Cursus theologicus ad usum Tyronum elucubratus, et in quotidianis praelectionibus a' p. Dominico Viva Societatis Jesu sacrae theologiae professore suis auditoribus traditus in palaestra collegii Neapolitani ejusdem societatis, cupientibus, atque inst

2쪽

Ad usum Tyronum elucubratuS ,

Et in Quotidianis Praelectionibus

SOCIETATIS IESU

SACRAE THEOLOGIAE PROFESSORE

Suis Auditoribus Traditus

In miastra Collegii Neapolitani ejusdem Societatis PCupientibus , atque instantibus Theologian Candidatis.

LN LUCEM PUBLICAM EDITUS

AC DICATU S

Briseipi Ariciae se Biceari Comiti , Duci Areolanorum', Comisi Montis

Auri , ct ' Rotelli , mrebioni Arpadii , Utili Domino Ciυitatis Nicoterae , Baroni Vallis' Majoris Planeatellae ct Arnoni M. Ex Magnaribus Hispaniae,

Domino Domus Capuae .

DE SACRAMENTIS IN GENERE,

Apud Ioannem Manisὶ Superiorum Permissu , ac PRIUILE GIO..

3쪽

Diuis o Goo is

4쪽

Dello Studio di Padoa.

batione det P. F. Ambrosis Lisoni In qui sis ore di P doa nel Libro intitolato Cursus T eologicus ad Hum

Tyronum Elucubratus oec. a P. Dominico Viva Soc. Sacrae Theologiae Professise non v'effer cos' alc na contro la Santa Fede Cattolica, & parimente per Αttestato dei Segretario Nostro ; niente contro Preniscipi, & buoni costumi, concedemo LicenZa a Gio:

Mansia Mammtor, che possi effer sumpato, offervando gi' ordini in materia di Stampe, & presentando te solite copte alle Publiche Librarie di Venetia, & di Pa

6쪽

De Sacramentis in genere, ac de'.

' . .

DR Pissica , et Metapb ea quiaditare

r causent gratiam moraeuo tantum, an eris

QUAEST. IV. Sacramenta aratiqua cania operint gratiam ex opere operato λART. I . 'orum omnis novae legis Sae 4 QUAE . U. An omnia Sacramenta noti moma consent rebus tanquam materia,

Legis praeter gratiam babituatim cutian gratiam propriam Sacram malem. an omnibus aequalem QUAEST. VI. Ruid sit Charactis a Sarramentis praeter gratiam Sancti eam m. 'd gratiam propriam Sacramen om ea atus λ

ART. U. 2uaenam 'mutatio in materia , ef QU .EST. VII. Num pos t Sarramenta otia forma Sacramentorum treddat ea irrita ς vorum per 'accidos causare primam .es ia' tiam

ART. I. -- - ω quomodo rite definiatur Sm ramentum λ ibid. ART. II. An ratia Sacramentἰ univoeo diis. --ς aru de Sachamentis antiquae legis, πο

AN Oi mrontiae obessientialis possint f eramenta pisse gratiam producera λ ib. Α . I. An repugnet creatura solum ον dient aliter activa sΛRT. II. An repugnet lineatura Melevabilis obedientialitre ad pro condum vuodlibet non

7쪽

ΑRT. IV. De Angationibus μῶμνὲ Saraa mentorum, relate ad ea conficienda, aeminis an . ' - ΤΟ QUAEST. III. De sareament rum

blato obuo pesiviscant λ Α . III Utrum gratia ιn Sacramentis colis lata reddat merita Justorum magII merito ria ex eo praecise , quod ex meruis GHIι

machis perseveram.

DE stuiduitate Euebarisiis, ae de partiabus illam constituentibus. 83ΑRT. I. an constituatur Euebari a rei ussae amentanbus , et Corpore, oe Sanguine Gνωι Domini λ ibid.ART. II. Unum Euchar iam constituane etiam verba , sumptio , ω alia hujusmodi γQUAEST. II. Do initate , ac necessirate sacramenti Euchari iei. 8 ART. I. rario, sub specἐebos ponis , ef vini sit unum spreto Saeνamentum λ ibid. R RT. II. I trima Esebaristia F necessaria ad

ΑRT. I. in um Oreba eonsecrarioris proferri debeant pretiative. an enunciarivet syART. II. An forma Consecrationis causet

Mus λ ω quid in ea Ar res oblata λ suis

8쪽

CURSUS THEOLOGICUS

Ad Usum Tyronum elucubrat US.

PARS SEPTIMA

DE SACRAMEM TIS IN GENERE,

AC DE

EUCHARISTIA.

