장음표시 사용
401쪽
quo necessitatem obtenderent dedendi se Orangio, Regium paulo ante praesidium consulto recusassent. At non strenye minus, quam celeriter , paulo etiamta quam Albanus pater, inclementius agebat in Geldria Federicus: expugnataque Zut phania , ac pariter direpta, tantum reliquis circa Provinciis terrorem ii jecit , ut fugiente Bergensi Comite paulo ante
victore , oppidis omnibus dilapso praesidio
vacuis inter mensem potitus sit. Nec minus interea in Zelandia Mondragonius Tribunus, cum bis mille ex omni exercitu selectis milibribus , ausus, Oceanum pedibus transmittere,ctuinque circiter passuum millia , admirabili fortitudine Goesium ad Scaldis ostium obsidi ne liberavit , universam ue insulam duitbe- vertandiam exercitu hostium partim caeso partim fugato , cepit. Quod viri facinus sane quam egregium ac singulare , quoniam gemlinum est et , quod idem Mondragonius ad Scaldiam Zelandiae quoque insulam audaciori ashuc trajectu patravit, illius commemoratione, hujus magnitudinem exponere supersedebo. At vero excidium Nardemi, Pod est in limite Hollandiae, longe alio successu Federico victori stetit. Nam etsi id oppidum, ob foedam desectionem, susceptumque contempta atque illusa Religione patrocinium haereticorum, singularis animadversionis exempla meruerat, super haec tamen ultio visa est: re trucidatis omnibus , quamquam imbellibus innoxiis3ue,consumptis incendio domibus . moenibus solo exaequatis, non poena illa , sed flagitium fuit. Itaque nuncius cladis Gheusiorum astu in majus auctae
tanto Hollandorum omnium non terrore , sed odio adversus Hispanum nomen numquam deponendo auditus est: ut obfirmatis desperati ne animis, extrema omnia perpeti , quam Al- bani jussa facere maluerint. Certe Harlemum, nobilis Hollandiae urbs, quo bellum deportaveratFedericus,Amstelod mi fidae urbis oportunitate invitatus . non modo
402쪽
. Lini R SEPTIMus. a Tymodo oblatam ab eo veniam superbe rejecit, sed recepto novo partium praesidio , re ut omnem reconciliationis spem sibi praecideret, exuta palam veteri Religione , fractis sacris imaginibus , ac violatis direptisque templis; octo mensium obsidionem tulit, pari hostium vitaeque contemptu. Vt jam Federicus desperato successu adornaret in Brabantiam reditum , nisi Albanus increpita filii inconstantia, per litteras monuisset, Si Deum deserere in animo es t , . si quambis hecto decumbentem in castra denturi et
aut si morbo in horas ingravescente impediretur acre murum denique ab H pania ipsius matrem , qua belli imposta, filii partes abeuntis expleret. Sed quamvis everberatus eo convicio juvenis pluribus inde aggressionibus admoveret omnem expugnandae urbi machinam . illi tamen robustiore in dies audacia nihil omittebant, quo dc aggredientium vires armis repellerent, re eorum neglectum novis quotidie contumeliis prae se ferrent. Nam saepe in moenibus Hispani complures , qui captivi in urbe attinebantur . in obsidentium conspectu o surcis pependere. Cumque o Regiis castris projectum esset in urbem abscissum hominis caput, cum elogio , caput Philippi Coninae qui liberando blarhmo eum, bis mille auxiliaribus addimit e iterumque aliud, titulo fronti adnexo , Caput Antonii P toris, qui Moviensem urbem Gaius prodidit ; uariemenses captivis undecim obtruncatis, eorum capita dolita inclusa, noctu in castra devolvunt cir - cumjecta dolio inscriptione, olbano Har menses, ne ob decimtim nummum adhuc non solutum persequatur bellum, decem capita persoldiunt: ae pro usi ra dilatastationis undecimum si peraddunt.
