장음표시 사용
51쪽
deram, quo magude voluntate Deiugem natura. lem sanctentu constiterit, eo majorem actionibus
moralibus necessitatem adferri, eos metu indisse
rentiam tolli verum de trecessitate consequentiae,&indisterent in externa,ut hoe concedo ita de necessita te conleqtientis, illiindifferentia interna nego.Reliqua
quibus conti Indifferentis mum sibi imputatum protestatur, ad me non pertinent, quia istam controveris stam meam non facio. Disputarim autem licet contra Indifferetrii iniunt , Rasiquit, Rhalomonis, Mydum, vita, Caram, esu impii in delirium, nolun tamenin Pife dors ceu in edicta accipere, quae contra illorum im pietatem disputantur in hoc nomine in me exeanis descere. Dictit ira praeterea fuit a me in Prooem per nantecedenter non Mi hoc nomine deas extra divinum infeste ictum existentes, quas leges rursurales rurus Deus inrueridebuis, cum quasi alicuus relicta ex fleficiat Numen eminentisimam ct
sapumisimum. Reponit ver Pufendorsivi: Atqui cur isti l
ex se scit Deus , nisi quia divina volanta cauxeisivam indolem asignavit Sed audiati Hulm
nrannum Bre v. c. A. suppJ S.Io Dein quidem rubii cognosia sertius; non recte tamen d itur a Caen tu torrum nis: voluntatem Dei determ re silentiam ejus objective id est invia lectus proponere, ut hanc rema' decreram nuipiat aenosivere. Non aliteri, D. Damhavrerus Odom. Calv. to m. I. p. 63. Poncientia voluntate rivi posterior, prori est imois trabitu ars cerebrigena, adversa en sinis liter o sina, rum Caetera quae habet usque ad . 7. animum viri exulceratum,in ex mera suspicione plan iniqua piaeciapitem produnt, cum in alios dicta ad se pertinere putat, Contra ea, qua in Disquis. p. 3o8 317 de alibi diLPutantur. L . Inde
52쪽
mmitabilitate, jus in hac de origine moralitatis Misis uium in Di'. pag. seq. ostendi; imque controversia mentem in Disquisitione
II sm exhibitam, ceu sapientiae seraphicae ab
, es s p Q angelica sua hi manitate exagitasset,p. i6. se
ob uti creare, non poIuisse non creare animal ratio
insis nate. Addidisserationemplani mam quia alia
sibi ipse coniradixisset. Imphora carpit institui,
currente rosa, cur urceus exit Bene hoc quidem; sed distincta non sunt confundenda,nec sub ordinata opponenda. Aliter quippe formatur quaestio, si dico Deus constituit creare hominem, seu animal ratio- nate hie enim homo, ejusque natura se habent non nisi consequenter ad voluntatem Dei, creaturusque
Deus hominem, necessario eum creat animal rationa im le,si quidem ipse sibi constare velit,cum hominem conditurus, non aliud, nec aliter, quam rationale animal condere constituerit. Alia autem est qua hici An cum homo, ut verus homo audiat, sit animal rationale, alia
requisitorum essentialium combinationem iniciis nem velle Deus potuerit, ut inde prodiens aequd verus fuisset homo,atque is est, quem animal rationale con-' dere consti ruit, id quod nos negamus. Nam ubi dr- versa essent alia,ibi diversanatura ubi diversa natura, ibi diversa species Impossibile autem est,ac implicat. contradictione diverias species esse unam eandemq;ήr speciemv. .hominis.Non enim ex quolibet fieri potest, quodlibet, sed ut velim quid sit. At tale quale umma. tiua
53쪽
tura esse debet,eerta Δ determinata se habet ratione, ,
etiam praeeis ira determinante divinae Voluntatis. actu sicut triangulum omni voluntatis divinae ita decernentis actu piae cito, ex tribus coiistat formaluerangulis. Si itaque ante divinae voluntatis ita determinantis actum homo recte de filii tur, quod ut animal rationale, uti irrogvlι v. c. apulaterum dicitur οβ χονΤρεις ἴσοι πλειὰς, quod tria hes et aequataliae , ut loquitur Eviliae Elem. l. ad eandem antecedenter kratio quoq; formalis hon inis,ejusq; vetitas eodem se ad divinam voluntatem ordine habebit Nam quaeratio veritatis trianguli aequi lateri, eadem etiam humanae est naturae. Sin aute non ita possit homo, quod sit animi ration Ie,definiri, nisi prius ita Deus determinaverit, atq; v
