장음표시 사용
11쪽
q untur autores, AtticE, Aeolice Ionice, Dorice, κοινους Id est com-Wpud nos id est apud multus nationes, nemo nisi Romane, Π RRytor in qua lingua disciplinae cunctae libero homine dignae conti-lientur,sicut in sua multiplici apud Graecos qua uigente, quis ignorat studia omnia sciplinasque uigere occidente, occideres Qui enim summi philosophisuerunt,summi ora riores,summi iureco itisummi deniqsscriptores nempe ij, qui bene loquendi studiose ἰimi. Sed me plura dicere uolenae te,impedit dolar,inexulcerat, lac maris cogit intuente quo exstatu, in quem facultas ista reciderit. pila utiliterarum, quis publici boni amator a lacomis teperet,cim videat hanc in eo statu esse, quo olim Roma capta a Gallissomnia eversa , incensu, diruta, ut uix Capitolina supersit arxSiquide multis iam seculis non modo Latine nemo locutus est,sed ne Latina quid e leges intellexit non philosophiae studiosi philosophos, non causit dici oratores,non legulei tua
reconsultos,non caeteri lectores ueterulibros perceptos baabuerunt,aut habent qualii amisso Romano imperis,non deaceat Romane nec loqui, nec apere fulgorem illum Latinitatissitu ac rubigine pus obsolescere. Et multae quidemseunt
prudentium hominu,uariaeque .ntetiae,unde hoc rei acciderit,quarum ipse nullum nec improbo, nec probo, nihil sine
prouutiare ausus no magis qua cur illae artes quae proxime ad liberales accedui, Pingedi,Sculpendi, Fingedi Architeoeta di,aut tum diu, tutoq; opere degenerauerint, ac pene cutiteris ipsis demortuaefuerint,aut hoc tempore excitentur, ac reuiuificant: tutisss tu bonoru opificu,tu bene literatorii
pro entus efflorescat. Veruenimuero quo magis superiora tepora infelicia fuere,quibus homo nevio inuentu est eruditus,e plus bis nostris gratulandum est, in quibus se paulo amplius
12쪽
ia LAURENTII VALLAE amplius adnitamur)cofido propedie lingua Roman ruire
re plus qui urbe Criuea disciplinas omneis iri restitutu Q dare pro mea tu patriam pietate, imὰ adeo in omneis hora
velut exsuperiore loco libet adhortari, evocares, σιssis
ut aiunt i esticu cunere. Quousq; tandem Quirites, literatos appello, et Romanae linguae cultores,qui Civert,etsoli Quiritessunt,caeteri enim potius inquilini quo tu inqui Quirites urbe uestra,no dico domicilιu imper sed parenutem iteraru adustis esse capta patiemini id est,Latinitato a barbaris oppressum Quousq; profanata omnia duris, pene impij oculis assicietis A, dumfundumentorum relis quia uix appareant Alius uestruscribit historias istud est
Veios habitare. Alius Graeca trafert:lud est Ardeae cono fidere. Alius orationes,alitos poemata componit istud est. pitoliuarces defendere. Praeclara quideres, e no mediocri laude digna sed hoc non hostes expellit,no patrium liberat. Camillus nobιε, camillus imitandus est,qui signa ut inis Aeneid c qui Verg. in patriam referat,eamq; restituat cuius virtus adeo caeterhs praestantiorfuit,ut illi qui uel in Capitolio,vel virdeae,ue Uelys erant, sineboc salvi esse non posset. Quod hoc quos tepore continget: caeteriscriptores ab eo, delingua Latina aliquid composuerit,non paruadiuvabutur.
