Primi Ciceronis De officiis libri dispositio quam ... [microform]

발행: 1860년

분량: 12페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1쪽

a partis the Foundations os stem Civiligation Preservation ProjectVFunded by the

NATIONAL ENDO ENT FORI HUMANITIES

Reproductions may noti made without permission pom

Columbia Universi ty Library

2쪽

COPYRI T STATEMENT

States Code, concem memining of photocopies odiother reproductions of copyrighted materiai. . .

Columbia Universi ty Librar reserves the right to refuse toaccepi a copy orderiis, in iis judgement fulsi liment of the orderwould involve violation of the copyright law.

3쪽

VITEBERGAE

4쪽

Restrictions o USe:

COLUMBI UNIVERSIT LIBRARIES PRESERVATION DEPAGMENT BIBLIOGRAPHIC MICROFORM ARGET

TECHNICA MICROFORM DATA

FILMED BY RESEARCH PUBLICATIONS INC OODBRIDGE CT REDUCTIO RATIO:

5쪽

Contimeter

lis sis sis sis

ic tu

2 832 36

6쪽

VIRO DOCTISSIMO AMPLISSIMO

POST 31PLIUS VIGINTI ANNOS GNAVITER STRENUEDUE IN IUVENTUTE RUDIENDA EXACTOS

EX COLLEGARUM SENTENTIA OPIMI IS VOTIS PRECATIONIBUS0UE

7쪽

u abstulitriinae iiiiii res, 'lituo nil gymnasiortim stlidi recte instituenda erilitent, ini Oilii OV umia in Vocantur ne tuo de ulla sucilo res major Opinionum sententiariimque est di crepantia, illiti tuni ut intor innos, tui oratis rebus judicare possunt, constat, opitior, iit Iiri CouV iiit, gynuia8ia deber quodamIDOd puluestrus esse, in quibus Puerorum juv tuim I ii iiigenia 3xerceantur ita, iit apta et idonea sunt, quae ubilitas enim Singularumque discipitii; irii in viisas et veniit Ii luando ot possint cognos rere. Atqui in lintiquis crete ηcrii,torii, is logondis nulla id alia ratione videtur melius ossici posse piam adsilefaciendo

l, artes distribliti atque dispositu sitit, intelligant. Quae omnia quo minus apud veteres in Promptu et in propatii loritias sunt posita, eo aptiora ad acuenda investigantitim via

dentii ilagonia esse. Hoc ipsi iiii autem quilin I E quoque, COLLEGA OPTIME, Scirem noti comprobiitum tutatu in sed diligentor etiam et magii cum Diictu discipulomun s i iiiέititin As , ii iii ilionum mihi videbatii hoc tempore, ii milito TU P secto, qua in et lictati UA et nostris rebus conveniebait, maturius valeti idinis causa ex hujus coetus consuetudine ut Ilio De litontia in otii trέui titillitatem ΤΕ conserre coactus θη - non

alioniiii igitur mihi vidi hiitiir, argitinentiim jiis scriptilinculae, qua publicum illiquod idque ut reinii in Ilias necessitudinis nostrae testimonium exstare volebamus, ex illa il3Sa disponendi Oxorcitiitione repetitu in sumo . Ut autem Cicoronis potissimum Osscia elegerim, id usi quodam, quem uin in Durraturus stilia, factum est. In Helvetiam Scis hac me iost.ite rosectum fuisse. Quo in itinero sitiamqtiam beati illius terrammaugilli desiderio ictiis iniixitDopore sestinabant per putria agros, Hangae tamen non Potiti quin inhibitu citreiis celoritate cominorarer nullislier, cibi ille Doeder linum,

8쪽

viruin illi uia doctri liue suliti lit; ite O clogantia tion minus luani Dioruni itinanti itate orationis tuo lepore Oxcellentissimum, una cum De inli ardio m o salutandi causa adirem. qii benigne excepti postea luani suavit 'i' liquamdiu atque utilitor formocinati eramus, inenti tandoni orti Pti; uia jus injecta ost cujus t optima nupor Oodorlinus Oxempla odid rat 'h et vim atque naturam dilucide, ut solet, ncute oXposuerat