luerit eum tale animal esse, ita ut causa hujus veritatis, homo est animal rationale, sit voluntas tantum jurequiri potest,qualis sit ille divinae voluntatis ita specificantis actus,an liber Zan necessarius ratione se. talis determinationis atque specificationis. Necessarius di
cet D. Pufend. quia alias Delusibi ipse contradixisset
recte quidem, uti Dil qui s. etiam p. s7 dicrtur, sed non plene, quia haec consequentiae tantum est neces sitas, quae rei contingentiam in ellendo, S: modo es sendi de quo tantum loquimur non tollit qualem
contingentia mutabilitatem nos omnino negamus,
veritatemque rei ex se, non ideo praecise quia Deus ita vult,id exigere, ut tali tantum,& non alio modo se habere queat sicut ex se trianguli aequi lateri veritas id requiriti ut habeat tria lateia aequalia. Et proinde cum hominem non esse animal rationale implicet eontradietionem,sicut eandem involvit, triangulum aequilat Ium
54쪽
,ibu nam non habere latera aequalia,non tantum contra su- u um dearaum , sed etiam contra rei veraratem, quaetarum ad ipsius decretum se antecedenter habet , agereti seseli Deus si aliud quam rationale animal hominem quii tui π que Vere talis eisse deberet atque is est quem animal uti voluit esse rationale, vellet condere ruere mitaquei est ratio aptior Droductionis Menga autem ultima ratio a priori productionis talis, ratione sc.specificatis ionis. Et divina illa designatio pertinet ad essentiam gi s non praecise,sed ut est producenda;uti nec divinae desta gnationi effective dicuntur subiici, quae contiadacti nem debent involvere, quae non debent. Aliter sentiendum, si loquim de eo, quod Deus consequentex Veli designet atq;probet.Recie quoq;vir Doch. addit,
confuso utring esse, creationem hominis quoad exercitium actina liberaDei voluntat rovenisse'. i Controversia enim est de specificatione hominis,&,
i titate hac, quod homo sit animal rationale, quam ta- Iem esse dicimiis, non quia Deus ita vult, sed quia veri ratio , quod ficibo opponitur, ita requirit, licui veri trianguli ratio resansrulos in linea longitudinem absque latitudine postulat ita Deum sic velle recte dicimus salva interim omni rerum dependentia. Ait
quidem p. Ponamiis idtantider, Deum dum Homine crear, contemplatu uisse aliquam rati nem exemtare,aut ideam sicut homines ad arche-
opumae quemώua opera formaresolent . Sed haec
ratio exemplaris non est aliquid extra Deum verum P Deus suam omnipotentiam, omnisapientiam, divia namque etiam intellectionem qua ex infinitudine sectionis sua res possibiles, quales esse debeant,
55쪽
ut verum non fictu ira quid lint,cognoscit,comprehensive cognoscens, intuetur quoq; hoc ipso natiiraliter rationes exemplares, ut cognoscit ea quae implicant contradictionem, vel quod punctum sit ἄμ eo ουθὶs,cψαι nundatur pars, tuam sedes definit. Quando vero non,
inquit secrosum, Det te Pecru non dependet ab ira voluntate, ergo ab exemplaribin rerum rationibus voluntas Des excluditur, aut Haeplane ab que eadem proveniantu non memini me hac lo quendi i mula VolunIin Dei a rebus excluditur,
uti, quam pro in ad praecidendam cavillandi Occasionem. in hac omitti disputatione par est. Quod enim voluntate Dei prael cindit, vel ad eandem antecedenter se in consequendi ratione habere dicitur non propterea statim ita simplicitet dici debet illam excludere. Rem ipsam veto quod attinet, uti, quae sequi negat,de exemplaribus, qua te laus sunt divinae mentis conceptus de rebus creandis concedo, ita quatenus
sunt rerum praecise in se possibilium, intelligibilium, nego. Addit quidem Nam ideae istae, rerum oriandarum formas exprimentes, non utis velut uLerorntenctur ιυιno sest potuerunt o ferre: non m.M quam aliqua res se ipsam crearepotuit. Bene.
