De periodorum structura apud dactylicos Romanos veteres

61쪽

10r dimidia pars nuntiata secundaria primi tantum rdinis exhibet. Atqu0 in is periodis in quibus duo nuntiata inter Se 00rdinata insunt invenimus has 10rmas III 163 - 165 tu quos ad ludium atque usum formabi agre8tem l iam vitulo hortare Diamque insiste domandi dum facile animi iuvenum, dum mo

In his ori0dis nuntiatum primarium circumcluditur Secundariis qu0rum alterum illi autocedit alterum illud subsequitur. Alterum nuntiatum secundarium interp08itum est primari0 in hac peri0d0 II 53 i ne non sterilis, quae firpibus iit ab imi8, hoc faciet, vacuo si sit digesta per agros reth Α

ceterae autem peri0di Structuras nonnihil diversas xhibent

inti int,4 querint, int .vel int, Quibus accedunt u0nnulla sexempla eiusdem generis quae tria enuntiata Sueundaria c0ntinent et ita sunt c0mp0sita: IV 88

9 verum ubi duetores acie renoeaBeris ambo, deterior qui vi-δ, eum, ne prodigu obsit, dede neci melior vacua sine regnet in aula.

62쪽

0di aut edu p, estp.-queipue 287 cp-tp p. quet si, in ip . necdum p. aedip. non sin edisti neque Si Quibus tractatis pr0p0n0nda sunt peri0di quae singula enuntiata etiam secundi ordinis exhibent. Ac primum a remus exempla in quibus nuntiatum primarium praep0situm est secundariis quae illi subiuncta sunt ut III

250 - 251 nonne ides, ut tota tremor pertemptet equ0rum corpora,

3 fantum notas odor attulit auras I in 63 A in relie rei app

Seeundari aute00dunt nuntiat primario. Vt unum exemplum Verbi adseribamus, pr0p0nimus circuitum qui si II 83 485 8in, a ne pos8im naturae edere partes frigidus obstiterit circum praecordia anguis, rura mihi et rigui placeant in vallibu4 amneε,

63쪽

9. Addendi sunt decem verb0rum circuitus Varia structurae in quibus tria enuntiata secundaria utriusque rdini c0ntinentur. III 87 - 390 illum autem, quamvis aries it candidu ipse, nigra ub udo tantum cui lingua palato, reice, ne maculis infuscet vellera pullis nascentum, plenoque alium circumvis campo.

Αi est reth in que Α, animadvertas ins0litam collocationem enuntiati 0ncessiri, qu0d, quamVis sit secundi rdinis, tamen praep0situm est enuntiat primi ordinis. tqu similito dis-p0sita sunt nuntiata secundaria in hac peri0d0

pi reli ipi et ip, reli quel rei,, p, quelpi rei, in rei atque p. Restat ut afferantur duae puri0di qua singula enuntiata

tortii 0rdinis c0ntinent. IV 411 - 14 set quanto ille magis formas e vertet in omni8, tanto, nate, magi contende tenacia incla, i done talis erit mutato corpore, qualem videri8, incepto tegere cum lumina omno si i).

64쪽

Ex his innibus Sehematis apparet peri0dos e0mp0sitas in Georgi0011 libris umor 110n esse multas, sed interdum satis l0nga et c0mplientaS, quamvis in eis dii tantum Xstent exempla quae singula nuntiata torti ordinis exhib0 t. ii Catulli m0rem vid0li 00 9000der participi0rum usum satis largum Sed neminem fugere pinamur Vergilium iam in Ge0rgicis magis quam ceter0s 00tas ad parata Xin inclinasse. Neque enim usuut 0r-b0rum circuitus in quibus sententiarum ord sive exclamati0uibus sive c0mpellati0nibus sive parataxi interruptus sit ita ut certis schematis designari 110 90ssint. Exempli causa asser h0 l000s

