장음표시 사용
2쪽
3쪽
Uenundaturparrhisiis i Leone argeteo
et in Palicano Resionis diuiIacobi
4쪽
Iodocus Badius Ascensius Carolo de villa noua. Antonio deporata.Clementi mulato. Antonio Toledoni.Iacobo phenolo. cstemq3 elugdunesi pube bonarum litterarum studiosis Salutem.
Vemadmodii Marcus Tullius Cicero romans lingus pincepsi patriael pares prim' appellatust Marcu Cicerone filici annu ia audiente cratippulidi athenis abcidare cisuit oportere pceptis istitutist phis Opter suma & doctoris auctoritate et urbis:ita vos quoq; ephebi studiosissimi atq; unice dilecti plusculos iaannos Heticu valluphinia id lugduni audietes abudare cesta opora teret moria trami bonam pceptionib'. Eu si depceptore nacti estisqtio nel motib' cultiore neq; litteris ditiore desiderare possitis. Ea vero patria sortiti in qua vix iactis sudam elis iraru studiavstpadeo viguere ut sicut nucrerri Oim:ita tuc scietiariapcipuU e t epotiU. a Vt in caesaris cometariis el istic oratores quotanis cotione habere solebat: considebant in secreto loco B cotrouersias habebat. eo undiq; coUeniebant & eoru iudiciis decretisq; parebat. Quinadeo Caligula vi de eo scribit Suetonius istic certa me grscs latin sacvdie istituit: ad ara ut opinor cuius satyrographus ita meminit: Aut Iugdunesem rhetor dicturus ad aram.Caetem quia no iniucuda nec ingrata erui q de patriae vestis cunnabulis in medici attulero: accipite & ea q Strabo libro iiii. sc edidit.Lugdunia in colle coditu lubi arar amnis rhodano comisces romano tenetur imperioI apliori quot supra reliquas excepta narbone)ciuitates floret viroru ordine. a is usui magno est illis emporici. Moneta argentea ait aUrea eo in loco romani signat duces. Teplumina ab uniuersis gallis coi designatu ipensa:& Augusto Caesari dicatuari hac urbe sdificatu Cubi fluuioris in coitio. Aciest & ara dignitatis eximiae glatu. lx numero iscriptu hns titulu.&c.hec ille. Vetus aute patros proauosi cotinuata est fama opter crebra doctorU q ubi nuc Atii benedicti coenobiu conspicit itic fiebant coueticulas eu locum athanacri quasi athenaruricri appellam.Plurimu ergo vos S pceptoris &vinis istiusI q vobis patria e: cohortari debet auctoritas. Multo in amplius maiorum vestiorum stemmata:eortinam quiadhuc Vittunt oranamenta.Nemo enim vestrum est qui non egregia virtute ct excellenti Obstate pditos habeat parentes. Reliquum ergo e ut eodi vestigia a Oxime potestis cosequamini. Ad q ut vos iapride incensos infamem hanc flacci nostri de arte poetica explanatione qua vobis aliquando prsgustanda dedi beneflcctissimo quide aio& nucupo B dedico. Valete & mihi in amando mutuum facite.Ex ossicina nostra litteraria parrhisis ad calandas malas Anno i oo.
