장음표시 사용
1쪽
i De framinibus Lapidum in prisu adfictu.
tissim Esolebat ab his, qui spectabant in Urbe non sine stupore Amphiteatri Titi, vel alterius vetusti aedificij superstites moles, cur ingentes Τiburtini lapides, re
immania saxa, e quibus illae constructae fucre,quadrata licet affabrh, dolatique, ac expolita , singula tamen extima in facie praesertim, variis,& crebris foraminibus
Et imperitum quidem vulgus petras hasce scisias eoeX terrae- motu, quo concussa tellus tremuit uniuersa.
Christo Domino nostro animam emante:fabulatur. Id autem commentum plane ridiculum est. Nam sere omnia illa opera necdum aedificata erant, imo plerique illorum lapidum necdum excisi, nec eruti e lapidicinis, cum ille contigit terraemotu Linsuper istis in saxis non sunt scissurae, siue fissurae,nec hiatus vi naturae adaperti patent, sed manu & arte sunt facta foramina. Qui eruditiores haberi volunt,foramina illa Gotthis Vrbem diruere , atque subuertere, Romanique Nominis prisca monumenta exscindere, ac delere tentatibus,M quasi coniuratis adscribunt. Sed ut concedamus T illam Gotthorum Regem, excidium istud fuisse meditarum . Vrbemque constituere μηλυcορον cogitasse, auctore Procopior Id profecto non confecit Totila,quin superfuisse non aedificia tantum, verum statuas i psas integras in Hadriani sepulchro Vel inde constat, quia Belisarii milites , qui in praesidio ibi collocati erant , eas confregerunt , & illarum fragmentis in Vitigena, δε Gothos coniectis,ipsos fortiter repulerunt; imo Toti-la ipse non tantum per epistolam a Belitario dissuasus Eogitationem illam deposuit; sed clim Vrbem deinde recepisset, illam incoli rursus iussit,in eaque certamen equestre,seu ludos Circenses edi,quos de spectauit;vtque scribit Paulus Diaconus Aquileiensis , habitauit aliquantum cum Romanis quasi pater cum filiis: Theodericus vero, atque Theodahadus Reges Gotthorum, ornatum Vrbis, dc aedificia procurasse videntur, εque Variis
2쪽
De framinibus Lapidum in pristis aedificiis. 3
variis epistolis apud Cassiodorum id colligitur. Non desunt, qui pro defigendis, inserendi'; tignis, Ruisu.
ut admotae in nixaeque illis substructiones aedium inaeis M.A. a.dificatarum suffulcirentur, Be obtegerentur , quasi co G s ' 'lumbaria, siue tignorum cubilia, effossa fuisse hisce in lapidibus foramina existimant.Theodericus de horreis lib. q.ων destructis concessis Paulino, ut inaedificaret,agit in epistola ad Argolicum Vrbis Praefectum, in alia de Turre Circi,& loco Amphitheatri a Volusiano possessis.& restituendis Martiano atque Maximo eius filiis. Pro repagulis etiam obfirmandis in tumultibus, bellisque ciuicis,quae repagula sequiori aeuo pagineumata dicta liquet ex inscriptione,quae legitur Romae in Sancti Iacobi ad Longaram, quam, uti est , appingo Hanc
turrem opagineuma facta a militia Capracorum Tempore Dom. Leonis ouaνιι P P. Ego gatho C. Ea munimenta vocata fuerunt ante C C C. plus minus annos Subarrare Basia, a Gallis autem Baistes praetendique consueuerunt ad arcendos hostes, Marietes , aliasque machinas depellendas, velut antemuralia, quae L X X. Vertunt προτειχίσμαs, nominant alij Loricas,Hispani Barba-- Sanctim tus,praemuralia Isidorus,antemuranaValla, Ammianus bri Ioricas, rapettos,quasi pectoralia, ςψαμα quia obtegunt pectus Lipsius exponit. Cum Henricus VII. Impe-: bl
rator Romam venisset, subarras in domibus Nobilium re, diale. positas M ussatus prodit. Hannibaldenses quoque R 1.ctu .3. mani proceres sei emunierut in Coliseo, seu Colosi eo, Diaue. s. in eoque habitarunt, quemadmodu antea Frangipanes, f A quoru fortia commemorat auctor vitae Gelasiij secundi. t ' Colosseum autem Amphitheatrum Titi,aetate illa nuncupabatur , de quo facetum Bedae vaticinium exstata aeuamdiustabit Coosus abit is Roma quanda eadeι COID In Excerseus cadet o Roma cluando eadet Roma,eades se mundus. Sic in Gallia Narbonensi Gotthi Nemausensi Amphi bς h.ώsia. tro insederunt, & praesidium Arenarum VocitaruntiV i in Le. ν. narrat Rodericus Toletanus apud Lipsium. Innocent. d. ..
