장음표시 사용
301쪽
SS. BONIFACII ET ALEXII CAP. XVII. arisione , quae debebatur ex bonis Monasterii in hortis Praese fuis , o X. lis; aspromisinorum pro uno calice , qui cons Iet X. libris as . Sed ex tabulis venditionis vinearum in valle Ariciae 3 o) . & emptionis hortorum in agro Viterbiensi, quae fit ab eodem Abbato Stephano Anno 1288. haud scio , utrum , quid eo tempore librae paparenorum 31 haberent, dilucido explicari posse videatur . Qua de re Muratorius ipse cruditionis laude Clarissimus quidquam certi exploratique afferre se posse negat 3a . Ego vero habeo tria Τabularii nostri Acta veluti signa , quae licet omnino
clarissima non sunt, videntur tamen plurimum adimere vel obscuritatis vel erroris . Ergo in altero cor tandem Actorum, quod legitur in Append. num. XLVII. cuique fides omnis adhibenda , sic ponitur, flore nos LXXVII. seu mavis florenos LXVII. una cum
octo libris provisinorum 33 adaequasse CCCU. li
manae I s. millia passitum ab Urbe ν.
De valle Aricina , de sylva, in qua Aegeria nympha, de lacu seu speculo Dianae, di Feriis Dianae Aricinae &c. prae aliis vide Corradinum in Vet. Latio profi lib. I. cap. 8. & I3. aia Taparent monetae genus haud infrequens in chartis saec. XlII. Lud. Muratorius Antiq. Ital. medii aevi diis. a chartam affert,cuius titulus: Proini o ct obligatio θηdici castri Centumcellarum super censu an nuo quinquaginta librarum Paperiuo
distinguendi tamen a populinis, de Disitiroci by Coquibus vid.Floren. Illustr. p. a. cap. I. 3 a) En Murat. Verba: o Praeteris ea invenio saeculo Christi tertiose decimo Romae in cursu suisse deis narios raperinos &c.... Quid au- tem paperina pecunia suerit, in- ,, compertum mihi fateor. Aut abis insigni gentilitio nunc arme ap- pellamus ) Senatoris nomen indio tum denariis , sortassis enim an-- ferculum , quem papero Italica is lingua nuncupat, ille pro insigniis gerebat, aut ab ipsius Senatoris is nomine aut agnomine &c. Vide ibi-
302쪽
brarum paparenorum , scd ex eo genere , quod minutorum erat; in altero vero, quod eli in App. num .XLIX. florenos XLIV. adaequasse librarum paparenorum CLXX.
summam . Hoc autem constituto, commode & ad rationem institutae quaestionis, ut arbitror, vere e X-plicatur , quanti librae paparenorum minutorum fuerint .
Videntur enim co saltem temporc 34 ) juliis , ut vocant , sermo quinque constitisse ; siquidem sore-num juliis viginti quanti plerique homines habebant aestimaveris . Sed aliud praeterea video fuisse
genu 3 paparenorum , quorum libras singulas ad summam juliorum duodecim cum semisse pervenisse conjicio ex Instrumento num. XLVI. in quo ponitur, ducentas libras papa renorum exaequasse florenos CXXVII. Sed de his 1atis . Ceterum plurima alia bona , fundos , agros , &Uberes campos numerata pecunia sibi suisque Monachis studiose comparasse Stephanum, copiose ostendunt Aetaea de re conicripta , quae ne legentibus hic fastidium creem, in Appendicem amandare lubet 3s ; quaeque
illum diligentis & probi Abbatis muneri abunde 1atisfecisse evincunt.