Ad haec, impie ludibundi aras in editis mcd-nium tumulis constituunt, Divum signis exornant , supplicantium hymnosque concinentium more circumeunt sacris vestibus induti: mox ludo in furorem verse; stramineas Sacerdotum, Monialium , Hispanorumque icunculas ma- nil praelatas flagria caedunt, confodiunt, am-R Put
successarn Federicu in Iocrepatur
a patre. Harlemenses irritant novis contuineliis Ei paaos. ni frauominia Harlemeum ses militardi convicium. Hariemem fium reflvi sum
403쪽
Capituraeibi: supplicio amini qnxmplurimis ederis .a S,ani F. Nemoratu digna in hac obsidione. Cflumbae laxeras pediteremio
Malierum pugnantium manipulus.
putatisque capitibus in castra dejiciunt. Nec deerant, qui eamdem Sanctorum , Christique Sanctorum Principis signa pilis Hispanorum impetenda e moenibus objicerent, atque impetentibus religionem per jocum incuterent. Sed non impune sacrilegis ludionibus ea suere. Quippe observatum, ex illo res Harlemensium coepisse in pejus ruere : donec tame miserum in modum absumpti, dedita tandem urbe arbitrio Victoris, sensere ultorem Deum. Constat enim , ex mille ac sexcentis praesidiariis i ad quem numerum redacti erant ubi se dedidere, cum quatuor millia obsidionis initio numer rentur ) vix septingentos supersuisse, reliquos nongentos cum oppidanis ferme quadringentis, Ilerisque rebellionis incentoribus , praesertim aereseos administris,Federici Toletani sentemtia, continuato multorum dieruna ferali spectaculo, aut ferro, aut laqueo , aut demum aquis enecatos , elusi impie Numinis perlatuisse poenas. Fuit haec obstato multis sane memorabilis. Namque in ea repetitum ex antiquitare miniasterium columbarum litteras perferentium. Paulo enim antequam clausa suisset nunciis via, Harlemenses ex urbis columbariis ad Orangit classem, re vicina sectorum oppida columbasalibuot cicures asportarunt : quae deinceps,
ubi erus suit, cum litteris subter alas alligatis emisiae , tecti quaeque sui prolisque memor,
Harlemum revolabant, ac per aereos hosce t hellarios Orangius ad perterendam tribus postremis mensibus obsidionem cives obfirmavit. donec earum una, dum ab volatu defessa castris insidet, a milite artificii ignaro forte transfixa, litterarum arcana patefecit. Quo factum, ut quotquot exinde transvolarent per aera colum-Dae,quamquam innoxiae,certatim a militibus figerentur. Fuit illustris mulierum manipulus Harlemensium, reficiendis ac defensandis alicubi propugnaculis cum virorum sedulitate . certantium. Praevat his Rennava, maris animi
semina prope quisquagenaria: cujus ductu, ausa
404쪽
ausae pro moenibus munia militum obire,interque sciopetarios castra Hispanorum lacessere, /Don minus incitamento fuit, quam hostibus ad- et . mirationi fuere. Nihil tamen admirabilius ci- vium pertinacia qui quamvis tribus magnis exercitibus exuti: quamvis lacera intra moenia , ac decem millibus t ut memorant 3 ac trecen- tis sexaginta ictibus perterebrata male tecti, & ferocia non tamen dedendae urbis audire conditiones civium.
Paterentur: redactisque propugnatoribus sane ad quam paucissimos, ipsi multorum munia uosue adeo assidui dies noctesque in moenibus Explerent, ut quovis temporis puncto quisquisti Regiis castris paulum supra munitiones attolleret caput, illico ex urbe sicloporum pilis , de quidem pluribus h locis certatim peteretur.
Ex quo tuti accepti tapenumero Hispani mi lites partim ludincaturi hostem, partim pul- verem ei tormentarium absumpturi, galeas stii Pitibus imponentes , o propugnaculis semicon-i picuas ostentabant: ac destinatis hostium glo-: bis momento figi videbant. Denique quamvis: fame duobus supremis mensibus ad devorant eos mures, calceos , obscoena quaeque adacti; et nondum tamen ferociam deponcrent, certi in i consertos hostes irruere, pugnantesque mori: Potius, quam tradita in urbe pecorum more ju-i gulari,fecissentque,nisi jam jam portis egressu-j ros liberi uxoresque misero ejulatu complexu-: que retardassent. Dentinae accelsit obsidioni similitu oi Hariemensi celebritas a similitudine Sancerra. iiiii is rei nae obsidionis. Eodem mense Sancerra in Fixu- obsidibui. rigibus, eodem Harlemum in Batavis obsessa ' sunt. utraque civitas adversus Regem Religio-i nemque rebelsis : utraque,quod a Regiis frustra . . initio oppugnaretur, omissa aggressione consul-: rius obsideri coepta. Par utrobique mulierum alacritas arma tractantium: de sua Sancerranis
Rennava non defuit,quae ceteris hortatu manu-
sue praeiret. Par utrobique civium pertinacia,
, illica Rupellanis,hic ab Orangianis ad octavum: . usque mensem , vana spe auxilii, stistentata.