3쪽
Hispan. 6. III. Pontifice sedente, clim Romani ciues acrius intera. ς, 3 - ἐς se discordibus animis, armisque certarent, propugna- , . Cusi instruxerunt Thermas , S Formas, siue Aquae du-ia nis,e. ctu ;atque Arcus Triumphales , ipsumque Pantheon, IIIδ i r. nominatum ideo Sanctam Mariam in Turribus, Cada-σ i 9. lotis Antipapa communiit, ut omittam Belitarij milites,
Donat. tum Gotthos, dein Exarchos,Crescentium, & Senato-- ' res, ipsosque Pontifices rerum Dominos, qui Hadriani Mausoleo arcem superstruxerunt, quae inter coelos,
i. usque ad nubes , hodieque Sancti Angeli indigitatur. e. '. Imo foramina illa sunt qui putent facta pro pergulis,& pegmatis erigendis, & sustentandis in nundinis, publicisque conuentibus; quam in sententiam iuit Donatus , ubi namque describit Amphitheatrum Titi, haec attexit: Inferiores pilae , o arcus extima facie crebris foramminibus deformati sunt ae docti, indoctiqui referunt adstritatem Barbarorum,qui capta in urbe, quod de re non potve
runt,vi,frrἰque mutilatum sedarunt. E qud m probabιIIm fmper duxi, idque de Bernar ino Stephonio nato ιsio quidem ad eximiam Poesin,sae una summa eruditionis, o eloquentia viro audiui, hoc peractum opera ara cum is institorum, illi
enim eum ibi nundinas agere,venumque mercimonia exponere
eonsuessent, dactra Isufurcutis ex aduerso perruptos Amphi. theatri lapides fodiebant,ut perticas immitterenι sustimndis
tabernarum,merciumque tegminibus, dr cadurcis .Eam quippe . urbispartem vicis splendidisque tectis spectabilem ciues cum Romano Pontifice in Lateranis adibus regente incolibant, donec Robertus Guiscardus ut Gregorium Septimum in Hadriani mole conclusum ab ob dione Henrici Terti, liberaret, ex consilio Cintly Romanoram consulis ignem urbi iniecit, ut ex Leone ostensi refert Cardinalis Barontus,ct maiorem umbis partem, praesertim Caelium inter , o Capitolium stam euertit anno salutis MLXXXIV. Mare superfuerunt Mepotimsigna nundinantis industria, quamdarbaria saeuieu- tu.:Cencim Sacra Romanae Ecclesia Camerari. , qui floruit anno milli simo cent simo nonagesimo secundo inter varios opis
4쪽
De foraminibus Lal id min pristis aedificiis. s
fices recenset Ban donarios ci osset,ibi scilicet exercentes opificium,quos nune Banderarios νω nt, o serica vera consurnistra. Fauit Religiosus vir popularibus suis,quos perstrinxit Ciaconius Hispanus,qis aliam in sententiam abiens ita disserit e Nee es cur patin ur Gregorium Magnum hae se vita in re a quibusdam litterarum ignarispotissimum cavi, quod si de suo mandato veterum adisiciasnt diruta,ne peregrini, eraduena ut i fingunt) ad urbem Religionis causia venien- h..ies ροῖ habitis locis Saeris Arcus Triumphales, ct men men- ρQ. 189. ra veterum eum admiratione in picerent. Abset hac calumnia Edit. νea tanto Ponti e Romano, cui certὲps Deum pas Ia quam ἔφ' . . vita carior fuit. Multa profecto ex antiquis ad ciu exedit vetustas , multa praeterea demoliuntur homines ad eandi gratia , ut quotidie videmus in Amphitheatro . se Septizο-nio , impacta illa foramina , qua tum in concavo fornicum, tum in coniuncturιs marmorum , quadratorumque lapsiam exstant,non minus a Romanis quam a Barbaris euellendi aeris caussa creduntur: In fornicibus enim quo leuior esset moles, olus cum numismatis collocabant , lapides voὸ quadratosaneis clauis firmabant factam id a Romanis di eram se Epirota, Dalmata, Pannoni', o fax totius orbis terrarum huc
missa Romani appellaripossunt. Hactenus Ciaconius , qui mox agit de statuis disiectis,& capite carentibus. Comprobant hanc sententiam Dio Cassius docens veteris Bizantij muros fuisse firmissimos , quorum frons exte- rior grandibus lapidibus constructa, qui quatuor pas' sus crassi lato aere inter se vineti erant. Xiphilinus Dionis Epitomastes ita exprimit: κώ G τειχηκαμερωGin P. 4o I.
