Gynaeciorum commentarius

31쪽

M- De Gravidarum, parturiem Sussitus autem ex styrace calamita , thure, semine, apij, singulis drachmae instar, plurimum profuerit.

or perinis, quae ex partu discuia tale accidit. Λ D rupturam naturalium, quae ex disicultate partus accidit, radicis conselidae majoris exiccatae,cyminu & cinnamomi pulvis vulvae inditus, valet. Nonnullis perinaeon rumpitur ex partu, ueunum inter uterum Sc anum fiat foramen, idemque cursus, unde sepius uterus exit, indurescitque. Partes itaque affectae vino calido ,in quo butyrum resolutum suerit, foveri debent, quousque uterus emollescat, dc tu cleniter hic reponendus est, postea perinaeon ruptum, tribus locis, vel quatuor, filo seri-ceo suetur: mox pannus lineus utero juxta ipsius magnitudinem imponatur: postremo liquida pice oblinetur: nam ob hujus gravem odorem uterus retrahitur. Tadem rupturam pulvere ex consolida utraque & cumino super insperso curamus: puerpera autem in lecto collocanda est, sic ut pedes elatiores habeat: ibi ad dies octo vel novem continuos decumbet , cibum capiet, alvi excrementa,urinamque reddet. A balneo abstinebit tam diu

quam diu sustinere possit: item ab iis omnib

quae

32쪽

Fuerperarum s Infantium cura. 33 quae tussim movent, & a cibis, qui non facile concoquuntur. Ad huiusmodi periculum

vitandum in partu,pila oolonga ex panno imi itur ano,"iens parturiens laetum ed re conatur, illa valenter imprimatur, ne perinaei fiat disruptio. II FLATUS ATERI. I loci naturales flatus excipiant, qui imo clusi dolorem pariunt, solus ex decocto sinapi vel cepae consert: vel in aliis quoque

tanta saepe flatuum copia infestat, ut scemore rupto,aut iliace videantur: quibus conducit balneum ex malva, parietaria, δρ similiabus, & venter saepe emolliendus. Diu autem in balneo morari oportet: deinde extra illud emplastrum ex lapsi barbati sicco, rapistri Mfarina ordei, calide impositum, tum rursus balneo utendum.

CI partes illae pruriant,ut sceminae illas scalis

Q pendo excorient. unde pustulae nascuntur, quae maxime offendunt, ungi debent umguento quod ad ambusta inscriptum est. Recipit autem pomum unum, bolum armenu , mastichen, thus, oleum, vinum calidum, caeram & sevum. Sic autem paratur,pomum expurgatum interioribus& externis corticibus conclusum, ponitur in olla ad ignem

33쪽

3. gravidarum, pinturientium, cum oleo, caera δc saevo, & eum inferbuerit mastiches, thus in pulverem redacta, imponuntur, deinde percolantur per pannum.

Ilibus immoderatus fluxus accidit sanis

guinis, succum artemisiae, salviae, pinlegii, persicariae, & id genus aliarum herbarum, lyrupi modo paratum exhibere convenit. QOnetiam balnea ex illis adhuncas. sectum parari solent: vel emplastro ex argilla mixta cum aceto quod dextro lateri imponatur. Si ex naribus fionti, dc temporibus applicetur, pro lateris ratione, ex diametro habita. Non autem fit sanguinis fluor ex naribus, nisi masculus progignatur,

AD P CIDE IAM ATERI

ex partis,

D Alneum conducit ex artemisia, pulica Uria, iunipero, camphora, ab synthio decoctis ex aqqa, in hoc puerpera insideat usu ad pectus: postea leniter lecto imponatur . decumbatque pedibus retractis, ut uterus in

suumlocum redeat.

Intromissus jam, pulvere pulegii, galangae, spicaenardi, nucis muschatae, garyOphillatet cu oleo moschellino& pulegii in psniculti raru& subtile instar pilae uligato& i diis , atq; os uteri obstrui, ut non iteru proci dat. C

34쪽

puerperarum es Infantium cum uesciat. Cura a. ut retrorsum versus renes pene tret: atq; ibi ligandum est, antequam autem id fiat, emplastrum ex baccis lauri,nasturtiis, Duris, cinnamomi singulis quod satis est, in pulverem redactis, oc ad ignem calefactis misceatur mel. Id calidu adhuc renibus imponatur, dc deligetur fascia, qua pila utero indita ligata est. Puerpera vero dies novemdc plures,si necesse suerit, in lecto supine decumbat: sic ut ne se dimoveat, nisi magna necessitas urgeat. Talis autem cibus ei dabitur, qui non facilEper alvum descendat: nec urinam .pe moveat. Jam vero egressis post partum imponimus lycinium comprimendo ne exeat: nisi cum urinam reddit. Tertio die balneum paramus , deinde pulveris ex Zinalberis, piretri, cinnamomi singulorum aequis partibus i flantur, ne intumescat.