5쪽
Vmano capiti.&c.Adoperis huius expositione iuxta Ser
manum pceptu sex per ordine annotabim poetsvita. Titulum operis. Qualitate carminis. Scribetis intelione. Numerum lini orum: 8c explanatonem. Vita poets huiusmoi tradit Quint' u Horatius Flaccus patre natus libertino S prscone: venusiam: quae est' inter lucania & appuliam patria habuit: unde adhuc puer a patre ivrabem ductus e discendi gratia:cilius diligens custodia ipsum pudicu Semundu seruauit ab Oi turpi facto at 3 opprobrio Romς aut e nutritus B doctus iliada homerica :postea athenis phis opera dedit. vh amot' propter bella ciuilia inter Octauiu Augustu &.M. brutu: Bruti partes secutus est a quo S tribunusmilitu fact :sed habita clade in philippis pauptate coactus ad carmina se contulit. Vnde post augusti victoriaue
a virgilio etvarro: vel vi alii dicunt vario nascenati commendat': in a. micoru numeria ab illo receptus est. Erat aute amicis charus is iucud'
prscipue plotio. Vario & Virgilio: Erat' vir paucoria verborU. pudi ci & verecudi animi: mayssobrietatis:lippis aute oculis S caluicie laborabat. Partis plerea erat staturς:& ad iram facilis:facilior in ad placationem q oia ex ipsius operib' testimonium habet. Scripsit lyrica carmina in qbus sic aliis excelluit: ut solus a Quitiliano legi dign'censeat. Scripsit satvras Sepistolas mirabili sed non Oibus satis intellecto artificio. Scripsit plerea iter utram illa opera psens opusculia: exiguu sidesed unionis dignitate ςstimadu.qd inter utraq; scriptu esse ex eo costatu, prima & summa camanaue vi ipse in pticipio epistolaru dicit moecenatis dicauit hanc aute sditonem lucio pisoniviro docto & duobus eius filiis potissima maiori addixit Obiit autore Eusebio statis anno Ivii.ut vero Acro scribit anno lxxvii.Itaq; nulla annoria ei' certitudo habetur verutamen prouectioris statis fuisse cu iam odas scriberet ipe in eisde attestatur. Titulus operis est Quinti horatii flacci ad pisones Titulus de arte poetica institutio. Pro quo intelligendo audiamus diomedem Operis Peotica iquit est versi narrationis congruenti rythmo vel pede Poetica
copositarinetrica structura adutilitatevoluptatem accommodata.D - Poema stat autem poeticea poemate & poesi. q, poetice ars ipsa intelligitur. POema aute pars operis vltragsdia. poesis contextus di corpii totius Possis operis effectivi illas Odyssea. sntis.Poemad gnasut tria Aut eni acti tu Poematuuee aut imitatiuuqdgrsci Δpctuc TiKON.i. dramaticors IUU HTiriori Senera idest mimeticon vocant Aut enarrativum vel enucia iuu quod graeci FfHγHTHKON.i exegeti convelc ΣολογεTinori apologeticondiciat Aut comitiae vel mixtin qSUsci Koi Hori coenon vel 1UKTON appellant. Dramaticon vel activia est in quo per sons agunt lolς sine ulla poe
6쪽
te interlocutioe: ut se habet tragics vel comics fabuis: ct qusda buccoli cs apud virgiliae vi Tytire tu patulse Dic mihi dameta is quo teri pedes Dramatici aute poematos genera sunt quattuor apud SrscOS.
tragica. comica.satyra. mimica. Apud romanos plextata. tabernatia.