Equidem quod ad me attinet hunc imitabor,hoc mihi proaporia exemplu,coparabo qua tulumcuq , vires meaeferent exercitum,quem in hostes quamprimu educa ibo in aciem, ibo primu3,ut uobis unimvmfaciani Ccrtemlis,quaeso honesifimi hoc,pulcherrimumq; certamen rno modo ut tria
ab hostibus recipium G,ueris etiam ut in ea recipi eda quis maxime Camillum imitabitur,appareat. Cifficillimu quidepraestare, quod ille praestitit, omniAm mperatorti mea senistentia,
13쪽
ELEGANTI ARV m LIB. in i tentia maximusriteque fecundus a Romulo conditor urti, HR Wppessatus. Ideoq; plures,pro fe quis io haerem elabore 'utisi L. mus,ut alte multifaciamus,quod unus e fecit. Is tame iure, 'vereque camillus dici,existimo'; debebit qui optimaturi hac re opera nauauerit. De me tatum affirmare possum,
no perare tutae me reisutisfacturu,ita disci limisumpsisti m
laboris parte duri imamq; prouincia,ut reddere alios adhae re, piaris caetera prosequella alacriores.Hi enim libri nihilsere quod uam νη ab alijs autoribui ijs duntaxat qui extunt,traditum est,cola προ mi crastis tinebunt. Atq; hinc principium nostrum au ieemur.
De nominibus quoru ablatui plurales exeut in Abus C A. I. P. 12
si v s,ded,deabus dicimus Diuus,dira, diui bus non dicimus. Item in quibusdam alijs: ut Filius, ilia Iiabus non Privignus,priuignae,. priuignab': Natus,nata,natibus:no Genitas, dira genita enitabus Equus,equa,equabus Mutus,mula illa DE, busm Asinus,ama,innabus nec iuuencus iuuenca Duen I . Eis cubus:nec caetera similia non ceruus,cerua ceruabus non δέ iri LupusDpa,lumbus. Item ut dicimus Libertus uberta si aberiabus, ita non dicimus Libertinus, libertina libertina suae in.
bus:non Patronus, patrona patronabus non concubinus,si retem ita πυα
ti,famulabus non Dominus,domina,dominabus non Antistiast F. Frum mus , anima,animabus,tametsi quidam bis posterioribus ieci V ης Atuntur cicero tamen ad uxorem,Cr ilium scribens, Du S i it bus animissuis dixit, non animabus Et Curtius de matre epistim 2 α Cruxore Dari , Dominis,non dominabus dixit. Ibd iis Labro i, ea ' qui per licentiam aliter loquunturinon est miraeulum ei quens τὰ re quidam ueteres dixerint Dextrabus, pro dextrister i. -
bus, pro eis. Sed ego de usu loquendi di uto, non de abinis
14쪽
ir LAURENTII VALLA Eerara in vo tu verbalibus exeuntibus in Atio. II. Moenia, M.t sitionesupini habentibus in itum,uel inium, praeter
πῶς - Συpatio non crepitio tonitio licet vG agri --,4tμέ-Frico ictum, ricatio,iid i ictio et ita in caeteri scieaea, In ius rei se tame crebri reperitur quam secutio. Horti participia hisisti si situm neq; in tu,neque, initu sed in otur steraris V. ideoq, formant nomina sua otio et potio indesunt lotor Cnoto verbalia nomina et Iottii pro urina prima tamen bre
'eriti uitan* aut ludicra petuntur Praemia. Per quod uuli ludicra tertiae . eo inruetu utant declin
15쪽
ELEGANTORUM LIB. declinationis,cum contra notum fit secundae esse ut in lage
illa frequenter repetita, Qui artem ludicram exercuerit,inquatuordecim ordinibus primis nesedeat Ars ludicra, estur hi Arionica,σscenica Cr ut sentio quicquid nomine ludicri intelligitur. Num ludicrum, quod si ubstantivum, non modo ludus histrionicus syscenicus sed quodcunq;
lusorum opus ac ioculare,etiam ludi publici.