Oxcolloro Platon ita,' illitis Doodorlinus Gic roti in contendit in libris ossiciorum mi istriam ess optiiniim iod satis Itonorisu: una doratocli dicium nitritia sortasse tomi-itibiis quibusdam doctis vid 'bitur Eristitim 3 onim non ignoras liti notato Sorem obtrectatoros late Ciceronis os, qui non iii civili lius tantiim robiis Od in hac ipsa quoque dicendi arte priidentem eum sitisse negotii. Ego vero Iactatus stim maximo, tanti me viri auctoritato constrarantum via diro id, quod ipso jam di idiim opinatus discipitiis otiolim meis ostondsi otiatus uvim. DiligPiatius igitur rom Postea mocum volui insdomum sit rex Prius cliedas ous, in pubiis dispositiones liquus Ciceronianiis illori imin limina conqcripseram, excutiens in hoc ipsum nunc incidi argumentum, citius ΝΡο- sitionem ut ciuid illo 'go animo Dii scriptam dictitamque esse volet,lim, ritu ae sit Tuo benevolo, sitii 'so, iure ipias oti autem in con 'osso diu ex animo optumiis friuiris, o fruaris ita,' ut mulctus indo his littoris PD gymnasiis redulid mi uberrimi Vale et noliis scholito pio i, quae jam te desider itur. 'st, i ut nuti sicis, ita

priae fiteriissis de os telis libri dispositis.

si uicero uinneni de metis locunt Panaetio auctore et due in tres potissimum partes dividit. Autentui, inquit, quaeritur lionestumne aliquid laetu an turpe sit, aut utile an inutile, aut denique, quum pugnare utile vide uir uni honesto, utrum utri praeserendum sit. Primo igitur libro de iis mellis, quae ex ionesto nascuntur, disputat ita, ut et ipsum honestum ex natura humana deducere conetur et quatuor illas, quas veteres statuebant, virtutes primaria lude proficisci ostendat. Commem0rat hoc onsilio primum ea, quae conliiiunia Sunt homini cum reliquis animantibus, deinde ea, quae ei sunt propria. l. Comin uni omnibus animantibus sunt:

1. Studium se vitamque tuendi Selbstertialiungstrieb), quo duet appetunt ea, quae naturae

suae c0n eniant, declinant, quae n0cere p0SSint.

2. Appetitus conjunctionis procreandi causa Fortpstangungstrieb), ut adjuneta est eura quaedam e0runt, quae pr0ereata sunt. T. 4. g. 1. 2. II. Prupria et peculiaris homini est ratio. mulus autem vi meitur, ut ea etiam, quae communia homini eum bestiis sunt, et latius pateant et majora excelsioraque sant. Etenimi l estiae quum sensu iantum moveantur, nihil ad se tuendos laetunt nisi id quod adest et praesens est h. e. quod pr0pter luci et temporis praesentiam sensu percipi potest homo autem quum rationis vi praeteritum etiam et suturum tempus animo complecti possit, omnes eas res, quae ad totum vitae cursum pertinent, praeparat. 2. Bestia ad conjunctionis etiam cupiditatem sensu tantum impellitur, homo autem vi rationis ad orationis ultaeque societatem conciliatur homini, ta ut et praecipue quodam amore complectatur e0s, qui procreati sunt, et a domesticorum am0re prosectus ad caeterorum etiam, quibuscum vivit, curam et caritatem procedat. ac ipsa autem cura, quae in iustitia cernitur et beneficentia, ad majores res exsuscitatur animus ita ut ex illo quasi semine eaeterae sponte virtutes pullulent. Pertinent autem hae ad tres illas anim humani, intelligendi, appetendi, sentiendi aliquid facultates. Etenim a Pr0pria est homini ver quaedam inquisiit atque investigatio. Animus igitur simulatque,e0ndita illa, ex qua paullatim civitas oritur, vitae societate, vacuus est necessariis euris et negotiis, ave aliquid videre, audire, addiscere, qui sons est prudentiae et Sa- Le uri Laee.b Ingenerata praeterea est homini prinelpatus quaedam appetitio, quam recte Cicero dieit ver videndi studio adjunctam esse. Communis enim utrique est dominandi quaedam eu piditas ibi dominari et res quasi sibi subjicere studet mens, hic voluntas. Neque tamen ita haec dominari studet ut nemini pareat parere non vult arbitrio hominum sed auxpraeceptis et doctrinae eorum aut justo euidam et legitimo imperio, ex quo magnitud0 quaedam atque excelsitas animi seu sortitudo et eonstantia oritur. e Iustia denique homini est et orta ita quadam societate, apparet ea is, qua sentit, quid sit ordo, quid deceat, qui sit modus in rebus dui sensus quum a rebus, quae ad Speetu Sentiuntur, transfertur ad inlinum, tum virius illa, quae modestia et tem perant laclippellatur, oritur.

