장음표시 사용
11쪽
magno Graecorum Heroe, qui hac plantula vulnera suorum militum curasse pernibetur. Stratiotes quoque dicitur , qu Maiam militum vulneribus sanandis e gregie conducit. Satis vero de nomine dictum esto. cuman aprico sit positum, parum utilitatis inde in praxin medicam redundaturum. Salse admodum Simon Pauli in Prooemio uua part Bolanici illos, quibus volvipe est nomina herbarum tantum venari neglecta virium inquisiitione perstringit his verbis: quid opis se-
, gro adferet medicus ex catalogo nominum ceci, nice , cum v. g. decies vel saepius uno die eum ,,concidere, convulsiris motibus lancinari, contortis o-
,culis torvum tuentem hisepticum' ante pedes jacentem -observat Non hic scire conducibile Apulejuni Pla- tonicum. LXIV. de virtutibus herbarum referre,quod ,,P eoniaGraecis adpelletur Pentorobon, aliis Glyc ysis, , aliis Aglaophotis, aliis Paeonion, aliis Selenion, aliis Minnion, aliis rinacosteras, aliis Helenogonon aliis , Dichomenion, aliis ludim aliis Menogenion, aliis Theodonion, Italos vero Paeoniam , alios Rosiam fa- , tuinam vocaret Nos igitur hac occasione ipsa haec verba ad millefolium nostrum adplicaturi dicimus rquid quaeso proderit aegro spasmodicis ventriculi 4ntestinorum doloribus detento vel vulneribus multis adflicto si medicus sciat exacte recitare cognomina eorumque rationem& species millefolii omnes earumque accuratam calleat delineationem, interim tamen igno
rei, quid virtutis intus custodiat haec planta' quomodo in solamen& uvamen rotantium millefoliata ad-
12쪽
DISSERTATI INAUGURALISMillassilium ab auctoribus botanicis hinc inde describitur , uti videri potest in Matthiosi Commenti in Di βον id κύα cap. CXXXVIL Dominici Chabrin, stirpi -- leonibus si agraphia , Simon Pausi Gadripari. Bo---χυσα paratos RHi methori plantar nova sepL-mmis aliis. bs forentem herbam paula accuratiori consideratim nostrae subieeta in notavimus omnia, quae ad externi illius habitus cognitionem aliquo modo iacere videbantur Radicem quod attinet, ea exit rimh constat flamentisin non secus ac calamus aromaticus late pertellurem dispergitur atque hinc inde imriones emittit, quisiiccessive increscunt vi novae plantaeficiem induunt, unde mila peti potest ratio, quare haec herba adeo luxuraet de a Iunio ad Septembrem usque flores possideat, e rosae, Iisia, tulipse, pIurinis que aliae herbae vix per quatuordecim dies in flore com*iciantur . De foliis jam supra dictum fuit. Florem vero quodconcernit,praesentat illaumbellam ex mustis una in serie separatim erumpentibus stulis coagmemtatam, unusquisque horum flos lorum gaudet quin e petalis caniussis Si rotundiusculis, discum vero so mant semis osculi calyci brmes quinque incisuris ceu petasi imperfectis aperius notati, ex quorum fundo prominent flamina cum antheris auranti coloris, quibus adhaeret inserius capsula seminalis . Hesha hieme perit , sed verno tempore radices succo in vo impraegnatae copiosos emittunt turines, ut adeo laec planta non sola semine terrae m-dlato propa
13쪽
getur, sed potissimum ex radicibus late serpentibus denuo subpullulet Crescit in pratis ubivis fere locorum circa semitas. Si tellure alitur pingui' subhunudo ad ulnae altitudinem excrescit, in arido autem exu co solo plerumque plinamam longitudine non multum saperat. Natura interdum ludit, Sciores monstrat purpureos vel ex albo purpurascentes, uti idem in aliis quoque observatur plantis Sc cumprimis in Caeruleo illo agrorum decore cyano, quem non semel flore auho vel purpureo aut aliis coloribus ornatum reperire contigit.
