminaris, eius praecipua ma ter, concrementum est Bolo simillimum late. U Zinci inhaerens argillae aut Bola cyli , in Carinthia copiosus, non procul a Galena plerumque degens ). Flammam coeruleam colore et odore Z in co similem edit , se in flavam reddit, ut, Zincum , flores praebet, similes ac aequales , floribus Zinci. Cum Syco tritum volatilem spargit odorem ' . In medio habet seu in sinu suo fouet Basi facillime flammabilis ac volatilis Linci nostri: et eo, medianto pinguedine siue principio inflammabili, procreatur semimetallunt

istud. MARGRA Upius pulchre per varia eXperimenta docuit, lapidum nostrum, gis carbonum ministerio, in retorta terrea clausa,

cuius collo vasculum, cum v semi impletum apponitur, ignis Vi V per horas duas aut tres subiectum, particulas producere globulos semimetallicos formantes, adhaerentes lateribus colli i stius retortae. Optimam methodum Zincium destillandi refert, eam esse, ubi lapi dis calaminaris ab omni humiditate liberati ac calcinati sumuntur Par tes VIII. carbonumque gloriam pars I.

Tali modo, e lapidis Calam. Polon. Ii j et his carbon. 3 ij comi Xti O- ne prodibant, Zinci puri Sit 3. Anglici. 3 iij. Vraticla.. 3 iv 3. anglicie Parochia Haly eli 3 vij etc. De Linco hae methodo purato A 3 plures

) de quo plura in Analysi nostra chemica.

16쪽

plures a Trinant, ductilius ac malleabilius esse communi. obstat

autem LEM ERY, qui contendit, nec carbones pro inducenda ductilitate sufficere. Porro BRvNNicra in Minerat. confirmat, Zincum pararie lapide calaminaris omni specie e. g. ex osteo, terreo, ferrugineo , fusco cauernoso, e minera sta e Galena et Pseudogalena rubente, Blende germanice dicta. Ex Ochra Zinci, colore lateritio praedita, spongiosa, ponderosa, venis albicantibus pertexta, capitur

teste 'REBER G et GRILL. ABRAHAMso N, In Prouincia quadam Chinae YvNNAN seu WHONAEN e profundissimis metalli dinis estoditur et tunc addito et adiecto inflammabili Principio carbonum, in vase clauso fusum, in formas Tahor dictas formatum Europaeis advehitur ' . Cui contra BERGΜANNVs qui modum quo Zincum in China excoquatur latere dicit. In ossicina Bristolii per descensum, et in Suecia feliciter per ascensum destillando producitur. Apud Gos- Iarienses Ao. i 6 17. iam iam sub fusionibus colligebatur ; pro M. iori autem huius semimetalli copia elicienda , ossicinae idoneae huic scopo sunt exstructae. Aliorum Metallorum aut semimetallorum modo e minera et aere fundi atque excoqui nequit, quia ignem fu-pit, et contactu destruitur aeris ). 3) Variae formae quibus Zin- cum latet mineralisatum, huc ne longus sim, referre nolo ).Zincum mineralis antia non nouimus acida, quam aereum et Vitrio- Iicum. Vnde et Zincum aeratum concretum etc,

Zinci Semimet alli descriptio,

Substantia est semimetallica, quae externa facie album seu stanneum et caeruleum quodammodo colorem exhibet. Pulveris aris e minime patitur, unde vel limando vel raspando tractandum est. Malleo aliquo modo cedit, si lente et frigida et cum V malleatur iouodsi autem ita malleatur ut incalescat, statim in rimas fuiscit. 4 Artem