9쪽

Ex his quatuis autem virtutibus onssatur et exsistit id, quod quaeriinus, honeStum C. 4. g. 3-9. Singula autem, quae ex singulis his virtutibus ducuntur osseia sunt haec: A O cia, quae eae reri mesis a studio a et a prudentiam et vientium perurient. Veri cognitionem maxime attingere naturam humanam intelligitur et ex insatiabili, qua omnes ducuntur, cognitionis et Seientiae cupiditate et ex magno illo, in quo haec ipsa selentia ab omnibus habetur honore Laudabile eitim nobis videtur in ea excellere, turpe aut nescire aliquid aut erroris convinci uis praemissis tria e0mmem0rantur, quae huc pertineant, praecepta seu ossicia, quae etsi ila pronuntiantur, ut iis vetemur aliquid facere, insunt tamen simul ea, quae latere jubemur. E priinum qui dein I. De ratione, qua in seientiae studiis versandum sit, jubeniti magna cum cura et diligentia eonsiderare ea res, qua e0gn0seere cupimus, quo sacto vitabimus id vili uiu, in quod permulti iucurrunt, ut lueognita habeant pro cognitis hisque temere assentiantur. Tum It Res ipsas, ad quas e0nseramus studium ustrum, lubenui eligere eas, quae et satis dignae sint e0gultu neque tam abditae et obseurae, ut a mente humana intelligi non queant. Ita dignas, in ul-bus opera et diligentia ponatur, esse Selentiam siderum, geometriam, disserendi artem, juris civilis perl-tiam. Deniquelli Tempus his studiis oncedi tantum id debet, quod necessariis negotiis acuum est, quamquam iania iamque indelassa est ientis agitatio, ut etiam, dii in ut illis negotiis occupati suiuus, iis tamen e0gitationis e0gnitionisque studiis teneri pussimus. Est autem omnino duplex eogitandi genus ununi perii uel id vitae actionem, quiani de rebus laetendis deliberamus nobiseum et tonsilia capimus, alterum ad ipsius cognitioiiis scientiaeque studia. i'. 6. B. tu, quae ad reae oeietum comercandam pertinent.1 ossi ei a jus ι iliae. l. rustitia omnium primum erga eos Servanda, a quibus nulliun injuriain accepimus.l Virtutis hujus ni unus est duplex. Constata in omittendo: α ne eivibus ipsis n0ceamuS. si ne rebus eommunibus utamur ut 0Siris, neve plus nubis ex iis, i iam qu0 obtigit, vindi-

b in saetendo. Debemus, quanium possumus, ad coinmunein salutem conferre; 0ni enini

hominis causa natus est.

