Oratio de obitu serenis: principis Christiani. III. Daniæ & Norvegiae regis &c., conscripta á Iacobo Bordingo

11쪽

ORATIO DE OBITU SERE

nissimi principis CHRISTIAN LUI.

DAntaei Noruegiae regis, recitata Othoniae. XIII. Februari j. M. D. LIX. cum su.

neris exequiae celebrarenotur.

Agna laus est Ezechiae regis Iuda, qua

caeterorum regum omnium, qui vilis

unci temporibus fuerunt, gloriam superauit quod solo DOMINO Deo Israel confisus statim initio regni sui, templum D OMINI

aperuexit, Purgarit, O sanctificarit cum do lorum cultu sublato, seneoc, serpente, qui ado sexari iam coeperat, contrito, veram de Deo dos ctrinam, vero' cultus, ecclesiae restituit: e reo collestis undiq; sacerdotihus ac leuitis, quos Q. Periorum regum furor disaiparat, populum is niuersum ad celebrandum pascha conuoCauit. Estoc illud laudum ipsius non minima Pars, quod temeraria bella nulla mouerit, sed coma Paratis tantum adracsensionem armis, populum sibi commissum aduersiis iniustam vim protes xerit Piam pacem rehus omnibus anteposuerit, eam 3 omni argento, quodcunc vel in ipsius fissco erat, vel ex templi diuiti)s corradi poterat, redimere conatus sit. In tepellendis autem lau

12쪽

phemis hostibus, qui Deum ipse contumelia afficiebant, labores, bella, e pericula nulla res formidarit i sed solo DOMINO Deo Israel

fretus, O Prophetae Esaiae voci obtemperans, omnes minas, Omnest impetus, magno excelseo animo sustinuerit. Quare mirabili rursus Dei ausxilio adiutus, gloriosas victorias consecutus est

caesistuna nocte ab angelo DOMINI Assy,

xiorum, qui urbem exoselymam obsidebant, centum octoginta quini milibus, inusitatum tris nino triumphum egit, habuit 3 deinceps regnum Pace, opibus rebusq; omnibus florentissimum. In aduersa oc deplorata valetudine, cum

certam ei mortem Esaias denunciasset, non sine

multis lachrymis ad Deum conuersus ab olselo liberationem petensi expetestans, illud rurssus impetrauit, Vt ad definitum iam vitae termisnum, quindecim anni adi jcerentur . Etsi autem de promissione Dei, itaq; longiore minime duo hilaret, nequaci tamen medica auxilia Proptes re contempsit, quominus huicus quo laborabat, cataplasmate ex fictibus curari Pateretur. Verum in summa hac Melicitate e gloria, cum Solis etiam cursus ipsius causi redardatus es set, vicinisci regibus iam esset admirabilis, nism o nonnihil elatus, non ea qua debuit modestia, ingentia hec Dei beneficia agnouit Promeritust etiam est, ut Poenis aliquibus castigaretur. seMterum cum agnito Peccato, ursiis ad O.

13쪽

di i

l illi, MI NV confugeret, orando illud obtinuit, ut imminentes iam poenae differrentur, ipseq; Publicarum miseriarum spectator non esset. HANC sanctissimi regis historiam, sacra rum literarum monumentis copiose fatis expli catam , breuiter ac summatim, ideo recensui, quia expressam atq; omnino similimam imaginem eius nuper Vidimus , in optimo rege nostro CHRISTIANO III quem ut propter summas eius Virtutes, summami pietatem, NPaternum erga nos studium Vnice dileximus, ita eiusdem obitu, in magno nunc luctui re eo

rore sumus.

Ideo autem prodest vitam eius S mor. tem, sempiterna memoria, crebrisi praeconηs eo lebrari, ut nos pro collatis per ipsum in Eccle,siam e Rempub benefichs, ardentius Deo graσtias agamus : ac pie moriendi forma, quam pulcherrimam nobis reliquit, ipsi quot Hamur: qui vero deinceps luccessuri sunt reges , domessticum quoddam optimi principis exemplum haσbeant, quod imitentur. Etsi autem vita eius multis excellentihus virtutibus ornata fuerit, nos tamen non monia, sed ea tantum commemorabimus, quae Cum proposito Ezechiae exemplo maxime congruσunt i Pietatem eius insignem, Pacisc, ac tranquillitatis studium i quae tandem Deli ac trans quillus ex hac vita exitus consecutus est . Intea

14쪽

gram ridiae ei uis historiam, bella sceIiciter gesta, totum p politicae gubernationis curim, destris hent a quibus di res di consilia eius nota sunt O scribendo historiae cura mandata est e nos Praecipua dicta eius O facta, quorum prox, in hoc biennio in quotidiana consuetudine ausditores e spectatores fuimus, quae 3 proxime: mortem eius antecesserunt, optimumc princispem eum fuisse testantur, breui oratione lonsgam enim luestus noster non serti Perseques

mur.