Hisce obiter praemissis ordinis ratio possidat, mante oninia in naturam principia elementa herbae millefotu inquiramus. Sicut enim actio' operatio cujusvis medicamenti unice fluitin proficiscitur ex natura principiorum dextre Cognita ita praecipuum laborem hunc esse iudicamus, ut jam ostendamus naturam&principia activa in millefolio, qua utique medicus cognita explorataque habere debet, si cuni rati ne ierio quodam essectu hac herba uti velit comvero plura sint, quae simplicis alicuius naturam patefaciunt, hinc ordine decenti Cunes a persequemur. et
primo quidem de principio insito & activo nullefolii
iudicabimus ex forma externa loco natali deinceps subjiciemus gustus Molfactus testimonia, quibus Omnibus addemus experimenta chymico pharmacotuca, unde omnium optime thauritur elementorum hujus herbae qualitas.
14쪽
DISSERTATI INAUGURALISMulti sunt medicorum, qui magnam de viribus jusdam herbae judicandi fiduciam in signaturis exte
nis ponunt, adeo ut malae Cro mTraa designaturis xerinn, eum tantum Verum medicum dicat, qui ex simmaturis rerum Yternis de interna illarum praestantia judicare possitin meliorem partem veraediteraturae, per quam omnes res occultae legantur a inVestigentur,
nuncupare non erubescat hanc falso jactitatam defign turis rerum scientiam. Verum qui paulo penitius remironsiderat, facile cognoscet , methodum hanc imagis tionis sobolem esse, adeoque incertamin fallacem , ut vital misinde, quam speetalis virtus lastivum Hai tete alicurus elementum explorari ac detegi possit. Hoe vero comedendum omnino est, ipsam florum figuram quodammodo, sed probabiliter tantum generaliter nos facultate alicujus herbae instruere inare ex Observatione holanica constat, herbas sic dictas umbet Iiseras plerasque virtute gaudere sedativa, antispasm dica&lulphure suo eaput replere, simul quoque carmi nativam vim eXerere, uti videre licet inanetho levisti eo aniso, sempinella, chaeresesio, caro coriandro u
maria foenidulo, nagella, cervina, Valeriana meo mutitisque aliis Itaque millefolium nostrum quod attinet, a priori ex solo aspectu umbellae ipsam cognoscimus, illud ob sulphur suum blande vaporosim magna polle . re vi antispasmodica sedativa carminati v ut vi
aute etiam ipsi revera inexistunt ac de iure Apetunt, minsequentava dumidius exponetur, '
15쪽
DE MILLE FOLIO 3 Alia vero adhuc via paulo securis datur in plantae alicuius elementorum cognitionem devenIendi, ii e cundum Hesi. m. P dis mentem locus natalis, ubi haec vel illa herba sponte provenit, consideretur. U, servavit enim Exessi. DαFr es, plantas pro ditarentia Iocorum, ubi sponte nascuntur, peculiares, sed communes&proprias fere possidere virtutes rata v. g Plan
tae pleraeque, quae in foecundis ac pinguibus loci nastuntur, principio pollent partim muCilaginoso, partim sulphure, vaporoso naturae pIus minusque amico eaque propter omnis generis dolores sedant, lo-mnum inserunt, humorum acrimoniram temperant, i
mores emolliunt, omnibus affectibus, qui exspalmo fiunt, medenturin immodicas fluxiones sistunt, quales sunt v. g. anethum , anisum , absinthium, haliam1-na, buglossa, haeresolium, chamomilla vulgaris, in nosossa, crocus , cuminum hortense & pratense m- gella papaveris species, coriandrum, ebulus, senum Graecum, oeniculum , hyostiamus, horminum, Im-veratoria, lolium, levisticum, lupulus, menilia cris Bain Saracenica, hujus generis pIurimae. Iam vero ad millefolium nostium hoc adplicatum haud igno tam . illud in pratis, quae loci foecundis accerien tur sponte progigni, adeoque valde probabilis fertur 'inde conclusio, quod iisdem agendi principiis sit instructum , quibus herbas in locis foecundis nascentes statere modo diximus. Itaque si ulla alia hoc in solo matrita plantula certe haec ob sulphureumblande
16쪽
rosum cum mucilagine quadam intermixtum principium insigni gaudet in anodyna antispasmodica, acris
inomam humorum temperante ac tumores emolliem
6. VII. Attendendum hoc loco est, quod praedictis modis in herbarum principia inquirendi necessario coniungi
