Institutionum canonicarum Enchiridion ad usum seminarii Seberenatensis auctore Deodato Ganini illustriss. et reverendiss. domino. Fr. Ludovico De Gallo Sanctae Severinae Archiepiscopo dicatum

22쪽

CANON IC: INSTITUTIONUM E CHER DIDA LIBER PRIMUS

TITULUS PRIMUS

De Iuris Canonici natura , et speciaebus.

TICuLus I. uris Canonici Institutionibus daturum operam , necessario debet exquiri undinomen illud accepit , et originem ducit. . , a. Dieitur Ius a iustitia : et canonicum quod latine regulam ab significat. 3. Ius canonicum leges, et instituta Ecclesiae circa fidem , mores , et disciplinam patefacit : fidelium ideo actiones ad suem aeternae Leaatitudinis dirigit, et ecclesiasticam politiam a disponit., 4. Constat Divinae legis praeceptis , Cou suetudine , Constitutionibus S. Ius Canonicum ratione originis , vel divinum est, vel humanum. Illud Deum : 'hoc homines habet auctores. ' i6. Divinum aut per solam rationem Mininibus innotescit, et naturale dicitur : aut aperia

23쪽

IO Dei voluntate promulgatum , positivum, Seu revelatum , nuncupatur.

TITULUS II.

De Iure Diomo. . Ius Divinum in naturale et positivum dividitur. 8. Ius Divinum naturale est lumen rationis de eo quod Deo debemus, nobis, et hominibus. s. Dicitur Divinum quia Deus est naturae auctor, et recto rationis regula est eius aeterna sapientia; ideoque immutabilis si .io. Huius naturalis juris Decalogus est compendium : et omnia veteris Testamenti moralia praecepta sunt eius explicationes. D. Ius Divinum positivum est quod Deo placuit hominibus praescribere : et in veteri novoque Tostamento continetur a ac per traditionem Ecclesiae explicatur. II. Testamentum vetus leges complectitur morales , coeremoniales et iudiciales. 13. Coeremoniales, et iudiciales utpote Judeorum moribus accomodatae morte Christi. Domini nostri interciderunt: Morales vero cum ab

ipso immutabili naturali iure nil prorsus disserant per legem Evangelicam persectionem, et complemen tym 3 acceperunt.

24쪽

3 2 r

14. Praeter ea quae in novo Testamento scripta sunt, plura Christus docuit, quae Apostoli sota verbo Fidelibus tradiderunt; et Patres in Ecclesia saeculorum cursu , ut bonum depositum custodivere ; ae suis inde seriptis de mandarunt. 15. Nomine traditionis ea designantur, qu rum quidem vis tanta est quanta evangelicae veritatis ; prout fusius apud Theologos.

De Iure humano Mesesiastico. 16. Ius humanum Ecclesiasticum vel scruptum est, vel non scriptum. 17. Si scriptis coneeptum Maatum Constitutio, si non scriptum Consuetudo. I 8. Constitutionum nomine veniunt Canones Conciliorum , Decreta Pontificum , et Sententiae SS. Patrum ., de quibus singillatim, habetur.

TITULUS IV.

De Conciliis I9. Concilium, gra e Synoda , in re ecεlesiastica dicitu e Conventus rite congregatus Cath Iicorum Episcoporum aΛ decer udum de causis

25쪽

ecelesiasticis quoad dogmata , mores , et Ecclesiae si disciplinam spectantibus.

αο. Concilia Sutat Generalia, Dioecesana, Pr vincialia , et Episcopalis. i ar. Generalia auctoritate Summi Pontificis accitis undique ex Orbe christiano Episcopis coalescunt sub eiusdem Praesidentia , Sive per i Se , sive per Legatos specialiter deputatos; et ad dog- imata fidei definiendac corruptos mores Christianorum reformandos , Ecclesiae disciplinam restaurandam 2 celebrantur a I. Iure Divino ad solos Episcopos , quoS Spiritus Sanctus posuit regere Ecclesiam Dei, jug suffragii tamquam Iudices in Conciliis generalibus δ pertinet. i. 23. Iure tamen Ecclesiastico Cardinales sanctae , Romanae Ecclesiae, quamvis Episcopali charactere carentes, suffragii, et subseriptionis praerogativam habent. . 24. Bogularium ordinum Abates, et . Gene- ιrales ob iurisdictionem quasi episcopalem in suis biectos, vocem definitivam post Episcopos pari-

Ω5. Canonistae vero , et Theologi tamquam Consiliarii , et honorabiles spectatores , numquam ut iudices , interesse merentur. 26. Di Oecesana , sive Nationalia Coucilia dicuntur ubi Dioeceseos, sive totius Nationis Episcopi , et Archiepiscopi , sub Patriarchae, vel L archae , aut Primatis praesidentia, Summi Ro-

26쪽

ISmani Pontificis licentia praecedente, legitime conveniunt pro corrigendis erroribus in diem pullulantibus , ac moribus , et disciplina reformandis, si quando Dioeceseos necessitas probatum iret; Rsed iure novissimo rariora experiuntur. 27. Provincialia nuncupantur Concilia si una cum Metropolitano, totius provinciae Episcopi coalescunt.