Denique p00ta copulati0nem mere paratacticam largissimouSurpaVit. Neque enim rar inveniuntur l0ei triginta vel quadraginta vel plurium vorsuum in quibus nulla occurrat periodus. Sed cum in rati0n parata et ista Aeneid0 saepe reperiantur Verb0rum tractus, qui sint tamquam peri0di 0lutae, ut facile singulas sententias in rati0 em hyp0taeticam mutare p0ssis, in G00rgi 0011 libris alia xempla fere nulla ecurrunt. Ex quo apparet orgilium in Α0 0id orati0nem dilig0ntius disp0suisse et, quamvis plerumque simpliei ieendi genero usus sit, tamen mai0re cum arte id instituisse ita, ut ips seu SH 00gnosci p0SSet qua ratione singula sententia inter sese e0haererent. Eiusmodi exempla aut infra tu traetanda Lenoide afferentur. VII. Si quis maiorem partem Aeneid0s perlogerit, condedere debet peri0d08 0ngas i complicatas fore nullas inveniri ut simplici0resqu0que, quae illa enuntiata Seeundaria contineant, aeque raro occurrero. Sed 00 0n mirum est, qu0niam Vergilius praetermissa nimia subtilitate, quam affectabant 00ta novi qui dicuntur, inprimis gravi et Simplici usus est dicondi genere. Neque negari p0test h00 quidem maxime resp0udore Sermoni Deli 00, ut leviter atque a110re pr0fluens simpliei ratione singulas res 0b mentem 110bis ponat 00d0m rdine at tu in anim poetae

Versabuntur.

1. Viam c0nsuetam persequentes inquiromus in peri0d0S simplic0s t initium faciemus ab nuntiatis relativis. Neque apud ullum ot01 0rum poetarum tam varius SuSh0rum nuntiatorum invenitur qua ui apud Vergilium. Neque ullum fere exstat nuntiatorum genus, qu0d 00ta nuntiat relativ exprimor n0n 0tuerit. Nu quidem mihi vid0tur om-

65쪽

pr0bari Vergiliuin in serm0110 traetand inter doler08 00tas vald excellere. Ex is nuntiatis relativis qua aliquid attribuunt ad 110men antecedens, alia sunt pr adiectivo ut VII 531 hi tui eni/, . . . natorum Thyrri fuerat qui malimus Almo, ternitur, alia pr0 app0siti0n ut X 245 di patrii quorum sub numine semper Proia est et', alia denique pro participi ut IV 431 non iam coniugium antiquum, quod prodidit, oro. Atque talibus nuntiatis Secundariis pr0prietates rerum quin mutontur ita ut descripti 00xstet subtilis atque narrati pr0ssuens, quis est qui neget ΘΗ0 relativum interdum se c0 iungit eum n0mine ad qu0d pertinet I 573 urbem quam fatuo, Destra est. I 157 defe88i Aeneadae, quae proinima litora, cur8u contendunt. Enuntiatum relativum qu0d ad 0men antecedens e alligat, Π0Vam rem inducere p0test, ut sit pr0 000rdinati0110 si I 3783um pius Aenea8, rapto qui ab hoste penate cla*se veho mecum etc. 0 nullis l0cis nuntiata relativa brevia per parenthesin interp0sita sunt aliis nuntiatis ut IV 10 . . . si modo, qui memoτ αδ factum ortuna equatur ei. V 691. 796 V 97:

H0 etiam n0tandum est pr0110men relativum n0nnunquam pr0cul star ab initi onuntiati ut II 471 ... qualis ubi . . . coluber mala gramina pastus, frigida sub terra fumidum quem bruma tegebat . . . convolvit . . . terga etin, et circumscripti0nem relativamC0niunctam esse cum praep0sitione X 596 per te, per qui te talem genuere parentes etc. f. XII 56. Denique enuntiata relativa pro aliis quoque nuntiatis secundariis usurpata sunt ut pr0 01100ssivo I 250 nos tua progenie8, caeli quibus adnui arcem . . . , prodimur etἶ, ut pr000ndici0nali V 291 hio, qui forte velint rapido contendere cur8u, invita pretiis animos et praemia ponit, aut pro causali X 630 quod ut o potius formidine falsa ludar et in melius tua, qui poteδ, orδ reflecta8, ut pro finali Ira regemque dedit, qui foedere certo et premere et aras eiret dare iussus habenas, aut denique metri causa pr0 nuntiat 00 sequii vo XI 108 quaenam vo8 tanto fortuna indigna, Latini, implicuit bello, qui nos fugiatiδamicos '

1 Η0e 000 0mmemorandum est nos eam quae sequitur partem di88ertationis saepius derexisse eeundum e0mmuniati0nem W0is80nborni in exordio adseriptam.

