장음표시 사용
81쪽
Dearte poetica Fo.XI. Derisor vero plus laudatore mouetur.
Quia vetus est opinio poetam nasci.i. sponte musamna ingenia beneficio prodire: oratorem vero fieri.i.diligenti eruditione tradentis Poeta nati feruenti studio accipientis. Nec enim dicunt poetam posse euadere scitur qui non idem ad hoc natus sit.Proinde diuinus ille Plato inter caetera
quς de futuro poeta tradit indicia id habet v poeta non sumit artificii
sui incrementum. unde apud nostros diuinus Maro non minus artificiose seruauit humilem cnaracterem in buccolicis:& mediocrem georgicis a sublime in aencide.Quapropter hesiodus apud graecos dixit se
potum caballino fonte nullo labore apecudum custodia ad poetar collegium vocatum. Et Ennius apud latinos dixit se sola receptione animς homericς repente poetam euasisse:qua opinione persuasi multi eruditionem et studia contenuntiactantes sese ad poetica natos Quos poeta noster hic irridet & e1'imitator Persius in principio operis seiunsic dicit Quintu est.i.quinio 8e dubitatio fuit iter grammaticos et po elices studiosos supple an carme laudabile. i.dignum laude:fieret natu. ra.i.solius naturς beneficio:an arte.i. eruditione Se scietia per studiti ac quisita. Ego inquit poeta nec.i. et non: non video Qd Daiu.i. diligens excercitatio discentis prosit.i.proficiat alicui aut utilis sit sine diuite vena.t.benignitatς naturς qua carmina abudantius sumiui. Nec video quid ingeniu.i beneficiti naturς nobis ingenitum prosit rude.Lqdest incultum 8e nulla eruditione adiutum: sic.i. Vsyadeo:altera res V o/te ingentu poscit.i.requirit opem.i. auxiliu alterius stip.reividelio inidii :et coturat amice.i.amicabiliter conspirat sic ut nua quid boni fatiat ingenium sine studio nec studium sine ingenio. Moleste autem fert poeta solos poeticς studiosos eruditionem et diligentia cotenere cum csteraria rerum professores tam ferueter studeat. 8e dicit.ip. is qui stir-det contingere idest ante alios attigeret rursU-i.currendo meta optata
idest limitem statutu in stadio:tulit idest passus est et fecit puer idest a pueritia muIta idest multas resut pote.sudauit idest sudorem emisit in aestate et alsit idest algorem seu gelu per hyemem sustinuit 8e abstinuit
Venere et baccho.i.luxuria et mo nimio. unde Virgiliust carmine devenereet vino.Nec veneris nec tu vini capiaris amore Uno nam modo vina venust nocent. Vt venus enervat vires sic copia vini Sc. Et
suppleis tibice qui catat pythia.i.carmen in honore apollinis pro pinthone interepto decantantum didicit prius:et extimuit magistria. id enuIIus ignorans artem musices musicam profitetur etiam in istrio io-
λ' rebus utpote inducendis: tibiis nisi forte qui eandem praedidicit filii
82쪽