AD HAEMORRHOIDAs

η partu.TI Emorrhoides ex vino partus ortas curamus balneo ex absynthio, abrotano, cassia lignea cortice fistulae cassiae, decoctis Valenter ex vino: ubi puerpera egressa fuerit balneum, bombacem pulvere aloes, cum O.

35쪽

De Grasidarum, parturientium,

AD DOLOREM MAMMILLARAM

ex ladi. contractum.

Λ Rgilla aceto subacta emplastri modo volet,& lacastringit: sed locns prius aqua calida fovendus est.

AD MAMMILLARAM abscessum.

Γ' Mplastrum ex althea, malva, ab*nthio, Martemisia & axungia valet ubi tumor in fastigium attolletur,nucleos contritos imis pone: Quod si abscessus non rumpitur, scalpello aperiatur ,& paulum exprimito, ne exstesta evacuatione seperveniat deterior vomicirrupto immitte Lyciniu bis vel ter quotidie victo oviillitu,& therobinthina,quod mirificas vires obtinet:quod si in fistulam abscessus transeat, radicem ellebori nigri intime amoreo vel melle imponito. Vel pesverem ex lappa aspergito: his enim omnis fistula en purgas & emoritumodo nolaeritinter os si, quare tiari haec administranda, donec

eadem emoriatur, &exiccatur, posteaulcus curetur. MACTEMUL

36쪽

ΑUCTORUM IN REMEDICA, GRAECORUM, LATINO

Om priscorum, Arabum, Latinobarbarorum, Latinorum recentiorum, tum & pere-igrinis linguis cluentium, Exstam rium, M S. promissorum vel desideratorum:

LI EBRIA PLENO ARGUMENTO με ex in tuto pris excolueruui isi rarunt.

Ε' MAGNO OPERE PANDECTARUM,

RT PARTITIO NuΜ MEDICINA LIuαpropediem publicando, quo vel Loeo Ruri Couisnu Niu Μ instar, vel iNBIe Is loco, in omnes . nostrae aetatis Medicinae Auctores, Graecos, Latinor, Arabes, Barbaros, Veteres & Recentiores lector er ditus,magna commoditate,nee minore facilit te utetur, succinctius exscriptus.

37쪽

LATINI.

HI procRATEs clivus, Gynaecloruim rgumentum lib. aliquot inter omnes illustravit. Cujusmodi:de natura muliebri luber. Calvus, cujus ut prima versio, ita velitaria, bis hunc intulisse lib. Hippocrateis videtur. Inibi Asclepiada summus, affectuu partium genitalium muliebris sexus caussas, signa dc curationem p0tissimum persequitur. Idem carptim quaeda m etiam ad partum sa- cientia immiscet. Libri argumenta pro instituto ordine Voluminis Pandectarum perpetuo adscribenda,veluti insequentium omnium causa brevitatis hic pr termittim'. HI Po C R AT I s, de mulierib. morbis lib. 11. Gynaeciorum materiam accuratius clarantes. In

his inimitabilem se praestitit, ut quos, dicente Cardano, nec tota posteritas potuit plene vel imitari vel intelligere. Cordaeus,in prima luculentos 7. Comm. inscripsit. HIPPOCRA-etis , de sterilibus liber: c usas δc curationem inscec inditatis refert. Cardanus dubium,nec nisi pro occasione necessariu,decernit. HIPP. de tatus ectomia, seu partus immortui extractione,libellus : brevis admodum, Quem idem Cardanus incerti & parvi momenti libris connumerat.

