장음표시 사용
31쪽
bus ; quarum prima est. illud, quod est in coagulabile calidam habet temperaturam i, sed argentum Vivum est huiusmodi; ergo: maior patet ex AriS. - meteor. 63. Ac idem sentit Averro es ibi ; minor autem sensia manifesta est , inquit enim hydrargirum non cΟ gulari; quod si quandoq; videatur coagularia Chymistis, illa potius est condensatio Secunda ratio sumitur ab experimeto: interficit enim caliditate si1a; sed illud, quod stia caliditate interficit, quis unquim negabit elle calidum Hydrargirum enim agens in corpus', 3c actuatum prius i calore nostro, erodit parte illam, cui adhaeret. nec obstat quod aliqui dicant ventos etiam Boreales corrodere. quoniam id sellium est cum illa sit mordicatio, dc sblutio continui non auteerosio: quod autem arg. viuum corrodat praeter CX- virorum. 3c primo Nicander tenet lytargirum esse venenum, & calidum insitis alexi pharmacis: eorum
enim, qui ipsum sump serunt, membra sinquit) i
cedutur. Dioscorid. autem , ὰ quo Paul. Aetius dc alii omnes transcripsere; asserit idem, de ait postea eadu symptomata euenire illis, qui argentii viuum sum P, sere, quae contingunt ijs, qui lytargirum assiimunt. sed in istis exustiones apparent, ergo de in illis; quare
necessario calidum est argentum vitium cum CX urat, .rlυmro I l l .ed isto crimi, rimm iri li Ar
a b , . perimentum, adsunt auctoritates probatissimorum
32쪽
dum in a. gradu. constituit probati suam sentetiam ex eo, quod frigidos parit morbos; ut stuporem, apoplexiam, paralysim, soporem, & huiusmodi 1, ueluti patet in his, qui metalla sundunt, inaurant, & chymisticam exercent artem. verum haec ratio nihil contra sententiam nostram molitur: soluitur autem ab ali- ω - -
quibus ; ex eo quod multiplex est arg.viuut, aliud mi nerale, & impermixtum ; aliud vero cum alijs min ratibus admixtum; tertium autem, quod ex minio α - . . naturali essicitur:& ita dicunt, quod illud, quod spon te syncerum fluit, frigidam temperaturam habet , illud autem quod vi ignis extrahitur,& est permixtumcu alijs mineralibus, & etiam quod sit ex cinnabari, caltilia dicunt esse temperatum. sed meo iudicio isti male constituunt unam argenti viui speciem frigida, quoniam est eiusdem stibstantiae cum alijs, & habet easdem operationes, & quodcuq; arg. viuu.incendia parit. l Alia est sententia Conciliatoris dicentis quod argentum vitium facit aegritudines calidas, & frigidas indifferenter ob diuersitatem partium. Ouae quide cim sententia neq; satisfacit, neq; dissicultatem tollit, quoniam illud, quod quaeritur est, an tota moles argen. viui & aggregatum ex diuersis istis partibus sit cat dae, vel frigidae temperatum ; quare dicendum arbi- i sia iatror, & rationibus,& auctoritatibus praediistis, ipsiam S c calidam temperatiiram habere quod si frigidas paritaegritudines, illud est, quia partes aqueae tenues eua porantes vi ignis ad caput, cerebrum refrigerant; M
33쪽
. condensitae ad neruos descendui, atq; illas aegritudia, , Ibi. nes essiciunt.1 De secundo vero an scilicet venenu sit, alitidotum , nulla nobis fidem Gal. facere potest, cum se inexpertu fateatur de hac re, nec aliud a factitio nouerit. est aute omnium fere Antiquoru aucto, i fitas, qui modu, quo interficiat, docent Diosc. enim, os testatur argen viuu interficere no secus ac misy, sory, calchantum, quae quidem non aliter interficiunt, nisi quia cum crassarum sint partium diutius morantunita ventriculo, 3c ali js partibus; & non distributa in cenduntur, Zc comburunt veluti ferrum ignitum. est igitur argen viuu venenum calidum, Sc corrosiuum. sed contra instant aliqui dicentes esse hoc nisiim , quia oppositum patet experimento ; nam apud Ger manos Bc alios, pueris pro vermibus abscii Usione exhibeturi esserunt etiam historiam quanaamab Ausonio in quodam epigrammate conscripto de Muliere, quae Viro toxicum propinauit argento Viuo commixtum ,& vir inde nullam lasionem accepit. quare inferunt hydrarg. esse potius antidotum, quam V nenum ; ctan illius veneni admixti vires hebetarit, ac prorsiis abstulerit, & ita dicunt, quod veluti antidotum morbum Gallicum sanat.jSed mihi videtur
