Notae de Romanorum annalibus

2쪽

Dum nuper quas Dionysius alicare ensis inuit Minervae Romanomiii minalibus compilani historias pertracto nisi distratis aedidere non potuisso Rerum iterumque inediam ipse questus, ut iam insulsi hominis intolerahilem loquacitatem non modo serra sed etiam attonis legere deberem, subito incidi in narratiunculam,

qua sicut uiator post duros longi itineris labore recreatus subistis quoquo carbonibus thesauros latere cognoui ipsum Dionysium nolite credoro felicius laetiusque inueniendi et dicendi genus

sibi assumpsisso illius plumbea mediocritatis proprium est semper sies parem manere, sed ea eius tenebris emersisso mihi uisus est uir quidam Romanus qui cum more maiorum post curiae forique luctas e prodestus otium in minalibus conscribendis

tereret ita sano eos innumeros qui ant eum scripsero secutus est, ut in pndi alii mentiretur tamen in eo diuersus si h esse uoluit quod a la Oraelii de in napisiiliculo mentitus psh. v nn historiam ieiunam, sed mima ludibria te legere putares ipsam rem uobis proponam.

Anno a. u. c. CCL v, quem Dionysius alteri anno Hympiadis septuagesimas Assiri, nos anno quinquentesim a chri,

aequamus, Ser. Sulpicio M'. Tullio coss. antiquitatum Romanarum scriptor Graecus 5 53 57 sex geolseratorum hominum coniuratione summum periculum rei publicas nondum adultae imminuisse narrat, tamen populi Romani sortuna diuina lue prouidentia factum ess ut nefaria consilia antequam erumperent, detegerentur eorumque

auctores meritas poenas luerenti huius rei ne emissiorum quidem uestigium apud Iassium 2, 19sinuo rari non magni assum, cum enim eam reum sibi scripsisset ille rerum ueritatis iudex pessimus, sed artis narrandi allidissimus opiso ut in antiquissimis

temporibus quam breuissimus esset pauca sed splendida prose-rondo sapit acri ditis consulto historiolam illam mitteret grR-mus Si quod apud Ilionysium ait annum qui praecadit similis cuiusdam coniurationis narratio multo tamen breuior extat 5.51'l,

3쪽

praeest, ea ab alio aliaudium seriptore nouata repeteretur, deniquo duplex antiquo novoque coniuncto mendacium exularet neminem

coris allet Dionysius, cum adnotat suspectam coniurationum issarum similituditiem magis inclicando quam excusando 5 53 J και γινεταισ-ωμοσία κατα της 9ιστοκρατιας, o fida o D.ε νθερων ἀπορων, ἀλλὰ καὶ δουλαν πονηρον ἐλευθεριας ἐλπισιν παχθέντων, o δια

Ρrior illa seruorum coniuratio num tradita an ficta sit et si ficta, quo consilio inuenta sit, non curo adeo laetiorem quaerendi altera praebebit materiem coniuratorum consilia ita exponit Ἀο-

πυλα τοῖς τυραννοις ανοῖξαι quae ubi primum legi, in mentem mihi uenit alius cuiusdam coniurationis uel nimis nota idemque uos passuros spero, commilitones humanissimi, imprimis tirones quorum aures etiam nunc resonant disertissimi Romuli nepotum orationibus Catilinariis comparetis uelim hosce locos:

Cie Catilin. 4, 11 videor mihi videre hanc urbem . . . subito tino triceridio oncidentem grno animo epulta in patria misero vique ins mitos certios ciui ι ni in satur m/h ante oculas speetus ahegie furor in vestra caede Mechantis cum uero mihi PrOFOSui reunantem

rivis interficiendos Gabinio urbem inflammandam Cassis 3 8 Voltureius inds dicit ab Lentulo se habcie ad Catilinam mandata et Iitimas ut seruomm praesidio uteretur; M ad 3bem quam primum eum zercitu crederet, id autem eo consilio ut eum urbem eae omnibus partibus, quem ad n um discriptum distributumque erat, incendissento est-- is fini stum e uiuun fecissemi pinetio ines in Dia ei fumenti, excipere et se eum his tu uis dumibus coniungeret noctem a cat, linae sociis diripiendas urbi constitutam esse auctores sunt salimstius Catii 43 et Plutarchus Cie ira restare quae discrepentriieor neque omnia ita faene explicari ut lepidum illud inuentum lUnlde by Corale

