Francisci Vallesii... in Aphorismos Hippocratis Commentarii VII... nunc iterum Ioan. Petri Ayroldi Marcelliani opera & industria fidelius elegantiusque editi...

3쪽

FRANCISCI

IN COMPLUTENSI ACA

DEMIA PRIMA Ri I MEDI

CI ΡROFESSOR PS,

& industria fidelius elegantiusque

4쪽

34, INDEX COMMEM

In Lib. Hippocride limento, Comment. L. In Lib m nonum, Comment. GLIn Lib. Hi pocri de time victium morbisacusis,

5쪽

κ re minimaesint maximis tamen rebus proculdu bio anteponuntur multo preciosiores esse iu-

dicatur. Hoc cum satis per se dilucidum si siex eo fieri potest dilucidius,sismaragdos.pyro os,adast mantes , uniones , chry lithos, caeterasque huius generis gemmas paulo diligentius atque intime

considerarevelimus : quae quamui S admodum: paruae sint, precio tamenatq; aestimatione longe faxa 1ngentia anteces, Ilunt:Quid pyropo minutiusZquid&adamante,& hiacyntho breuius &nihil tamen his preciosius nobili use eperitur. Homines etiam, qui nimi Smagnissent corpore, tum hebetiores,etum tardiores ,&ignauia quadapreisbs existere,&quouis modicolaborefrangi: contra vempat eusti spine de ratas,dies ac noctes himulis cocitati,nec ullamote, vel Hisbet chari; ille philosophorumcoryph us Aristoteles,ac omne*physiogdomi ex μs memorabitabussmaximeq; admirandi S comprobant. uamuis autem pluribus testimoniis non opus est,quis id novehlagiit, vel audivi equod de Xanthippo Lacedaemonio memoriae prodiatum est qui breui tura erat:

nius irequent1ssime dicere solebas: mi I

minus vere quamdisertececiliit Homerus eloquent

6쪽

P R h T I Q quibus versamur, solet in mentem ire, omnia virtute toti in qu magnitudine aestimandatae,ac metienda: neque exactissimcperpen de dum,quantus sit quisl: neque quamprocerias, sed quam Nobus, visa prouidus,quam saga quam acer,ac eruditus. Nemo nost 1 est 'to pinor vel modice mediusfidiusEbonarum literarum studii&exercit, tus, ut libru unquam eam ob causam quod magnus seret, &copiosus, Inidibus extuleti sinihil in eo fiamt,vel nutatis vel clem Ne molumenti: orationem duxerit esse luculentam propterea quod maxime verbosa esset&prolixa: poema starte carea ob magnitudinem en temque celebrauerit,nquam. i1 oonines contra libros laconice eluc

bratos,qui nonihil & elegantic eruditionis in sthaben nemini contemptui esse aebere, dcmaximis voluminibus in quibus nullasit eruditio nullus verborum splendor,nulla sententiaru frauitas certe quidem asseuerant praeferendosesse. plurimi si1nt huius rei locupletissimi testes, sedinprimisquFunque ab Hippocrate elucubratastin amplissimum quotidie omnibus testimoniam exhibent in quo saepenumeroadmia rari soleo Hominis grauitatem, dc iustitiam in ponderandis omnibus,& sapientiam, qui quo breuior est in praeceptis tradendis, eo estelega tior,quanto minus habet ponderis, tantispi habet auetoritatis. D ctissimus etiam, & medicorum omnium sapientissimus Galenus fide lissimus Hippocratis interpres, quem nunquam ipse nisi honorificetatissime appello. quem plurimiticio. cuius lectione familiarissime utor, ac mirum in modum delector, ut denique omniamea qualiacunq; sunt libetissimestro accepta,mire bretii est in Arte me inaliun lib.de Constitutione artis in aureislibellis, ac vere gemmeis de Morbis &jmpto malis,&tamens quis hos omnes libellos rect eperceperit,& nismorigmandatis plus, meo quidem iudicio adanis mGic cognitione proderunt space omnium dicam quod sentio) quam si quis eannos Aut