FI cui idem inquit etiam uitium corpcris quartae est: 'U'o lib. s. Martialta primo Epigrammaton Οἱm dixi licus rides quasi barbara verba, Et dici icos Caeciliane iubes. Dicemus ficus ques scimus in arbore nasci. Dicemus ficus Caeciliane tuos. Ex quo octendit cruitium, fructum quartae esse declinationis,genere autem diserre. Ego vero reperio ancipitem apud Murtialem scripturum,ersi equentius sic. ut C ipse puto scribendum: cῶm dixi ficos rides quasi barbara uerba, Et dici ficus Caeciliane iubes. Dicemus ficus,quas scimus iis arbore nasci, Dicemus ficos Caeciliane tuos. Ante omnia car ille risesse Martialem, i )i diceret ficus
An no reperiturbicus, alte pro arbore,atq; etia pro' uictu, in numerosingularis on hoc ergo ille ridebat. Quid ergos quod genere abuteretur ne hoc quidem. Quippe i in dico ficus, quo genere utar,nemo intelligit. Certe ridebat quod alia declinatioire uteretur, quam ea,qua debebat, ut ex sciscundo uersu in quo mutata est declinatio, apparet. Quod si igitur caecilianus de declinatione agebat no degenere eo buerat Miartialis ad declinationem,iron ad genus restondeae
16쪽
14 LAURENTII VALLAEqMidem ut ostendi ille reprehenderat,quod hic scos Ticearet,non ficus. Quae reprehensio si uera est ut Priscian uia detur,qui uult ficus magis esse quartae,quae adem modestiae poetaefuisset,eu qui recte admoneat, ta execrabili etia uero crimine incessere ergo coniunxit accusatione imperitiae si accusatione flagiti per iocum, et dicacitate,ut moris uilit, quod ille adeo stolidus, non solum nequam est, ut negaret ficos reperiri,quos secu semper,G quidem cu dolore gesta aret quod minime miru es reperiri,quu pro fructu ad cuius similitudine morbus appellatus est,in secunda declinatione, et ut opinor in genere masculino,no modo apud poetas sed
ser.2. U-8 apud oratores quoq, probatilfimos reperiatur ut Horat. Pinguibus effici pastum iecur anseris albi. Lib.i .epi.7 Et Plinius ad Octauiti Rufum, Quae nune cum ficis:σb Ietis certamen nondum habent. Et Cicero de Senectute, IE aelantulo Dranofici in nidum grammaticorum recentium, id
est, imperitorum, aiunt pro fructu quartae, pro arbore seiscundae esse declinationis quum Pro arbore sit saepius q*uris Lib.1 tae ut idem de Oratore Uxorem suam ulpendisse se de ficu.
satyra O Secundae autem,ut apud Iuvenalem: Ad quae
Discutienda ualent sterilis mala robora fici. Satur.3 c I' Macrobius Cripse in secunda declinationesemper fere utitur,m plurimos ueterum ostendit usos.Priscianus uer vult pro fructu,et morbo quartae esse,et hoc autoritate Murti iis Neq; ego inficior ultima illi uersum posse sic legirut reeitat priscianussed id ioco magis,quamserio a poeta accis
illius er equitia,e imperitia reprehedere uoluit no ignoras ficos Cr Latine, C usitate dici. Nec uero Prisciano fuaciendum fuit uinu Martia sequeretur,et ceciliana nescioque uisugitiosum homine, sic ineruditam in eo praesertim
17쪽
tico ubi iocabatur poeta, nec suamsententiam aperiebat, et tacite negabat,quod affirmare uidebatur. Nam nequaquam dixisset ficus quartae esse declinationis, Cr generis mascuae liui: quod inauditu stmec disterentia posuisset generis inter morbier fructu,quum hoc ab illo dicatur. Quidu ecclesiastici disit pro arbore, Ficulnea ut ibi, Videte siculnea,et Luc. II. omnes arbores. Quod nusqua alibi si memoria no excidit inibi repta est sed adiecti liculneus,a,um pro materiactio ex ita arbore ut a populin populeus,et a co P cor letaer colurnus, ut ab abies abiegnus, ab ilice ilignus dicitur.