Se tame in artepoetica satis est.i. videtur satis esse dixisse.i.ut quiuis di cat per iactantiam. Ego pango.i. copono et colicio mira.i.admiranda poemata.scabi .i. turpis prurigo et Iepra occupet.i.inuadat extremci idest eum qui ultimus scribet verius. Turpe. i. indecorum est mihi reliqui. i. ut ego relinquar et fateri me nescire lane.Lvέ sanum decet quod non didici. Et ho c metaphoricos locutus est poeta viens tranflationea ludo puerorum.ita enim pUeri currentes assit.occupet scabies in extremo remanentem. verutame quia laus in proptio ore sordet et non verisimile est multos propria opinione tam illudi ostedit ad eam; assetationem accedere Ideo dicit poeta. vi.i.quemadmoduue sup.facit pcoqui cogit i. compellit turbam .i. multitudin' populi ad emedas medices.sic poeta diues agris & diues numis positis i semore.i. datis ad viram iubet assentatores ire.i.venirect accedere ad Iucrum: vero pro sed si supple aliquis est qui possit.i. valeat ponere.i.anteponere recte.i. de/bite unctum.i. obsonium pingue quod Persius sic interptatur caliduuescis ponere sume scis trita horridulu) comite donare Iucerna hoc est uposset spondere.i.interuenire & fideiuberes paupere cliente stip. Imi idest facili et emaci adulatore. Et qui possit eripere.i.deliberare implicitum.i.inuolutum et irrititum:litibus.i. contentionibus atris.i. obscutis & dubiis vel nocivis:ego mirabor si ipse beatus.i.tam diues sciet internoscere.ι discernereamim medacem .i.adulatorem SVerum. Tu omaior pisonum seu .i.sine donar .i iam donaueris quid.i. aliquid: cui idest alicui:seu.i.siue velis donare.i. donaturus es nolito ducere adversus factos tibi.i.a te supple virum plenum letitis.i hylaritatis propter dona tua vel pinguem propter obsonia tua Sicut in georgico. Quid faciat Istas segetes. qm pro quia talis supple atidiens verius tuos clamabit pulchre supple versus tuos esse compositos & bene et recte, ct paloscet.i.p nimia admiratone se pallidu3 finget super his videlicetversib' tuis Et stillabit.i. effundet rorem.i.lachrymarum guttas ex oculis amicis i.ex nimia letitia quam de prosperitate tua habet qua se amicum significat et saliet.i.p nimia letitia exultabit:& tundet. i.pcutietpede suo terram vi.i. queadmodum supple ii qui conducti in funere. .ad funebre obsequium plorant dicunt 8e faciunt prope.i. quasi plura dolenti/busa.iis qui dolent ex animo.i. de vero corde sic.i. eodem modo de G r.i. callidus assentator mouetur.i.demonstrat se affici plus vero laudatore idest eo qui ad verum laudat.
Reges dicuntur multis vrgere cuIullis: Et torquere mero quem perspexisse laborant
83쪽
De arte poetica Fo. I. An sit amicitia dignus.si carmina condes Nuncite lallent animi sub vulpe latentes. Quintilio si quid recitares:corrige sodes Hocaiebat Sc hoc.melius te posse negares Bis ter* expertum stustra delere iubebat Et male tornatos incudi reddere versus Si defendere delictum si vertere malles Nullum vitra Verbum aut operam sumebat inanem Quin sine riuali te* dc tua soluS amares. Vir bonus 8c prudens Versus reprinendat inertes Culpabit duros:incomptis allinet atrum
Transuerso calamo signum. ambitiosa recidet ornamenta:parum cIaris Iucem dare coget Arguet ambigue dictum:mutanda notabit. Fiet aristarchus:nec dicet cur ego amicum offendam in nugis: hae nugae seria ducent.