405쪽
Mortui. aut sauciati ex Regii sat s s a. Vera et sys Iib. y Nori ui ex Foederatis,
Uterque populus fame demum superante , E dem Augusto mense , eodemque Propemodum die , ille tameir certis conditionibus , hic victoris arbitrio deditus. Sed in illa obsidione Plures fame, atque omnino supra quingento periere : adeo ut triennis puella paulo ante mortua atque humata, a parentibus ipsis, detestabili exemplo, refossa devorataque sit: in hac vero ferrum multo plures. nec pauciores tred cim millibus , ac nobiliores absumpsit. Nam ex . Regiis desiderati Gravelingae Gubernator Cresionerius, bellicorum operum clarus , rei tormentariae castrisque muniendis in hac expeditione praefectus. Nec impar artifici' Bartia lomaeus Campius Pisaurensis, praesentissimus machinator: cujus ingenium cum alia, tum praecipue in expugnatione Rhotomagi experta est Gallia. praeter saucios ac semimortuose pugna relatos , Norcarmium Hannoniae Gubernatorem, Valentinum Mottaeum Cressonerii successorem , Iulianum Romerum, Gasparent Billium, Rodericum Toletaniam , primarios Tribunos, re ipsum expeditionis ducem Fed ricum Albani filium, praeter Centuriones ferme duodecim, ac milites omnino plurimos: ex quibus non pauciores quatuor millibus cecidisse, fatentur Hisj anu Ex Foederatis perempti Gulielmus Broncnorstius Dynasta Batemurgicus Orangit legatus, Vibaldus Riperda Ha lemi dc militiae Praefectus , Lancellotius Br derodius , Derdein lius Gallus, de Petrus Iam sonius militarium operum conficientissimi, Hadrianus Ian senius, Martinus Prusius,Lambertus
Wirtaenbergius , aliique ordinum ductores. Quibus de Gulielmi a Marcha Lumaei Comitis exilium adjungi potest. Hic enim, ut A D v E R-S A nemo imputat sibi, cum infeliciter ad ita lemum pugnae alea cellisset, conjem in Ordianes culpa stipendia maligne suppeditantes , eis
minari, quasi in Hollandos conversurus armata
visus est. Itaque jussu Orangit, qui non aequis, opinor, o ulla hominem videbat, Eollandiae IN
406쪽
beratorem jactantem uni die se , legati munere i e. exutus,ac succedente Gulielmolsatemburgico, 's redactiis in ordinem cum hiatesio aliisque
asseclis in carcerem conjicitur . 5ed emissus, re eonile tui iu i mox compertus moliri aliquid adversus Ordi- -cerem:
3 nes, a quibus ingrate acceptum se publicatoi etiam libello querebatur, quod sibi, qui mi- mus maritimis Provinciis auctor libertatis sutis L set, docuissetque Hispanos vinci posse ; ea videlicet ab Hollandis gratia rependeretur L exi . . Orangit sententia, sed omnium odio damnatus, es abire Belgio jussus est. Cumque quatuor post pellitur in se haesi annos iterum arma in Ioannem Austriacum induisset, victus Gemblacensi pugna , Leodi- l. i. . um profugit: ubi rabidi morsu canis appetitus, i seu veneno epulis injecto , homo impie serox; interiit. Recepti Harlemi victoria, ut in dititur- l . f. .i; nis obsidionibus evenire selet , plus famae , Π .s.cr Frinis quam fructus Hispano attulit. Namque immi- , Plato non parum exercitu, ac seditione aliqua mollitie. retardato, digressus inde ad invadendam Alc- Alcmariam mariam Federicus , hiemante jam anno, obsi- s.a, V 3 3 dium solvere coactus est. Nec melior mari sori tuna cessit, capto a Gheusiis foederatis , nava; li proelio, Maximiliano Henninio Bossii vii co- ndiluuiu, , mite, Hollandiae Zelandiaeque & maritimae res paux a Belgarum orae Praefecto, viro militiae impi, i pro, gratoque imprimis Albano. Ferunt in eo euei uv.