De nominibus Diminuti uis CAP. v.
'Omina diminutua exeuntia in talem vocem, qualis est bifidiculus si riteformentur, uera sunt diminutiva ut,
Pisciculus, Vermiculus, Passerculus, Fraterculus, Securiacula, Lucubratiuncula, Virguncula, Sororcula, Munuscuatum,corpusculum, Tempusculu, Medactuculum, Plusculu. sin minus riteformen turis minutilia non sunt, tuticulus, cuiliculus,Musculws,quando non est paruus mus,Pediculmuel ut ali volunt Pedunciam,πpenultima Da cuculus. cicercula,nomen leguminis, Novacula,culterra orius. Lenticula,uusculi genM. Alia masculina,autfoeminina nonicae currunta eruiuis tame super Donata uit,acus acicula sius enim dicitur,qua uestes arciuntur: Acicula, qtta mulieres tittitur ad ornamentu capitis. Adiectiva tria, Anniculus, Ridiculus, Vernaculus: anniculus puer, annicula puella , anenicula iumentu,hoe est, unius anni,sicuti imus,a,um a.duorum annora Trimus trima,trimu est,triuannoru.χgdαdrimus quadrima quadrimum,id est,quatuor annoru,emno ampliM. Nec de animalibus modo sed de inanimatis ut undinicesuvinu, bimu oleum. De pueris tamen magis loquimur
per diminutionem, bimulus, trimulgs, quadrimidus, quia intra
18쪽
intra bos annos adhuc pariti sunt, ut bimulus puer, triinuati puella similiter de his, in quibus haec ratio habet locum: ut anniculus equus. Di ἰ iliter in quibus haec ratio lacum non habet sed dicemus, bimus aries, trium porcus,quadriamum uinum.Ridiculus homo,ridicula res,ridiculu caput dest eridcdum Est etiam saepe neutru, ignificatqssermon crisus potitus quam derisis excitantem Uernaculus, uernaricula,vernaculum,quod est domi nostrae, uel in nostra patria nutum ut lingua uernacula,quam uulgo dicut linguum mariternem diectu est a Uerna, qui est seruus domi nostrae naim,
id est, ex nostra ancilla Praeterea neutra multabunt ut, Umbraculum, Tabernacula,Spectaculu,Habitaculum, Coenaculam,Crepusculum, Germiculum progermine,Crepitaculu, Vinculti, Amiculu,pro amictingenere quodufer. pallio: curriculum pro cursu C pro loco in quo certam curaerendi exercetur non unquam etiam pro curru,ut curtius litabro 8. Aliorum turbati equi non in voragines modo, lacuaenasque sed etiam in amne praecipitauere curriculu.Cubiculuquod certe a cubili non venit,quti intra cubicula cubilesit, σὰivi diminutivumforet cubiculum Pulvis C signiscuistisne,ta formatione legitima diminutivum facit ed genus mutat apud Hieron ut uile puluisculu musculine tamen pois fuit Apul in quodam suo carmine,de quo meminit in apologia de magia Miselut petisti munditias dentium, Nitelus oris,ex Arabicissi Mibus, Tenuem,candificu,nobilem,puluisculu,Complanatore, tumidula gingiuulae, conuerritore pridianae reliquiae, Ne quiuisatur terra Iabessordium,Reae frictisforte si labelli riseris . conuentu quoque facit ori aventiculum. cic pro Sextaamen conseticula hominu,quae ciuitates nominarunt Baculuinon terminat diminutiuu in hac uoce,quiasua tulis est, tamen neutrum habet Bacillum, cicero
19쪽