Dupliel autem huic justitiae muneri ut satisferi possit, siles praecipue servanda est; nam hae est fundamentum justitiae. C. 7. g. 1-6. 2DViiii, quod ex neglecta hac Tirtute oritur, h. e. injustitiae sunt genera duo: a Unum eorum, qui ipsi injuriani aliis itiserunt. α Causae, eur inseratur injuria, sunt duae: aa metus, quum is, qui nocere alter e0gilas, liniet, irae, nisi id fecerit,' ipse aliquo

bb eupiditas. concupiscuntur auten potissimum: cici pecuniae. Expetuntur hae aut ad usus vitae necessarios perfruendasve voluptates aut ad opes parandas gratificalidique lacullatem aut ad vitae ultum elegantius instituenduin Neque innitio vituperanda est rei familiaris aniplisi-eatio, dummodo injuria fugiatur neVe noceatur cuiquam. 'in gloria, h0nores, linperia quorum qui cupidi sunt, iis dissicillimum est, servare iustitiam idcirco quia expetunt pleruntque id, in quo non possunt plures excellere duum autem in summis plerumque ingeniis maximae exsistant hujusmodi eupiditates eo niagis avendum est, ne quis pinans, viiiiiiii illud indi-elum niagni ingenii esse peccet in hoc genere. .

' Modus etiam injuriae inserendae est duplex aut enim subis ea sit et perturbatione aliqua animi, aut onsulto et Ogilata. Et illa quidem, ut brevis plerumque est et ad tempus ita levi0 etiam et Iacilius excusanda illa altera C. 7. g. 7 e. 8. g. l l 'b Alterum eorum, ut illaiam iis, quos tutari et possint et debeant, ab aliis injuriam non urο- pulsant. Causae, eur a multis hoc onteium deseratur, sunt: ti quia nolunt suscipere inimicitias aut lab0rem aut sumptus. ' quia impediunturaa aut innata quadam pigritia atque inertia. bb aut studiis suis quibusdam occupationibusve a Pertinent hae aut ad litterarum verique investigandi studium , quo in genere Plato reprehenditur, otium commendans philosophis ab omni rerum publiearum cura remotum distendi enim illi studio Impediti, quos tueri debent, deserunt; - aut ad rem familiarem tuendam. ee aut denique odio quodam hominum. C. s. g. l-5. 3 Praecepta, quorum ope cognose p0test, quod eujusque temporis, ut iustitia servetur 4metum sita Si dubitamus, aequumne id sit, quod laetur sumus, necne, accipi potest, iniquum hoc et omittendum esse, nam aequitas lueet ipsa per se, et dubitatio illa oritur ex nimio ouodam

b In omnibus rebus speetandum est ejus, ut agit aliquid, consilium. Hoc enim unlieiter nu-gnare eum facto potest: να Faetum ipsum potest injustum Videri, e0nsilium autem quum bonum sit, illud quoque pro bono et lusi habendum est. Ita tempora p0ssunt incidere, quibus non reddendum de

situm, non laetendum promissum Sit.

' Faetum ipsum potest justum videri, eonsilium autem quum turpe sit, illud quoque pro turpi et injusto habendum est. lia calumnia saepe et nimis eallida luris interpretatione injuriae exsistunt. Unde pr0Verbium illud summum jus summa injuria e. I 0. g. - 10. H. Justitia adversus eos servanda, a quibus injuriam accepimus: l Privatis hominibus adversus nimi eos. Salis est eum, ut laeessivit nos, punire ita ut eum injuriae suae poeniteat; tum enim enicitur id, quod me omnino poena debet, ut et ipse ne uidiale posthae laciat et caeter sint ad injuriam tardiores. 2 Reipublieae adversus hoste S. a Suscipienda sunt bella non temere sed tum demum, quum fieri aliter non potest ut sine ii juria in pace vivatur. b Parta vietoria eonservandi sunt ii, qui non erudeles in bello, non immanes fuerunt. Reeipiendi ellam, qui armis positis ad fidem imperatorum confugiunt. Sanetissime hae belli aequitas jure fetiali perseripta erat, et quanta omnino majorum adversus hostes fuerit justitia, intelligi inde potest, quod hostem olim eum dieebant quip0Stea peregrinus appellabatur. γe Ipsis autem bellis quum aut deeernatur, uter sit, aut uter Imperet, illa bella, quibus imperii gloria proposita est, minus aeerbe gerenda sunt. In omni autem bello et duelbus et singulis militibus fides est onservanda in eo, quod promissum esti Addit brevi de iustitia adversus servos eoanda praeeepto, quo uti iis iubemur ut mercenariis universa hute de iustilla quaestion sinis imponitur is, ut injuria dicatur seri aut v aut Iraude odio digniorem esse fraudem, apitalem autem injuriam eorum, qui tum, quum maxime IaIlant id amuit ut

