장음표시 사용
91쪽
r Ion debeat, istius ualitatis , Quae responsioniamrmativae adsecta est, probationem respondenti amque alleganti incumbere Uua non probata, per incessa etur, ac si pure absque adieeta tialitate re bon-ctilet , confitens id, in quo cardo negocii vertatur dc consistit. Illud praedictis obiter adjiciendum arbitramur, non requiri praecis partis ipsius ad articulos rescponsionem, si propter probabilem causa adessen queat, sed per Advocatum aut procuratorem, in animam sientis urantem, responsionem dari posse, ita tamen si ad singulos articulos instructionem transmissam habeat atque exhibeat, alioqui reppellendus quod ordinatione Curiato miliae artic Ias. cautum ac permissiam reperitur. A P. XXIII.
De Intemgationibus ad Atticulos exhibendis.
TNterrogationum, quae Interrogatoria a practicis dicuntur, usus, in judiciis causisque forensibus fere omnibus sibi locum vendicat Ut nimirum Pata, Contra Quam testes Producuntur . articulis terrogarin ne subjiciat, super quibus non minus quam Ipsi-ticulis testes exanainari, interrogari debent, o T. quod a num ad eruendam veritatem momentum habeant, atque eo nomine solum exhibeantur, ut iudi-
T ib lib. 6. Q. conso nu. . Nam si testes non sint integrae fidei, animis eorum, ex aliqua
92쪽
causa, in favorem ejus, a quo producuntur, inclinan tibus ac propendentibus , per interrogationes ad omnes loci, temporis ac perlonarum circumstantias, falsitatis facile convinci postulat. Siquidem permulti ho mine reperiuntur , qui ad perhibendum testimonium vocati, faciles sunt, non satis animadvertunt,
quid dicant, qui per interrogationes istiusmodi, non raro tanquam e profundo somno excitati, semetipsos recolligunt, dictaque sua corrigunt, aut si id non faciant, semetipsos confundunt, testimoniumque suum suspectum reddunt Quo fieri credimus, ut in D bunalibus Orientalium civitatum , primum ad articulos , deinde ad interrogationes partis singulas , pari fide ac diligentia examinentur. Istiusmodi enim informationes nobis saepe exhibitae fuerunt , quas non sine voluptate, admiratione legimus. In nostris, tum inferioribus tribunalibus , tum suorem Cis diro lita fieri victinus Texaminatoribus saepe exiguam
laterrogationunt rationem habentibus , nisi urgeantur, quos nodis non raro contigit Consimiliter quoquem examinandis testibus, ante hac peccatum fuit ab ex minatoribus , sola credulitatis voce contentis. Sed
Edicto Ordinum nuper publicato , ultima membrisI6or ei rei prospectum fuit, ac iniunctum, ut testes
audituri, extens eorum dicta excipiant atque descri-5ant , non contenti verbo, credit Iut fieri consuevit his verbis, a primum, secundum, ac ter Iuni
GHilos 3ondit testis . crediit : Id enim ordinatione prae vi ta vetitum est , sed debere id longuli testium depositiones scripto compleem adjicientes , id sit quouaerum Iesse, aut se creder dicantes Quod si -
93쪽
servatum fuerit, ut praeceptum est, experientia rerum magistra docebit, testes non omnia adseveraturos, quae articulis, quos se credere dixerunt, continentur: praesertim si super interrogationibus partis adverta dia ligenter examinati quoque fuerint. Nam aut dicta sua statim corrigere cogentur , aut si id omiserint, contrarietatis semet redarguent. Qui certe mos interrogandi testes , laudabilis utilisque ad veritatem eruendam, mordicus observandus ac retinendus est: Ac tanto quidestylo receptum
deat atque terrogatoria exEibeat That examinatio. uo quidem usque adeo requiritur , ut nisi id , 'm ctum fuerit, tota examinatio testium irrita reddatur, viribusque careat. Est enim ea observatio de substantialibus judiciorum solemnitatibus; qua omissa, redditur actus nullus , juxta ea quae tradunt, D. diversis
locis t. si qumdo uri jur. C. de T M. auto mpud e q. C. de Fide in b. c. in nomine Domini, de Te is ibi et n. Alex OUISO. lib. I. Iasu adi. Imper. g. in C. de M. Illud autem ad munus officium
vocati pertinet, sollicite prospicere, ut haec quae dicta sunt, ad unguem observentur: intercaTera praecavere, ne interrogationum vel parti adversae, vel teli abusi roducendis copia fiat, ante exambi elisi minime expediret, sed usum utilitatemque interrogationum interciperet, testibus ante ad singula interrogatoria quid respondendum sit, edoctis, ac instructis. Porro operam dabunt Advocati, ut in concipiendis interrogationibus modum adhibeant. Neque L a enim
94쪽
enim earum multitudine onerandus est Curia delega tus Qua parte a quibusdam Advocatis peccatur, qui omnia clientis sui merita causae, interrogationibus complect i solent, malo mores exemplo. A P. XXIV.