quod isti a veritate declinent periculosillimum enim est argen.viuu exiberer quod si quandoq; visum sit in nocue pueris propinatum; dixerim hoc esse vel ratione paucae quantitatis,vel ratione sortis expultricis
puerorum, α humiditatis, quae quidem in cauti esse
34쪽
potest,ut estissime dilabatur, 3c descendat priusquam
adactum talem deducatur, ut comburere possit. ad historiam vero dicerem, quod sorsan illa mulier admiscuit argento vivo talia venena, quae cito ipsum deducere potuerunt, dc vi caloris agentis postea cito
euacuare, unde non multum immorans in corpore no potuit comburere nec interficere. Concludimus igitur cum omnibus sere antiquis argentum Vivum
esse venenum nec, credendum est illis, qui dicunt naturale posse tuto exhiberi, non autem factitium Fcum enim habeat easdem substantias ut dictum estJhabebunt easdem operationes, 3c ideo ambo erunt venena. nec obstat Pauli auctoritas qui dixit in .lib. argentum vivum combustum exhiberi a quibusdam dc mixtum cum alijs medicamentis in dolore iteoso, quoniam hoc Paul. asserit non ex propria sententia, sed aliorum dicta exponens. nem verum est quod es qui sanent morbum Gallicu exhibito praecipitato inlpillulis deuorando si hoc enim falsum est, Ec ita exhibitum saeuissima inducit symptomata, Ac tormina, maximeq; laborantes affigit. De tertio cuiusnam stib Istantiae sit ι dietium est a Gal. ipsum esse crassarum par
tium et aliter autem sentiunt moderni 8c arguunt ex- operimentot cuni videamus, quὀd si pellis confricetur acum argen. vivo, vel si eo marsupium impleatur, penetrat, exudati et, quod non posset contingere, ni tenues haberet partes. Cui respondendo dico, quod licet aliquas habeat partςs tenues,& aereas, quae qui
35쪽
dem exudant, dc penetrat partes di, tamen adsunt terrestres crasse, atq; sulphureae, quae remanet, nec aliquomodo pertranseunt. Sunt modo, aliquae dissicultates asserendae, ut quartum propositum in hac re absoLI uam ; prima dissicultas est de eo, quod Diosc. & Gal. . bXere arsentum Vitium interficere, &corrodere sui prauitate ἰ quoniam Auic. hoc reprobat, inquitq Ho κ posse mente concipi: sed quomodo id fiat mani-.x feste demonstrat Gal. dicens, quod ratione crassiti ei partium nequit arg. viiiii. distribui, quare diutius dei. Letum accenditur, & erodit partes sui grauitate, quo- ., . niam grauitas est in causa, ut tandisi in corpore immoretur, donec illum calorem conceperit, quo PO 1 stea immediate interficiat. Alia dissicultas est undenam fiet, quod i g. viuu. fustim, & vi ignis evapor 3um morbos Pariat frigidos, veluti apoplexiam, epialepsiam, paralysim, stuporem, dc huiusmodi: si vero inungatur, exulcerationem faucium, & oris essiciat p. di quod si deuoretur exulceret ventriculum, dc inte- stilia. Ad quam difficultatem ; missa responsione, quam aliqui asserunt, dicentes hoc esse ab occulta ἷydrargiri proprietate, cum hae responsiones nihils . doceant 3 dico quod fuso aretento vivo, dc vi exterio. ris ignis exagitato, fit exhalatio partium aquearum , dc frigidarum, quae per nares praesertim attractis, dccerebrum refrigerant, de condensatae descendunt, α sic morbos frigidos producunt. Inunctum vero admixtis oleis, quae ipsum ad penitiora corporis ded
36쪽