enim est: 2. Nisi ei benefleentiae et liberalitatis. Hae virtus, etsi naturae hominis est ecommodatissima, plures tamen habet cautiones. Videndum

10쪽

I. ne obsit benigritiasi lis ipsis, quibus benigne fieri videtur, id quod sit, quunt horum graiiseatitur eupiditatibus. IIoeenim qui saeiuni non benesiel neque liberales sed perniciosi assentatores judicandi sunt. 2Deaeteris P sunt enim, qui aliis eripiant, qu0 aliis largiantur, id quod tantum abest ab meis, ut nihil magis mei possit esse contrarium. Videndunt est igitur, ut ea utamur liberalitate, quae prosit luteis noeeat enitui. II. ne major benignitas sit quam saeuitates qui enim benigniores volunt esse quam res patitur, injuriosi sunt 1 in proximos quas etlim opias his et suppeditari aequius est et relinqui, eas transserunt ad alienos. 2 pleruntque etiam in alios, quunt in tali liberalitate eupiditas inesse soleat rapiendi et auferendi per injuriam, ut ad largiendum Suppetant copiae. lil ut pro dignitate euique tribuatur. Speeiari in hac re debent ejus, in quem beneficium eonseretur,1 ni0res Tenenda autem hi duo praecepta sunt: a ne velimus eos, in quos benesieiuna conseramus, omni numero persectos esse vivimus enim cum iis, in quibus praeelare agitur, si Sunt stillulacra virtutis.l, ut is quemque colamus maxime, ut quisque niaxime leni0ribus his virtutibus, modestia, temperantia, ipsa justitia ornatus est.2Ybenevolentia, quani erga nos babet. Ratio hie habenda esta animi, quo quis erga n0s asseetus est A quo diligimur plurimum, ei plurimum tribuendum est.b saeiorum qitibus benevolum erga nos animum testificatus est; tum enim non dandum sed reddendum est beneficium, nullum autem metum referenda gratia magis neeessarium est quam-quaui acceptoriani etiam beneficiorum sunt delectus habendi et videndum praecipue, quo quisque ani tuo, studio, benevolentia benesteium nobis tribuerit caeterum cavendum est ne, quod a plerisque fit, a quo plurimum Speramus, ei potissimum inserviamus, sed, si caetera paria sunt, et in collocando et in reddendo beneficio opitulandum est et potissimum, iii maxinie opis indiget. 3 eoiijunetionis gradus ut enim erit quisque eonjunctissimus, ita in eum benignitatis plurimum conseretur Sunt auten hi praeeipue gradus societatis: a universi generis humani, in quo omnium rerum, quas ad 0mmunem hominum usum natura gelauit, est Servanda eonimunitas. b ejusdem natiunis et geniis. e, Hiisdem civitatis. d propinquitatis, quod principium est urbis et seminarium quas reipublieae. e amicitiae. Harum deletatum praestantissima et firmissima est amicitiae, gratissima et arissima civitatis et patriae. Inter ossicia autem, quae his societatibus debemus, distinguenda suntia neeessaria vitae praesidia, quae maxime debentus patriae, parentibus, liberis, propinquis. in consilia, cohortationes, onsolationes, interdum ellam objurgationes, quae maxiniexigent in amicitiis. Caeterum tempora possunt ineldere, quibus In alio adjuvando ab ho neeessitudinuni ordine discedatur. Ita vieinum elitus adjuveris in fruetibus percipiendis quam aut fratrem aut familiarem, at si lis in judicio sit, propinquum potius et anileum quam vicinum defenderis. c. I 4-18. g. 5. Diu, quae eae fortitudine ducuntur. I. Vis et natura sortitudinis. Intelligitur plerumque sortitudo animi illa elatio, quae in perieulis et laboribus adeundis cernitur, neque ulla virtus splendidior solet esse et magis praedicar ab hominibus. asti amen ea, si justitia vacat neque pro salute publiea sed pro suis commodis pugnat, tu viilis potius quani in viritilibus numeranda, quapropter recte a Stoiel sortitudo desinitur ita, ut virtus dieatur esse pro