Yplleato quoad ejus fieri potest Incarnationis Mysterio , disputat Angesicus de sacramentis, quibus Christi Domini merita nobis applicantur , & Gratia infunditur : Ea quippe sunt, ut loquitur Augustinus l. r7. de Civitate cap. 2O. , septem columnae ab Increata Sapientia excisae , super quibus Ecclesiae aedificium basilice e tructum est : ea septem stellae mysticae , tuas in manu tornatili munificentimmi RG emptoris vidit Ioannes Apocalyp. I. eas mem divini sontes , quibus Hortus sponsi coelestis manu sua consitus , & extultus perpetuo irrisatur, ae iscundatur , ut desis dixerit Isaias: Haurietis aquax is gaudis defontibus sal roris. Nobis hoc anno, ut moris est, agendum de Sacramentis in m. nere , ac in specie de Eutharistia ἔ anno deinde insequenti de Poenitentia , omissis aliis,quς moralis potius sunt,quim scholastici instituti. Primo itaque disputabimus de phy-sca , ae metaphysica Sacramentorum quidis ditate. Secundo de eorundem causalitate, di effectu . Tertio de Causis Sacrament Tum, nempe de Institutore, de Ministro, de Subjecto . Quarto de Eucharistia ut S cramento. Quinto de eadem ut Sacrificio.

ditate Sacramento m.

Acramentum tum in Saeris Bibliis , tum apud Ecclesiasticos Scriptores idem

sonat , ac Mysterium I propterea , ut notat Belluminus, trifariam sumitur. Primo pro re arcana, & Itanda , ut cum dicitur Sapientiae 7. Nescierunt Saci menta. Pars ULLDA ; & Tobiae Ia. Sacramentum quis Asom

dere bonum es. Secundo pro smo rei arca nae , ut cum dicitur Danielis 2. Mui ae iacramemum hoc revelatum es, videlicet quid

significaret statua Nabucodonosor: Hinc Aiapostolus r. ad Ephesos Conjugium primo

rum Parentum vocavit Sac mentum M

W- , hoc est signum coriunctionis Christi

eum Ecclesia γ cc Ambrosius lib. 2. de Saa. Tramentis cap. 6. Manna , & transitum Iuridaeorum per mare rubrum , necnon alias veteris testamenti figuras voravit Sacramem υ , quippe quae praesignabant, quae in novo testamento suturum erat ut conting rent, tanquam istorum umbrae. Tertio sacramentum pressius sumitur pro sgno quodam sensibili insensibilem , occultamque gratiam significante, quod Graeci Mdisterium Samom , & -sticum symbolum appellant. De Sacramentis in hac stricta acceptioneruaerimus physicam, ac metaphysicam quid

itatem a

De Phasida Sacramentdirum μυκLegis Constitutione.

. - . - . .

SAeramentorum metaphysica quidditas consistit in eorum desinitione, de qua quaestione sequenti s physica vero quidditas consistit in eorum constitutivis. Primo in hac quaestione praemittimus, quaenam sue rint Sacramenta antiqua , & quare nova sint septem Secundo utrum omnia Sacra menta novae legis Constent rebus ut male ria, verbis ut forma. Tertio, an intentia minHiri Sacramentum constituat λ Quarta, an res , & verba constituemia Sacramentum novae Legis fuerint 1 Christo Dor i .no determinata ρ Denique quaenam mD.-.

9쪽

r Tars VII. Disp. I. De cuid ditate Sacramentorum.

tio in re is , & verbis invalidet Sacra- II. Dico nune primo: In statu Innocen-

mentum. - - . tiae nulla .prorsus fueruat Sacramenta. Ita

I. RHIltiplex naturae humanae status

I VI a Theolocis in de Gratia comsideratur; Primo status naturae purae, qui importat naturam humanam cum persecti nibus suis solum naturalibus: Secundo st tus naturae integrae , qui importat naturam

humanam cum subjectione appetitus sensitivi erga rationalem : Tertio status justitiae originalis , seu Innocentiae, importans immunitatem a morte , & mortis vestigiis , seu aliis poenalitatibus : Quarto status naturae elevatae videlicet ad Gratiam , diglariam: Quinto status naturae lapsae, hoc est lapsae 1 statu maturae integrae, & a junitia originali per peccatum Adae . Sexto status naturae reparatae per Christum . In praesenti tamen triplex naturae status a Theologis consideratur ante legem Euangelicam i Primus dicitur status Innocentiae, in quo scillae: suerunt Adam, & Eva -- te peccatum creati cum integritate naturae, in cum Iussilia origi oui. Secundus dicitur status naturae importans naturam h manam. proni duravit . lapsit Adae usque ad circumcisionem Abrahae per bis mille circiter annos. Tertius dicitur status L ius scriptae , qui duravit usque ad Chrissum Dominum per alios bis mille circiter a nos . quamvis enim rex scripta in tabulis