Vt in proatione nostra dixim' auctor in calce operis sulpotissimuad diligentem castigatione cohortatur:quippe cuius negligetior romanos offenderit. C ero quia dicere instituerat quis minus idoneus sit castigator utpote qui mensa tua captus est pergit ostendens solertiati prudentiam Veterum regum i principum conuiuioruue quoS regeScum alii tum martialis Plaepe vocat Foru more sic exponit. ReyS i. - . PraediuiteS Viri incuntur Urgere.i. torquere multis cultillis.i. calicibus V.ς δ' vinariis Est enim diminutivum aculeo qui est saccus Deuter ex corio udu in quo vinum reponebaturVndepoeta alibi.Diues&aureis mercator excessit cultillis. vina chara repata merce: quia vero sub obscuritate dictum videri potest declarat sequentibus morerirgiliano dicens S pro
idest dicuntur torquere mero.i dicuntur contrahere ad confessionem puro vino:eum supple quem laborant i conantur perspexisse.i.perfe
cte cognouisse ansit diges amicitia.q.d.diuites ut capiant:vina bona
84쪽
proponunt quia ebrius et pueri & fatui dicent tibi verum.Tu aute mipe hoc e sub dolo vulpino nun a fallant te.i. caue ne te fallant ingenio si homines laudantes mala carmina sicut in apologis esopus illi phrygii fabulatoris:Corvus illusus est a vulpectemuctus caseo que in ore ferebat. dicebat enim vulpes pulcherrima fore auium si canere sciret: qcaptus laude et canere incipiens caseu demisit: quo habito q prius lati clauerat deridere coepit:sed si tu recitares quid i. aliquid copositionistus quintillavidelicet vario cremonensi poets & virgilii amico:aiebat id est diceret ad tesodes qdblandietis est.q. d. si audes puer corrige hoc
S hoc.i unc is huc errorem si stip.negares te sup .posse facere melius iubebat.i iuberet te expertu. i.que expertus esset bisti ter frustra sup. Operatum esse deIere. i.penitus deponere vel potius sic iubebat te exp- tum bis et ter & frustra.i. qui fecisti periculia an posses carmen tuum inconditum resarcire frustra.i.itianum delerever lin et nouum facere.et reddere incudi.i .nouo artificio coponendiversus male tornatoS.i.male compositos:sed si tu malles.i.magis velles defendere delictum idest errorem turi u venere.i. corrigere:nullum. i. non vllum:non sumebat vllum verbum aut supplevitam operam inanem idest sine utilitate ubtra. Uin. i. qUominus amares te et tua supple carmina: ius sine riua-Ita. aemulo.Rivales enim sunt unius amatores quis e inter se rixant
quod tractum est a rusticis vel a tauris ad unum riuum conuenientib' vir bon' is prudes reprςhedet versus 1ertes id e sine gnavitate & arte factos Et culpabit duros idest malesonantes & allinet.i. apponet atrum signum idest maculam atramenti: caIamo transuerso idest penna pertransuersuue ducta: incopiis ides versibus inomatis: ct recidet idest amritatem. Et arguet idest danabit dictum idest quod dictum est abigue idest dubie Et notabit idest nota indicabit mutanda idest qus debeant mutati:& fiet aristarctus idest aristarchi similis qui grammaticus hoemeti carmina annotauit vertibus S stestis:quem imitat' etiam est hinronimus noster. Nec supple vir bonus & prudens dicet cur ego ossemdam idest Iardam amicii in nugis idest reb' vilibus qualia sunt carinia incondita Ideo autem non dicet hec:quia hae nugae idest huiusmodi facilia carmina ct incondita ducent id est asserent seria mala utpote malam dicendi consuetudinem & incorrigibilitatem quod in arte poetsca grauissimumpeccatum est.
85쪽
Deanepoetica Fo.XLII. In mala derisum semel exceptuinq; sinistre
Ut mala quem scabies:aut morbus regius Vrget Autphanaticus error:& iracunda Mana
Vesanum litigisse timet: fugiunt. poetam Qui sapiunt:agitant pueri incautiq3 sequuntur.
Hic dum sublimis versus ructatur:& errrat Si veluti merulis intentusdecidit auceps
In puteum foueamq; licet succurrite longum Clamatio ciuesmon sit qui tollere curet Si curet quis opem serre: & dimittere funem Qui scis an prudens:huc se deiecerinat. Seruari nolit dicam:siculique poetae Narrabo intentum.deus immortalis haberi Dum cupit empedocles:ardentem seruiduS sinam Insiluitiis ius liceat. perire poetis: Inuitum quiseruat idem facit occidenti Non semel hoc secit:nec siretractus eriniam
Fiet homo:& ponetfamosi mortiS amorem Nec satis apparet cum Versius factitet utrum Minxerit in patrios cineres:antriste bidental Mouerit incestus:certe furit: ac Velut Vrsus obiectos caues Valuit si stangere clatros Indoctum doctum. fugat: recitator acerbus em Vero arripuit te net.'occiditq3 legendo:
Non missura cutem nisi plena cruoris hirudo.