δεμέο τελαξι χαληπις ιυδομενοις Iosephus, re Hege sib.ss. ii. sippus , qui tradunt pleraque murorum Hierosolymitanorum ferro,aut aere operta fuisse: Thucydides narrans Athenis muros in Piraeeo exstructos Themisto- I9.clis Archontis iussu, coagmentatos magnis lapidibus, qui secti , quadratique erant, eorumque eXteriora ferro, M plumbo reuincta r haec sunt Graeca verba: B ξυνωκοδε
5쪽
c De foraminibus capidum in prasiis aedificus.
lib. 3-pρβ' ξυνωκολμηρ οοι Assim, S co πρη εγμοι Mδηρέ. .a 'm, . S εξωΘεν, η, μολυcδω δεδεμενοι. Hos omnes tau rium psea dat Lipsius. AEnea simulacra Elephantum in via factast tum M. prae vetustate dissilientia sarciri mandat Τheodahados IO. Epl. o. Rex Gotthorum , uncis ferreis hiantia membra solidando apud Cassiodorum. Lapides , quibus antiquae viae stratae silicibus coercebantur, hinc inde, umbones dicti, serreis nexibus, atque clauis colligati coniunge-ι b. 3. ἐε bantur, quos Gomphos Graeca voce appellabant . Vtim i Bergerius elicit ex hisce versibus Statij de via Domitia:
m' 'I' Tune υmbonibus hinc,o hinc coactis, Et crebris iter algigare Gomphisis Euseb. Gomphi , id est, clauis ferreis, quibus statuarum
p. xo 8. ἐν membra commissa, fus E disserit Iosephus Scaliger ; at λόγω Φῆ Libanius asserit in templorum profanorum destructio-
inuicem diuellere vinculis vati dissimis constrictos. Urbs seu A spalathi, quod a Diocletiano constructum pro- cap. i yde dii Constantinus Porphyrogeneia, ἔτι - λσαλ- εἀ
Mδρων eo μολίcδε ἐγκυλια --. Id est,eonditam non es e laterculis , nee ex indigenis saxu,sede lapidibus quadratis altis ad ulnam circiter unam, pius o duaι, latis vero ad unam,qui coaptatisant, is inuleem eum ferro coli gati, inque plumbo inuoluti. Arx Polae structa quadrato lapide constat ingenti: Nam X X. millium multi, qu si omnes X. millium librarum aequant pondus et tantae 'Siu bar inoles ansis,siue ' harpaginibus serreis connexis plum- sis,' vinciuntur. Iouis delubrum erat Apamae amplissimum, firmissimaque fuit eius structura; nam lapides
D. piluis Omnes erant grandissimi arctε inter se iuncti ,& serrod. 91. praetere ,& plumbo illigati,i uti Theodoreius scribit Polap.r 3. Maxima saxa immensis ferramentis, & plumbo dissu so
6쪽
De foraminibus Lapidum in priscis adisiciis. 7
soex omni parte compacta, &conglutinata erant cNi--phoro; Lapides ingentes, & inter se constricti, ac ferro, plumboque cdniuncti apud Epiphanium Scholasticam , & Marsilium Columnam Archiepiscopum ρὰ 'Salernitanum. Theodericus Gotthorum Rex, Senatui dragistri. praescribit aeris non minimum pondus , & quod facil- y g. 3 3 3.
limum direptioni est,mollissimum plumbum,de ornatu C se meenium esse sublatum tibi relatum fuisse, iubetque - , per Ioannem V.S.j virum spectabilem, sive Vice Sacra C. iudicantem inquiri. De inuestigando cultu spoliato- nis .
tum moenium iussio antea fuerat directa Symmacho tib. t. odo Praefecto rbis, ut ipse testatur. Vncus seuerus apud Horatium, hamus est, Ec ansa ferrea rerum coagmenta η - ιν Ar tenaciter,asperεque retinens plumbo addito.Vnde Vi 'truvius monet, ut ansisse eis, εc plumbo frontes vinctae sint. Nam ad firmitatem nexus saepenumerδ femmos uncos plumbo illique facto ad perpetuitatem sis.' a. r . haesuros operibus , &fabricis adiiciunt. Euripid. τυκὶον --rsar.