aequitati pugnans. duo autem dimellius est, magnitudinem quandam atque e auonem , cum ea mentis aequitate, quae suum euique tribuat, eo laudabilius est atque praeelarius. hae virtus duabus in rebus: 1 iuubri quodam atque masculo animo, qui ip3 rhyδ' ς η sisti . hi , bhoa in reete ponderandis aestimandisque rebus externis, quum id solum, quod honestum es pro bon habetur omnes autem res externae despieiuntur ita, ut neque secunda fortuna neque

, ται παπ uiuii ita es quum uminis et metu tum aegritudine et o

luptate animi et tracundia vacui simus.

vera sur: tabur illud animi ex honestatis sensu proseetum, quod non minus sortiter internos impugnat hostes quam extern0S C. 20.

ute gerendi Itaque iis qui alumenta rerum gerendarum habent, non licet a rebus pinnire inst

erere debent tuum autem in civitate et urbanae res et bellicae geri possint, iniuria hae illis prae ms t. Pari enim sunt laris arma nisi onsilium est domi, quapropter plus etiam quam in militari odititudine operae studiique ponendum est in domestica C. i-23. . . III Singularia quaedam sortitudinis praecepta, servanda illa

quaesita videatur.

b ratio, qua sit bellum gerendum. Boni dueis est: α in periculis non perturbari neque de gradu cliel. β sutura etiam praecipere cogitati0ne. 2 vaeare temeritate et in ipsa acie et paria victoria contra devietos.s promptiorem esse ad ipsius perlevia quam ad communia, paratiusque dimicare de h0 re et Ia quam de aeteris commodis, quamquam gloriae etiam interdum est laetura laetenda, reipublicae salute postulante i C. 23. g. 4-e. 24.2 ei qui rei publicae praeest tute duo Platonis praecepta tenenda Sunt: a diilitatem ivium praeserre debet RR' yβjμβ' ah hrere reliquas. b Totum debet corpus reipublicae urare neque, dum partem aliquam eurat, Me

oui enim parti iam eonsulunt, partem negligunt, seditiovem Rxqvη ας 2 2ς Ireuei autem vere lariis atque magnanimus in civilibus etiam contentionibus Ita ad

haereseet justitiae et honestati, Q ut neminem salsis eriminibus in odium aut invidiam Vocet. A ut eos tantum adversarios existimet, qui arma eontra erant, non eos, qui aliter atque ipse de republiea ludicent aliterque eam tuendam esse exIStlmellt. D ut elemens et mansuetus sit in puniendis adversariis, adhibita tamen quadam eFeritate, sine qua administrari civitas non potest C. o.

versis rebus non amigetur metu, ita in prosperis non esseretur superbia, im quani Fuperior '

tanto se geret summissius. Hoc assequetur praeeipue a si consilio utatur amic0rum. b si non patelaeta aures assentatoribus.

SEARCH

MENU NAVIGATION