cis medicaeartis scriptoribus operam dederiti neque eam ob cautamhoc me dictualiquis putet, qubd hi ingenio&doctrina scant, sed quod si cum duobus his antesignanis Hippocrate&Galeno conserantur, vix posterioresserunt iecimmeri .nam & breuitate scriboedi,&sententiarum grauitate,&verborumndere,&urbanitate medica nullis pomponendi esse videntur. Neccredadquis Galenum nostrubreuitatisvnquam limrtesessetransgressum,quamuis,utomnes medicae artis partes ordineconscriberet absoluere copio sconiecerit commentae nos, in quibus antiquom insectaturvitiarantes carpit, praeceptis legentium

animos sanctissimis sermat & imbuit, quia licet generatim praecepta tradat, latius tamen illa eadem Oplicat, & nisil incula quod ad a

tem non pertineat nequepratuitombeneartem veram diurmam constituere,

7쪽

Mineremisi multis demonstrationibus fulciens Hippocratis decreta de

esiarum sed um', quaerum erantin precio, refellens opiniunes Sedhac d ausi puto aribnnullis, qui summo cum stirni liuore: honaliterat. que viperae; modo in hun modo in illum actabitatis virus euomere nondesistunt; pronunciam esse, Gessium non obseruas e breuitatissi em,quoniam edisputationes contra sectasime onitinali rur,. aut 'hi ;quiaehuiusm0di breuitas. hon conuenit artes conscribentialbus sedartesiarneonstriptas in compendium redigentibus, qua in se

inmirabilis sest Calenus inparuo illo quidem a me nuper citatblibe

se qui Ars medica inseribitur, & nullo sere cum alio eiusdem au ris magmtudine comparando , sed ita praeclaro,vo nihil sithoc ins ero, quod ulla ex parte cum ebconferri posse videaturi cuius, inquam umqtaeloperis breuitas, ut appareat id diligenter seruasse Galenum; quodniis quipRcipiunt seruandunt esse censetHoratius Artepoetica, quani

Sed qub haec spectani3 vithtelligant viri studiosissimi,natura compar

tum esse, ut preciosissima quaeque paruo corpore contenta sint. ut i pillos, gemm . pyropos, Utiones, chUsolithos, ad mante si mari iaspi termittam quae nullo alio nomine precioissunt, nisi quod eas homines seleant admi rati; quampusillae sint , omnesbintelligunt. dinane medica, horistica dicendi breuitate utilius in qua,nfaciabus breuius momma explicentur quae ab aliis prolixe declarari sei

lem,riotari debent hae proprietates,n sit communis sentζntia, veret,

breuisSauis , &separata a Graeco verbo φο se, quod duosignificat,se pasci scilicet,&definio, breuiterrem concludo&explico: Neque enim in tantum onsistitratio vhorvini,visit sententi adisti necta&sep, ratae, sed ine otius,ut breuiterproprietates rei finiat circumscribat.quare Galenus horismum rectedefinit esse, cum rei totam nat ramiseuioratione concludimus. nos vero pariter,cum di im breue argutum,sententiis praedivim,refertum ac ornatum esse dicimus. yt in Mutis morbissinguinem detrahes,si vehemensmorbus iaerit, si flo- Ireataeos;&vires valeatit. Dium autem; quos in laoc generepraestantes cognouimus sui ad eumTeuertamur,a quo nostra primunt defluxit ratioisine controuersia primum locum obtinuit vir eximius,omni lavi