atellana.planipes. Exegeticon vel enarratiuii: est in quo poeta ipse loqtur sine Pson sullius interlocutione. ut se habent tres libri georgicς apae
virgilium. Et prima pars quarti.Item carmina lucretiana. Hui' autem species sunt tres angestice: historice: didascalice. Angellice est qua sentetiae scribuntur:vtest theognidis liber.historice qua narrationes et Sonealogis copontitur ut lissiodi theogonia. Didascalice est qua cophoditur phia: ut libri Varronis Empedoclis Lucretii. Ite astrologia vi arati et Ciceronis.Coenon vel comune e in quo poeta ipse loqt: di planae Ioquentes introducuntur: ut est scripta ilias is Odyssea tota homeri:&sneis virgilii hui' species sui dus Prima heroica ut illas sneis. Secuda lyrica ut archilochi is horatii Ite nuc quom elegia ut Ovidii fasti de qbus olb' suo loco latius disserem'.Pro descriptio e poetice subnotadia est triplice ee materia scribetiu.triplice stilu:triplex potissimu decorti Materia Triplice qualitate. triplice fine:et his similia: Materia quide triplex est triplex qus his noibus significat argumetu fabula historia:de O' Oibus lati' dicem' ibi Sumite materia vestri Q scribitis squa virib': ubi ct caetera qQualitas hic tacta sunt pauci explicabunii Qualitas carminis a numero peducarminis est hexametra:ab arguinto didascalica seu doctrialis: a stilo mediocris Scribetis D CScribentis intelio est pisones csterosq; romanos in arte poetica instilentio tuere: ut & docte scribat & scripta castiget doluit enim poete iugenuo is diserto arte ta diuina ct ta paucissimis data a tot iperitis ta ipudetervsurpari. Graecos pler Upter exacta in castigado diligetia romanis Poeticae prsferri. Quati aut sit poetica ars & nomen poets per indice inuenies. laudes Numer' librom hic no qrit unus em e nec sane magia' sed unionuue dignitate s stimadus.habet eni comoditate u maximam ct delitias pluritavisio mas Na doctrina optima salib'suis sic codiitvt & nutriat B delectet cooperis. mode. Sunt Q in quit particulas diuidat.In quaru prima inqui poeta
vitia extirpat. In scdaverbi decoria instituit In tertia reru qlitatu : et personam decora & discrimina. Ite poematos gna& inuetores demostrat In quarta actores:forma agedi & quo commata fuit docet. Et in quita
ad diligete eastigationem cohortat. Prima e in pHcipio. Scda icipit ibi Sumite materia. Tertia ibi Res gests regu*.ctc. Quarta ibi Tibia novi nuc. Quinta ibi. il intelatu nostri Iiqre poets. Quas qde particulas Ilcet non omnino ipermixtes ex ordine in persequitur poeta His pnotatis veniamus ad explanationem.
7쪽
De arte poetica Fo.III. Quinti Horatii Flacci de arte po ptica ad pisones liber.' Umano capiti ceruicem pictor equinam Iungere si velit: & varias inducere plumas Undiq3collatis membris: ut turpiter a trum Desinat in piscem mulier formosa superne: Spectatum admissi risum teneatis amici: Credite pisones isti tabulae fore librum Persimilem cuius velut aegri somnia Vanat Finguntur species: ut nec pes nec caput Vni Reddatur formae. Pictoribus atque poetis uidlibet audendi semper fuit aequa potestas. Scimus:& hanc veniam petimusque damusq3 vicissim: Sed non ut placidis coeant immitia:non Ut Serpentes auibus geminenturitigribus aSm.
Vmano.&c.In hac ptima ital parte poeta imitatus solerte& non ignauum agricolam prius nocivas herbas.i. vitia Seerrores euellit a sementem utilem.t.bonscopositionis arte inserat. Et ab eo vitio auspicatur in quo prim' & ob idplurimus error contigere solet.Modicus em error in principio ut philosophi verbuest maximus fit in fine Aupiscatur inqua a soroisino. i. mala accumUIationestu aggregatione acopo G enim hoc est soros dicitur cumulus seu aceruus. vela holnismo :idest vitiosa communicatione seu comixtione sermonis. KoiNoa enim hoc est holitos dicitur comunis sed psgrece hinos profertur latine cfnos dicitur:quia pro Oi diphthogo grscii:nos e proferimus. Vnde epicoenu subcomune:& coenobita cui est comunis vita:Sed in quo accepi pergam.Maximus ornatus res est ut sit uniformis:& sibi consentiens.Seruata scue siminetria i. commensuratione.Ob id enim totu3 uniuersum opus des mundusidest ornatu appellamus i cum singulae cius partes bons sint:totu tamen loge meli'