De Testibus producendis quod fit
Nier omnia, quae ha nus in medium allata sunt, ' judicii membra, nullum est, quod majorem dem, probitatem, ac circumspectionem Advocati desiderat, quam hoc ipsum de quo nunc agimus. Nam CV m necessitas rerum ea sit, teste juris cons in I. i. m. De Te ii . ut in quantionibus facti, instrumentis deficientibus arullus fere cletur exitus, nili pintelles, utSa 'pa' te quod ver tam est, sibi arrogante, providi industruque A vocati erit procurare , ut omnia debita cura ac sollicitudinc conficiantur. In primis autem bspiciet, ut legitime in producendis testibus, nomine ri clientis sui procedaturi nihil subdole , nihil contra v. G, sic , , formam juris fiat. Cavere itaque debet , ne delega- 'tum judicem seu examinatorem clienti suo propitium, parti adversae suspectum, impetrare Rum Id,-nim bonae fidei contentaneum non est, ac jure quoque et ' reprehenditur. c. ad haec De Reseriptis. Deinde, ne consilium clienti execrabile et , de testibus corrumpendas ut instruendis, aut ad lentis sui mul-
95쪽
torum hominum malitia est requisitionem instantiamque ipsemet id faciat Peccar siquideli gravissime qui1 facit, teste Bari in I. a. C. de jure ranae propter calumniam. Sed clientem, ad hoc impium remedium declinantem, scrio, cordate monere debet, ne quid tale contra rectam conscientiam moliatur , etiamsi omnes latere posset, nihilque DEO OPT. MAX. tam exosum esse, quam proximum Circumscribere, dolo
fraudeque decipere,, quidem in judicio, cui Drusipse praesidet, cujus oculis omnes hominum actiones
patent, qui falli nequit Caele is enim oculis usitiae, videt quidquid c, etiam in locis desertissimis , teste Philone Judaeo, lib. 1. de ita Mo s. Tota scriptura
sacra exclamat contra calumniatores, mendaceS, falsosque testes , per quos optimus quisque , in vitae,
nominis, vel facultatum discrimen facili vocatur nego-cio. Unde apud Sasimonem Prov. xxv. Falsus testis dicitur ecth jaculum, gladius, tagitta acuta. Exemplum praebet duorum senum adversus pudicissimam matronam Susinnam testimonium falsum, quae ad supplicium duci a lapidibus obruta fuisset, nisi Danies spueri, per divinam inspirationem, ad vindicandam injuste damnatae innocentiam , provocatione liberata fuisset, senibus, per diversi loci circumstantiam, interrogatione factata de falso testimonio convictis, lapidatis. Dan. XIII. Quinimo, C. Ratrem, se vatorem nost Scribae, Pharisaei falsis testibus convincere conati sunt, omnium innocentissimum, ut S. Steph martyrem. ALI ,I. Qua propter nulla in re majorem adhibere cautionem debet Advocatus, quam
96쪽
integritas evertatur aut testimonium illius parte ad
versa non vocata corruat , cum ne indicium faciat,
juxta ea quae tradunt interpretes Dari in L a C.