17쪽

Artem Zincum laminandi, docuit Cel. les Acs, qui laminas ex illo

formauit tenues et quasi chartaceas. Igni admotum maxime fugit;-vum, sine ullo admixto inflammabili ex aperto crucibulo totum auolat, et minime uti alia Metalla scorias e terra ac cinere constantes relinquit. Leni igne liquent, ut Thernaometrum FARRENH. docet, quod sub calore fusorio eius gradus tandum 698, obseruante BERG-M ANNO tangit. Aucto igne, sub fumi forma euolans, superimpositis et vicinis corporibus frigidiusculis adhaeret, ibique format calcem quam flores Zinci nominamus. Flammam tandem viridescentem ostendit, adeoque consumitur, ut ne vestigia fere quidem eius praesentiae relinquat; ex qua veloci consumtione ac destructione, copiam maximam phlogisti cognoscimus. Cum metallis lique- saltu dissicillimis, si Zincum componere vis, necesse est, ut velocissimo ac vehementissimo igne , statim hJri et Cineris clauell. aliquam partem adiicias ὶ Cum 2ιo atque 'ho, facile confluit, eaque minus tractabilia reddit. Bismuthum, etsi maxime similitudine eius gaudere dicitur, minime patitur , et eo cum coire nequit. Sub fusione quidem, cum illo coire videtur , refrigeratum autem minime commixtum, sed separatum, massae lamellas formanti singulares, superimpositum Zincum apparet. Rapax est, et omnia

metalla secum ad altiora ducit, ergo volatilia reddit, si in aperto crucibulo sub igne sublimatorio, ad coitionem cogitur. Tritum, phosphoreum, electricum et lucens videtur. Solubile in Obus, solubile in vis et aere , si nouis scriptoribus fides habenda est ).

Calcinatum eius pondus ac moles augetur. Sonum quendam per

Noscitur, praeter externum colorem et fragilitatem, cuius opea ceteris Metallis facile distinguitur, eius praesentia, ubi candente

18쪽

quodam aere seu et minera aerata, flamma obseruatur vel viridescens vel caerulescens vel et phosphorescens, quae multo clarior, lucidior splendidiorque apparet quacunque alia flamma cuiusdam ςoncrementi inflammabilis , ita Vt oculi, eius lucem ac splendorern ferre non possint: porro, eX odore nares assiciente qui cum isto al-liaceo et arsenicali, quem Phosphoris flamma exhalat conuenit. Sic et adest, ubi Cuprum cum Minera aliqua susurn, colorem acquirit flauum. Deinde, Calcem eius puram adesse, eX eo colligitur, quod calefactum flavescat, refrigeratum audem primum resumat col rem albicantem. Ex his signis et ex Phosphorescentia Calcis, GAv-sius intellexit Lu DEMANNI lunam fixatam nil esse nisi flores Zinci. Vt autem partes essentiales seu constitutivas Zinci melius et a curatius cognoscamus, proferam quandam de Systemate et placitis Maiorum circa Metalla omnia. At tanta inter eos disientia etiam hae in re esse videtur, ut nihil certi ex iis pateat, quae de partibus constitutivis Metallorum et de intima eorum miXtione et congregatione cogitarint. Aliquot igitur Opiniones, praesertim autem eas, quae nouissimis conueniunt experimentis adducam. Talimodo CL poret in Distertatione de Sulphure metallico, eorum principiorum ita memoriam secit: DNec multus ero, inquit, ut demonstrem tria

illa sic dicta principia, S , s et g e Metallis elici vel si maius confici posse . Cui Cl. . Ei GEL. facile carere possumus principio arsenicali ac mercuriali HIAERNAE, VOGELII, POERNE RI , de IUSTI crvELMΑLZir, nisii ista metallica corpora pro eo principio habeamus.

Cl. WALLE RIVs solam putat Terram vitre scibilem cum inflammabili coniunctam, ad consti tuenda metalla susticere; sic et Cl. sAGE Terram specificam et phlogiston susscsre putauit ad generanda metalla: esia lato eorum principio inflammabili in ign e vehementi destruitur eorum fabrica et denuo admixto inflammabili, substantia prima hac ex Calce reducitur. Omnes autem fere in eo conueniunt, quod Metalla composita sint, ex Sale, Tςrta, Phlogisto, silue ex Sale, Sulaphure et Mercurio, Vt Becherus, Statilius aliique contendunt. Ill.

