Examen apum siue Conclusionum legalium. Quae ingeniose delibatae fuerunt ex floribus decisionum Rotalium totius orbis, & praecipuè Romanae Rotae, quae aut typis impressae, aut manuscriptae leguntur. ... Opus alphabetico ordine dispositum, ... Auctore

2쪽

EXAMEN A PVΜSIVE

CONCLUSIONUM

QUAE INGE NIOSE DELIBATAE FUERUNΤ EX FLORIBUS

Decisionum Rotalium totius Orbis, & praecipue Romanae Rotae, quae aut Upis impresste, aut manuscriptae leguntur. IN QUIBUS RERUM DIFFINITIONES, OMNIA NECESSARI A AD

materiam Iudiciorum Cluilium, & Criminalium; necnon ad Decisionem beneflatalium, &spiritualium causarum variis,veri'. rationibus enucIeantur,ibiq. dogmata Theoricς, ac modernae praxis, S rituum quorumcumq. Tribunalium Italiae,

de extra,facillime congeruntur. Praeterea de Different ij a inter utremq. Forum ad partes disputatur, eaedemq. praeclaris dictisstem mac humanarum litterarum studiosa illustrantur. -

sphabetico ordine dispositum,cunctisq.virtutum prosessoribus perutile ac necessarium.

AUCTORE LAURENTIO URSELLIO Tomus Primus. Cum Privilegio

4쪽

URBANO VIII.

Laurentius Visellius F. P.

Auus Apum elementiae nota est Bea tissime Pater quod nam ergo habeat cum legalium Conclusionum volu- mine, hoc est cum ipsa iustitiae seueritate Commune illud profecto solum

quod praestat Sapientia,singularis illa. mundi magistra sit premo docens exemplo virtutes

specie dispares, maxinaeq. distantes admirabili prudentiae nodo posse coniungi. Tu enim ex omnibus &supra omnes unus integritate iustitiae maxime incorruptus , ita summam concilias tibi venerationem, ac decus, ut mira etiam morum siuauitudine omnes raptas in amorem. Quem sane virtutum tuarum sescis imum nodum non sine consilio numinis expluit industria, vel fortuna, in Apibus Excelsisimae Fanuliae tuae ipsis insignibus, quae nimirum amulei asperitatem cum mellis suauitate componeses Va-tlCanum solium, velut alveare mellificio gluriae sitaui sis imum reddiderunt. Ad quod ego di mesShisce commentarijs supplex, & genibus prouolutus accedo , ex tui sacratissimi nominis palestate succum gloriae maximum traho. Eteniosi vel ipso tui huius nectaris alimento donatum sus meum ex innata sua imbecillitate, ac vitio inermorietur breui, ex tuis saltem Apibus ceress Veluti fulgentes

5쪽

mutuatus, splendore, inquam, eiusdem beatissimi tui nominis funus illustrabo meum. anquam ea Vis istarum Apum, idest graetiarum tuarum efficacitas est, Vt non priuata funera luculente cures, sed Rem- Publicam ab ipso funere serues incolumen, quam sine prouidentia tuet mentis incendijs bellorum ambastam, pestilentia vastatam,nedum labores hosce nostros inanes, atque irritos vidissemus. Quoniam igitur sub pacatissimo tuae benignitatis veluti sidere vi. tam hauserunt hae lucubrationes meae, mirum Videri non debetat in te velut in auctorem summu redeunt, dum ipsae in fronte augustissimum nomen tuum CX- Promunt, & sub um fauo Barberinae tuae Familiae regnatricis felicitatem profitentur in terris, & augmstiorem in dies apprecantur 2 Caelo.

6쪽

URBANUS PAPA VIII

Ad Perpetuam rei memoriam.