Jam vero A. D. I Monasterii nostri Abbatem fuisse Virum Religiosum , Franciscum nomine , declarat donatio pracdioli cujusdam in agro Albano, quae eidem Monasterio facta est a Panduli no Sabellio, viro Urbis primario , & eam ob caussam faeia , ut sua
Hiii nune tulit a Julio II. in Floren. illustrat. par. a. Liap. as. pauli a Paulo Ill. Pontificibus nomine S a 7. durivato dicuntur, olimgros oc caro- 3 s) Vide Append. num. LI I I. leni nominabantur. Vide quae nuper- & XLIX. rime disseruit Clariis. Eques Victorius
303쪽
ss. BONIFACII EΤ ALEXII CAP. XVII. as certa dos constitueretur Sacello sive , uti vocant, Cappellae , quam Diuo Jacobo sacram cum Pandulphus ipse , tum alii e Sabelliorum Familia in Alexiano
Templo aedificandam ornandamque curaverant. Endonationis verba: 3 s) Anno Dominice Incarnationis
lanea voluntate inter mimos donamit , o tittito donationis dedit o conoesiit Relieisso Vi o D sio Fratri Franei ico Asbati , o Fratri Angelo Priori Mona Ierii SS. BONIFATII O ALEXII , presentibus ci recipientibus pro disto Mona Ierio, pro dote widelicet Cappelle
Franciscus Sans vinus delle Famulie cio VIII. σe. Illustri d' Italia , Iacobus Zabarella c38) Oliarii meminerunt Litterae in Aula Heroum, aliique passim, prae Caelestini P P. III.Dat. Laterani X VIII. quibus Joannes Selinus haec habet et Kal. Januarii Pont. an. quiesto, hoc iam I 1 9.Kal.yan. Potestas Urbis Vs cit, A. D. II9 . quas affert Crescim-teris Paκdulphus de Sabelliis de Ilo- hen. lib. 3. Hist. S. do. ante portamnia , qui fecit ampliare palatium Com- I.atinam. In iis enim confirmatur Sen-munis, O fecit fontem plateae majo- tentia odilonis Dativi dudicis , cuius ris; ct fuerunt facta in Urbe Veteri haec sunt verba: Condempno Rofrenova statuta circ. His similia leguntur dam O Maximum fratrem in restituis in codice nas. bibliothec. Frangi pa- tionem unius petii terre positum ternae , cusus titulus, Genealogia di Casa ritorio Aloan. in loco , qui dicitur
Savelli , scilicet i Pandoso Savelli Oliarii, cui a primo latere c.l via , fratello d' Onorio IV. D Podesta in que vadit ad Sulfuratas , a secun
304쪽
tempora opinio quaedam , sive illa quidem Vera sive , assentatorie conneta, Sabelliorum Gentem ab antiquissima nobilissimaque Euphemiani Alexitque stirpe profectam fuisse : qua opinione facile indultus Pandul-
phus i lle , modo quem nominavimus, Sacellum Construxit dotavitque, apposito Sabelliae Gentis stemmate Sed Sacellum , Divi Jacobi quod dicebatur , nOVa Scalarum S. ALEXII sive Poenitentiae appellatione nominari coepit; propterea quod ibidem Scalae, subter quas dicitur ALEXIUS caris parentibus ignotus septemdecim annos obscuram vixisse vitam, di gloriosam mortem obiisse , multitudini confluentium fidelium ostendebantur ; & rursus, completo novo Templi ac dificio , eodem in loco reponentur, ad memoriam atque
exemplum Christianae demissionis animi inauditum sane atque admirandum . Sed de Scala S. ALEXII o
do alia via, a tertio tenet ecclasia S. Mnasiam , a quarto Ecclesia San li. lexit . O condempno Stepbaniam fororem Iob annis Greci . . . . . . in restitutionem alterius petii , in eodem loco positui, cui a primo latere tenet Pe:rus Stephani Ciceronis . a secundo est via, a tertio Laadassus scripniarius , juris Sancti Alexit Oe. Vide etiam lib. Mitc. rer. nota, Eccles. Lateran. pag. 43. α 68. in archiv. Lateranensi. 7s 3 Stemina Gentis Sabelliae a Sit vestro Petra Sancta in Tesseris Gentilitiis Romae edit. An. I 6ῖ8. pag. 329. sic describitur i Familiae Sabellaefant leunculi duo punicei, rosam concolorem avicula insessum veluti arripientes , in coronide βιιtaria argento illusa cum subjecta iussita coloris
prasini, aquatili colubro caeruleo impressa, O cum imo uti semise lemniscato balteis ternis aureis totidemque
puniceis . Vide B. Jacob. Chimet. ηοῖ A ubertus Miraeus in Chrois nico Ord. Praemonstrat. loquens de Templos. Alexit in Circaria Romana, inquit: Sub majori altari quiescunt Corpora Sy. Marorum Bonifacit
Hermetis ; a dextera altaris asservan
tur Gradus , sub quibus S. Alexiu: iudomo paterna post longam peregrinationem vixit ignotus o c. Verum non de tota Scala ex integro , sed de parva Graduum portione , quae sub ara
B.Virginis ibi etiamnum custoditur intelligendus est; Scala siquidem ab hominum memoria in infimo sinistri lateris Sacello jugiter aservata fuit.