66쪽

p0ndu quoddam p0situm est VIII 324 aurea quae perhibent illo εub rege fuere aeola. 1. III 27. In his periodi verbum principat sequndum ordinem in fine p0situm est. Nonnunquam autem Vorgilius sp0nte ab h0 ordine secessit se verbum in initi0 puriodi 0ll0cavit ut II 501 vidi Hecubam . . . Priamumque perara δanguine foedantem quo ipse acraverat igne8. 1. IV 453; 420. In quinque peri0dis nuntiatum rotativum, cui inest aliqu0dc0nsilium, i Sertuni est enuntiat primari sed ita ut l0cum tenuat ante verbum principale. II 48 nos delubra deum mi/eri, quibus ultimu esset ille dies, fe8ta velamus fronde per urbem. f. V 489;

VIII 547 I 159 XI 330. Atque his quidum locis enuntiata

relativa attributi0 em magni momenti adiciunt ad sua nomina, quibus nimirum s adiungere debent. Ceteris inuibus locis talia enuntiata relativa peri0dum finiunt. I 287 II 184 III 36 V590 te. Permagnus Si numerus exemplorum in quibus enuntiatum rotativum in fine primarii sequitur ideo, qu0 accuratius explicat id qu0 ant000dit ut I 387 haud, redo, invi8u caeleδtibu auraε vitali carpiδ, Tyriam qui qu0niam adveneri urbem. II 30;

Denique si enuntiatum relativum ad 0men suum notitiamt0mp0ris diu praeteriti adicit, ordini sententiarum c0nvenit ut hoc nuntiatum in sit periodi 0situm sit. 1fer hae exempla huc porti sentia I 343 huic coniun Sychaeu erat . . . cui pater intactam dederat primisque iugarat ominibus. I 17 II 83 III

Enuntiata relativa indefinita et generalia quae V0cantur enuntiat primari plerumque antecedere iam supra dictum est. Η0rum numeru quoniam magnus est, Sufficiat unum alterumve exemplum verbis adscribere II 148 qui/quis ea, amissos him iam obliniscere Graios te. IV 545 quos Sidonia is urbe renelli, rursuεugum pelag0. Interdum tali nuntiat relativo praep0sita est aliqua particula aut vox maior0m 0num ferens ut XI 591 hac quicumque

Sacrum violavit vulnere corpu8 l . . . mihi pariter et anguine poenaδ. I 8 tu mihi quodcumque hoc regni, tu ceptra Iovemque concilias qu0 000 sane relativum naturam Suam amisit.

Sin periodus incipitis orb0, nuntiatum relativum in fine peri0di 0llocatum est; sic I 361 conoeniunt, quibus aut odium

crudele tyranni aut metu acer erat.

67쪽

Ex is qua verbis adscripsimus exemplis dilucide apparot Vergilium nuntiata relativa in Aeneide magis varia rati0110 adhibuiss quam in Georgicon libris. Iamque aliam rem breviter exp0nero n0bis haud abs re videtur esse. Saepius in Vergilii Aeneide ccurrunt nuntiata relativa brevissima quae l0gum partis subiectae vel biecta obtinent. Exempli causa affer puri0do qua sunt VII 5074 quo

cuique p e r tum mant , elum ira facit. IV 115 nun qua ratione, quoi n8tat, conferi po88it, pauci docebo.

78 tu mihi quo deumque hoc regni sit0tum regnum), tu ceptra Iovemque ooncilias vide p. 62). Sed alia qu0que enuntiat0rum genera multis l0gis inveniuntur brevissima aque plerumque aliis nuntiatis interp0sita. Afferantur

haec exempla I 169 Instant ne/fheu acerque Sereδfuδ, quoδpater Aeneaδ, i quando ad ver 8a vocarent, rectore iuvenum et rerum dedit θε magistros. X 560 Sulmone reato quattuor hic iuvenes, totidem, quos educat en δ, vivente rapit te. IV 47 quin morere, ut merita 8, ferroque averte dolorem.