4쪽

quo Tarquinius rex alio Militia fit tamen non eae stini dissimulitudines nae a comparando iam iani a vitio situliquo incepto

deterrpant pergamus itur. Ad altorum consulsem Ser. Sulpicium, non ad M'. Tullium coniuratio deforin per fratres quosdaan Tarquinios Publium et

Marcum Dionys. 5, 4 l. praeter Allobrogunt legatos itumque Volturetum quos omnes norunt, delati a Saal fio Cat. 43J -- momoratur Tarquinii cuiusdam, qui eadem sero quae Volturcius, do paratis in diis do caede bonorum de itinere hostium, ilissus a consul senatum docuerit quae de Crassi indicio adduntur, a

nostra ro alioris ops uidentur . sod nomen Tarquinii in utraque historia et nera et icta redira alterum suspicionu argumentum est. Senatus postquam consul de coniuratione rettulit, ocrevit ut uiderent consules no quid res publica detrimenti caperet hoc

enim senatus eo ullium, quod ut extremis rei publiea liberae temporibus piissimum ita ab antiquis moribus et institutis prorsus alienum erat, dubitari nequit quin lateat sub Dionysii uerbis I,

553J latium eoυσιαν παρ' αὐτον αἰποκρειορα οὐ διερεμήσασθαι τοὐς μετασχόπια τῖν ἀπορρήτων βουλευμάτων καὶ του κολάσια τοὐς ρεθέντας idem a senatu decretum esse postquam Cicero consul de Catilina nefariis consiliis rottulit, narrat Sallustius Cat. 29, 2 es. Cass. Dion 37, 3I', confirmat ipse Cicero scat. 1, 3. M. Sallustio Me senatus consultum ultimum ita definitur Catim' in potereus per senutiis more R -- -- tui maxima

permittitur, aerestum parare binum gerere coercere omissius modis foetos atque ciuis, domi militiaeque imperium atque iudieium summum habere tali et mne populi iussu nullius earum rerum consuli ius est. eallidus M. Tulli optimatiumque obtrectator id praeterit quod

illo tompore quiuis reipublicae Romanae peritus, ubi haec legit, supplesse putandus est, quam potestatem illo erei prouocationem tollendi indo a temporibus h Mehorum senatus sibi uindiciuiit, contra eam ipsam potestatem a popularibus acerrime pugnatum

esse ipsius Ciceronis exilium huius controuersiae exemplum est. ipsis igitur in certaminibus ultimorum rei publicae libera tem-l Drum orsari nobis videmur cum Dionysii uel potius Dionysii auctorem summis audibus id audimus persequentem, quod consul Sulpicius maximo imperio uti noluit, sed iura legesque seruare

τυ--εστώσης τότε πολιτείας ἀκύλουθον ἐτραπετο neque enim eum ciues indemnatos ad mortem duo iussisse, ut et fletus lamen ta Ill Ze by Corale

5쪽

iationestis propinquomini eui rei si prohibere quominiis desperati quidam armis aptis urbem sanguino ciuili implerent, nem indiciis eos tradidisse, ne rei potestate negandi facta iudicibus necessitatem imponoron mus absuluendi RIii non poniassos damnandi. quae ninia nisi ad instituta more gque saeculi Ciceroniani rettu-

