장음표시 사용
1쪽
QUAM IN C. R ARCHIGYMNASIO PATAVLIO
3쪽
bos insectantur bronchocele, aut tracheocete recensetur. Ut et aliis quamplurimis morbis haud a pluis illi nomen datum fuit, quippe quia hoc verbum n, hil aliud sibi vult quam internum, quae membranam vestit bronchiorum parietem a cartilaginum intervallis effugisse, quod minime exprimere optatur Bronchocelis nomine autem ab auctoribus, quod Italis Gozzo est intelligitur, atque de hac aD
sectione mihi nunc sermonem habere proposui. Innumerae quae quovis tempore in medicina surrexerunt mutationes, quae morborum cognitionem texerunt, Progressusque retardarunt, denominationes perverterunt, sapientissimosque viros pro verbis de certare impulerunti Diebus nostris vero quibus tanta lux facta est, ut cujusque intellectus captus sit, utilitas patet nomina mutandi, dummodo conditi
4쪽
nem affecti organi indicerit , aut locum morbi Commonstrcnt. Atque ad hoc aptissime jamdudum praedicatur Tironcosim morbum, de quo nunc loquitur, esse appellandum quo et aegrotan organon, et evidentius symptoma exprimuntur, aliisque arridet Tiroiditidem diceret, quo conditionem morbis palliologicam, et naturam, ipsis in animo est de si .
Sporadicus morbus hic variis in regionibus D sertur Endemicus autem videtur in Alpibus et Pireneis; Quis tumidum guttur miratur in Alpi, , bus , scripsit jam Poeta Iuvenalis.
Causae propemodum infinitae incusatae sunt hujusce morbi productionis. Inter praecipuas numerandae sunt conatus, Saltus, cantus. Sunt qui quum observassent apud mulieres frequentiorem esse quam
apud homines, colli nuditatem accusarunt. Foderέ opinatur humiditatem calori conjunctam illum pro. ducere valere, luod tamen experientia mentitur. Aquarum in quibus selenites commiscetur usus, et irrentium uti causa sui recognitus, et Latonette aquas x nive solutas praecipue notavit, quae omnia contra Fodero scripsit. Negare autem aut sulcire alterutram sententiam nullius adhuc est, quum quae argumenta aliquibus in locis regerent, ab aliis proia sternantur et quum adhuc glandulae ossicium inter mysteria latitet, jusque structura exacte minime cognoscatur. Ut tamen majori medicorum numero idetur, quum compertum sit, ct per hereditatem
hanc assectionem acquiri, quaedam praedispositio
5쪽
ne essaria evadit in individuo, quam a lymphatica constitutione praeberi arbitratur. Glandula tyroide spongiosam offert texturam, sere cavernosam, in quam inulta vasa ingrediuntur, et ab ipsa discedunt, vario modo serpunt, discurrunt, inque surculos tenuissimos dispertiuntur. Hae de re iaciliter congeries gigni potest, et humoris lymphatici exsudatio effici, qui viscidus plus minusve eo magis a mora redditur, et tenax, quique dissiculter circulat, qua propter glandula tumet, et textus vascularis quaqua versus exiensus irritatur, et lenta phlogosis exoritur, quae propriis pro ductis serbatur, et quandoquidem augetur, ut quum de exitu hujus assectionis sermo erit videbitura Tironcosis diagnosis sicili negotio eruitur prae sertim si Ricther definitioni respectu habeatur, quocum dignoscitur a tumore molli, spongioso elastico, et aequali basi lata praedito, anticas colli partes occupanti doloris experti, et aciliter digiti pressioni cedenti Sedes sua certe in tiruoide sita est dissicilisque diagnosis aliquantulum erit, si in duas discriminatus partes tumor extet, media parte nouassecta Sin vero pars media assiciatur eo melius in orbus declarabitur. Confundi potest cum vera Bronchocele, quae quandoquidem a Murs et auget sui observata, a qua tamen distinguenda tiron-cosis erit, majori tumore elasticitate, et inferiori Positione Bel animadvertit quandoquidem cellulo- Sum textum circumambientem lympha injectum in-
6쪽
tumescere, et hunc morbum sngere. Addendae sunt intumescentiae gangliorum lymphaticorum cervicalium, carotidis neu sma, gangliorum sub malis existentium, et emphysema colli. Ast horum modiborum sImplomata propria, causae, et decursus, iattento medico librentur nusquam cum Tiron-cos confundentur.