Venit in mentem quibusciam forata suisse illa saxa,ve
illis annuli ferrei insererentur, e quibus vel suspenderentur trochleae , ac funes ad egerendam humum effossam, pro thesauris exquirendis,quos ibi latere de positos somniarunt: Vel alligarentur equi , serae, naues, &alia ad cursus, spectacula, venationes naumachias , aliosque usus , Αν εουι vocitant Graeci ferreos annulos, per quos traiiciuntur rudentes, Hesychio i ste , priscis saeculis rudiores homines consueuerant in
portubus lapides immanes perforare , perque illos
transmittebant rudentes, ει religabant naves , unde tam Vlytas Corcyra discessit, nautae πῶ - ελ--Homerib. πηγιο λιΘοιο. Nasta soluerant oram ὸ perfraιο la des funis v. enim nauticus ille vocatur ora, ab Ouidio retinaculum,3c ab Homero alibi προμ' . Lapidibus quoque tunc manchorarum vice sunt us, Argonautae nempe, qui ad sontem Mincii montis prope Cyzicum reliquerunt il--
7쪽
8 De foraminibus Lapidum in priscὐ adisiciis
Rhq -h- Φ- tum lapidem, qui pro anchora illis erat, & alium acce-''λ' ' pere: at relictum Mileti coloni 1ones, qui a Neleo du- Sehesiast. cebant originem , Apollinis oraculo moniti in templo
pag ι . lasoniae Mineruae collocatum conseruauerunt: lapis
regitiuus hic fuit appellatus quem ε Prytaneo sita vocatur Cretici locus , ubi est saepε profugum fixere
plumbo, uti Plinius recenset in Historia natur. Arri lib. 36. nus qui aeuo vixit Hadriani Augusti, memorat ad flu- . vij Phasidis laeuam in templo Deae Phasianae seu Rheaeis. ω-i,' Colchide monstrari anchoram , quam Argonau- ποντου p. . tarum e si e ferebant, ferream . sed i ut ipse sentit in te. centiorem , visa quoque a se fui sie ibidem fragmenta lapideae anchorae , quam veram fuisse arbitratur. Erant ec annuli portarum ad fores apprehendendas, pulsandasque : horum meminit Ioannes Diaconus, In ν ta S. deque illis explicandum autumo Panegyristen , ubi j. ait annulos sedere digredienti hospiti Maximiano .Paηὸν Constantinum, seu cedere, idque obsequium
4.Consani. ma imum reputatur, &Vna cum eruditissimo Cardi- pag. aio. nale Baronio censeo Constantinum comitari consueuisse, seu deducere Maximianum, quando apud eum ramo 3. hospes diuerterat, inuisendi, salutandive caussa, deorsum usque, ubi parati equi annulis ferreis muro innixis .- alligari laeti manerent , immo ad annulos usque por- tarum, ibique sedere Constantinum seu potius Cedcre, ac honorem praestare, Maximiano discedenti. Vnde in eo Panegyristae loco, qui vindice dignus est, non legendum puto , ad annula sederas , ut corrupte legebatur,nec ut Critici emendarunt mister sederas vel ad mu-lossederas vel ad annalos haseras.ciue, ut Acidalius Corrigit, adambulo. i. ante ambulo haseras, nec ut alius, qui
fatetur quidem Apollinem haud extricare adeo disti-cilem nodum, diuinareque veram lectionem posse, tamen in omnibus scriptum esse affirmat ad annulos δε-rim. ι. - εὶ nec quemadmodum Tristanus excogitat, & pro- Histor. . bare conatur cui digredienti Τe ad aram annulosa
8쪽
De foraminibus Lapidum in L isicis adficiis. 9
ν se εὶ Verum repono ad annatis cedebas visi Tomhus 'Episcop. Bosnesis eruditione non minus quam dignitate ''
illusti issimus, aliam olim mihi adscripserit opinionem. Quod si mihi ius esset in Antiquariorum Senatu ferendi suffragi j ι conflarem e sex istis sententiis unam: In inris. Nam accidero potuit , ut a protervioribus Gotthis, ''st ' P. iliisque Barbaris ad labefactandam, & euertedam mo- ψ' ' f. em Amphitheatri. & reliqua opera deformanda, dc 'leturpanda,per rumperentur aliqui lapides: Utque es- soderentur ab his, qui ligna indebant, cum domos Ι Ι. in aedificarent ad habitandum i Seu cum repagula deis λ, i figerent, & his sese circumuallarent flagrantibus bellis o vel cum ad usum nundinarum pergulas, dc taber nacula excitarent, Quin ab illis,qui ferrum, aes, plum' i vbum , quibus lapides deuincti erant, diripuerunt, siue v.