Ieritis, ne intellegetis quidem antiquo tempore eiusmodi coniuratia duumviris perduellionis in iudicio populi Metuandi erant, damnatis ad populum prouocare licebat, duumviri populum rogabant an reos absoluerin de hoe iudicio non cogitari appuret, sed do istudinis publicis qualia primo rerum repetundarum, tum multorum

aliorum criminum raosprtim a Sulla instituta erant, in quibus prono attonis potiustas non fietiat, quoniam iudidium non ponos magistratus erat, Sed i ne iudices ex populi omlinibus illi sint . quid in iis accidere posset, luculentum Oxemplum . Iodius

praebuit, cum criminis eo erit et manifesti reus impudenter a solatus est eius modi igitur iudieiis quod coniuratos non tradidit, laudass scriptor uidetur Semilium antiquissimum consulem, ita

tamen ut Ciceronem nouissimum consulem hanc ob causam ab eo non uituperiari uppareat Ions: aliter res se habet in altora ratione quini facere nolenteni scri litor illa fingit seruilium, id fastor uoluit Cicero ne siue gloriari quod focisset, situ ad uita finem ρstitit: Catilinae socios suae iudicio imperi consulari siue usus siue abusus in arcerem duri necarique iussit, qua de ausa a P. odio Umnino usque in tabertutis esse dicebatur Cic. p. sest. I lnequa a Clodio tantum, s. p. Sulla 2 his au se iturices,reynum meum terre non posse quod tandem, Tomluate regnum ρ -- stilatus, redo mei; in quo esto imperaui nihil et ontra patruιus -- scri itis et boriis omnibus parui quo in uit istratu nor institutum est uideli et a me reynum, sed repressum timorem tum fuisse ne ros ad vim et arma rediret, testes sunt scriptores, neque num falsa an

uera narrent, quaerendo pus est, quoniam a Ciceronis aequalibus talis eredita is quin illi seriptoris demonstrent, Ghitari nequii. dies igitur Plutarchus, postquam Lentuli Cethegi eterorum mortem deseripsit Cic. 22 δρον - Cicero scilico maiori ἔτι τῆς

συνωμοσίας ἐν ἀγοραι sin εστstititer θρύους καὶ μὲν πρῆξιν αγνο Λ τας, ν et δε I Lγκτα προπίνοντα ῶς τι ζώντων τον ἀνδρον καὶ δυναμενων αρπασθῆναι, φθεγξάμενος μέγα προς αὐτους ἔζησαν'

εἰσαν pavit aliter neque sine Ciceronis tecta uituperatione Caa

6쪽

χρεία στροι-ῖν γένοιτο, ἐκέλευσεν αυτο ἐν τουω τὴν βουλὴνηθροισε καὶ σφας συνταράξας τε καὶ ἐκφοιhὶσας ἔπεισε θάνατον τῖν συνειλημμώ ων καταγνοναι. quidquid de harum narrationum fido iudicatur, ipse Cicero aliquod certe periculum ab infima plebe

Postquam quas saepro noluit Seruilius, num rata sunt, exponitur quid ro optime gesta consecutus sit pallidissimo enim consilio Oii inti quattuor commoda et si h ipsi et rei publicae comparauit, prinium ut ipsi coniurationis duces sua sponte in unum

locum Quievirent, deinde ui manifesto criminis coarguerentur, tertium ut ho ipsum non Mersit et inter paucos, sed populo adstante in ipso sis seret, deniqua ut sine ullo motu ciuili uel motus pericula poenam eum issimam soluont iam quale fuit

illud non minus eiullo nam consularo consilin unod seruilius uel potius uaserrimus isto Ciceronis aequalis excogitauit sen fores in superioribus urbis locis, equites circa forum armatos

disposuit, ita tamen ut non in publicum prodirint, sed domibus in tenerent signumque consulis expectarent quid cicero urbem terret armorum conspectu ipse etia diu post consulatum equitum Romanorum illud praesidium quo curiam laeumdederat laudibus usque ad caelum tollers solebat et Drumann. 5 504' , ipse in quarta Catilinaria urbanam illam militiam dosoribit qua ut senatus libero et sino timor decerneret, ei fici eliat tamen non litantum timores orti sunt, quo supra commemoraui, sed postquam