VM scut dilectus filius Laurentius Vrsellius clericus Foroliuen

Nobis nuper exponi secit ipse quoddam opus examen Apum,sive Conclusionum legalium intitulatum in lucem edere Intendat, ereatur aut ne postquam in luce prodiderit, alii ci ex alieno i bore lucrum quaerust opus praeuictum imprimi lacer curent,

irinius raveari Giudicium. Nos eius idem ites ie ex impressione huiusmodi aliqvod di* ndium patiatur prouiuere, it , bunque specialibus iam mus,o gratis a pnosequi volentes, & aqvi suis ineoniram,icatio flus en is, & interdicti,aliisq;

Eeelesasticis sententiis , censuris, & poenis, a iure , vel ab homine quavis occasione, vel eausa latis, si quibus quQmodolibet innodatus existit, ad effectum praesentuum dum taxat consequen haera m seuὸ absoluerites,&absolliturai Arerin rite x , mpMarionibus illius rcennio si.cto fiIto Magistro ἐ-I Vrbe, quam in uniuerso statu Ec e alli media se mi immediati Notasi labiecto, opus praedictum sine speciali dicti Laurentii, aut eius haeredum, de Accessorunc, vel ab

et x eausiam habenti si licentia imprimere,aut ab alio, vel alii s impressiam vendere , seu venale habere , aut proponere poisit 5 valeat, auctoritate Apostolica letiore praesentium concedimus , oc indulgemus . Inhibentes propterea uniuersis , de singulis utriusque

sexus Christifidelibus praesertim librorum impressoribus sub quingentorum ducatorum auri de Camera, ct amissionis librorum, sic Deorum omniurn pro una Camerae nostrae Apost.ac pro alia eidem Laurentio, ae pro reliqua ieetiis partibus aredinure, te indigi exequenti irremissibiliter app)ican dies syla absque Ila dsclaratione i curren poenis. ne dicto decennio durante , opus praedictum, aut aliquam eius partem tam in Urbe quain in reliquo statu Eccle fiastico pri*dictis sine huiusmodi licentia imprimere, aut ab aliis impressum vendere, seu venale habere, seu proponere quoquomodo audeant, seu prae sumant. Mandantes propterea dilcctis filiis nostris, S Apostolicet Sedis de latere Leta tis , seu eoru vicelegatis, aut Praesidentibus, Gubernatorib. praetoribus , & alijs Iustitiae ministras Prouinciarum , Ciuitatum , Terrarum, & Locorum status nostri Eeclesiastici praedicti , quatenus eidem Laurentio, eiusque haeredibus, & iaccessoribus, seu ab eis causam habetibus huiusmodi in praemissis emcaeis desensionis praefidio a illantes quar documque ab eodem Laurentio, di aths praedictis suetin requisiti inenas N d Has contra quotcunque inobedientes irremissibiliter exequantur. Non obstan constitutionibus, de ordinationibus Apostolicis, ac quibu uis italutis, & consuetudinibus etiam in ramento, confirmatione Apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis, priuilegijs quoque indultis, & litteris Apostolicis in contrarium praemissorum quomodolibet con eesiis , confirmatis, & approbatis , caeterisque contrariis quibuscumque. Volumus auiatem quod praesentium transumptis etiam impressis. manu alicuius Notarij publiei subscriptis, de sigillo alicuius persong in dignitate Ecelesiastica constitutς munitis eadem prorsus fides ubique adhibeatur, quae ipsis praesentibus adhiberetur, si forent exhibitae, vel ol ense. Dat. Romae apud Sanctum Petrum sub Annulo Piscatoras die XX U II.

Ianuaria MDCXXXII. Ponti sicatus Nostri Anno Nono.

M. A. Marauus.

7쪽

In dedicationem libri Vrbano Pontisci Optimo Μaximo factam.

msim melliferum examen sibi quae in sedem, . Et mmdem Urbanis 1 sse comis. in rinii Legibus indου meis etiam dixi, Me domus ecto,

' Haee Apibus Haiis Isi bene fida meis.

De Examine Apum , siue Conclusionum Legalium Clarissimi I. C. Laurenti j Vrselli.

Eiusdem.

Dum legis Vrsessi sub lum hoc examine leges, Ne timeas legum sucula mella legis.