certamine solam Bosluvii Praetoriam navem, (Inquisitionem Hispanicam vocitabant Hollan- Neuter. quae, dii: a cetera classe destitutam , octo de viginti m, horarum spatio contra viginti hostium navigia bu
strenue depugnasse , redactamque e trecentis puta, . y' classiariis ad octoginta, eosque praeter quinde- , cim,saucios ferme omnes,hosti se ad extremum, dedidisse. Compensata haec tamen clades , aliis quot in australi Hollandia oppidis expugnatis, , captoque apud Hagam Comitis Philippo Ma
nixio Aldegundio , primariae apud Foederatos Aldemnd usi existimationis ac loci, adeo ut pollicitus sit oraugio ibi,
Orangius, quae audiret Aldegundio fieri si ui panis, paria se B uvio relaturum. '
407쪽
N V S sit tradit Provincias et de abit. De ejus dis.cessu sensus
33r A L B A N V s , Interea Belgium advenerat a praesectura Insubriae Ludovicus Reqtie senius , cum duobus tantummo lo Italorum equitum vexillis: ductoribus Mutio Pagano ac Petro Busto : successbr Albano substitutus ab Rege , quoniam Medinae caeli Dux Ioannes Cerda provinciam detrectaverat, desperata ejus cura : onereque pariter re invidia Albano relicta. Et is cum Fe-derico filio Bruxellas illico reverius , Provinctaque re exercitibus Requesenio traditis, coepto Decembri mense in Hispaniam concessit, Belgio sexennium administrato. Albani disces.sum non perinde habuere omnes haereticarum partium Duces : cum aegre id ferrent eorum aliqui, versam hominis fortunam credentes , nec ullum potentius telum sollicitandis ad defectionem populis quam Albani odium exbstimantes. Orangius tamen , qui virum palam oderat, de clam admirabatur ; eo se liberum gaudebat, quo nimirum hoste numquam prosectiturum se destinata speraret. Neque Catholicorum idem omnium sensus erat. Namque discessum ejus inter prosipera numerabant aliqui , Albano implacabiles , quod Belgium,uti ajebant,st Margarita Parmensi Duce cum pacatum accepisset, iis Nobilium suppliciis , ac tributorum quaesitionibus turbatum insensumqSe relinqueret ; ac verebantur , ne sicut arrepta inde occasione Zelandus Hollandusque rebellaverant , ita reliquae circa Provinciae, eadem contagione corruptae , Relbgionem pariter ac obedientiam brevi exuerent. Sed alii media quali via , quemadmodum de Augusto Caesare dictum est a Romanis,illum
aut non nasci, aut non mori debuisse; sic optandum esse assirmabant, Albanum aut nunquam adiisse Belgium , aut non eo tempore deseruasse , quo tempore adulta feliciter Orangit consilia nec jam poterant cujusquam benignit te necti, nec ulluis armis certius frangi, quam ejus, a quo bis a Provinciis, tanto instructus exercitu , Prudenter juxta ac fortiter electus e
408쪽
LIRER SEPTIMus. 383set. At vero in Mispania a Philippo Rege,contra
quam Belgae existimabant, Hispanorumque aulicorum multi cupiebant, perbenevole acceptus
est. Qua tamen specie nihil aliqui movebantur gnari id moris Philippo esse ut Ministroe
rum causam apud alios tueretur: ceterum iram Principis , quae tum quidem conderetur , aliquando erupturam : erupisse vero, cum aliquot
post annis Vredam amandatus est. Ego libentius existimaverim , aut ea quae gessit Albanus in Belgio , gesta magnam partem ex praescripto Regis , eoque indignationem ejus non meruisse : aut quidquid ille peccaverit, inferius viri meritis visum Regi,culus ad gratiam Quam difficilis ac rarus accessus , tam ejusdem firma fuit ac diuturna possessio. Neque causam relegationis aliam fulge constat, quam quod Federicus filius nobili puellae E Reginae gynaeceo se maritum pollicitus , aliam ex Albani consilio duxerat: inde jussu offensi Regis VEedam iii se deportatum. In quo sane insertunio i quo quid accidere gravius homini potuit summum aulae fastigium obtinenti F spectata est, praeter omnium opinionem, mira ejus aequabilitas animi,atque altitudo: ac magnus licet is habitus fuerit ante dum staret, in casu tamen, ac jacens, ceu prostratus disjectusque paries, malor' apparuit. certe promeruit, ut haec ei calamitas in gloriam postremo verteret. Etenim mo tuo Henrico , Regum Lusitanorum ultimo , moturus illuc arma Philippus Rex , anceps 'uem tanto exercitui proeliceret , pqsthabitis multis in eam spem erectis , elegit Albangm : non sine plurium admiratione, quod homini ob diuturnum exilium irritato eam expeditionem, qua nullam suscepit umquam arv-tius, tuto committendam retaret. Immo N-