Primum itaq; singularis eius erga Deum Pietas,quae ipsum non nomine tantum, sed re elisam vera, CH Ristianum fuisse declarauit, in eo eluxit maxime, quod simulat pa regni gus ii a is vernacula di sius esset, repurgandae religionis, Occonstituendarum ecclesiarum curam suscepes rit. Intelligebat certe iam tum Pius Princeps, imperia omnia a Deo regi, nec potentiam ullam firmam esse aut stabilem, quae diuinis praesidi , non niteretur: Frustra custodiri ciuitatem Quam DOMINUS ipse non custodit. Prima igitur haec eius cura, hoc studium fuit, Vt portas aperiret Hl l TO: e re gna haec,quibus gubernandis a Deo praefectus erat, Puram Euangeli doetrina ample fierentur: simul extremo illae terrae ogissimis marium insteruallis disiitae, Gotlandia, sandia, Pharensire insulae, ex ultima No urgia, quae dira sepersti xione

15쪽

elo. andudum fuerant oppressae, nunc prioinum post hominum memoriam, accepto I EMGH Risti Euangelio, verae ecclesiae Dei hospitia fierent. Sic itaq; templum DOMINI aperti. it, idemq; cum Ezechia purgauit e sanctificasDit, cum non sine magnis Iahorthus O pericu .lis, multorumq; potentum in se concitatis odi js, inueteratam illam multis iam seculis Papisticam idololatriam, penitus sustulit ac profligauit tan/demq; quod pater ipsius Cpiae ac Delicis memo bris Fridericus. t. serio tentarat, perfecit, Vt vera de Deo do strina, varie prius adulterata, multisq; tenebris inuoluta, pura iam O fynceura ecclesiis restitueretur simuli cum doetrina Pi ritus, utilest ac decentes ceremoniae introdo

cerentur.

Ne vero facile rursus corrumpi doctrina Posset, omnest intelligerent ex quihus illa fons tibus manasset, o quibus fundamentis niterestur, Sacra biblia a solo Spiritu sancto profesta, e quamuis neglecta iacerent, singulari tamen Dei beneficio ab interitu vindicata, alci inter tot haereticorum Oc hostium Hristi monstra ad haec usq; tempora reseruata, summa diligentia, .M. ac fide, in Uanicam inguam Wrti, uti ab Omnis a A. m .hus legerentur, typis elegantisisimis excudi curauit. - Cum porro animaduerteret,diuturnum minis

me sore eccles, statu,nisi ei schola aliqua adiunges xctur,quae veluti seminariu quodda esset doctorulioniis

16쪽

hominum per quos doctrina coelestis, set ecp- bonae artes, continua serie ad omnem po teris

- τ' ritatem propagarentur , Ualaientem academis b sere iam collapsiam instaurauit eiq; opima Praedia, di vectigalia certa attribuit, e quibus honesta stipendia professoribus penderentur QKqLantum humana prouidenti essicere poterat ea addidit priuilegia, tabulisi ex fide puhli. ca ita omnia firmauit, ne ulla unc mutatio itiscidere Postet. Ad haec autem sceliciter perficienda , con filio Oc opera usus est do torum hominum rimiusmodi etsi nonnullos in sua gente haberet, Vt D. Petrum Palladium, qui adhuc Danicis ca' clesiis sceliciter praeest, D. Iohannem enningis 'um, D. Christiernum Morsianum, Oc alios quos dam quos recensere nihil est necesse nihilo mi nus tamen e Viteberga peregrinos etiam accersu sitiit, D. Iohannem Pomeranum, a quo etiam regium diadema capiti suo imponi volebat. V. Tilemannum Husenium, Π Iohannem achasbaeum, qui omnes cum a Sanctistimo viro D. Martino Luthero instituti essent, pietate , doqiftrina, iudic irectitudine exellebant. Huiusmodi virorum frequentiam, non eXisguum regni sui decus esse existimabat Hataiena vero schola saepe ita gloria, solebat, ut diceret, vix ullum maius se regni sui ornamentum haWhere eius Praesidio verar xeligionem, vexamide

17쪽

de Deo doctrinam, in his regionibus nosce an nos aliquot incorruptam mansisseri quae certeiandudum, si schola nulla fuisset, multis modis iterum fuisset deprauata. Nuper oldingae, C mbricae cherionesi oppido Paucis septimanis ante, ibidem moreo

retur, cum labentihus Paulatim viribus, valetus dine esset parum firma, extremum p vitae diem imminere sibi iam entiret, nulla alia cura seque assiciebatur, si ecclesiarum ac scholarum , quase bene constitui, recore constitutas Perpetuo manere, optabat. Quare S in senatu, O cum Episcopis re deliberata, haec Postrema decreta. Γ uis fecit Primum ut pauperum ratio haberetur, c ' 'Me si quae neglecta adhuc essent Xenodochia,