α8. Cum Metropolitanus legitimo detineatus impedimento, aut Metropolitana Sedes suo Pastore viduata existat , Episcopus comprovincialis ordinatione antiquior Synodum eogitia 29. In Conciliis provincialibus nedum Episcopi comprovinciales , sed Autocephali Episcopi,ac Abbates , et Praelati Inseriores sic dicti in tra Provinciae orbem positi debent interesse 8ὶ

suffragium serenteS..3o. Quid quid ecclesiastica politia reformationis exigit , in Conciliis Provincialibus muture . pertractatur, et Sedis Apostolicas auctoritate is

consirmatur.

3 i. Episcopalia demum Concilia vocantur Beneficiatoriun Conventus, aliorumque Praesbyterorum unius Parochiae . Episcopo Pracsidente tin quibus de rebus ad curam Pastoralem pertinentibus tractatur, et deliberatur. a. Episcopus pro sui muneris exercitatione,

obtenta prius juxta hujus Regni politiam Regali licentia, ea indicit, et servata canonici iuris Dr-mam coalascit, Io ac ceIebrat.

27쪽

33. Praelati inferiores , qui separatam Parochiam , et episcopalem jurisdictionem habent , dummodo expresso Sedis Apostolicae privilegio gaudent , ea pariter expediunt, Regali facultato

praecedente.

34. Eodem modo jus est Vicariis Capitularibus Sede Episeopali vacante ; dummodo a Synodo per Episcopum celebrata annus sit dilapsus Vicariis Generalibus non sie , nisi .peculiari Episcopi mandato donentur. 35. Ad Synodum Episcopalem Capitulum Cathedralis Ecalesiae, Collegiatarum Canonici , Parochi, Vicarii soranei sic dicti , Ahates neduni

Saeculares, verum etiam Regulares qui Capitulis generalibus non subduntur, alii quo Regularium ordinum Superiores curam animarum exercentes, et Beneficiati omnes totius Parochiae accedere debent. 36. Capitulo majoris Ecclesiae dumtaxat te netur Episcopus Synodalia Decreta scriptis dein mandata legere, et patefacere. ii Reliqui vero interessentes obreptos reserunt abuSus, consilia praestant, munia iisdem commissa obeunt , et soletiani Decretorum P blicationi intersunt

28쪽

TITULUS V.

m Romanorum Ponti iam Decretis. 37. Decreta Pontificia apud Canonum Inter pretes vocantur Constitutiones , quibus Summi Pontifices motu proprio aliquid sanciunt si obtemperandum.

38. Pontificiae Constitutiones aliae sunt generales , quae universum Catholicum Orbem obligant , uti sunt specialiter omnes dogmaticae. 39. Speciales autent, quae alieojus Regni , Provinciue , aut Ecclesiae politiam in rebus ecclesiasticis reformandam disponunt. 4o. Rescr ta Pontificia appellantur ea, quae ad lites peculiares spectant, et dicuntur justitiae ruet ad Benescia singulariter obtinenda, aliaquo hujusmodi, et gratiae 2 nuncupantur. 4t. Constitutionis igitur nomen in re ecclesiastica generaliter sumptum Decreta , Decretales Epistolas, Bullas, Brevia, Descripta eoutinet Pontificia.

De Sanctorum Patrum Sententiis. 42. In definiendis dogmatibus praeceptis, et morum regulis , ud animis 55. Patrum consensus locum pariter obtinet.

29쪽

2643. Deficiente Conciliorum , et Pontificum auctoritate , vel interpretatione , fides debetur illis tamquam catholicae doctrinae testes, et C stodes successive I Apostolicarum Traditionum. 44. Quae igitur selecta , et in corpore juris Patrum dicta inclusa reperiuntur , magnum robur obtinent; nam Apostolica Sedes suam impertivit auctoritatem : cum Sua fecit quae probavit.

TITULUS VII.

45. Consuetudo est jus quoddain longaevo, institutum usu , quod pro lege Suscipitur , dummodo juri Divino, atque bonis moribus i non

adversatur. .

46. Ea est vel generalis , quam univerSus Christianus Orbis : vel specialis , quam Regio , Provincia, aut aliqua particularis Ecclesia servat. 47. Generalis cujus origo ignoratur , vel ab

ipsis Apostolis , vel a plenariis Synodis et repe

tenda cenSetur.

48. Specialis aulem est praeter legem, quae jure scripto deficiente pro lege suscipitur : vel contra legem si rationabilis sit quadragenario tem pore praeScripla , cum Scientia tamen , ac legisla loris tolerantia ; aut denique secundum legem ,

si jus scriptum dubium 3 interpretatur.

30쪽

het de iis quae Ritus i dumtaxat respiciunt, numquam ad mores spectantibus: alias non Consuetudo , sed erroris vetustas erit appellanda.

TITULUS VIII. .il . . . De Corpore Iuris canonici. .e

5o. Iuris Canonici corpus mullis codicitas

5 i. Primum locum ρbtinet Gratiani Decretum , sive discordantium canonum Concordia sic dicta: opus a Gratiano Monacho privatim editu ex aliquorum generalium, ac particularium Conciliorum decretis, et Sanctorum Patrum dictis 'congestum , sed usu in Scholis, et molesiasticis judiciis i receptum. 52. Tres in partes totum opus distributum aspicitur. PRIMA. Distinctiones CI. in canoneL seu in capita dispertitas continet. SECUNDA. Causas XXXVI; cu S CLXXII. Quaestionibus respectivis amplectitur. TERΤΙA vero Tractatum de ConSecratione dictum in qhinque Distinctiones pariter tri

butum satis explicat. - l. Ii N.

53. Singula tamen capita MMMXC. 'in isto opere contenta non omnia juris communis habeut