Diuiti

Corale

8쪽

Vi laqueos otii aliquo semper honesto negotio non fallit, ille se vitiorum multis retibus indutum it; imo dignitatemplanh simul cum natura hominis exuinquippe de S. Leonis Papae oraculo,qqi otiosa quiete perfruitur, nisi spiritualiter,& laudabiliter vixerit, triore pecudum vivit. Hanc ego se licite pestem, dum Mid habeo, atque quidquid aforensi strepitu spatis relinquitur, Iurisprudentiς studijs impleo, erratu insensim esti atque extitit harum lucubrationum O. pus,& illae quidem,quoniam ipte mihi urn eas priuato studio congessera n , latere1uo merito voluissent, secissentque,modo procul ab amicorum conspectu suissent habitae, versim dum quod clanculum praemebatur ex Oficio, ut fit, urbanitatis doctissimis aeque . atque amicissimis viris communico, atque in primis Antonio Portio Con latino meo,quod iam late nomen Ili uitri iamς γοῦconio Urbi,atque

orbi inclaruit, illos omnes in me auctores excitaui hortatores,ac pene impulsores, ut delitescendi consilium prorsus abiicerem, euincere non potui n&Rur erer, sed ingcnue fateor, neque omnino aegre manus do . Egta ex his quales que eae de mum.sint, lucubrationibus non mediocre prssidium Iongo annorum decursu ad Clientum patrocinia expertuS sui, quid ni violentum blande amicorum impe rium , quo nunc parente lucem vident nonnullam hinc etiam ad exedras, ad so

tum, ad Vrbes, ad Rempubl ic amitemperandam opportunitatem derivete Sane quidquid duo de triginta totis annis, quibus hunc cisermabam laetum, paulo di. gnius commendatione uspiam in toto Orbe a Rotis, ac prςsertim Romana demi. tum est, siue illud vulgatum typis, siuς ibi tenus exaratum, quidquid primae no tae auctores antiquiores parites, ac recentes editis de Iure monRmentis excuderunt, totum id diligenti sit me conquisitum,compλ tumque perstrinxi daeem ge mellis voluminibus, quorum iam tria praelo praemuntur, quartum hoc nune primum subijcitur, sex ali)s, quae supersunt de suo plausu omen, & fortunam factu ra, ita magno laboris compendio immanem bibliothecae censum exiguu, 'mihi numerus voluminum repraesentabat. Nunc quando in altum ii iubentur,permit. to ventis,atque ora soluentibus bene prccor. FortuΠam reliquam a te expectist . Lector Alpira, faue, sin minus alia, saltem conatum proba . Veniam, ubi emen. datissima non inueneris, uni mi bi tribuendum scito, qui nullius in tota operis M. iiiione subsidium adhibui, laudis si quid adscribendam erit, eius magnam in partem Excellentissimum Virum Camillum Gypsium, nunc meritissimurn Bono aiar Senatorem voca, quo ego mititutore usus, mirum quantum ei hoc nomine debeam. Postremo caue Lector ne Vrsum laceres, vel tutelare Apum patrodi nium pertimesce,quae ut Vrso etiam cum scriunt prodesse sciundita dum ipse pro desse vult,si seriatur, regio aculeo ulciscentur.

9쪽

ARGUMENTORVΜQuae in hoc primo Tomo continen tu r.

species reperiantur , dc quas praerogatiuas

illi habeant, & in quibus aequiparentur, at que praeserantur oriadinaris. Conelnsio 1. - bbatis e Iectio , quomodo , de a quibus . ac de quibus personis sit facienda. Conci Σ. Σ Abbatissa electio ad hoc , ut sustineatur, quae fini necessaria, sic quas prerogatiuas ipsa habeat. Concl. 3. 34

Abhatia qiud sit, & in quibus Episcopatui

ηquiparetur. C Oncl, A. 4o De virtute, ac importantia Ablativi absoluti. Concl. 3. 43Molitio quid sit,id quotuplex sis, d per quos actus indutatur. Concl. 6. 6 Abortum procurans, qua cona puniatur, &qnibus modis, S ad quos effectus illud perpetrari soleat. Const. T. AT Absens quibus dicatur, de quot species absentiaru inueniantur, ac de earu esteetibus, tam in fauorem,qu.im in illius odium ic-ddritibus Concl. 8. SoAbsenti per quas personas acquiratur, de quan