Naivirali tuere via quod Deo aliquid incidere pos sit. uti hominibus saepenum et nil cogitantibus acci indit, est vere delirare. Quod verbinserti ideo istas id a reveri rasiti ponere decretum voluntatis divina, de talibus rebus libere creand , id sequi nego. cum naturaliter, cuc ante dccretiun voluntatis,quod scientia
56쪽
scientiali a demum equitur, ex intellectus sui insi nitudine. qua quid in qua ratione aliquid fieri possie&debeat aeque novu,atque suam essentiam cognoscit. sciat Deus quae , quales rerum naturae esse debeant. sapientia has ei naturaliter, non post voluntatis actum dein uindictitante,ut ea etiam Deo quicontradictio nem implicant, qliae talia non lunt dictitat, quae proinde cum semper cognoscantur, uti semper se Deus inis
tamar, non velut ultro intesiectulse divino ostierre jure dici possunt.Cumq; hic non loquamur de scientia Dei h ra, sed natiuali, gratis dicitur, praesi/pponi decretum volantatu divinae de Hibus rebus libere creandu , ceu quod de illa tantum assirmare licet.
Pergit Equidem rerumIam existentium ideae ix- testecrui creatosese velut ultro insinuant Munde primae omnia rerum causideare nonia existentu offerri queat, nisi praesi/pposita voluntate talem remproduceni, ne intelgi nequis. Sed nolo hic
vocem ultro cavillari Id dico,pi aeter id eram, quam tantum D n. Pufendos concedit, etiam dari scientiam Dei naturalem, qua objectum possibile ante omne voluntatis decretum liberum cognoscit, quaque suam naturaliter intuens sapientiam, in ea necessario videt omnium rerum nondum existentium, sed adhuc. imo tantum possibilium, ideas , ante omnem voluntatis actum. En Vir doctissit ines Docet de demonstrat Arianaudes de Sphaer. Cylindr. f. m. i'. si fuerim duo comae uiarures fuerit, heriin typo es basi alteriina qualu, fue- ri item linea recta qua a centro dicti basis ducta sit ad in c.-
57쪽
--ses neres est Putasile, antequam conus existeret, prunae rerum cauis ideam hujus veritatis non fuisse oblatam, niti praesupposita voluntate talem rem producendi Simile esto judicium deveritare rerum mo- Ialium , aliatumque. Relinquitur hine verum e1Ieantecedens, quod iram in Symuis pronunciatur.
Addit p. 8. Praeterquam quod sapientia Dei in omdine ad sua opera, seu quando aliquiasapienter a Deo factum dicitur, absil voluntate intelligi, quit Sapienter enim non agit, nisi qui voluntario
agit. Sed confundit actus Dei externos, qui libera sunt , cum actib Dei internis essentiali b 5 necessariis is, qualis est intelligere, quod est actus Dei naturalis. velle illius antecedens. Unde&a ero Exercit 3 7. 3. p. m. pay nolunt, iam melletivi extensius ad habendis avis faciendunt, quod cognost. Nec quaeritur, an ab esse Iacto, Olyntas Dei excludi debeat, quod nemo sanio ruiti dixerit de ordine actuum Dei internorum quaestio est, quem recta dicta ratio, nostrique prociant Theologi Patres etiam Ecclesiae. Insiptae quidem
dicitust isse explicatio ista, sapientissime, id emes senisau, sper constequens ιmmutabili rerum perfectioi convenienire Ratio Sapientia quine divina expraestantia operum Asse productora aestimatur; non quod ista ad essentiales rerum
perfectiones sese attemperet, qua utis abis pr
manant Sed ex subordinatis facit opposita, eum ex posteriori prius sequatur. Omnino enim hoc sapientiae divinae convetuens creditur, quod triangulum De
58쪽
Deus producturiri, non aliam figuram,quam quae tribus constet angulis, produci posse judicar Disquis. p.3;8. Mox quaerit: Unde illa immutabilis&aeternar quisitorum ess ntialium connexio orta, nisi ita ιτι ra
moluntate nis forte essentias itus si ipsi ortas