Graecis, siue Romanis, sive Gotthis, quos auaritia oc zaecauit, quique praedas in urbe grassando agebant. Certe Constantinus Magnus Augustus Vrbis ornamenta plurima in urbem a se denominatam transportari curauit,eamque Romae spoliis exornauit Theod Variar. 3.ricus Gotthorum Rex,marmora de domo Pinciana de. o. posita , Rauennam dirigi praecepit i Constans autem πωγωνατ Vrbem demum denudasse , atque expilasse narratur. Praeterea infigendos ad annulos pro thesauris,equis,seris,nauibus per rari potuere lapides. Adii- V i. Cerem quoque haec foramina facta in ipsa structura ut plurimlim, cum ambitiosae illae,admirandaeque moles, VII exstruerentur, nam quia e saxis, εc lapidibus ingentibus constant, illique versari, & portari aegrὶ poterant, terebrari eos necesse fuit, & forari de industria , dattarve opera ut in his ferreorum forcipum , seu forscumentes accommodarentur ad ipsos s ubleuandos,extollendosque,dc aptandos,uti docet Vitruvius. Insuper in imo , & summo Amphitheatro tubi siue fistulae erant M. ro. e. dispositae ea arte,ac fine, ut odoratum quemdam hu- a. de A morem eiacularentur leuiter , dc inspergerent seden-isi M. Odibi uti C
9쪽
i o De framinibus Lapidum in prasis a fictu.
tes, qui e croco plerumque, e balsamo aliquando, ut sol o H/driano imperante, imo & e rosis, hinc ille canis: ,
s. . lib. Id e Seneca , dc Apuleio probat Lipsius , adnotans di-1o.lib.i. ct chos odoratos imbres a Musa apud Senecam patrem, scsparsiones in glossis,& nimbos apud Martialem. Nec a fistulis solum hic imber,sed scito magis inuento e sta. tuis expressus velut humanus quidam sudor ; id Lucanus clard indicatenque sui pariter σοι, se essundere signis
Coryci' pressura Croci. Et ex Theatri Marcelli configuratione conspicuum in media, & summa praecinctione, statuas plures suisse partim ad ornatum, partim ad hunc usum. Eas autemicire licet concauas,& per immissas fistulas ferreas, siue aeneas, iniunctis foraminibus velut per poros, & mem- is ab Ais by pressum hunc humorem , non sine praesenti qui-ρ ij., Idem auxilio ,& manu administrorum. Harum fistula-is. 5b. φ. Irin alias suspicatur fuisse grandes, alias minores, quae at s.sn 2ι-dimasae per membra erant, nunquam laudatus satis Ll-busion H psius, quem sequuntur Iosephus Scaliger, Salmasius, 3 Q atque Casau bonus. Erant & canales, per quos aquae re- fluerent ad naumachias, & usus Theatri,& ad delicias. Hos tubos,& canales ferramεtis,& gomphis coercere, i, 2, D. dν ac reuincire opus erat, M lapides forare ad inset Edaea se F Uεt ferram en ta,quae conglutinabantur per plumbatura se ριο ex Vlpiano, & e Cassio apud Paulu, sicut ad plumbabantur etiam statuae t exemptis igitur qua st tuis , qua tubis, fistulis, atque canalibus, Se evulsis semreis siue aeneis gomphis, & vinculis, ipsoque plubo eruto, patuerut illa foramina, & nudata torierunt animos inspicientium, & exercent adhuc ingenia Criticorum.
Is TAM igitur AEsT IONEM retractatam, Mreuocatam quasi sub incudem subcisi uis horis, quas Notit. - perire non sino , fluunt enim mihi parco tempora
φ'-i G. sumptu, dc hoc quidquid est opellae meae offero, atquz dedico