Quoad prognosim patet, illam pendere a causa, a constitutione plus minusve incitabili assecti individui, a momentis quibus premitur, a symptomatibus exhibitis, et a morbi ipsius natura, quum lorumque ad indurationis exitum vergat Varii habentur decursus, utpoteque potius a mul. timodia circumstantiis quam a morbi indole dependenti Stationarius sit, et voluminis mediocris et tuno praeter deformitatem, et aliquam molestiam nihil
morbosi secumfert. Praecipitem habet decursum,
quum a causa violenta gignatur, et inflammationis gravi processu incendenti comitetur Generatim l quendo a lenta phlogos struitur, quae novae sor mationis producta struit, et tristes sequelas molitur. Nunc totam glandulam adoritur, nunc alterutrum
latus vexatur Magis in pueris lethales sine edit quam apud adultos. Discrimen quoque sistunt variae a quihus Tiron-cosis materiae efformatur. Nunc enim tactu osse tu mollis consistentiae, et voluminis mediocris, dum alioquin marmoreus sere sentiatur Aequalem nunc superficiem demonstrat, nunc veluti variis tumorihus efformatam Substantiae contentae nunc
7쪽
calcareae sunt, nunc hydatides, nunc tumores sunt varii, variae quoque naturae, puta elicerides, Ateromata, Steatomata, Lipomata, Scyrros et aetera.
Celeberrimus Halterus mulierem cognovit ab aquis in suffocationem impulsam, in qua strumosam glandulam reperiit, mollem, carneam, molli pinguedine oppletam media in parte callosam, et aliquam concretionem petrosam ostendentem. Alio in casu invenit obum alterum glandulae morbosum, dum naturali statu alter fruebatur Tertio in casu glandulam multis hydatibus resertam detexit, in quibus solutam videbatur, quarumque quaedam durissima membrana volvebantur, et arenae aliquid continebant. Mobilis tumor aliquoties est, immobilis alias et partibus subjectis adhaerens. oles parva quandoque, alias circumstantes partes comprimit, torquet, et adamussim Hallerus scriptum tradidit COm- , Pressis venis jugularibus sensim soporem feris reum piro erudito incubuisse, qui in fune stam πορlexiam transiit, et alibi , a lenium, OPeram ita COD ressaΠι, ut aer uix duci, set, , quae frete inter mortis causas in Oettila fuit. Visum etiam sui a sanguine tantum efforrnari Per vasa disrupta est uxo et ratum sui a quibusdam a glandulae emphysemate constitui nihil tamen adhuc in medio latum fuit, quo hoc factum Possit
Pathologica anatome Tiroticosim haud se in per eiusdem causae essectum esse patefacit. Morbo re-
8쪽
conti materiae viscidae gelatinosae offusionem venit, dum si inveterasceret indurationes, substan-'lia naturae oppositae, scyrrhi carcinomata, pro ductiones ossae petrosae, sae ei sanguine humoris, et hoc genus alias inveniuntur. Istius assectionis exitus diversi cognoscuntur. Ut plurimum indurationis est, et tum ammissa se aitantum quosdam inducit ut medicae artis subsidia efflagitent. Aliquoties phlogoseos flagrat incendiis et in suppurationem erumpit Aliquoties in carci in
nomata abeunt in scyrrhos, et caetera
Cura denique est consideranda Quum medicina Τiron cosis sit facienda, regionem ab individuo inhaMbitatam primo rospicere est, ex eo quia si epidemico morbus grassetur, per utile evadet abigi ipsa, et procul commorari. Nemini dubium esse debet, quoiutali pacto momenta illa omnia suget, quae nisi pro is