86쪽
In mala Hic ostendit quo dementis perueniat poeta malus sibi placens et incorrigibilis:eo scilicetvt veluti sera qusuis effera ab Oibusvitetur:q, si quem arripuerit ad satietatem usq; longa recitatione torquet. Ordo autem in principio secundia acronem est continuandus cum superioribus ut sit.hae nugs ducent in mala seria.i.in malas necessitates. Potest tame sic accipi H.i. queadmodu suppleis quem scabies mala.i. quodvis genus leprς:aut morbus regiust quem quidam demoniacia: alii comitiat Ialii arquatum vocant.Et quem grsci hicteron dicunt Vrget.i.torqUet: atlt error phanaticus.i.furor quo Poetiuntur Q a pha nis tanguntur & limphatico agitant hoc est qui alicuius numinis Drore vexantur:qui et limphatici et ceriti dicunt.Et stip.is quem diana irarunda.i. offensa Stesavrget.i.persequit furore subaudi ab omnib'fugitur sic omnes qui sapiut timent tetigissepoetam vesanum.i. maIesanum S deprauatu O et fugiunt eum stip.derisum inmala.i.in malum eius:quia sine emendatione.Et exceptum.i.correptum semel λιstre.csine utilitate eius. et pueri agitant.i. persequuntur ut insanum Et incauti in indocti qui viciosum hominem cauere nesciunt seqUuntur
idest imitant.potest etia costrui sine subauditione verbi sic Qui sapitit timent tetigisse poetam vesanum.Et fugiunt poetam derisum semel in mala et exceptum sinistre ut eum quem mala scabies aut eum que morbus regius urget.hic.i.huiusmoi malus et incorrigibilispoeta du sublimis.i. otiosus & sibi placens ructatur .i.eructat & euomst verius suosi vel dum ructat versus sublimis idest magnificos S altiloquos Serrat.i. captus furore illo vagatur si decidit.i. deorsum cadit veluti auceps.l. captator auitim intentus.i. operam dans merulis sup. capiedis Et est merula auis qtis mera.Lsola volat cum turni gregatim volent:inputeum &foueam.licet cIamet IongU.i.logo tempore Io cies.i. boni vicinit is conciues mei succurrite mihi stip.pereunti Non sit stip. ali. quis qui curet tollere.i.erigere eum ex fouea: si quis cirret serre opem idest auxilium et demittere.tideorsum in puteum mittere ine.i. reste vel chordaue qua eis extrahat ego.i.quiuis astans dicam .i. dicere possit
qui scis.i. quo scis an quisn puteo est prudens idest sciens et volens doiecerit se huc idest in hunc puteu ait nolit seruari. Et ego narrabo idest utituis astans narrare poterit intesitum idest mortem poetae siculi de delicet empedoclis. Et dica3 deus immortalis haberi &cetera. pro hoc contextu intelligendo priusq pergamus operepcium est cognoscere vim similitudinis aucupis S poetae errabundi in foveam decident :quae tracta est ex apologis. Aucupes enim aucupio intenti ut aues emissas recipiant miro modo clamare solent Et sese non nuna ne a ub
87쪽
uis capiendis terrori sint in puteos ac foueas demittere. Quorum cIaὸ more excitati agricolae vicinii accurrentes vi auxilium ferant ab ipsis cum de isti et execratrione dimissi sunt. Euenit autem postea ut iidem aucupes capiendiS allibus nimium intenti in non praeuisas foueas imcideret: Et cu clamarent io ciues succurrite propter illusionem prstersiam nullus accurrit et ita submersi sunt. Simile fabula habet ssopus depastorib'sspe falso contra lupu auxiliu petetibus quod cum vere pe/tebant non habebant.in hoc autem est aucupi similis poeta cum faepe correptus noluit ab errore discedere si in foveam deciderit credat prudens et volens incidisse.bene autem dicit poeta prudens et no pru Prudens denter quia multi scientes