Cicero Milinae socios necauit, alteri consuli munus relinquebatur Milum eum ipso coniurationis duco gerendi, qui quod ex urbscessit, male rem egisse Cicero haud paucis uisus est; et quae olim exposui in Hermae uol. 32, 576 sq. multo prudentius Se

uilius ros instituit praeter praesidia senatorum equitumquo clam disposita non tumultuaria militia, si si exercitu ordinario urtiem tutatur alterurn enim consulem sex hello Fidenati arcessit eampumque Martium Occupare iubet, ut totus intestinus ne oriri quidem possit praeterea si ullum quidem coniurationis ducem euadere sinit, sed omnes uno eodemque tempore et detegi et misit tam lepida insolentia ciceronem urbis togatum custodem nemo ex tot obtrectatoribus irrisit quam amitatum iste scriptis, cum Semilium consulem id eo emi imo, , narrauit, ut onmes

7쪽

8 coniurationis principes corto quodam noctis tempore in sorum convenirent, sonatomim equitumque praesidiis circumdarentur, pervoliquam noctem in ipso soro sicut sera in retibus torrerentur, dum dis illucescente populo in contionem conuocato totum scelus manifestum pateret bonus M. Tullius aegre tulit quod Brutus eum optimum consulem appellauit ep. ad Att. 12, quantopere Me optimo consule peiorem rei publica operam praestitis. nim atos domui suam uocanti, ibi ne in senatu quidem, littoras illas quibus coarguebantur, aperiebat Cin 3 7s, postquam ad senatum rettulit, popula in contam in conuocato satis habuit man

in libuit narrare. Ubi primum coniurationem illa ratione ingeniosa et ii diro ciuili popul patefecit Seruilius conan alter ad urbem cum exercituerat neque eno Dionysius eum facit forum curiamque intrantem

senatum uocas, uerba laesi, sententias perrogati senatus imdidibus praemia decernit do eius sententia populum eo ut rogatis coniuratos necari iubeat nouum et inauditum iudicii gonus, no nomino quidem iudicii dignum quid tamen id molt seriptor

ut nequo senatum nequo Somiilium constulem iniuss populi tuos Romano quamuis manifestos reos capite punire uoluisse intellegeretur et quo melius illi, eo peius Ciceronem rem egisse pateret.

huid ipsi illudit, dum antiqua narra et obsoleta serinlitori sissem to quidumque uti, neque id agit ut Seruilii consulatum -- morias gloriosae tradat, sed ut Ciceronis obtrectatoribus o aduo sariis publice plandat, in primis P. Clodi tribuno quo rogante

paneis annis post Cicerono consul semodphom scinisso omnos nostis ut qui civem Romanum indemnatum interemerit uiisqua tigni interdicatur, 'i prone non nominato, sed solo petito ut dicit

Velleius 2 45J acerbissime postea M. Tullius in Gabinium his nectus est; quod consul a Clodio in contionem productus uehementissime sibi displicis dixisset, quod in tuis indemnatos esset animaduersum Cici post red in sen. 1'. quamuis quid lateat sub iis quae Dionysii auctor do Seruili consulatu audactor insolonte mentitus est supctrqus demonstratum esse uideatur id rostat quo si fieri potest, etiam manifestius quam ceteris omnibus quae huc usque exposui scriptoris consilium prodatur dicit enim Seruilii Optimis consiliis non id tantum factum esse ut omnes una coniurationis ducos enserentur, populi iussu punirentur, nullum bellum remaneret, sed etiam ut uno quasi ictu omns motus turbaeque ciuilis periculum profligaretur postqnam iam illi mortem subissent, nullas dolationes esse ereptas, sed quieunque ex coniuratis primam illam lUnlde by orale