ducere, minime infraenare, quin immo morbum alere potiserant. pidemicus oecuri dumtaxat auissae aeadem plurimos in incolas loci eiusdem imperitum faciant. Insuper Fodero sequens sententiam, viarum digerentium vitia erunt auferenda, et cuncta illa quae cutis et renum unctiones praepedire possent sugari. Quamvis causae e quibus morbus hic movetur, sere prorsus ignorontur, nihilominus edicus introspiciens omnia quae aegrotantem circumstant adtrutinam revocabit, ut siqua inest ipsis ad curationem utilitas, eruatur Quum svolvatur morbiis in organismo leucophlegmatico, in motubus lento circulationis tarditatem
9쪽
stanti, prius hirudinibus circa tumorem admotis sanguinis congeries tolli curabitur, posta cicutae cataplasma adplicandum, ut motus vasorum sollieitetur, dum sensibilitas textuum imminuitur, quapropter affluentis sanguinis irritatio redditur innocua. Quod si nullum ab isthae methodo levamen obtineatur, ad aliorum remediorum usum erit confugiendum. Ab Arnaldi de Villa nova temporibus spongia m rina calcinata basim obtulit pharmacorum omnium quae aliquam actionem in ironcosis cura exeruerunt. Ipsa plerumque conjungebatur tonicis medi-
eaminibus, ut molestiam quam stomacho cum ingeratur excitat, destruerent Volo nihilominus rato haee praescripta respondent, quum stomachi spasmata expergiscantur, tali diuturnitate persistentia et intensitate ut remedium respuere medicus cogatur, si
etiam chronicum morbum dissicilis curationis non inducat Insuper longa et fastidii cura est, quae omnia Iodii usu vitantur. Sicuti vero agitur de heroico pharmaco, uti recte Coinde exprirnitur, a Medici periti prudentia moderari administratio ε-het, ut terribiles quos Orfila describit essectus vltentur. Et primum caute praeparata sunt seligenda prout variam possident vim varia juxta elementa quibus conficiuntur, quae varietates in Hydrargiri, Auri, Argenti Antimonii praeparatis etiam experiuntur Ad libitum igitur nusquam praescribetur sed ratiocinatione et criterio ducibus. Nemo non videt digerentis apparatus talus examinandus tum phi-
10쪽
siologi a se undum leges, tum doctrinas juxta pa-l hologicas Coinde ipse observavit in Tironcosis curatione alterum altero majorem actionem praeparari variis in individuis movere. Tironcosis cum in senibus evolvatur, dummodo sani sint, facilioris evadit odio curationis. Ad iocCoinde vetulae historiam tradit annorum quinque supra sexaginta quae Tironcosis enocinis causa doloribus capitis continuo torquebatur, et ad soporem proclivitate insectabatur brachii doteri torporem perserendo, quem propter obiecta per chirothecam
tangere censebat, quae omnia phaenomen incre-acente tumore augebantur, et duobus mensibus Jodium suppeditatum omnia prorsus sustulit, prorigavit... Iodii actio in hac medela palam fit diametri e scalis tumoris imminutione, ita ut videtur a supe riori parte et inferiori in se contrahi, et e mento amoveri ut ad sternum appropinquetur. Viginti aut vigintiquinque diebus elapsis, diametro qui horiz-ronti respondet, quoque cohibetur, et tunc in tumoris massa quae prius aequalis superficiei videbatur, plures obi distinguuntur, qui magis semper sejuncti sunt et distinti quo major imminutio conspicitur. Quisque lobus dein in plures subdividitur tactu magis quam visui patentes, quique tandem evanescunt contractam cystim quo quivis continebatur linquendo. In curationis sine quae persicitur ordinario sex aut octo hebdomadis labantibus, huiuoris loco non inveniuntur, quin immo digito