et prudentes peccant. Nemo scienter et prin Prudenter denter Empedoclis aute historia sic ab acrone recitat. Empedocles fuit Empedo , agrigentinus phus pythagoricus qui se in flamas artias montis siciliae cles iniecit unonalitate affectans: ut videlicet in cflum credat transsat'. qJeius crepiduis dideriat quas flamma eructauit freis enavsus fuerat. Is dicebat ingenia frigido circu pcordia sanguine impediri. Crepidulae sunt quas Mieas vocant. Ordo igitur est. Empedocles ducupit haberi idest iudicari deus imortalis frigidus.i. male sanus insiluit sma. i. montem sicilis ardentem Et igit sit ius et liceat poetis qJ licuit philosopho
nimis insano stip.is Q seruat.i. eripit a morte inuitia.i. volente seipsum occidere:facit idem. i.simile occicienti.i. qui occidit et interficit. Cuius
dicti ratione sic Landin' colligit.Siquis iquit seipsum sedat ide ille erit
et cplens et cςBS.Huc igitur si seruabis non folia eum seruabis qui OOcidebatur sed eu quoq; qui occidebat et ita erit similis occidenti sed noprocedit hec ratio menS em dicentis est i tantis peccat qui volete mo/ri latuet ac qui nolente interficiat. Et ratione subiungit: quia qui semel
ita affectus est: ut seipsum velit occidere nuras postea erit homo.i.sane mentis ut more humano superuiuerevelit. Et ita tanto aut maiore malo affeceris seruando volentem mori sto bono priuaueris volente υν uere occidendo eum Nel requirit extrema veritas:hic ex inuidia comtra poeta malu loquentis.inaucit em quis devulso ipm i fouea dephedes et dices ipm furore proprio opter grauissimia crimen i ea incidisse Et addens nec pro et nos & su p.poeta nic no fecit semel sup dirtaxat imo frequentissime.hoc qUod nunc fecit. i. non semel pcipitauit sese in
tale mortis famost q stipsos occidentes pereunt: sicut Hanibal et Cato Nec apparet satis.i.non est satis cognitum et pspectu: cci factitet versus idest cu sit *pe insanusvtru mixerit in cineres patrios.i. patris S anipe
88쪽
incestus.i.incesto pollutus mouetitia . uiolauerit etperturbauerit:bide tali iste.i.locu fulmine tactu ti bidete piandu que nephas erat tetigisse.Vnde Persius satv.u. An quia non fibris oviu ergenaliubente T iste iaces lucis euitandum bidental.&c. Certe.i.q P causa fuerit certuest Q furit ac pro et ipse recitator carminia suorum acerbuS.I. IngratUS B iniocundus fugat indoctu et doctΠ.i. omnes mortales velut.i. sicut ursus animal illud ferox si valuit frangere clatros.ucancellos & oppo sitiones ostiorum cavissus: vero pro sed tenet.i.detinet et occidit idest interficit & necat legendo.i.recitando maloS versus suos quem arripuit.i.in fuga capere potuit existens hirudo .i. tana hirudo idest famguisuga non missura.i. talis q non dimitteret cutem plena sanguinis. nisi supple sit plena cruoris.i.sanguine saturata.Est aute discrime inter harudinem hyrudinem Rhyrudine. Nam harundo cana est. hyrudo avicula & hvrudo sanguisuga:quae sanguinem exugit.Tangit ergo ultimo loco vitium inepte &moleste recitantiumI de quibus Iuvenalis salva.Semper ego auditor tantinnuna ne reponam Vexatus totiens rauci theseide cocti.& alibi. Et augusto recita ita mense poetas.De qb' etiam poeta noster saepe in sermonibus meminit. Sed canendum e noὸ
bis receptui. Hec sunt adolescentes studiosissimi quae in proentis operis declarationem subito calore vobis olim decoximus: atl nucut tenerius pulmentarium quo tamen ad solidiorem cibu educaripossitis: beniuola Iance subministramus. Valete.