8쪽

e initis Cass. Dio 37, 41. Oros. 6, ' quantolii ro uer Cieeronem aduersarii insamarint, luculentus testis est L. Piso, tua in oratione ab eo contra Ciceronem edita, cuius partem Sallustio amseriptam et hoc modo semiuiam suisse olim una eum Rescio idinis amico demonstraui Herm. 33 8 sq.l, lusium di alumnias proserre non ueritus est hineet in M. Tuli 3 4M sed, ut opinor, iuus extinuus quae post eonsulatum eum Terentia rore de re 1 rublio eon Iuisti, eum legis Plautitie iιdicia domo facie uitis eae coniuratis alios eapitis alios, ει ι ni mmd vultitiiqi eum ti ii alius Tusculanum, Mius Ponipeiamam ill im zaediti cithat alius domum

eminu qui uero nihil solost, is erat calumniae proximus, is tu

mi--α- oppugnes in umierat aut minus se tui fecerus denique de eo tibi eos e iuvi erui quae si tibi fessu Meis, redde ration quum iis rim o ue eris, quid tibi tutibus ueremerit, qua exis

eunt domum araueris, Tusculanum et Pompeianum insinuo sumptu aedificii ει ri r aut si retiees eui tiιbitιm sit, si es a uin suun iam istum e. sans νι iri et miseriis e uium parii rasi Sitio ab hona in RomRn postulari ni patriam superstitionem

coleres, putabat siue nrte historiam seribendi ei prasicipi uidebatur, ne rem diuinam praetermitteret, annalium illo seriptor non somma tantum et naticinia narrationi immiscuit inbu . 5.54J, sed totius populi lustratione inserta rem pie conclusit ibid. 5 57 J secuntur ludi o supplicationes iam audito Ciceronem in contione gloriantem Cat. 3, 15J atque etiam supplicatio lis immortalitas pro singulari

eorum merito meo nomine de reta est, quod mihi primum post hane urbem conditam togato eontistit, et his verbis Mereta est:

quod Hem incendiis, eaede eivis, Dullam bello liberassem'. quae supplieotio si in reteris onferatur, Me iterest quod Merae benegeus, De uno eonsemur a re pharie eonstituta in talia antie ille Soruilius, non Cicero secundum istius scriptoris sententiam de se ipso dicere poterat illi nota Ciceroni primo multoque iustius supplicationem decretam esse M. Tulli gloriationi opponitur quid uero ' Sprnilius consul togatus domi omnia optime peregit, M'. Tullio collegae qui cum exercitu ad urbem erat, nullam gloriae

casionem resupiit uel hune ipsum narrationis ordinem atque ton rem Ciceronis aequalibus risum genialem mouisse crediderim quippo quo famosum iund cistunt rem tuae, remine lut Mure Mussi non sine ioco in contrarium ueri uideretur quales uero actinnos nesta Ill Ze by Corale

9쪽

- 10 seueriorum senum euocasso putandum est nequissimum inuaretionis exodium quo onsul Tullius in ludorim Romanorum pompado onrr o OHissa dicebatur nescio auid aures mirer, impudemtiamri tangendi an irrisionis protervitatem an stuporem Dionysii hos oporps Iiro fra set tili historia uendentis certe quicumquosiue do rationibus inas Romani in annalibus scribendis tenuere,

sino do ingenio Dionysii iudicaturus est, huius narrationis memorsis debeant. Quamuis multi laesi Dionysinus historias inier se comparauerint, huc usquo nemini in mentem uenisse miror ut quam

Op rRIn in PomIistrando ponsumpserit, ex ea hoc proficiat ut Liui ars narranili dilucidotur et patefiat utrumquρ enim ex iisdem fero annalilius liliros suos compilasso constat errant qui Liuium a Dionysio exscriptum esse opinantur , ipsae res quas

tradunt, inierissimillimae sunt ut tantopere inieris disieni, nulla re magis effectum est quam eis artis preMeptis quas Liui

secutus est conseratis e. m. qua ratione Memne prima rei publicae tempora narrauerit quae tum facta esse dicebantur, ea sera ultor incropa Cicero ni fallor, olybium secutus antiquis-BImos annulos secundum ipsius aetatis rationes explicantem atquo

interpretantem de re pubi. 1, 6M ergo iam illud uides de quo progrediente oratione ptista me dictumn puto, Tuliniam e o mira quo mi exuli se sopies mi in lini intertulis tum Mucii in viciliu---oenus, in bona dirim minorum tum anmia consulis, tum de missi pop.r fuse es, tum prouocationes ommiunt rerum imi secessiones plebei, tum prorsus ita acta pleraque u in populo essent onmis et