Ab lutio a censuris, quomodo, dc quando sit petenda, de priseritin in Curia . Concius, s8Αbsolutio a iii ramento, quando sit necessaria. ω ado non, tim ad elfectu agendi, qua excipiendi. Concl. Ir. Tr solutus semel. siue gratiatus, quado iterum vexari possit. Item quando in unci absolutus censeatur etiam absolutus in alio Io-C . Conet. I 2. 81 surdum, quando aliquid dicatur, di quandost euitandum. Concl. 13. 8SAbundare in cautela quum sit utile.C Oncl.

stineatur quid sit iaciendum. Cones. II . UAcceptans beneficium,quando primunt vacare laciat,&Quatum tempus habeat ad ae-Ceptandum. Concl. 16, 9

Acceptatio, quando, di qmmodo sit facienda a profanis. Item quando in beneficiat bus de nullitate gratie acceptate dari possit, ac de illius etfectibus. Conci. I 7. PsAccepti latio a qno fieri possit, & quando est'. facta ab uno, an aIteri prosit, Vel non .' ' Concl. 18. 1 3 Accessorium quotuplex sit, de quando sequa tur suum principale, de quando secus . COncl. I Q. 3O Accessus, de regregus, in quibus causis detur,oc quando non. Concl. χo. TDe Accessu non tuto ob incursiun liostium,malio modo impedito Concl. 1 l . 1 ι ιΑcclamatio quid in iure opere tuo Conclui. 21. II. A colitatus quid sit, Et cui conserri possit. Concl. πῖ. qAcconcium quid sit, de in quibus aequiparetiit doti, de quando sit restituendum, S in il ilius reui tutione cuius temporis valor sit attendendns. Concl. 24. ιι Aecrescendi ius, quibus casibusac ad sauorem quorum detur, id quando ei sit locus.

Accusatio quid sit, de a quibus proponi possit,

Mecnon in ex inducenda, quis praeseren dus sit. Concl. 16. IAccii satus clericus de cesmine,quando benes clo veniat prinandus,de quando illud pendente accusatione renunciare possit . Concl. 27. 1 3 IAcquirens ex aliena pecunia, quam o sibi, vesalteri acquirat Cones. 28. I. . lAcquisita per uniam ex fratribus, quando presumantur acquisita de bonis communibus, siue petius aliunde, aut de propr)D. Conci. 14

10쪽

Index Argumentorum,

Acta iacta in uno iudicio, quando probent in . Aditio haereditatis, per quos actus inducitu

alio, etiam inter alias personas. Irema ac de eius vffect bux. Cones. l. 36squando acta facta in iudicio clupi inta Αdiudicatis qvid sit, & quando, S de quibust. criminali probent, & E contra. Concius bonis fieri possit, deque sint ad eius vali: 3o. - Ι 8 ditatem necessaria. Cones. sv. . 38o Acta quae, dc quando sine tris sportanda,de dei Adiunctus, quando,& quibus sit dandus.Con

essectibus non transportationis eorum,. clus 3. ' V 393 .

Conci. 3 l. λ tueo Adiutorium, siue subsidium, ex quibus causis Acta quando faciant rem notoriam. Conis Domno, de Epissicopo debeatur ΝΠ Α