debeat gustus illaetus experimentum, si cum certitudine major judicare de herbarum virtutibus cupiamus, in hoc enim multum momenti situmest, siquidem cum duobus maxime natura gau&at inmixtione corporum agendi principiis, ex quibus fere omnis earum vi tu promanat, quorumunum est sal, quod sapore dij dicatur, alterum sulphur, quod ope odoris percipitur, facile apparet, hunc plantarum vires explorandi modum esse longe accommodatissimum doceteris jam propositis pondus addere Sicuti Vero saporis diversae species iunt, quae ex commixtione salis cum aliis partibus exur runt ita quoque prout principium sulphureum cumlatinis, terreisucaqueis varie commiscetur, diversa odoris species resultat, unde ex saporein odoret neralis aeque ac specialis certis in moribis proficua plantarum virtus explorari potest. Quodsi iam millefolii herbam gustu olfactu perscrutamur, observabimus totam plantam radicem cum fibrillis minimis fere capillaribus, caulem quoinae cum medulla in ejus cavitate haerente, folia Vores apore gaudere amaricante, qui tanto conspectius deprehenditur, si hae partes cum qua decoquuntur vol in ea saltem insunduntur. Odor
17쪽
DE MILI FOLIO qvero plantae est sortissilphureus, qui in floribus praesertim longe emineritior observatur. Rhis igitur merito concludimus, milIesolium sala quodam fixo cum partibus terreo - mucilaginosis nupto sulphure vaporoso subtili, suavi naturaeque amico esse instru-
Tandem chymico pharmacevtica partium a se vicem abstractione optime elamenta hujus herbae evolvuntur. Quodsii enim haec pIanta recens versicca cum aqua destillatur, prodit inde oleum saphirinum penetrantissimi saporis idoris vaIde sulphurei vaporosi, quo ipso clarum fit , inesse huic plantae suIphur quoddam vaporosum, anodynum, sedativum peculiarisindolis, quale vix ulla in planta excepta chamomilla vulgari reperitur. Hujus igitur olei ratione quoque recte Dpsi tribuitur virtus antispasmodica, anodyna de carmμnativa. Quodsi oleum subtilius fuit abstractum, rem net magma Municolaris, paulamucilaginosum valde adhuc redolans, quod cum decenti modo partibus terrestrioribus per expressionem prius separatis igni ad eva-zrationem supponitur, coit in extractum amaticantis poris, quod ob immixtas adhuc phitimas particulassu bureas singulari pollat efiicacia antispasmodica, h morum correctoria dc roborante, it Metramatica Reliqua pars crassior post expressionem relicta tanquam terra Meta nullius est utilitatis. Ex Herba tota sicc ruin igne concremata se elicitur amaricantis sapo-
. Constat italae ex hisce experimentis, in milla
18쪽
lio phaedominari elementurii subtile vaporosum summe sulphureum cum quadam mucilagine terra fixari sale aleatino intime combinatum. Ex hac igitur substantia oleosa cum mucilagine quadam sale de terra mixta deduci utique merito debet omnis virtus, quae in nostro mille lio latitat, imo non tantum ex hoc principio vires perExperientiam is posteriori cognitae peti, ladst novae incognitae invenirid detegi possuntis mEvolutis hoc modo millefolii elementisac agendi principis opus etiam erit, ut recenseamus, in quibusnam affectibus tam internis, quam externis Chirurgis
medicis vimiam opem & levamen medicamina ex millesolio adornata praestiterint. Ut autem exordia , murabus interno, maxima ejus Virtus celebratur in omnibus iis morbis, qui spasmis originem debent&dolores atroces unctos habent, unde praesertim aqua ex mille lio destillata febrium paroXysmos vehementiam coercet , siquidem non solum humores impuros in primis viis massa sanguine collectos corrigit, diluit&resolvit, sed rapasmos, in quibus febrium natura conssistit, optime demulaecae aufert. Et hanc ob cassam etiam ipsa in febre pestilentiali a compluribus Auctoribus practicis mirifice extolluntur millefoliata, adeo ut Henrisus Posichasius Libis de peste cap. V. pag. teiassetur se millefolii effectum plane singularem expertum fuisse in peste Haiiensi, nec desint auctores alii pluri- qui hanc herbam cum flore ceu peculiare arcanum in pestem beant , in videre est C d. beod.