eamminisci velim. Remove aist ualem iei productionem de sal va res est Inde enim illa connexio ad veritatem tm necessaria oratur , unde quod bis 8uo sint quatuor oritur,cuius veritatis Dei voluntatem causam eis antecedenter. nee ipse Poetaorsius dixerit. Reliqua verba : His unaquas res eis qualem creator vo-uit, Dis o signatam semel re indolem con .santerservat, quoad hanc rerum naturam noniostiis, quia nonpoten non rntellaritat δυinore prassentara , quod a Deo decretum aut facttim inobis non negantur,cum subordinata non sint opposita , ut lauando p. s. dicitur quod dependentia rerum, cum se non habeat per modum necemuria emanationu, voluntatem Hvinam non positi non involvere. Dependentia enim ista non pertinet
ad formam rei praeci se, e usque veritatem, de qua tam loquimur, sed ad ordinem causa efficientis , a quo voluntas Dei ininime excludi debet, causa eificiens autem terivinatur adi ei existentiam, qua jam prae
indimus Pergit Nec vera esse bacpropositio,ho mo ina,ima rationatis Dei nunquam homine ereare decremisset. Ego vero contradico, quod aequEvera futura fuisset haee propositio , homo in anima Mimiae, si datum fingamus casum, atq; si Oxyνην
59쪽
ere dicitur ab stuclide Oh QUMἔχον γυνὼς,quod tres. Iulos acutas habet, si vel maxime nullum unquam in rerum natura Oxygonion fuisset, vel nunquam Oxyg ni Ora Deus producet decreville , non enim ex
quolibet si ei potest quodlibet, ut idem revera sit 5: quod non nil recte fieri potest, non potest fieri quocunque modo, ut saepius inlita uatum. Hircia , ait subtili ilimus Archimedes l. i. f. m. figura piarium angum rum circurii rIbMur. Imea rectaque ex ouisibus figaerae circi
scr*ta lauribius vim directum conprectu e tur in imo circumferemia longin es probatur verum hoc foret de circulo igura intelligibili, si vel niaxime nullus unquam in rerum natura circulus suisset ita de homine ut est inerum intelligibile quid vetum est quod animal rationales, si vel maxime nullus unquam innatando homo fuisset Mangelus tum dicens: Homo est animal rationale, verum utique dixisset. Sin vero de existentia loquitur P erus thesi non contradicit. Quaerit vero ulterius. Num naturae nondum conditae,
antequam de iis producendu a Deo decerneretur, potuerint ibi submaliquod es velut competentiam tribuere,ut tales uni aD Deo creandae decem aeterentur Sed idem quaeri potest de iis Quae implicant contradictionem, de triangulo&c eademq; reddi responsio,cum veritatis humanet natur et parratio M. quae autem contradictionem implicant, talia sunt antecedenter ad divinam voluntatem, citra ullam competentiam Loqui vero de humanitate , aliud quam rationale animal intelligere, contradi stionem in se in
60쪽
icti res divino intellictuini ro se objiciuB, sicut
rerum 1 Iura jam condita sensatus humanu se it Molestum est eandem rem toties reperere. Dixi enim jam supra esse rerum, de quibus hin loquimur, a nobis tantum spectari, ut est quid cognoscibile; proinde non necesse est, ubi a res ultro se liciant
in ePectui, cum Deus comprehensive suam sapie n. tiam iotentiam cognoscens co noscat quomodo aliquid seri debeat&possit, etian nondum existens, etiam nunquam exstiturum . Cumq; haec cognitio non libera in Deo, sed naturalis de essentialis sit, non conia sequenter ad ipsius voluiitatem, sed antecedenter se habet. Bene nomini. q. l . art. F. Sophista licet Pufindors dieariu visa assem et Deus, nin ipsis, stumst ipse m qua tum sentia sua timetiner similitudinentatioram ab β. Id a uiatem Iubens concedo, quod sentia rerum absis vo- antate Dei nonproveniant, aliud enita est loquide essentiarum veritate, sc formis rerum, aliud de earum origine, prout causam enicientem haec notat, ad.
Di y p. 338. seq. Concedo etiam Deus non poste non operasῖa cognoscere euproductaIamseu producenda sequod hinc circa essentias cognoscendas
aberrare non posset, eum scientia Deltibera, non tot Iat cientiam Dei natura . g. s. Nec quando ita disputo, pruritui obtempero ingenii, qui a me longissime abest,sed sinae rationi: Uideo etiami Q. Mi an, iraestantissimos quosque Theologos nostrarium sic disputare, quos majoris fa