banus ipse gloriabundus respondisse ferebatur
ei, qui ab exilio illum evocabat, in irari se, quod ad Regnum subigendum, opus Regi fuerat catenato Dura. Quod hominis dictum multis superbius visum , quam exulem addeceret: Rex
Evocatur ab exilio ad Lusit uana expeditio
409쪽
ribus suis major. Comparatio eius ic Anuae
Si L E A N v si, tamen civiliter accepit: quippe qui FAC Tisintentus tacite verborum licentiam condonabat. Neque Regis opinionem fefellit Albanus bello in magna Lusitanorum discordia feliciter administrato, adactisque in Philippi verba Magistratibus, regnique Primoribus. Quae dum Vlissi pone anxius curat, simul desperata valetudine , Regis saepe invissentis alloquio r
creatus , atque a Ludovico Granatenti Dominicanae samiliae,viro disertissimo religiosissimoque, Sacramentis rite munitus, fato concessit. Cujus dum morte, & multis, quae in ea felicitate obvenere, laneribus indole ret Rex ; auditus est, cum diceret, Numquam se melius experitim rerum humamarum vices et quod delicet, quo tempore tot re enis augebatur, tunc di primogen, to regnorum haerede, O Regina uata re, summo o-que militiae Duee orbaretur. Et sane Albanus bellica in domo natus , militarem prudentiam paene haereditariam habuit. Pater illi Garsias, qui Africano bello classi praesectus a Ferdinando Catholico, dum in Insula Gerbensi, ubi tria ci citer Hispanoraim millia siti aut ferro cecidere, uiua cum Petro Navarraeo copiarum Duce fugam stiorum sistit, arrepta gregarii militis hasta sortiter dimicans a Mauris interemptus est. Avus vero Federicus , Ferdinandi Catholici consobrinus , Garsia filio ut annis vivacior, ita factis illustrior fuit. Nam re Granatense bellum Baetici exercitus Imperator strenue cons cit et & eadem virtute Perp nianum, totamque oram illam adversum Gallos sat pe defendit: re Navarrae denique regnum ad Hispanum imp rium feliciter adjecit. Sed longe quam Majorum suorum quisquam , imperatoria Albanus lauia praecelluit. Imo Ducum omnino nullus ea tempestate aut tamdiu, aut tam variis in locis arma tractavit: vulgaremqtie illam inter milites vocem. D vGEM belli si bonus sit,haud posse perdiu vitalem esse, redarguerunt illo vivo gemini inprimis Duces , ex Gallis Annas Momorantius regni: Comestabilis, ex Hispa
410쪽
nis Ferdinandus , de quo dicimus , Alba: Dux, is 3. Vterque a pueritia ad ultimam iis ite senectu- . tem , ille Paulo minor octogenario, hic qRa-
tuor annis septuagenario major, continenti militia gloriam extendentes. Ille sub quatuor Momo t.
Galliae Regibus, octies collatis signis, quater summo cum imperio dimicavit: hic Imperatoris Caroli,ejusque filii Philippi Regis auspiciis, in Germania, Hungaria, Africa, Italia, Belgio, Lusitania maximis expeditionibus praesuit Sed alter a gentis genio animosior, a suo infelicior,
quippe raro victor , ter captus, ad extremum caesus : alter cunctando saepius , quam manus conserendo , ex rerum gestarum successu gl riosior ; bellica virtute pares magis quam limiles habiti sunt. Ceterum Albanus non minor in Bonus qno- .aula miles , quam in acie. Licet enim & a natura, re ab armorum tractatione asper, offici rumque aut militariter incuriosus, aut superbe contemptor offenderet apud aliquos: tamen HAvD ingrata Principi ministrorum asperitas,
tamquam fraudibus blandientium intractabilis. re militari illa Albanus libertate , quasi Regis Ptiocipi causam non minus domi, quam belli propugnaret, auxit utique sibi Regis gratiam, quam umma in illum fide, ac diuturna militia promeruerat. Quamquam ab hujusmodi gratia intime ma- plus intimae aritimationis , quam speciosae be- pii ianevolentiae retulit. Certe ab exilio vocatus ad Lusitani belli administrationem, cum enixe peteret, ut sibi liceret in itinere Regem adire , dextramque ejus oscillari ; veniae adhuc am-higuus non impetravit. Cumque per eos dies ad praestandum solenni pompa Didaco Hispa- : .niarum Principi sacramentum, regni Proceres evocarentur, Albanus , quamvis id percuperet, eadem Regis severitate admissus non est. Tantum homini Rex tribuebat, ut crederet.
posse re illum gratiae incertum , dc se fidei securum esse. Cujus obsequii illud meruisse prae- hanium eiusmium visus est,ut & in summa Regis gratia,in que Cui regia ac paene inter amplexus ejusdem v v iri