305쪽
Ss. BONIFACII ET ALEXII CAP. XVII. 1is iterum redibit sermo . Nunc autem , quis homo fuerit Pandulphus , non alienum a proposito videtur , si paucis explicem . Is Honorii IU. Pont. Maximi fraterfuit, atque in Aventino habitabat prope S. Sabinae remplum eo plane loco , ubi nunc Familiae Gymna
siae domus sita est, & quo Cardinales post ejusdem
Honorii obitum ad eligendum Successorcm convenisse dicuntur i). Erat in eo prisca quaedam morum gravitas & vitae severitas tanta, ut suorum temporum
Cato alter haberetur & csset a . Justitiae vero tam diligens & tenax cultor fuit, ut Bcm an i , quoties Urbs frequentioribus latrociniis inscstior facta crat ,
toties illum summo Senatoris magistratu praeditum Vellent esse . Fuit autem Senator quartum , si fidesiis adhibenda est , qui Senatorum seriem descripserunt 3 . Ergo is Pandulphus ut ad innocentiam , Κ k di tem -
i Audiendus Platina in Vit. clavi, in aliud tempus magis salu-RR. ΡΡ. qui in Vita Honorii IV. ita se bre rem ipsam reiiciunt. scripsit: ,, Honorius Guartus , patria c r) Vide Franc. Sanso vin. Deli' is Romanus, e Gente Sabolla o Origine e de' Furti delle Famiglie Illu- is Romam venit A. D. Pagy. fratre stri d'Italia, & Platin. in Vit. Hon.IV. M eius Pandulpho Senatoriam Digni- 43 series Chronologica Senatori tatem tum gerente habitavit rum Urbis legitur apud Crescimbe- hic in Aventino apud Sanctam Sa- num lib. I r. cap. iv. His . Basilicae se binam, egregiasque aedes , qua- S.Mariae in Cosmedin, atque in Tabu- rum vestigia adhuc cernuntur in ta ab Joan. Francisco Cecconio Romaeis monte ipso aedificans ἔ eo ad in- edita A. D. i 3 . hoc titulo, De Se- colendum multos quoque Roma- natoribus Drbis a Romulo fundatoreis nos excivit. Unde brevi mons ipse usque in praesentem diem, nempe se isequontibus aedificiis incoli coe- iisque ad Excellentissimum Comitem is plus est. Mortuo autem Honorio, Nicolaum Biel xe , quem ex Regio, , decem mensibus Sedes tum vacat. Suecorum Principum genere ortum ,, Nam quum apud S. Sabinam Con- Clemens XII. fel . record. P. O. M. clave haberetur , multi Cardina- Urbis Senatorem creavit; quemque se les repentina aegritudine sunt coris ad maxima quaeque natum hic honori repti. . . Hanc ob rem soluto Conis ris S amicitiae caussa nomino.
306쪽
16o DE TEMPLO ET COENOBIO temperantiam , justitiam, adjungeret religionis & pie
tatis laudem , in Sacello , quod exstruXerat atque dolaverat , cenotaphium ex marmore , Honorii IV. si atris memoriae faciendum curavit, quod ad nostros
usque dies exstabat; sed quum propter recentiorem Templi aedificationem tolli asportarique necesse fuerit , post opportuniore loco reponetur . Illud olim
nos hic repraesentamus Tab. VIII. ex qua facile intelligitur, artificio prope eodem per feeium fuisse atque alterum illud , quod cxllabat in templo Aracaelirano s) . Hic enim sepulcra Gentis Sabelliae, atque huc ipsius Honorii ΙU. corpus ex basilica S. Petri, ubi primum sepultum fuerat , Paulo ΙΙΙ. Pontifice illatum fuisse satis constat ) . Pieturam quoque cenotaphii nostri, quae injuria temporis vix non exe- fa, dum Templum re siceretur, tollenda fuit, cxprimendam curavimus . Haec pictura referebat mediam
Mariam Uirginem sed cntem in sella, atque Infantem Jesu gremio detinentem; ex altera parte Sane tum ALEXIUM stantem una cum Pandulpho in genua .
Tab. XLV. Fig. .c s) Vide oldoinum in notis ad Ciaceonium in Vita Honorii IV. &Casmir. Memorie Moriebe della Gie-
46) Pan vinius in Epitome Romanorum Pontificum de Honorio IV. reseri , quod Anno Dominicae Nativita tis Dy7. III Nyn. prilis doniae mortuus est in patriarchio rateranensicaiadaver in basilica Trincipis Apostolorum Ieputium est o e. oldoinus autem in notis ad Ciacconium in Vita Honor. IV. subditi Ex Vaticana basilica ad ecclesiam S. Mariae Aracaeli jussu Pauli III. Tontificis translatum est Honorii corpus, ct in sacello marmoreo Majorum Dorum conditum ; cujus delineationem omnium oculis exhibuit Gualdus Ariminensis Eques S. Stephani e e. Hanc vide ibidem .