Actio quid sit, oc quot sunt genera actionum, Adminimalum quid sit. Se vadest de cete, ac de earum effectibus , Se exercitio . dum, dc quid in iure op retur .i Con Conci. 3 I. i clvs s.; Q pi P . P 'ovi. Actio quando acquiratur absquὸ cessione ; Administratores quando dicanor legitimi, ocsic per quas personas absenti aequiratur. qtiando non, Ge quid in eorum, admi 4 2Concl. 3 si rationibus sacere teneantis di plura Actiones plures,quando insimul eumulari pos. alia in fisa feria. Ct m sint, de quando non . Item quando per Moa quid sit, fic a quibus person praestetur. exercitium unius altera cessiet, de in eon- Conci. 3 .l ma τ' P au' Rcursu civilis actionis, di criminalis,quo- Λdoptio quid sit . ac de eius effectibus. Con modo sit procedendum Conet. 33. 1 ετ clus sis dia c. n. Π ac Actionum confusio, quando fiat, de inter quas Adulterium quid sit , ac de eius qualitatibus, personas fiat. Concl. 36. I poenis, sic effectibus. Cones. 19. 63s

De Actione pro euictione competenti , quan- De Advocati dignitare, ac eius praerogatiuis do . oc in quibus casibus tutentanda ve- εἰ officio. Concl. cto. 46

niat. Concl. 37. 1 9 Aedere scripturas in iudicio, quando quis De Actione finium regundorum. Conci 38.18 3 cogi possit, de quomodo earum qditio Actiones hi peshecariae directae, quando rema- sit facienda. Concl. ε l. sneant penes cedentem,oc quando cessent Aedificare quando quis possit, vel non possie Conci. ,9. Im in solo proprio, de alieno. item quando Actio iniuriarum quando detur,di a quibus in aedificium cedat, vel non cedat solo, detentari possit,cic quo tempore praescriba. multa alia quoque in materia retractus. tur. Conci. 4O. I92 Conia. 62. sActio negotiorum gestorum, quando, 6c con- Aegidiana c6nstitutio, quid sit, et quando ei tra quos detur. Concl. 4 I. In sit locus, dc quando non . Concl.63. 496De Actione personali ex testamento , quae da- Aequalitas in quibus , de inter quas personastur pro legitima. Concl. 4 i. χoo sit seruanda. Concl. 64. 3οῖ Actio redhibitoria quotuplex sit,& quando ei De Aequalitate. 5c inaequalitate, siue diffe- sit locus, sic pro quibus rebus detur. rentia Religionum Aequestrium .COn Conci. 63. 3os cl. 6 s. so sActor quis dicatur, de quis reus, de quid uter- Aequitas quando sit seruanda, εἰ quando rique in iudicio sacere teneatur. Item, gor. Concl. 66. II quando actor teneatur sequi sorum rei, Aes alienum, quomodo, id quando sit detra- vel ille alios ad fusi trahat. Conci. 4.3or hendum. Concl. 67. I 6 Actor quando plus dubito petit,ad quid teneti Aestimatio, quando emptionem faciat in do-tur. Cones. 43. 3i6 te, di dominium transserat in virum, de Actu impugnato. quando quis iuuare possit,& quando secus. Conci. os. IIT quando non, Concl. 46. 31o Aestimatio Ioco rei , quando praestari debeat,

De qualitatibus Actuum, qui fiunt in iudicio, de quomodo perperitos sit iacienda, dc

vel extra, οὐ de eorum validitate, seu in- quando ab illis facta teneat. Con ualiditate, cum suis decla attonibus, de cl. 69. 1 Iexemplis. Conci 47. 323 Aestimatio quanti plurimi ad hoe, ut debea-

Actus a quo praesunnantur facti, ac de eorum, tur, quae sint necessaria, oc quomodo sit exemplis, de declarationibus. Conci. iacienda. Item in ea quanti minoris quo-63. 33s modo sit procedendum. Cones . o. 336 Adiectus solutioni,quando quis dat ire.& quan Aestimi liber, quando, quomodo, sic inter do ei recte solui possit, de quando non . quos probet. Conci. TI. 1 39 Conci. 9. 3 3 Aetas quibus ,&a quibus probetur, de quos Adimplere, quando quis prius teneatur,ad hoc enectus operetur. Concl. 72. I LVt postea aduersarium pro adimplemen- Assectio quibus modis accipiatur in iure, aeto cogat. Oncl. Io. 3 8 de eius effectibus. Concl. II.

Affectus