de quaesionib. Data in I. jubemm C. e probat Innoc. in c. per inquisitionem De electionss. Neque vero id solum pecunia muneribusque fit, sed dc tum suoque
corrumpitur tellis Iiquo modo , si in caupona opipare cum tractari vino vel alio potu inebriante procuret cliens , et illius uoca tum quod in hac rosin .cia, malo more frequentissimum est. Nam ea quoque
corruptelae species est , si homines sint infimae sortis, istiusmodi tractationi non assueti. Quo fit, ut homines isti testimonium perhibituri saepe bene poti imissario examinandos se osterant. Qui merito non sine gravi, acri reprehensione increpandi repellendi sunt , .non nisi somno discussa crapulaaamittendi, examinandi. Et licet adversus tales telles , legitimae conpetant reprobatione ac resut tiones , satius tamen est , veritatem ab hominibus, istis remotis obstaculis praedictis , nudam simplicemque proferri. Nam si veritatem corrupti aliquo modo oppugnaverint, quod falsum est, ingratiam producentis dixerint, aut cam reticuerint, certo sibi persuadere debent, divinam vindictam ultionemque se non vasuros. Nec solari falsum testem debet, quod imperator in a. C. de jurejurando Vnam s. De dolo. dicat, perjurium solum DEUM habere ultorem, ut Putent eXtra omnem poenam se constitutos etiamsi de
Periurio appareat, cum inpianis referat, in L si duo versic 'aliis. de jurejurando. Imperatorem rescripi sc sisse cum Patre, eum qui peierasse Convictus erat, u
97쪽
stibus castigatum dimittendum esse, tametsi, id tum proccdere cacat glossa , si periurium non cedat in alterius prae udicium in cap. quicumque o. q. I. I. S. I. ubi Bara. c. h. t. Ut testis, qui jurejurandra praestim veritatem se dicturum recepit , Infimi no
i ' soni abit, lab omnibus honoribus ac d ni ta qu3 litur, cum salsi crimen currat . similiam
testimonium perhibuisse Probatus fuerit. Tametsi homini Chrissiano, qui post hanc vitam avorum ac mortuorum judicium futurum credit, nulla gravior poena accidere possit, quam si conscientiae morsum perpetuum , tanquam tortorem, carnificem surdo verbere caedentem, in animo circumferat. Sed illud aliquando in disputationem vocatum meminimuS, an ne gratiam urisiurandi tacere tenearis, si certus sis, adversarium tuum pejeraturum , et tessem falsum testimo , nium dimirum p Sane charitas Christiana suadere debet, eme quidem judicio ut jurifurandi gratiam lacias, quod salva fide testimonii licet, quod nimi
rum nobis charior esse debeat, magisque cirrae, iro 'dis Piximi salus e riclitantis , quam Pecuniarium aliquod
compendium nostrum , quod nobise , etiam remissa iuri urandi religione , salvum forte futurum est, i eritatem absque jurejurando professus fueri ac per hibuerit, quod saepe contii pit vocatus certe unice debet adlaborares, ne illo modo adduci se pati tur, ut vel dicat, vel faciat aliquid in gratiam clientis sui, quod a fide boni viri, praeceptis legum, Cinriaeque decretis sit alienum, Ita enim fiet, ut bonam conscientiam, quae juge convivium a moni dicitur, Prov. cap. xv. Di probaturus sit ac apud homi
98쪽
nes laudem comparaturus. Ne autem cursum judicii impediant remoramque liti peragendae injiciant, cur bunt ocati , tum Actoris , tum Rei, ut testes
intra terminum renunciationi , aut a judice praefixum, aut partium conventione desionatum , ducantu .