D3JMOREO GAL 1ico. I Fcunt, attrahitur per arterias,& in eas receptum vi maximi caloris, qui in arterijs reperitur, funditur, sicut vi ignis in olla, deducitur ad partes supremas, δίresidens in ore, ac faucibus tanquam in partibus imbecillioribus, ibi exulceratione essicit. cum autem inventriculti sitscipitur ubi remissa, de elixans caliditas non est tanta, ut ipsum sundere possit, neq; partes
eius aqueas conuertere in vapores, de eleuaret, diutius idetinetur, donec vim igneam concipiat; cuius merito postea vetriculum dc intestina corrodit, dc exulcerat; & hoc est, quod in praesentia, ad hanc maximam difficultatem mihi dicendum occulit. Est alius 1 fmodus curandi per decoctum Chinae , quo aliqui δ' sunt usi; dc primo fuere Medici, qui propinarunt
hoc decoctii CAROLO QUINTO IMPERATORI SEMPER AUGUSTO, cuius
auctoritate magnam deinde gloriam apud omnes ho mines consecutum est; unde postea plurimi nobiles usum huius decocti suscepere, & praecipue Veneti. Haec autem radix aduehitur ex Indijs , dc aiunt a regione Cynarum, quae Tartaris finitima, Ac antiquum est Sinarum Regnum. Extra est flaui oloris; intra vero albicantis; raram habet si1bstantiam, & fungosam; c iuslibet fere saporis, de aliarum qualitatum experterhabetur Ianuae,Venetijs passim, dc alibi. Consileuitq; ubiq; carius venundari ; de asserunt quida esse radice harundinis, temperie frigidam, non tamen manis
ste, atq; siccam, habentem partes tenues, quibus,
37쪽
humores adeo sundit, ut quam maxime Isidore prouocet. Modus utendi est ut corpore prius optime expurgato decoctum hoc propinetur, & mane,& ves pere, & in prandio,& in caena. Quantitas autem syr. cst Ia . vel I s. unc. quae vero loco potus capitur, si1- metis arbitrio permittitur.fit str. capiendo huius rad. vnc. I. & illam infundedo in lib. 3. aquae per 24. hostas, deinde ad medietatis cons imptionem bulliedo. Pro potu autem eadem radix accipitur, & superadditis tribus libris aquae bullit quousque due partes remaneant. Cibus exhibetur boni s.cci, nec valde tenuis. estq; terminus assumendi hoc decoctum communiter usque ad triginta dies. nultu tamen vidi ego ex huius radicis usti, neque audiui sanatum non no
cet quidem, quia tum euacuat, tum humores cotem
perat: sed neque multi est iuvameti, Ut experimento cognoscitur.iAliud auxilii genus est per Spartam, seu Salsam parilla, quam dicunquete radix est ab Hispanis nos delata, tenuis, flexilis, intus albicans, exterius flaua, vel nigra, nullum saporem habens, nullum sensibilem odorem, nullamq; acredinem, &crederem ego hanc esse radicem smilacis asperae, quae pasiim in Hetruria reperitur, dc de qua dictum est a Dioscoride quod quandoq; ponitur in antidotis ; vn C . de non esset fortasse ab Hyspanijs, vel Indi js petenda./ Temperiem eius aliqui dixerunt esse calidam cumo summopere discutiat.& tophos resoluat. sed alitermo sentio i cum nec odorem, nec saporem habeat
38쪽
DL Mo o GALL eo. mandentibus calefa- ιο4 acrem, Vel amarum , nec os mandentibus ealef st clati neque decoctum assumentes incalescant. Quare si tophos discutit, s ut reuera conspicitur ) illud prae P . stat ratione tenuitatis partium, non secus ac facit auplenium, quod splenes valde induratos attenuat, de tumidos, non caliditate, sed partium suarum tenui tale, ut Gal.& omnes fatentur. Usus autem est ut post uniuersi corporis expurgationem exhibeatur eius dὸ
coctum, quod quidem fit capiendo huius rad. unci 4.& in frustra secando, infundendoq; per aq. horas in lib. aquae x. vel xij. deinde bulliendo ad medietatis conssemptionem, Ac hoc postea colatum pro syr. s et uatur. Demum eadem Sparta parilla iterum bullit ili, lib. aquae ad constiptionem tertiae partis , & hoe decoctum est potus patientis ad libitim de primo