scopo LI δutem arbitratus cst , principia brutallorum consistere i) ei erra

19쪽

terra specifica r) salino principio et 3 inflammabili. Quod primam attinet, V vitrescibilem huc Vsque dictam, esse alcatinam, aluminosae proximam, et tunc demum vitrescentem, quum sit ab acido soluta et cum eo arctissime connexa: acido vero excluso, nullam vitrificationem feri posse. 2 Principium Mercuriale, esse Acidum volatile, rectificatum, muriatico proximum, eum principio terreo

vniendum; 3) phlogiston seu inflammabile , substantiam esse tenuissimam, summe volatilem acido maxime astanem, ἰde qua omnium eorum motus, color, metamorphosis et vita dependat.' Secundum hanc sententiam Ura Primum stamen, concipiens seu generans: Sal principium foecundans tantum, et phlogiston mouens, cuius accessione et vi, omnia crescunt metalla et ad maturitatem veniunt. Quae, si ita se habeant et ego inde opinor, metalla ac eorum mineras generari 'posse, ubi nostri telluris strata, materiem huic operi

idoneam, aptam, et tales continent terras, quae a Mineralogis metallorum matrices appellantur. Vniens omnium autem horum principium ignis est, et aqua , quibus exclusis, nec ulla possibilis minerarum connexio fit. Omnibus ergo metallis inest Terra, Sal et Phlogiston. Terra calcinando, Ignis vi Vitrescit, eius autem indotalem et naturam nemo satis noscit. Num fortasse in ferro est terra Silicum; in plumbo vero terra Calcis instarὶ Sal eorum, num maxime assinis est Acido salis culinaris ut in Arsenico Z At sn ferro, ubi acidum vitriolicum plane fere apertum Z in quibusdam naturae est phosphoreae et volatilis. Phlogiston siue inflammabilis pars,

sulphur commune esse nequit, quia illud ignem non patitur, sed ab eo subito totum comburitur. Cel. POTT : omnino speciem Sulphu ris communis esse , arbitratus est, quia sibi persuasit, Sulphur com mune nimis esse combustibile, Ob terram incoctam, et indige stam, cruditatem, et praeualentem bituminosam pinguedinem. in mineralibus iamiam esse terram fris fixiorem atque coctiorem in metallis ignobilioribus, magis fixam atque constantem; in perfectis et nobilibus contra, purissimam et perfectissimam. Sic et mi rum docet Experimentum, quo Sulphuris metallici demonstrat ve

ritatem. Solue, inquit, e . g. Vncias duas Argenti puri in sitim B cienti

20쪽

cienti quanistate Aquaesortis; solutionem praecipita cum spiritu V. solutione salis communis in aqua, vel, quod si non melius, saltem idem est cum vncia una olei Vitrioli; tum iniice uncias tres mercurii vivi, et per A lembi cui in ex arena abstrahe, primo lente, omnem aquositatem, deinde vero auge ignem, ultimo violentissime, idque per aliquot horas, sic mercurius ex adaperta et reclusa Iuna, partem eius sulphuream arripit, et cum ea pro more suo lubenter enim sulphura arripit et cum iis coagulatur sublimabitur in Cinna barem rubram, quae sic Cinnabaris veram lunae sulphuream terram in se continet. 0 Hic procestus mutatis mutandis ad omnia Metalla applicari potest, et hac methodo ita disponi queuna , ut verum sulphur et terra tingens praeparando atque recludendo ab ipsis

separari possit Mihi autem videtur: phlogiston sue plus siue minus purum,

omnibus ineste Metallis et fortasse in quibusdam ita quasi abundare ut, ex ista abundantia vel per artem admixta copia phlogisti, aliud emergat Corpus: e. g. Vt e ferro chalybs. Porro: hoc phlogiston purissimum c. acido quodam intime cohaerere et sulphur generare singulare, quo ductilia atque malleabilia redduntur metalla. Ergo tertium quod generationem metallorum iuuat non solum inflammabile, sed ex isto procreatum sulphur est. Varium autem perfecti mac nobile metallorum, tandum in intimiori cohaerentia partium constitutivarum, in subtiliori terra, ct in maiori aut minori quanto commixti sulphuris istius singularis, in abundantia minus separabilis

crudae atque tenuis terrae, positum est. - Sed ad semimetallum nostrum Zincum redeamuS.

Si et ibi ex analogia consequentia valet, ea tantum in Zinci compositione consideramus, quae aliter sese habent prae reliquis metallis. Ita quoque Cel. Porro, Zinuum, inquit, ex Terra constat mercuriali , vitrescibili et copioso teneroque inflammabili. Terra

rnercurialis apparet ex eius fluxu in igne, commiXtione cum mercu-

fio, et mercurificatione; inflammabilis eX Promta eius incensione,