postea 2 53l hae mente tum nostri maiores es Conlatinum inno- corte=n SuSpicione cognationis rapulemini et reliq ι in Tarptinios offensione nominis addo eos locos quibus secundum stritiquos Scriptores

consulatum L. Tarquinio aluomtum esse idem Maiatur Bruti 5': L. Bristo qui Mum suo imperium libro uera, ut e tam Meremutis nominis memoria tollere M M in. 3, 4m eum Alatino

uegae Brutus imperium abrogales, Merat videri facere id iniuste, fueras enim in regibus expellendis foetus Imιti consiliorun et adiutor.

eum autem eonsili εων hoe prineipes Grassent cognationem Superbi nomenque Tarquiniorum et memoriam estni esse tollendam, quod eras

utile, patriae consulere, id era ita honestuiuis elisum ipsi Collauim Munere deberes me in narratione duo displi are et innodentia Tarquinii et in consulatus abrogatio in offensi ut tolleretur, Tarquinium nimis clementem misso fingebatur contra iuuenes propinquos, dum eius coniurationis rei laeti essent quam filiorum Bruti breuib Ull de by orale

10쪽

- 11 istis diuisa diem lsemi ita non nomino e stirps iantam coli

iurus eum rem aiisa cohaerere uidebatur, e qua clementia eognatos poenae eripietna, ea aeui opponebatur saeuae Bruti

institia in ipsa filiorum morte ne oculis auidi m suis parcentis. hoc modo lui antiti ii, scriptores currex pre ii iarrationis ordinem facere meliorem siles nilaletiantur : Ionge aliam rstior qu bantur qui Tarquini imperium non abrogatum esse, Sed ipsum magistratus abdicasse contenderent quod enim L Graccho eiusque laud foribus Hesebant a collega alteri mnemo magistratum abrogatum so id a libertatis Romana conditor laetum esse putare periculosum uidebatur iam Dionysium et uuium inspiciamus inepte

et in pnis ille tramque narrationis antiquas corrocturam in nnum coniunxit primo optinu procedit narratio Brutus filios apito damnati nm do Aquiliis i illatini opotibus eandem sententiam laturus est, collega intercedit, ille ut intercessionis obstaculum

remoueat, populum statim conmeatum adhortatur ut eouet cim perium adimat iam omnia in contrarium uertuntur. Sp. Lucretius contione data onsules ora n rixando malum exemplum 'o Mani, Collatinus se abdicat, Brutus non uerbis tantum Mnerosispum prosequitur sed etiam largis o public et priuatim onerat

posuerit, nolite credere eum temere aliquid de suo addidisse quod adnotat' . Lucretium vivi a consulibus ontionem petiisso, Mesemiorum Romanorum Optimo illustratur consuetudo mores insilitutaque maiorum ei ius publicum exemplis fingendo conquisitis exponendi, neque mira illa beneficia qua iii Collatinum abeuntem tollata esse traduntur, merae mentiendi licentiae debentur sed ex annalium

quodam scriptore desumpta sunt, qui id egit ut populum regno liberatum demonstraret non modo neminis bona diripuisso, id quod apud Gereonem legitur, sed etiam liberalissime eum eo Tarquiniorum geniali e se cui nihil praeter nomen obtinebatur. M Liuium prae Dionysio laudare solent quod antiquos secutus Collatini exilium eum Bruti filiorum coniuratione conectere

noluit noluit sans immo Collatinnm ab omni culpa suspieiono procul habuit nequo nullium eius iudiciu in a Cicerone idolis distare cum se nescire Metur a mn una que libertatem minimisq- -- -Hered -- - ---M 2, 23l ne ius tamen propter hoc laudandus est quod rerum ueritatis curiosus antiquorum simpliestatem recentiomini sum praetulerit, sed quod melius Dionysio per i xit Boii seueritates horridiorem iristioremquo Diuitiae by Corale