autem exibentur quolibet mane, ac vespere sex vel octo unc. per as. 3 o. vel plures etiam dies. Victus vero exhibetur , tenuis & attenuansit, unde dantis panis communis, vel biscoisti tres unc. uuae passae,
amigd. aviculae montanae ; pulli gallinacei parui ad pondus duarum, vel trium vnc. sed licet ex usu rad. nuius aliqui dicantur esse sanati, nullum tamen mia hi contingit vidisse perfecte sanatum. verum quideruest, quod tophos optime discutit, ac mirifice sympatomata remouet: sed breui reuerti cosueuerunt; de in aliquibus maxime ventriculum refrigerat, de laedita Est aliud etiam auxilium ex decocto ligni cuiusdani et fio
Helechen appellat quod quidem spinosirin est, me
39쪽
t F e AN T. Lin diocriter crassiam, & intus phaenicei coloris, εο hoe Aphri utuntur, ut refert Ioan. Aphricanus in si iis historijs. ad nos tamen non peruenit adhuc usus medicamenti huius , de ideo ninil de hoc certi afferre pose sum, sicut nec de radicibus quibusdam, quibus in hoc morbo ututur mulieres in insula Lincti Thomae.c i, s Praestantissimum vero auxilium ad hunc morbum Gallicum sanandum est Guaiaci decoctum, quod genus a iiij, sicuti εc morbus, ex Indijs Occidentalibus fuit nobis communicatum. Guaiacum autem nomen est Indum cuiusdam arboris, quae his temporibus etiam nota est in Italia, & praesertim Ianuae, atq; Patauij ; habet enim corticem maculos im, cineriti j coloris, 3c nigri: mediocris est magnitudinis, solij4 vero latioribus, εc magis ad longum tendentibus, quam ad rotundum, fructus edit similies duobus lupinis insimul coniunctis, & si caedatur, nigrum, masis tamen, & minus, ostendit messitullium; de huius decocto utuntur in insula Hispana, & finitimis regio rubus, ubi frequentissimus est hic morbus, regionibusq; illis endimicus ; verum quia videntur duo genera lignorum circunferri, quorum alterum appellatur Guaiacum, alterum vero Lignum, vel Palum sanctum c inquirendum est num diuersae, vel eiusdem
I. 3 Ox speciei sunt qui dicant. quod ex insula Diui Ioa
nsi desertur Lignum sanctum, ex Beata, Gualacum: . quodq; Lignum sanctum, nigrum non habet meditullium, sed totum est coloris lutei, & quod pluri-
40쪽
mos sanat morbos frigidos, quos Guaiacum non sanat ; unde cum dc loco, ubi nascuntur, dc figura, dc viribus disserat, inserunt diuersarum esse specierum. Dixerim tamen ego non esse diuerse speciei, sed
eiusdem 1, neq; aliud colligi potest ex historijs, Gonsali de Oviedo, qui dicit idem esse Lignum, dc quod
Palum sanctu species sit Guaiaci: nec aliquid refert, quod 3c figuram, colorem,& vires videantur habereat uersas cu ratione soli, ac regionis hoc possit absq;
dubio fieri, sicuti in alijs plantis quamplurimis etiam apud nos plerunt contingit. est autem huius ligni
temperies calida, Zc sicca in fine secundi gradus, calefacit enim de siccat manifeste dc satis intense. unde calefaciens etiam,& siccans erit eius decoctium cum tale necessariis decoctaim reddatur, quale illud est, quod decoquitur. Ad hanc vero temperiem accedit partium tenuitas merito quarum semper insensibiliter euacuat, ut patet in resolutione tophorum, Miquandoq; sensibiliter per si idore , per urinam, &' per aluum, maxime quidem, si satis amarum suerit decoctiim. Lignum autem eligendum est ponderosiim, non scissum, odorum, res nosum; quod co gnoscitur si redactiam in scobem, ais compressimi sit 3c scobes simul cohaereat, & accesum multam re-ἰ sinam emittat, reddath decoctum amarum. Sed hic idubitatur, an ligni cortex efficaciorem, vel potius llanguidiorem habeat virtutem ipso ligno; dc nonnul li asserunt corticem discutere magis, euacuare, ac l