ea vi ante omnia instaurarentur. Deinde ut estiam in minoribus oppidis ludi literari aperio rentur ecclesiarum pastorihus quihus ad eccosarios sumptus rei familiaris non fatis suppete ret, stipendia augerentur : super intendentibus autem Praedia certa asisignarentur, quorum frusctibus honeste ali O egentibus eleemosynis siniis subuenire possent. Eodem fere tempore, cum in Academia Halaiensi, profestaris theologi locus adhuc vacas ret, ex quo reuerendus vir D. Iohannes Macha, haeus, de studiis theologicis optime meritus, cxegi imprimis harus, nuper defunctus deceso serat alis in eum locum praestantem aliquem

virum

18쪽

virum siuccedere rursus optaret. Primum a Henrico a Bruchosen Eusicoducense, Concionastore suo, qui tum Halaiae aegrotanti uxori suae

si imi scribi voluit posse vero S proprias suas lateras ad ipsum misit, quibus liberaliter eum in Daniam vocabat: fueruntc, hae ultimae literae, extra Daniam missae, psius manu subscriptae ecsignatae. Ex iis adtionibus satis apparet, quod iis erit ipsius in tota gubernatione studium t cum Vltimo vitae tempore de ecclesia tam fuerit solicitus, ut quasi prudens oeconomus, qui fuσDturam aliquando verbi Dei famem prospice/01 et id Procurarit, ut ostiunae coelestis studia, functum p misterium, in his ecclesiis, si fieri possiet diuti sit me, conteruarentur. In priuata e domestica vitae eius conssuestudine, quanta Pietas, quantac religio semper susserit, testes sunt ij, qui in conclaui adesse ip/ si solebant, cubiculari j, theologi medici, o austi prope uniuersia. Nullum intermittebat diem, Lisu Miri quo non horas aliquot, orationi, di lectionis crete tribueret Mane cum Primum XPerresistus esset, orabat prolixe o ardenter nec prisus in conclaue quenil ad inittebat, i orationem

suam ad Deum absoluiiset. Prius vero si pransderet, aut ipsi insignem aliquem locum tholog

19쪽

logicum ex Lutheri scriptis clare recitabat, aut si per valetudinem spiritu voce minus valebat, alterum aliquem ex familiari hus recitantem Utidiebat A coena, quod tempus alia compotationishus, lusit us, aliae trihuunt, ipse pleiunq; hi storiae alicuius estioni, ecpsalmis canendis inas

Pendebat. Ful licas vero con Clon S, cantione Precationes, Pr temporum CPraesentium e riculorum ratione, Praescribebat ipse nis i quoti esse ualetudinem poterat intererat. Conciones audiebat summa cum attentione ipse cum toto coetu canebat, clara magna V voce fac ra coena Do

minis sepeliebatur exemploci suo caeteros auli. cos, ad similia pietatis officia inuitabat. Quoties grauior aliquo morbo infestahartur, ita ut Plusculum tempori quieti J Qmno dare Cogeretur non tam de corporis doloribusta virium imbecillitate querebatur, si quod tenas pii illud ita misere sibi periret , sine ulla sacraorum rerum meditatione, Oc sitis: sitis exerciuisistis. In summa, nulla erat valetudo cor Posris tam aduersa, nullae de repuli consultatiosnes, nullae causarum disceptationes, quibus lasmen honam nagna mi temporis artem conssumere solebat tam graues, nullae voluptates aut delitiae tam cundae, quae ipsum ab hoc retiagiose exercitio auoCarent. si summis suis occupationi hus, O graui σssimis reipub curis, cum multa secum in arismo volueret, sepe in pios quos lain sermou

20쪽

ne prorumpebat, simuli grauiter c opiose

disserebat, de humani generis miseriis, de peta cato de furoribus Oc aliutia diaboli, de bene. fici, Esu GH Risiti in quibus quasi iam ac quiescens, dicendi finem Plerumcl faciebat. De toto ministerio Oc ecclesiarum constis tutione, pesta multum cum consiliariis ac thesologis suis colloquebatur c consultabat. Et quemadmodui Dauidem regem, regni gloriata potentia, multisq; praeclaris victorijs inisgnem, non puduit esse in coetu acerdotum ecleuitarum, siallentium c celebrantium Deum: ita certe noster hic rex, piorum c doctorum hominum ostrinam , congressus, o colloquia, pluris faciebat, u reliquum illum externum reagni sui splendorem ac maiestatem. Verum haec de pietate ipsius in repurganda vera de Deo doctrina, in veris cultibus instaurandis, inconsseruando ministerio, denici in tota vitae actioneo assidua Dei inuocatione, dicta suffciant. De humanitate, comitate, e liberalitate psius erga omnes cum quibus erat, nihil dico tetsi enim hae virtutes suam quot laudem habent, tamen quia earum fructus ad quosdam magis, uis uniuersam rempub Pertinent, cquia omnibus fatis notae iam sunt, iis praeter/milsis de Pacis studio, quod certe Praecipuus .rat politicae ipsius sapientiae neruus, aliquid dis