19쪽
ra Med. pci 1s. Quin imo iidem auctores millefolium suspendere tempore pestis praecipiunt in copia domuum parietibus, forsan ut aer corrigatur hi maiestilentiale ejusmodi essuviis odoriferis avertatur, quamvis ego potiorem abinde promanantem effectum attribuam fiduciae, quam ejusmodi homines, qui amuletis hisce domuum parietes ornant, tum concipiunt, qua praediti postea non timent pestem, unde ab ipsa interdum immunes degunt. Idem quoque effectus antipestilenti sali millefolii adscribitur. Praeterea mille liata cumprimis florum cum aqua infusio aut decoctio, aqua destillata vel cum spiritu vini non rectificat, tracta mentia aut Syrupus infra describendus, ut spiritus millefolii cum oleo ejus a, huc exaltatus in omnibus doloribus, qui spasmorum sunt tragici effectus, egregiam exerunt essicaciam Equidem non sine magno fructuin utilitate in haemorrhoidum caecarum dolore, in Colica doloribus post partum, a lochiis suppressis' se haemorrhoidum suppressione nascuntur acerbioribus tormentis, in cardia gicis quoque anxietatibus, affectu spastico Ventriculi est,
phragmatis, uti praeclare docet Excedenti C. Praeses in Disseri de praefantia remediorum domesticorum Pulverem
millefolii cum vino exhibitum essicacissimum esse incolicis doloribus auctor est shanne Camerariusin om
20쪽
copagnoi . Similiter in doloribus a calculo ejus usus non conten inendus est, quoniam palmo constrictos uretheres relaxat&liberiorem calculis renatibus exitum conciliat.Ρulchre hanc in rem scribit Marc. toniusZimara in animo magico medico . I. pag. 7. pulvis seminis millesolitie. recollecti ad drachmam unam cum vino albo aut jusculo mane jejune usurpatus quamst praestans remedium ad calculum deturbandum experientia me docuit praesertim sibis terve repetatur. In suppressione quoque urinae
infusum mille lii maceto suadet possina, in Enchiridiobolanico, quem in finem substitui rectius posset in . Aura ex millefolii & chamona illae oleis spiritu juniperi parati, si praesertim oriatur in onorrhoea vel a flatulanta ieculenta cerevisia hausta: Mn odontalgia her-ha millefolii cum butyro insulso frixa&calide mala dolenti imposita commendatur ab possinari loc cit quod sane remedium praesertim in tumoribus ab inflammatio,. ne membranularum dentes cingentium relictis est accommodatissimum. Manducam folia maxime recentia dentium dolores muleere perhibentur, quae virtus etiam commanducatae radici latusubdente dolente re tentae adscribitur, uti videre est in Mauhio Comment in Dioscoriae Lib II cap. XXXV. Apuleis de virtutibus herba- m. Sed an hic effectus inde sit expectandus, valde
dubito , ego hunc in scopum potius suaderem oleum millefolii in gossypio dentis cavitati inditum A ad tempus ibi detentum..