8쪽

la: nextot gum triumphis haud multis clariortota Graeciamrusque orbis terrarum, quam ex unius hominis doctrina, atque ingenio sic filium. cui nonfauor principum nomen conciliauit. sed ingenium ci uinum,eximiaeque virtutes gratiam principum & populicomparata mnLOui hoc solus assecutus est ut pellatione es medici Hippo crates apud binnes nationes inrelligatur. est enim Medicus pro dues bib incomparabilis,& quem caeteri omneslongointeruallosub u tur. Hic estille, quemomnes seriptores certatim extollunt; semmis lamdibus decorant. Consensiis eruditorum est, vel ipsiusPlatonis, hQum: Hippocrati summo comparandum esse,nedum aequiparandum quarti maximarum ratione a Galenoomnium primus; ballis Maximustra clatissimus,&optimus appellatur. etenim multarum rerum initium ἰm plurimarum correctorac vinde omniuillustratorin totam mediucinam Miltiantiquadicendi breuitateadeo expolivit venustauit,d 1 centissimo ordine aistinxit,ut quasi canon fierit hosterioribus scripto ribus medicinae praeceptapetentibus ab eo velut ale quadam. quo Wno Galenus praecipue est ustisarchetypo, &Wirreprehensibilam magi strum perpetubveneratur, obserua imitatur.cuius exemplo nos quoquecbmmoti & impulsi quotidie magis illum admirates in eorum coinutione,quae ab ipse dearte medica scriptassent, cupimusacquiescere. ad eumque, magnis desatigatilaboribus,& molestiis, tanquam adiucundissimum diuersorium properamus. quo si quis peruenerit, vel potiusi eum peruenerit; curentinhumanam ipsecupiditatem ominibvsoptimis no prosequarὶ tum ille quidem multo secilius unam sempera mota stet medicinam veram &genuinam, rationeinprimis tabiliter nixam

tum deinde experimento suffiitctam; praeter in rebus dubiis ad exta rhum inuentaveritate, bona dogmata vel tuebitur,vel etiam illustrabit

mareveluti DE v s quidam non modbsbi,sed patri , parentibusaleris,propinquis,amicis, & communi denique hominum geneti bonux ac salutaris,bene & beate viuet: id enim propositum est, & fuit sempensapientibus, hic finis est, haec meta, hic portus & tanquam sedes beato rum,in qua,qui scientiaru cursu,&quasi nauigationetaetati,defessi sunt

tandem conquiescunt.cumque eas it vis virtutis,ut ramadepti,& omni

animi perturbatione vacent,&in octo ignaui esse non possint,praeclari semperati quid agunt,&meditantur,&vARebuspublicis adstini quasi architere ut si illaesten eas muniant, si labantur, erigant, vel aRegibus aduocentur,quasi oracula ciuitatum, quasi moderatores populorum huius rei exemplum magnificum Hippocrates hic noster posteritati re hquit, cui omnis Gr cia tantii tribuit,ut quicquid ipse statuere de communi sententiastatutum exist maret. nequediusfilitillo inquam aliqua inre gratior senatui cariorprincipibus ciuitatum; amsi ucundior

9쪽

jan , napi peroportumqVeconisuauit rex utatus eae nullumum adire imescens, nullum laborem recusens, hac

cim 'magna celsa animo sibi propo patriam suam, unde ortum duxerat, ab immanishmis perniciosissimisque morbis liberandam. n,

queab aduersis nequoa go feris rebus a stabilitate mentis atque ani- mi semitudine dimoueri a quoqua potuit, quamuis ab Artaxerxepe strum rege ex 'aessalia cerseretur quantum v esset auri &argenti a scepturus, eoque honoris gradu, quo Persarum optimates illic habendus, Mix credibile est, quotab eo docte&eleganter scripta volumina , inlisimus, ea quoq; quae restant compositis lima aphoristica decant rubreuitate ex xata tam multa sunt ut neque ferro, neque igni absumi potuerint,vndique Gothorum,Vandalorum,s,uiente barbarie. Hura iniiij in Hippocrate celebrando dicendaproposueram, totaqLieverborum plaustra profundendae sed superuacaneum omnino existimaui in

galiudando operam sumere,quem omnes uno consensu admirantur,

ad caelumstren dum esse censent, &vno ore praedicant, ne mihi aliquis fortasse dictum illud Antalcidaesaccinat. qui,cum Sophista quidam, eo prae sente,Herculis encomtum recitar elle quis inquit illum vituperat Caeterum quemadmodium tappocrates quidem primus omni uinmedicinam scripsi eamque aphilosophiaseparauit&excolui affecta H. Omnium notas praesia ibens,& suturorum morborum prouidemtiam&cognitionem,tum illaipsainsinuans,quae curationem indicare possint,ost dens quinetiam quae sit materia, quam tractat, & in quave atus medicus,&viam emam rerum rationemq: quascupit cogno'. s rQGraeci vocant yt facile sumptis generibus &per proprias dis serentias in species diuisis, demum inalsiquod incidat indiuiditu quod