691 vel tu, quod super est, infeδto fulmine Morti, i mereor, demitte tuaque his obrue demtra. f. X 420. XI 23 etc. Atque tam brevium nuntiatorum usus apud ceter0 900taSu0 invenitur nisi apud s0lula Lucretium. Hic enim similiter atque Vergilius haud rar enuntiata relativa brevia usurpa Vitpr parte subieeta vel obiecta. Cuius rei asserantur haec exempla I 463 namque aliud saeclis, aliud regionibus ip*i eventum dici poterit, quodcumque erit actum III 15 at neque tran8- ferri ibi partes ne tribui ult, immortale quod δt, quicquam ne di puere hilum. II 771 nam quocumque modo perturbe caerula quae in f, numquam in marmoreum po88unt migrare Olorem. f. I 538 II 184. 369 III 54 V 252 367 te. alia

quidem exempla apud Lucretium numer sunt plura quam apud Vergilium. Sed quamvis uersetius multo plures et magi 00mplicatas struxerit peri0d0 quam Vergilius, tamen apud eum rarius occurrunt enuntiata rovia aliis interp0sita. Hue referendi sunt hi dei I 13 hae igitur minui, cum in detrita, videmu8. HI 1081 . . . post aliud, cum contigit illud, avemu8. VI 120 . . . tamen alituum genus atque ferarum aut procul ab-δiliebat . . . aut, ubi guδtarat, languebat morte propinqua. Dum

alterum eius m0di exemplum in Ciri qu0quo ecurrit ut v 273 277 v 29 etc. Ρ0Strem ut finem faciamus disserendi de Vergilii nuntiatis relativis, liceat paucis exemplis dom0nstrare quant0pere p0eta inglinaverit ad 00rdinati0110m nuntiat0rum. 0mpluribus enim l0cis ad enuntiata rotativa adnexa sunt nuntiata primaria, quae

68쪽

quidem exspectes subiungi per hyp0tarin Asserantur haec

0x0mpla III 81 principio Italiam quam tu iam rere propinquam vicino8que ignare para invadere portu8, longa procul longi via dioidis nota ferri/. In qua peri0d ante adiectivum vicinos Senties, ut ita dicam, Supplendum esse relativum cuius cf. III 303;

iam larius appar0 e 0mpluribus J00is ubi nuntiat relativo aut 0mparati V c0mplura enuntiata primaria α τυυδετω app0Sita aut inserta sunt, quae Sensu quidem Sub0rdinata sunt. Adseripsimus h00 exemplum I 498 - 50 qualis in Eurotae ripis aut per iuga Cynthi mercet Diana choroδ, quam mille hinc atque in glomerantur oreades illa pharetram fert humero gradien8que deas 8upereminet omne8 Latonae tacitum pertemptant gaudia pectus: falis erat Dido. Similia xempla inveniuntur his locis: 1 - 2.

Ac si complures h0rum locorum perlegeris, in animum tibi redibunt res gestae Vir0rum qu0rundam aetati heroicae, qu0SΗ0merus tam mira arte in Versibus suis mem0ria tradidit. 0- quo enim dubium videtur osse quin Vergilius talibus l0cis inprimi Η0meri exemplum secutus sit. Apud ceter0s autem qu0s tractavimus p00tas talia aut Similia exempla non inveniuntur, niSi 0rte unus verb0rum tractus e Catulli pylli huc referendus est, qui similem praebet 0mp0siti0nem atque Vorgilii exempla LXIV 269 - 277.2. Quibus xp0sitis transeamus ad enuntiata temp0ralia quae in o uide numero pr0xime essedunt ad enuntiata relativa. Fer omnia nuntiata temp0ralia quae significant alteram rem esse praeterlapsam et alteram subsequi, in x0rdio seriodi collocari s0lent. Atque ea qua huc pertinent exempla a Variis ineli0antur particuli S. Partieula postquam inducit nuntiata temp0ralia his l0cis: I 16 postquam tempta fames epulis men8aeque remotae, amiSSOS lonus ocio 8ermone requirunt. I 20 II 0 III 57: IV 151:

Accedunt nuntiata temporalia pariter oss0cata, quae aliis intr0dueuntur partieulis. Atque ut vel ut primum invonios his

1 ei. R. Heinge Vergit episelle Iedlini 2 p. 396 sqq.