Stephani Roderici Castrensis,... Tractatus de complexu morborum, studio et diligentia Valerii Nervii,...

2쪽

Valde

DOMINO COLENDISS. Stephanus Rodoricus Ostrensis Lusitanui salutem,la felicitatem exoptari

O RS IT A N sublimis

tua mens, magnis semper intenta rebuS , exi

guum hunc Libellum contemnet, dedignabutur. sedimerito: quippe eo ipso quod

exiguus est , tuum requirit lumen.

NRM quae parua sunt non nisi ad magnam cospici lucem possimi.Hanc dupliciter possides, & maioribus, &mo

3쪽

ribus: generis tui claritudo varias libliae urbes implet, similiter morum spledor. Proh quam multa laudabilia in

hoc puteo clauduntur, immo exhbc puteo hauriuntur i Et haec prior est, quae me impulit causa , ut tibi opusculum dicare. Altera amor in me tuus, quem manifesti ssimis signis exprimis. Hoc nexu astrictus solui nec volo, nec possum; nolo, quia suaviter; nequeo, quia fortiter teneor. AEternum itaq; penes te, hoc est, in beneuolentie, benignitatisq; tuae umbra libet commorari. Pactum gratum , ratumq; mihi

esto, in cuius fidem syngrapham mitto , qua me tibi & credo, & dedo. Ita libellum istum appello; quem hoc pacto in securo repono. Non deerunt incursantes calumn1atores,sed frustra, ad aras me confugisse puto, omnium

tela, tua confringet virtus , potius tua

iuga

4쪽

fugabit amabilitas, nemo est qui te,&subinde quicquid tuum est,non amet, libellus,qui nomen tuum in fronte gerit , tua res est quis in illum audebit λnemo sane,immo applaudunt omnes. Alius hac dedicatione munus tibi se offerre putaret, ego me a cipere profiteor. Vale.

5쪽

PHILOSOPHIAE, ET

Medicinae doctos, artis medicae studiosis. S.

li agro,quam in spatioso, ct erili,fructus co Piluntur tisenisurum unumquemq; spero de aureo hoc libesio, que diu apud

me retinere nolo,ne utilitatem,

qVs ex eius lectione percipi potes, vobis mitiarinuidere . Doctrina mirabilis,intra angusos terminos reclusa,mirabilem reddit autorem,cuius iam priussam percrebuit, ct inposerum nouis operibus, lucempropediem visuris, augm-bitur . Ego, quae meae suntpartes, summa opea sidue nitar , ut tam nos haec aetas, quam ventura, diuitiis artis medicae, quy in doctissimi huius Viri ingenio tanquam in opulentissimo thesauro seruantur, perfruatur . neq; vero mei laboris Digua erit merces vobis profuisse . Valete .

6쪽

Trastatus A.

ls1 viae monstrator ad sit,heret anceps in tri-

uio viator, tuod si iter si ea dia incosulto aggreditur si malia cotulto paulo post re

greditur. Talem mente concipio medicum, qui binas, trinasile, aut etiam plures curat egritudines, quibus adeo irretitur , ut vel cum summo dedecore,prioris consilij poenitens, pedem, ut aiut,reserat, vel cum aegrotatis graui damno pervicaciae notam subeat. ln tanto discrimine quid aget Num Mercurtiui aut Apollinem implorabit 8 At castrens. Λ 4 Opor

7쪽

s Tractatus

portuerat eos antea propitios habuisse: nam, quod dici solet, non sat est studere,sed studuisse. Soctu ne aliquem sibi asciscet 8 iste etiam, ni arte

valeat,in eandem incidet calamitate.

Ars igitur est, cui uni, si quid proficere studes, a principio sit incuben

du . Forsitan ais,implicationes istas morborum noua monstra parere, sicut,ex animalium diuersorum coitu, semper Africa aliquid fert nouum, id autem quod nouum est, nec cogitatum fuit prius, non posse arte comprehendi . Immo maxime quippe in hoc dogmaticus empiricum prestat, hic solis exemplis eorum qu iam coligerunt ducitur, ille ratione , quae quicquid contingere potest uniue salibus amplectitur documetis. Fluctuat iudicium in hoc aduersantium

inuicem morborum concursu, nec

aliter potest quam medicinae procerum placitis firmari,verum apud eos nihil de hac multiplicitate ex professo scriptu reperio,multa tamen sparsim

8쪽

De Complexu Morborum 'sim, quae colligere, & illustrare non

inanis est labor. Vnum duntaxat a moneo , me Cum morbos complicatos dico, sub morboru nomine, mo

re Veterum ut ait Philotheus ) 9

morbos, ob causas,& ymptomata , di quicquid es praeter naturam, intelligere. Symplomata aliquis omitteret, Ut pote quae nullam propria expostulant curationem, sed fanatione suorum morborum, quos sequuntur Velut Vmbra corpus, sanantur. Uerum inmen non omne symptoma est umbra morbi, sed aliqua sunt, quae causis rationem habet,& haec, Vt Voluit Galenus, curationem immutant, immutant & prognosin, prognosis, si varietur, Variat curationem. uoluplex morbus compositus.

C A P. II. Compositorum morborum tres nobis differentias tradidit Galenus. Prima est, quando morbuS m

9쪽

ro Tractatusho coniungitur, ut si viceri adsit inflammatio. Ad hanc reduci potest

φ ἰ morbus,quem autor libelli de oculis i ' compositum vocat, eu Videlicet,qui ab intemperie composita fit, temperies composita est, vel calida , & humida ; vel calida, & sicca, rursus vel

frigida, & humida; vel frigida,& sic-- ca. In hac etiam differentia collocabimus V ulnus, aut Vlcus,in quo partes specie diuersae, sectae infectaeue 'sunt, ut si cum carnosa substantia simul venae arteriaeue aut nerui plagam suscipiant. Dummodo tamen liqpartes sint effatu dignae: nam si venae v . g. sint capillares non impediunt quo minus per primam intelionem,

ut aiunt,VulnuS Vniatur,ac propterea usus obtinuit, ut simplex no compositum dicatur, venε autem sat magni si 1cindantur simplici unione coniungi nequeunt: propterea vulnus ess-ciunt,quod compositum appellatur. Altera differentia est, quando cum morbo validum symptoma, curatio. mg.

10쪽

De C omplexu Morborum I 3 quarta quartana. Porro diuersi generis erunt putrida cum hectica . aut harum quaelibet cum ephemera. Fuerunt aliqui, qui febres cotinuas eiusdem speciei infimae non posse com positam efficere, sed in unam simplicem coire,existimarunt: quia materia intra Venas putrescens ex uno loco statim in venas omnes putredine

diffundit . Hos reprehendit Avicen- ' . iana: sit enim ut alicubi materia putrescat, putabilis,& ex putrescente hac, putredo per uniuersum corpus dispergatur,unde febris accenditur,increscitq; pro putredinis expansione , fieri tamen interea potest, ut in alio loco, hoc est in foco alio, dum prior febris affligit, non prioris illius putredinis vi, sed suopte vitio eadebilis putrescat, & rursum febrem alteram inchoet , erunt iti q; duae continuae febres, altera post alteram : Scsi enim intra venas humor putrescit, potest tamen prior eius portio in iecore, altera vero in superioribus ve-