est.qdspiritus sanctus nobis per molam indicauit genesis primo ubi alii
8쪽
de singulis dicitur. Et vidit deus Q, esset bonum demiuerso autem. Vidit p deus cuncta quς fecerat& erat valde bona.Vbi signatervalde ad ditur:quia cum singula essent bona uniuersa erat valde bona. Compofiturus itaq; carmen debet in more architecti totam materia suam a metiti in bona oeconomiam ides domus seu sdificii hoc est structurs totius regula ac dispositione ad amussim seruet. Cui Menander ille comiciis tantum concessit ut ea habita atq; animo conceptas comoediri absoluisse se gloriaretur. Ea enim bene prsconcepta nisi imperitus fuerit artifex facile dictu vitici vitaverit. De quo Marcus Fabius Quitilianus libro octauo capitulo de ornatu sic loquit. Soraismos siue vi alii Iegunt holnismos appellatur qusdam mixta ex varia ratione lingna/rum oratio ut si atticisi dorical ionicas eolica etiam dicta confundas. Cui simile vitium est apud nos:siquis sublimia humilibus: vetera noὸ uis:poetica vulgaribus misceat.Ia enim tale est monstria. quale Horatius in prima parte libri de arte poetica fingit: Humano capiti Sc. Ducit autem poeta ad pisones sic. Si pictoressit iungere.i.annectere capiti humano .i.virgineo & muliebri: ceruicem equinam.i. oblonga cuiusmodi habet equus: Sinducere varias plumas ide superaddere varios colores inebris collatis.i. compositis oc congestis: via dii idest ex quacunq; parte animalis. Ita supple vi mulier formosa superne idest a parate superiore utpote a facie:aesinat idest terminetur turpiter. i.sine commensuratone in piscem atrum. i.deforme utpote pistrice. vos admissi idest intromissi spectatum l. ad spectandum. O amici pisones teneatis idest positis ne continere risum quasi dicat scio Q minime. Et si inquito pisones non positis videre tale tabula quin rideatis.nel poema non seruato decoro ait oeconomia sine risu contueri poteritis.quia o pisones credite libum fore.i.suturia esse persimilem.i. valde simile isti.f. vili
tabulae idest picturae: cuius supple libri species vanae idest inutiles &ti
positioni viri' qualitatis. Dcinde facit obiectione dices pictorib' atopoetis qdlibet audedi senap fuit squa potestas Cui' ordo e:ac si dicant
pisones Horati: vet' edeuerbiia: quia squa.i. squalis potestas audedi
suppIe pigere es fingerevelut alii legut addendi qdlibet.i.qualibet rem fuit senap pictorib' at 3 poetis .pictores 8c poetae habueriat senappo. testate pingendi & fingendi acquid vellet Atqui ergo vitio dat si O li. hito operant:Respodet poeta. Scim' supple hac potestate fuisse semppictoribus atl poetis di nos poetsperint .i.ptamur qn quid scribere
9쪽
volumus hanc veniti.hancc5cessione&damus vicissim. i.quasi pervices &mutuos aliis petentib'. q. d.&nosqhaliquid coponimus ex libito fingimus S ex libito fingentib' ignoscim' si modo nos lege seruemus & illi lege seruet. Sed no ita ut imitia.i.fera is crudelia:coeant.i. connectant:placidis.i.lense' ct mitibus reb':non etia sicivi serpetes.i. res humiles di humi reptantes:geminent Lmuli licentur:auib i.re bus sublimibus.nec sic: ut agni. i.res pacificae & imbelles: geminent tDg λ'.i.rebus ferocib'& rapacib'. q. d.licitu quidem est & pictori pin gere ct poetae fingere dumodo in ipsa pictura nihil sit repugnans aut a natura abhorrens:qa nihil aut pingi aut fingi debet quod non sitvero simile. nihili a poeta introduci qd aut notς historis repugnet:aut amtiquς philosophis: veterum theologis cotradicat.Nisi quatenUS poetis perinissum est:q secundum affectiones loquentium is secudum diuersos.locos saepe diuersas sequuturphilosophoria ato historicoruuesententias ait opiniones.Vnde aenei.primo Cana fidesi ct Vestal Remo cum fratre qui inus iura dabul.At eiusde.iiii.Nusa tuta fides. Sc. Item ex plana Iouis snei.primo de romanis dicit.his ego nec metas reru nec tepora pono Impetiti sinesine dedi Qui ex sua pinna dixit georgi.ii. No res romans perituram regna.Item ex Bia epicureoru dicitur Nec curare deu credis mortalia quea. Ex alios, aut.Phoebe graues tro/is senap miserate labores.Ite Horati'. et mi diana pudicum Liberat hippolyetu. que maro virbiu.t.bis viru factum dicit Spoeoniis artib' liberatu a morte.Logia eet diuersitatefabularia recensere: tutius aut est maioria atq; petitioria auctoritate fulciri. Et haec de sententia & ordine Quantum aci vocabula & filum orationis: meminerimus primo loco poetam ut est ad inuentionem aptissimus conuenienter uti metas
Phora a pistorib' sumpta. Na vierq; vscpadeo sibi cosentit ut & poeta pingere qcrde virgilio clici solet & pictor scriberevi apd Plautu:no po s tuit pictor meli' et' facie describere.no inretito dicat.sicut viri'l op' . . legi.Poeis qdei bucco. Pierides vitula lectori pascitevro Et apd persiti PQuis leget fisci Pictoris aut in. vi.snei. Vbi de pictura dςdali dicit. Qui
protin' oem 2Iegeret PrstereaVteri Op'suu coloribus eXornat uter - , varietati studet , rem meoriae costilit. a qd'doctis poeta lKs: hoc tu δdibus pictor tabellis essicit. Sicut ital pictor artis exps videbit si iusta3mebro ν iter se pinsuratio nobseruet. Sue andromaches caput sapit' corpusculo anectat: Sic poeta si heroas pricipe'; viros scriptur'reυ vilissimaυ meminerit aut i elegosyliricoruue luxuria descederit. Et sicut ille errat du varias rem pliculas subuna formula cogerere conat aut a natura abhorretia effingere aut inter se repugnatia coiugere: Ita hic .i.
10쪽
poeta. dum res arduas cum humilibus letas cum tristibus: veras cum aperte falsis commiscet. Humano capiti.de muliebri loquv. dicturus mulier formosa superne.homo enim communis est generis sed famineum epitheton refugit non enim una homo vulgo dicitur. Cervice
ho1 tensius ut dicit Quintilianus in octauo primus protuliti aliis ceruices dicentibus. Superne. adverbium de loco in loco S ad locum dicitur. Spectatum primum supinum est quod semper motuue expressu aut latentem desiderat. Quidlibet audendi. Non leges quodlibet:quia quidlibet cum sit substantivum per se plena est quodlibet autem adiectium non sine substativo ponitur. Caetera manifesta sunt dummodo meminerimus illic sed nonut placidis.poetam aggredi vitium ineptς digressionis. de quo in sequentib' latius dixi. et alios legere audendi: alios addendi. Sed verior est lectio audendiveriori sententia: amno oes quod cocipiut exprimere possunt ut patebit ibi Et fortasse cupressum Scis simulare.itam licet quidlibet audedi s p fuit aequa potestas non tame addendi. Non sine delectu auteposuit poeta ea quς in textu habentur animalia. Nam serpentes dicuntur a serpendo:serpens aut penitus humi ingredituriaves aute quia sinevis limite in sublime quo volunt auolant:intelligit ergo humillimci gen Saltissimu.Tigri aut nihil ferocius aut concitatius at agno nihil imbelli' aut placidius :iis
ergo res immopere repugnantes intelligit sicut serpente et aue characteres maxime distantes.
InceptiS grauibus platrunq; & magna professis Purpureus late qui splendeat unus & alter
Assuitur panus:cum lucus & ara clianae Et properantis aquae per amoenOS ambitUS agros Aut flumen rhenum:aut pluuius describitur arcus. Sed nunc non erat his locus: et fortasse cupressum Scis simulare:quid hoc si fractis enatat expin Navibus aere dato qui pingitur.amphora capit