THEOD. PR i sci AN i Archiatri, ad victor,

38쪽

Horiam salvianam alibi) Gynaecia sive Muliebria, tribus lib. inscripta, dictione Latin pura. editionis Basl. apud Frobentum, se la xxxii. G. Κrauth Medicus, OctavIHoratiani inscriptione, cum libellis medicis

plurib. aliis conjunxit. editionis Argentori apud Scholism, ω la xLiv. charta sol. Pro- stant etiamnunc cum Medicis antiquis latinis, in Aldiniano codice, ad finem. editionis eo la XLVII. charta sol. G. Volphius Tig rinus , cum Moschione, Cleopatra, Aliis, i Harmoniam, operis Gynaeciorum conjecit. In praefatiuncula ad Timotheum fratrem,

toti operi praefixa, auctor libellos suos stylqgraeco primum se conscripsisse, δι latino de-mu sermone ςonvestivisse,de seipso testis est.

CLEOP4TRAE Gynaeciorum lib. a. quos

Theodeten oc Methicum instripsit. Volphians, Amicus noster,Harmoniae Gynaeciorum,

cum Prisciani, Moschionis, scriptis subintulit. Cleop trae Gynaecia M S. supersunt in Florentina Bibl. ad S. Mariam. SORAN1, Menandri dc Phoebes F. Ephesii Medici, de utero & muliebri pudendo lubellus. Graece. editionis Lutetianae, apud Turnaebum O. I, LIv. charta 2 cum Rufio Ephesio. Aetius ejusdem fragmenta resert: De uteri imbecillitate, de uterino furore, de uteri resolutione, de uteri procidentia, cedet

39쪽

mate, satyrusequi saecundae mulieres dignoscantur,de scyrrho & scyrrhomate uteri. Et haec omnia e Iv. lib. S o R. A N i Junioris, cujus Suidas est meminens,iransscripta. t S o R. A Nus Ephesius, Medicus Iunior Muliebrium rerum libros Iri scripsit. Sui, das.

Cia GALENO adscriptus liber, de Gynaeciis , cum cceteris spuriis ,ran 3c altera pagina exstat. qui nonnisi morborum aliquot matricis auxilia resere, jejuna dc angusta penitus tractatione. Nic. Rhegius Calaber, egraecis latina secit. Moscuto Nis, Medici graeci recentioris, Mulieb. morborum liber,Graece scriptus. Continetur volumini Gynaeciorum a G. olphio concorporatus, cui Geseerus animadversiones inscripsit. Latinum Moschio nis exemplar Volphius eodem loco in Hammoniam , conjunxit. Graecus M S. codex,

e quo primum Basilleae procudi coepit,proslatin Augustana bibliotheca. aliud item exemplar, in Veneta Ss.Joan. dc Pauli. Nomen ipsum Moschionis,quuncludaicum sit,interpretis Iudaei vel Latini esse,qui e graeco latina secerit, Gesseerus censet: argumento, quod Moschion in praefatione latini exemplaris graecum Gynae c. librum, auctore non nominato, se convertisse profiteatur. At haec citra vindicias arbitraria sunto. Latini

40쪽

Au CTORUM. LATINI PRIS CL

OIL1us Au RAEL 1ΑNus, sive so R N u s Latinus, in opere Acutorum Moiuturnorum morborum, inter mulios alios proprios sparsim citatos, nec exstantes, Gynaeciorum librus etiam comm morat. CLV. Adrianus Junius adfirmat bunc auctorem LuciuM COEL 1uM ARRIANEM nominandum, qui Celerum & Tardarum

Passionum libros illos scripserit. DoctissMercurialis passim lib. Variarum iee ionum

suarum, eosdem S ORAN1 esse decernit, nec vana come Rura, ut legenti cap.I. lib. 2. Celerum pasL6c alibi patebit. Soraniproinde fuerint hi libri, ab Aureliano ex Graeco, stylo Aphricano translati. S A et Y L Gynaecia M S. in bibl. Florentina , ad S. Mariam. Consideranduitian S o T 1 R AE obstetricis, apud Plinium. s o et 1 R AE obstetricis Gynaecia, titulo- tenus sommemorat Plinius Hist. Mundi lib.

naei , Gynaecia M S. ad s. Mariam, Florentiae. Missilion aliquis, qui rhizotuinem scripsit, citatus Plinio.

ARABES.

ALBuc Assis Arabs, etsi ex instituto hoc argumentu non excoluit, Ea tamen, quae libro M Chirurgiae per capita aliquot retulit,