Finis commentationis dilucidς in Quinti horatii Flacci
de arte poetica praeclarum sane opusculum: Impressum solertia Thielmanni heruer in inclyto Parrhistoruue gynamnassio Ad idus malas Anni gratiae christianae . M.CCCCC Deo laus et gloria.
89쪽
Breuis reru & verbo Fortua aios mutat xvii Progne. Xxii.
ru pinissi operis index Gallus cecilius xiii. Pretextatae xxv Achiles . folio xix tasti grepossut xiii Prudes S prueter xliii. Amphoravi. Ann'xii. Heroicu car.xiii et xiiii Quidlibet M.titi.
Antiphates xii. Heros. xxvii. Rhenus et Rhenufo.υ Aradians v. Hexametrum xui. Rivales xli Archilochus xv. Hirc' xxiiii Homo iiii S littere sonus xxx.
Athellans fabuls xxv Iabus & labim car. xv. Satvra xxv.Scribi iiii. Auctoritas quaten' st Ιmus xii. Sesquipedale xviii. imitanda nobis. x. Ino xix Ixion ibideue Sext'casus Srscodi xxx Breuitas apta vii. hoinismos λ.iii. Simmetriaue.*rma 2 Cadmus xxiii. Lamis xxxv. Legiam. Simulare cupssum vi Cantica xxvi. Lestrigones xxi. Socc'.is. Soroismos 3. Capere &sumere ix. Lycabes xvi. Spondaic' versus xiiii. Casceameta acto* xv Lyricum carmen xvi. Stilus triplex viii Cecilius gallus xiiii. Litterarii soni xiiii. Sumere.iX. SUPne. tui. Cervix.iiii.Cetheg'.x. Lucrinus lac' xii. Tabernaris coedis xxv Chorus xxvi. Ludi compitalitii xxv. Teleph'xvii.Tere'.
Colores. iiii. Matrona xix. Terentius carmine con
Cothurnus xv materia triplex ii.etviii scripsit opus suum xxx Coedia& comici xxυ. Medea xix Thiestes i8.Tyrthe'38 Copitalitii Iudi ibide Mebra coediaria xxvi Toga et togatς XXV. Consuetudo imitanda Mimus xxvi. Tragedia xxiiii. folio x.8exi. Molle vii. Triumphus xxxviii Cule'& Iullus xli. Mundus M.tii. Verba Vetusta x. Dactilicus versus xiiii Narratio apta ix. Verba noua xi. Decom triplex M. viii. Nenta xiiii. Verba transsata xi DecodiverbosVix.casis Nova vocabula x. Verba propria xi heroici.xiii. peta. xiiii. ordo duplex di. Verba fictilia xi
Lyrici.x .comici xxx. Orestes xix. Verba rebus apiada ee Digressio. v. Peletis xviii. Pentame- et non reS verbis xv.
Diuerbia xxvi. truxiii.Pythiucar. xiii Versus dactylicus xiiii Elegia & elegiaci. xiiii. Plaut'xiii.Plaipe.xxv. Versus spondaic' xiiii. Empedocles xvi.Epos Poetice lati. ii. et xxviii Versus pithius xiii.
xiii. Ensetentia xi. Poeta xxvi.nascitur xl. Versus hexameter xiii. Fabuls aguntur &refe- Poetosanivi xxxiii. Versus petameter xiiii. runtur xxv. Ponere & Procelis vii. Versus labicus xv. Fictilia verba xi. Pontina palus xii. Vertunnus xii.
Fingere licet grscis xiii Prolixitas utilis ibido Finis tabulat.