307쪽
SS. BONIFACII ET ALEXII CAP. XVII. 1si provoluto , & Senatoriis Insignibus ornato ) ; ex altera vero S. BONIFACIUM quoque stantem una cum ipsius Pandulphi sive uxore sive , quod verius arbitror, filia Adrea , quae & ipsa provoluta in genua veste induebatur candida, sed quibusdam viridibus veluti fasciis distinfla , quae iis temporibus frixiata De Zis appellabatur. Quod autem fuerit filia potius
quam uxor , moveor ad 1uspicandum tum ornatu ipso, ut puellarum non matronarum proprius videtur e Le 8) , tum quod Adream Pandulpho patri conjun ctam video in Epigraphe eorundem sepulcri , quae in templo Aracae litano exstat y .
quis nummis expressus habetur apud Clarisi. Equ. Victorium, quem legesis pag. I 32. Furino d' Oro oec. Qualis fuerit saeculo praesertimXIV. describitur in veteri monumento apud Mu
rat. Antiq.Ital. med. aevi to. a. discas.
col. 86o. his verbis r Γ abito Senatorio e cytiso : un berrettone ali' anti- ea alia Ducale di broecato d' oro, foderato di pelle d' armellino , concalae discarlato digrana , constarpe di velluto rosso con una Dbiaid' πο . con una fitanna di velluto cremesino con bottoni d) oro , eon una vieste alia Senatoria di brociato ric-ciosoprariccio d'oro, foderata di pelle d' armellino eon eodette, e certituanti di pelle bianca con un' Oriodi risumo d' oro e perte, con tre duelli in dito d= oro, uno era un ru bino, ι' altro un diamante, ed uno meraldo, eon una collana. d'oro aleolio , con una bacchetlina d' oro inmano , con una pallottina e una croceita in cima erc. s) Vide Murator. Antiq. med. aevi disi. a s. de Textrina σ Vestibus saeculorum rudium.
so) Forte in Vigilia B.Laurentii. Anonymus bibliothecae Chisianae &Joannes Capoeci legendum putarunt in Vigilia Beati Lucae , Vad inglius Beati Ludomici , Butius Beati Laurentii . Quaenam lectio sit praeferer. da nec ipse Casimirus definit in notis, ubi supra.
308쪽
Haec omnia, ut m lucem proferrentur, fecit cum ea charta donationis , quam e tenebris eduximus Tabularii nostri, tum Sacrae Antiquitatis amor , quo id curae sumpsimus , ut tam cenotaphium quam pi- eiuram lineamentis expressam exhiberemus oculis omnium . Ceterum hujus nostri consilii minus propterea poenitet, quod Joan. Marangonius , vir Eccle
siasticarum Antiquitatum studiosus , jam nos indieta
caussa, tanquam veterum eversores monumentorum
accusandos non dubitaverat si . Qui prosee io, siqua
asserimus ex Hist. Sancti Sanctorum Cap. 3 q. pag. 2I . Mi si permetia di dare alcuno Vogo alla I iusta pena e dolore , ebe sperimentano tuitisti Eruditi amanti delle antiche I re
memorie , che adornano e rendono
notio venerabili e divole te chiese antiche di Roma , nel vedere , che colpretesto di rinnovars, e maniormente a b bellis ali' o moderno, vengono spo- Ilia te de 'monumenti piu divoli, preetiosi, ed eruditi, eo uali adornate fu- rono dalla pieta de' nostri predecessori rideli . Vella Chiosa di S. cessis uel
monte Aventino .... era vn recinto
e. ed era appellata la Cappella dia. Ales o cte. si chiam ava la Cappelladella Scala ), in cui Uposta in alto eratina Scala di legno,che dat muro orientale sta a mergodi ) discendeva sopra i ' altare Molato , rinthiusa onderata con cristalli o Cetri, ebe larende 'ano vi bile si vede aneora , e si conserva nella stella guisa , e si ri-porra nello stello luogo). Veli'ingresso di questa .... era un nobile deposito osia sarcofago di inarano non erasarcosago, ma cenotaso . . . solio . era l' arma o stemma delia ramulia Savella col Triregno e Chiave rappresentante quella di Onoria III. che DPonte ce l Anno Iai 6. doveva dired 'Onorio IV. che fit Ponte fice PAnno Ia Ss. malo stemma