Nam quod nunc passim fieri videmur: ut au finem currente tertia dilatione, ad productionem se praeparent, duabus integris dilationibus , quibus omnino nihil actum est, elapsis, a supina negligentia, imo malitia cxcusari nequit. Est enim det orati ossicium, ut interlocutoria sententia pronunciata , clientem suum certiorem paciat ac moneat. Ut veniat ac derate stibus producendis consilium capiat QEd intra men- Iem p parti Sus in provincia commorantibus, secellime vero intra bimestre tempus fieri potest. Debeti ceterie uvigilare A Cocatus, monere clientem suum per literas, ne sit in mora. - Contingere enim potest, ut testes, si senes sint, aut valetudinarii, post primi termini lapsum e vita migrent, aut longinquam aliquam pererginationem suscepturi , intra nienses ali-l UOt, Ut annum integrum non revertentes, copiam
sui facere nequeant. Quo ipso, quam magna judiciisi remora injiciatur, nemo non intelligit. Cui malo ut eo. remedium adhiberi possit, ne in istas an iustia r digatur liens , curabit, ut testes lite contestatari si ri: ne ves valetudinarii sint , aut diu abstitur , Ud1- antur Id enim fieri posse iure receptum est, argu- s mento a contrari semulumpto, ut lite nou colite fata non procedatur ad testium receptionem. Duo autem testium examinatio promptior sit 8 cxpeditior , debet matis chedulam mirum C libere,
99쪽
nomina testium articulorumque numerum continentem , luper ovibus audiri debent, quod Orci Hur one Curiae ulti Novemb. 6oa promulgata atque Enchiridi Statutorum inserta praecipitur ac injungitur, ut ita Commissario in describendis testium depositionibus labor minuatur. Illud praecedentibus ovoque adjiciendum arbitramur , ad I ocati ossicium etiam
Pertinere, ut si quando ad ver artus clientis sui testes rouucturus est, praesens sit, atque Procuret, ne te es examinati, depositione suas examinandis communicent, quod nos aliquando fieri conspexinius tenim ea res quam plurimum ad testium fidem, veritatem evertendam, est ibus ex composito unum .idem denonentibus. Quod ne fiat, praesentia sua A
vocatus impedire tenetur, a quantum in se est, esscere, ut seorsim absque ulla communicatione ac conspiratione testimonium perhibeant ii, qui vocati sunt, ne si secus fiat, just am clientis sui causam periclitari contingat Cui malo ut catur obviam , consuetudine in tribunalibus orientialium civitatum receptumclle videmus , ut testibus examinatis ac dimittendis , a delegato iudice leti Commissario silentium inlungatur. Satius tamen re exilii manius Tabris jurandi quoque religione ad reticendum testimonium adigantur, cum magis divini numinis reverentia quam nudo judicis praecepto homines contine tur in ossicio.
100쪽
De Instrument crum editione seu productic ne
sal inde fide Adlocuti in producendis testibus ad
hibenda proximo capite diximus, ea quoque in producendis instrumentis locum sibi vendicant. Et Procurabit, ut apud Delesitum seu Commis arium,
me et initis, edantur. Antequam utem id faciat, dili en- te tenorem instrumenti legat atque examinet, non ignarus, quo producens praesumatur omnia fateri, tame continentur oc in c. olim Te Censibus. alae in I sidius testibus C. de Testib. Deinde cavebit ne authentia in scripturam temere parti adversiae concedat, aut in procesila exhib ne intercidat, ut non ita pridem conquestos audivimus citcntes. Utiod
autem diximus, instrumenta probatoria, labentibus
adhuc dilationibus, exhibenda producendaque esse, usque adeo verum est, ut nisi id fiat, postea id facere velit , quod tamen ante conclusionem in causa fieri debere ordinatione Curis et O. Decemb. Is I. Publicata, cautum est, in judicio praesente parte adve , id facere teneatur , termino ad contradicendum praefigendo. Exhibenda sunt autem exempla non simpliciter descripta Tse parte adversa Vocata, Ut contumaciter abjente collata 'a siquidem collationeraria, aut Praesente adversario, aut consentiente se ab-icnte fieri , par robur habent aut authentica instrumenta, Quo postmodum exhibere neces e non est, ne eterantur , aut amittantur, cum incommodo clienti8di