lapideis tradita fuerit Moysi quadringentis annis post institutionem circumcisionis prae ceptae Abrahamo, nihilominus dicitur st tus legis scriptae incepisse ab institutione circumcisionis , quia ea principaliter instituta fuit, ut Filii Abraham , populus I Deo electus, ea protestatione in Christum venturum a reliquis populis discernerentur ἐ&, ut notat D. Thom. idcirco circumciso fiebat in ea corporis parte, tum ut oste deretur, Chrisum nasciturum ex semine , brahae , tum quia instituta fuit ad remit tendum originale, quod per generationem transmittitur in posteros; tum demum quia ordinabatur ad diminuisonem carnalis tot cupiscentiae, quae praecipue in ea parte vi get. Pm taminis tamen , dc pro pueris do- cedentibus ante octavum diem , quo debebant circumcidi, ex D. Th. qu. 7O. art. perseveravit remedium, quod habebatur in statu naturae relate ad tollendum orion te, de quo mox erit sermo.

communiter.

Prob. tum quia de iis nullum habetur vestigium; tum quia ea fuissent superflua, eum integritas naturae s seu subjectio appetitus sensitivi ad rationalem & Iustitia originalis seu immunitas a morte, & mo iis vestigiis abunde praestaret quicquid praestitissent Sacramenta.

Neque dicas , in eo statu suisse Matrimonium Adae cum Eva , quod ab Apost

lo ad Ephes voratur amenrum magnum .

Nam Matrimonium illud non fuit Sacramentum stricte dictum , seu signum conserens aliquam Sanctitatem , sed solum suit Sacramentum Late , hoc est Sularium,& figura Incarnationis ; sicuti Lignum τι tae ab Augustino dictum etiam nut Sacramentum . Utrum autem perseverante statu Innocentiae futura suissent Sacramenta ad majorem gratiam conserendam λ Suarius disp. 3. sesu. 3. dicit, esse incertum. Poterat.

enim absque illis homo facile gratiam &contervare, di augere

III. Dico secundo: In statu naturae, hoe est post Lapsum Adae usque ad Abraham,

fuerunt aliqua Sacramenta. Ita etiam comis muniter .

Prob. I. ex Gregorio . moralium 1. ubi habet : xuod apud nor valet aqua Baptisma ris, hoc egit apud veterer , veI pro parvulis sola o videlicet parentum vel pro majoriabus virtus sacri si, veI pro iis, qvi ex Abrabae Mir' prodior ι, rusterium eircumcisionis r& ex August. libias. contra Iulianum cap. p. ubi habet: Neque ideo eredendum es, a re datam cis mei nem famulos De quam doquidem eis ἐnerat fides mediatoris in ear ponturi nullo Sacramento opitula os fuisse , quamvis , quod illud esset, aliqua noessaria

causa Scripora laxere voluerit.

Prob. I. ratione , quia non est veri sim, Ie Deum , adeo ema homines benignum , quos ita dilexit ut filium suum unigenitum daret , eos retinuisse absque ullo remedio adversus originalem usque ad annum 112s. ab orbe condito , quod instituta fuit Cir-eumciso ἔ ergo non desuerunt Sacramenta

in statu naturae.

Communiter autem DD. docent , duo tune fuisse Sacramenta , alterum Pro P.

vulis in remedium peccati originalis consistens in protestatione extetna facta a P rentibus, quod homines per Christi advenis tum essent salvandi , ut notant Augusti

nus, Beda dc alii. dc ideo parvuli dicebantur

10쪽

salvari in fide Parentum , quia non pote rant ipsi sibi hoc remedium applicare. Alinterum vero, pro, Adultis in remedium peccatorum actualium; & hujusmodi congruenter dicitur fuisse Sacrificium , quod Sacramentum simul erat.& sacrificium, ut nunc est Eucharistia . quatenuν enim per illud remittebantur peccata in virtute Christi venturi, dicebatur Sacramentum: qu tenus vero per illud colebatur Deus ut

author vitae , & necis, direbatur Sacrificium : propterea Iob dicitur obtulisse Sacrificia pro peccatis filiorum. Objic. Infantes qui de facto decedunt in utero matris de facto earent remedio ad salutem ergo idem dici posset de i

fantibus in lege naturae. Resp. distinguo antecedens: earent per se,.& ex Divina voluntate nolente applicari baptismum iis infantibus voluntate antecedente ad omnem culpam parentum, nego; carent per accidens Ac quia Deus vult eos carere remedio , posta culpa Parentum qu rum curae: commissi sunt, concedo antecedens, & nego consequentiam , ut fule inde Gratia explicavimus disp. r. qu. 6. IV. Dico 3. in . statu legis scriptae plura.