col Tri regnota di pinio posteriormente. ImperOcche Bonifacio VIII. Papa n et I aso. suit primo, che orno la Tiara Pontificia della seeonda corona e Benedet toXII. nel 13 o. v aggitin se la tereta, per cui fit chlamata Tri regno ). Ora vel tempo, ebe da noi tal jorta di monumenti an daetansi ricercando , consim-nno nostro cordulio ritrovato abbiamo che questi cra I ii sato per la margior parte demolito e rominuto si conserva intiero e riposto in tuom opportuno) a riserba delle pitture, lequali sono rimasse canat sono distriat te assatio, ma prima dis gnate ed inta-gliate in rame, come si vede alia Ta-vola VIII. per poscia ricopriss colla calcina e col blanco a suo tempο altroche calce e blanco , un ben grosso pilastro della Chiesa si e dovulo ivii nata are , allorebe sara compluta lasab-
309쪽
ss. BONIFACII ET ALEXII CAP. XVII. hodiligentia fuit in nos reprehendendo, eandem adhibuisset in nostris rebus investigandis, quarum repente exstitit voluntarius explicator & vindex, nunquam tam turpiter 8ctam multa peccasset. Primum enim in eo errat.
quod Cappellam S. ALEXII qui sub ara maxima coli in
tur vocat , quae jam S. Jacobi, mox Scalae Poenitentiae S. ALEXII dlata fuit; deinde somniat inscriptionem quamdam suam a nobis avulsam, quae dc nulla dc nuiquam fuit. Postremo, quos pictura illa certe referebat, Pandulphum di Adream in eadem Cappella sepultos esse confidenter, ut solet, aftirmat: quod omnino falsum ostendimus . Quid quod Templi nostri parietem, qui meridiem spectat , orientalem vocat , dc Honorium Tertium appellat, quem nisi Historiae imperitus haberi velit, Quartum debuit nominare
Haec omnia non ideo diximus, quo quidquam de illius eruditionis laude detraheremus , 1ed ne quis aliquid nostra negligentia de religiosis Antiquitatis
monumentis detrae tum arbitretur; quo negligentiae nomine ille nos cupidius accusavit quam veri S . Sed ut aliquando ad Abbatem Franciscum revertamur, hominem fuisse probum, atque iis moribus
imbutum , qui Religiosum Praesulem decent, facile
310쪽
intelligere possumus ex ea Pandulphi donatione, quam attulimus. Etenim ad haec non tam Religio ipsa, quam Religionis Μinistrorum au toritas valet plurimum. At vero in iisdem Templi donis tuendis augendisque non indiligentem deprehendo cum ex commutatione duarum vinearum cum fundis aliquot monasterii S. Gregorii ad clivum Scauri sa , quibus Sabellianam donationem amplificavit s 3), tum ex coemptis bonis aliis in pertinentiis Vitersit in contrata Tor-ricelia , quae solutis quinquaginta & centum libris sonorum denariorum paparenorum Alexiano Coenobio acquisivit A. D. I 3os. uti ex Tabulis ea de re confcctis liquido constat s . Verum A. D. 13io. Abbatis nomine ac Dignitate praeditus erat Hieron mus quidam , cujus praeter nomen & pacta quaedam , conventa ipsum inter &Fasconum Priorem ecclesie Sanctorum Luce o RuHi-ni ς; , nihil reperio in Τabularii chartis; nisi forte ad aliquam hominis laudem illud pertinere videatur, quod de Beato plauritio Hungaro , qui per haec tempora vivebat, ejusdem Aria restantur in . Narrant igitur, Mauritium, quum sorte fortuna Beati ALEXI IVitam, quam Religio 1us Vir recitabat, avide exceptilet, ea lestione sic esse inflammatum studio imitandi San
ctissimi ALEXII, ut lacrymas prae mentis dulcedine
1 ad Clivus Scauri in monte Caelio, ab antiqua, ut aiunt, veteris Romae Familia , cujus ibi proximae fuerunt aedes, ita dictus , siciat opinio est Pancirolii in lib. de Ihesauris Urbis absconditis , celebris olim fuit, eiussique meminit S. Gregorius Magnus Pont. in lib. 7. Epistolarum ep.xI II.
-Vide Nardinum de urbe Roma, tibi de monte Caelio , & Rondininum de