non amplius suscipiat diuisionem, unde praedicens apud aegrotantes praesensi , praeterita dcfutura, expleat omnem expectationem summi astantium desideri j, afficiantur animi, ut eos affici velle credaturque a grotantiumἔes cognoscer*qRod caput esse arbitror optimi Medici, ut

pipas aegri familiaribus apud quos agit, talis,qualem se ipse optasivi

deatur. ita ceu primus inuentor necdebitum irinibus ordinem dedit, nec cuiusque indicationis dignitatem ad unguem finiuit, praeterea de complicatis affectibus paucissima omnin praecepinquare magnasis pe tenebras,&obscuritatum lectoribus offandit, atque, ut o verbo

concludam, .siue res quas tractat, siue locutionem, siue rerum variet

rem spectemus, magnaest in eo difficultas, magna obscuritas, adeo ut vestigi ingressiumque evideamus,tanquam inali quam locupletem refertam do munimus , nonaexplicata Feste, neque propositό

10쪽

argento,neque tabulis & signis propalam collocatis I sid hi omnibus multis,magnificisquerebusconuructis acreconditis. i Quare immor tales agennsunt gratiae Galen nostro, & posterioribus, quIcunque illius si riptaintellexerunt: qui Hippodratis divitias, atque omamenta. eius ingenij per quaedam inuolucra,atque integumenta quasi sepos.

inprospicienteSeam copiamornamentorum,quam ustriatam oin loco,quasipertransennam praetereules tactinis inus Inlucem proferunt, &sao quidque lococollocant. quaeque Hippocrates aph ristica doctrina coarctauit,&peranguster evit inoiatione sinitam perte, tam facile dilatant nobis, atqux explicant,ut etiam aptis medicae penitus rudes, si modo diligenter attendere voluerint, omni apossint

intelligere. Inter hos omnes autem nostrorum temporum vnUScitra. trouessiam eminet FRANCIε cvs VALLE si v s Couarmutatius,

vir clim in reliquis omnibus, quaead artem spectant, perquamdoctus,tsim quantum methodontem medicam exercere oporteat, nullipost magnum Galenum petitiasecundus. hi seni nisennam totius negoti, opinione maiorem,amelioremque dens quam unusquis' vehememterprobare debet, aedificare opus a multis tentatum quidem,sednon assecutum,nec cessatnec grauat eamque lautam stipellectilem &im numerabilem 5 immensam copiam rerum,quam pauci in Hippoci iis lecti evident, facilecommostrat&declarat. nequeussa est via amardua, aspera,vel lutosa, vellapidibus sentibusve impiaita, vel periculose prona,vel seris obsisti, vel propter magnitudinem fluminuminuta, quae eum ab optato gloriae cursu reuocare possit: Clim eam viam aeque benepermitioraloca deflecterevaleat, complanare, luidibus sterneri aut editis aggestionibus exaltare,exossare & purgare,transferre ac per

habitata ducere, pontibus iungere. imo quod gIotiosius est, & VA L-L g si v M ut multis aliisin rebuselegantem hominem,&ornatu, prin

cipue in hoc serendum &laudandum puto in explicando Hippocrate

quae trimatquevulgata inpromptuque suntomnibus, neque ea hitere pretatione automatiu&explicati ut plani exprimi pinis Gniue tibus oculis praetermittit,&quaeperreconditasiant, aut valdedissicilia. aut magnifica aut grauis,&nonnamultis intellacta. 1nterpreta selisumit, si1 modo pulchrismi, magnamque legentibus utilitatem allatuam. His enim per publIcim viam quod aiunt nescit ambulareὶ quis aplurimisiam impressa stigia,sequi nestit 3 tentanda viaest, perquam'

non anseres,non corvi,non graculi sed tantum &doctissimorum o minum &eruditissimorum aues larepossint. Vtinaxnquidem iraeci quae debuisset in tradondis veterum monumentIs deseruata esset a sit

potioribus,&hodieseruaretur 1 eligio simpliciora haud dubie om Ma&integriora legerenturiatque sicpersectam artem habetemus. magis

, , - magnam.