ELEGANTIARUM LIB. I. Ciciri Defmb.Bacillum aliud inflexum, aliud ita nutum peritur me primitivum C in neutro ut apud Ovidiali.xvinetam. Egesolit, acidum, tenens agrestem M. Ne terebra quide huius vocis est, tamen gignit diminutiva terebellum,non terebella. Auricida uero riteformatur,sed significatione dissentit itaque urtilago ita est circu auria concauitutd,non alite parua auris,Metati quoque, quaenaparua mentesim casta uirilia Fidicula,pro in rumen totorquendi,quod an riteformetur.nsic videamus. Nam fi
non uno in loco reprehedens caetera fefassitur non sera Seruium eaeuius. Nam nec fidis quemadmoda ueterilautoritas tradit fat, de alta
sed sides dicitur:ersi fides dicatur diculum potius quam Qxui meculam analogia exigit.Deuutoritatesatisfecerit Festus Pomp.itascribens Fidesgenus citharae,dime, quὀd tantu i vh interse chorgae eius,quanta inter homines fides concordet. 6.Aen Threi innulogiae quos ratiosidicula exigit a fides,scuta dicula citis eius ei- ab aedessedicula a sedes,eedicula a caedes:non aedecia e decula,caedecula sicut apes equo Olo nomines citi e me di 2 si' itionE picuti facit,no pecula. Etsi quado apis in nomina quibu autemtiuo reperiatur,ut iste uitarelati apud Oui.in xiii Metum est a Naupis inde tulit collectossedula fores hoc perqui rura --
copo Ginc derivata putatur.Deniq;fidis in nominatim in .se,iacita auditas,ergo fides dicendu est cuivi diminuti Dicuti est id est,parua cithara,ue ebordula In pluraortoria uidiari instrumetae duob. ut reor ex obliquatis lignis commι,uelab extorqued Me,ae ueritate uera nerueis funib. ad lissiqvib 'udissit modia homines torqved alligabBuri
20쪽
hunc locu pertinet,quod nunc subi cimus: No natertiae declinationis exegita in er,sive musculina, sue foeminina, ue eomunia iusmodi uocem diminuti rusortiri:ut Pater,paterculm, frater,staterculus, mater, matercula,cuius quasi similisfororfacit soro ciceracula a cicer unqua foeminino,pauper pauperculus,paura percula mae unifresidae declinationis tu adiectiva quam sub tuti faciat diminutiva in ellus musculina, in ella Deamininu, in ellum neutra culter, cultellus Liber ibellus:
Puer,puellus Tener,tenera, tenerum,tenellus,tenella, tera
nellum Miser stra serum,misellus, misella misellum
Sacer sic sacrum, acellin acella,sucellum unde hoc S
cellum pro templo modico Hinc factum est, utfoemininaxoque substantivorum eodem modo, qxo adiectivorum,
icerent diminutiva caper, capra,capessa Puer, puera,
puella Liber, libra, libella: Iicet multo aliud libra, quam liber significet. Haec diminutiva in ellus, Cris a exeunt. Sunt quaedam in illus,illa. Inter ea autem priora Priscidanus ponit Aia,uultquefacere diminutivum ascella Cicero Cic. te ora tamen inter posteriora Duo enim masculina, totidemque 2ς ι feminina donat hoc genere terminationis: Palus, paxiti ius: Talus,tuxillus Mala uxilla Ala des uti tumetieralia in hunc vocem exeuntia. Lia quoque diminutilia, quae finiunt in alteramitatione potius quam diminMution e significat: neq; enim ea raotione dicitur oleaster, Pinuster, Apiori Menthasbu, Sia. siquastru quod parua olea, parua pinus, paruli aptum,
parva mentha,parua siliqua sed quὀds lues ria,Oleam pionum,apiuur,mentham, liquam imitantita: C quo quidam r. .hu cut*iitiir, Filiaster, ro priuigno non paruus filius est, sed dElph. A. s. imitani filium C Parasitaster,no paruus purustus aliter suetas enim non diceretur a comico, parasituster paruulus sed