suerunt Sacramenta. Prob. ex Scripturis. Tuit enim citomisciso Gen. I7: cui successit in lege Gratiae Baptismus; Fuit Agnus Raschalis, & aliae o lationes; victimae . & panes propositionis L vitici 23. quibus successit Eucharistia : suit consecratio Sacerdotis, & Pontificis, Ex

di 28. cuti successit Sacramentum ordinis. Fuerunt variae purificationes , & lustrati nes , quibus homines. ab immunditiis legalibus emundabantur, Levitici εἰ s IT. Sc. &Numerorum I9. de quibus o. Thom. r. a. q. zos. art. D quibus successit Sacramentum Poenitentiae . Coufirmatio, vero est Sacramentum proprium 1 novae legis, quia est Sacramentum, plenitudinis. Gratiasci scutre iam. Extrema unctio quae est immediata praeparatio: ad introitum gloriae . . Matrim nium in lege veteri non erat Sacramentum , quia nondum saeta erat unio, inter Humanitatem, & Verbum, cujus Matrimonium, est' figura V. Dico. ult. Dantur in Lege Gratiae Sacramenta , ut docet Fides eaque con- ruenter. lane septem , quae enumerantur

Tridentino sess. 7:

Prob. ex D Thom/ 3. P. qu. 6D art. 1 . eum homo in vita corporali , Primo Oeneretur, Secundo nutriatur, Tertio au-URtur , quarto curetur ab Infirmitatibus,

Sacramentorum constitutio . y

Quinto curetur a reliquiis morbi , & aris metur ad praelium in sui defensionem ,

Sexto constituatur in dignitate ad homines gubernandos, Septimo navet operam propagationi humanae ad Rempublicam contier vandam.ideo congruenter instituta sunt septem Sacramenta, ad hoc ut homo in vi ta spirituali , Primo regeneretur per Baptismum , Secundo nutriatur, ac roboretur per Confirmationem , Tertio crescat , 6c augeatur per Eucharistiam , Quarto Curetur x morbis per Poenitentiam, Quinto curetur a morbi reliquiis, & armetur ad prae- Iium. mortis, per Extremam unctionem , Sexto constituatur in statu honorifico per ordinem ad alios dirigendos, Septimo licite intendat propagationi per Matrimonium. Baptismus autem dicitur Ianua reliquorum, quia sine illo invalide reliqua suscipiuntur , etiamsi praemittatur contritio ,. quae dicitur Baptismus flaminis. De his Sacramenistis Augustinus contra Faustum cap. I 3. ha

re maiora , ωιilitare meliora, actu faciliora , numero pauciora, & insta addit Signi m

Inter Sacramenta Baptismus praestat rein, Iiquis quoad vim remittendi peccata, quia. remittit etiam originale , dc poenas peccativ debitas. Confirmatio praestat quoad eL sectum gratiae actualis , ut patet in Ap stolis qui post Baptismum , . dc Eucharistiam susceptam erant timidissimi , adeo ut in Passione omnes fugerent post confirmati

nem, vero fuerunt robustissimi . Sacramen. tum Poenitentiae praestat omnibus quoad necessitatem post Baptismum . Extrema unctio aliqualiter Poenitentiam superat. , e quod Conserat gratiam copiosorem: . orda praecellit caeteris, quatenus constituit hominem in statu sublimiori reddens illum ex domestico Chrissi Dispensatorem , de

Ministrum. Matrimonium praestat significa tione, cum significet unionem.Christi cum Eccles a ; unde ab Apostolo voeatur Μ gnum,Sacramentum . Denique Eucharistia praestat quoad substantiam Sacramenti. nam uti loquitur D. Th. arti c. 3. continet suta stantialiter fontem ipsum Sanctitatis , dc omnium Sacramentorum , quae ad illum tanqua, a ad finem: ordinantur . Baptismus enim ordinatur ad Eucharistiam suscipiendam , Confirmatio ad publice illata fie-queutandam sne timore , Poenitentia, &Extrema unctio ad dignam ejus, suscepti nem , ordo ad Eucharistiae consecrationem.& Matrimonium iptum ad Eucharistiam or-