Viuat rex Carolus

11쪽

ORATIONES TREIS, QUA Rus

prima a legatis regis Gallodi s fauore suo regi, Impetator designaretin sco Iiado,ad principes electores Franchesurdiam est inissa Asteran Generosum Comitem Hermann Nu narium, pro inuictistimo Carolouo iam re ge eleeto in Franchesurdien comithsextem pore edita Tertia exhortatoria ad elandem, auctore doctissimo uiro UL.doctore Iacobo Eobio Nobilibus apud Franckefurdiam in hentibus.

EVEREN

DISSIMI ILLUSTRISSIME que domini ac potentissimi principes, facti Romani Imperi oculatissimi ac sapietissimi electores, post summissam

humilem p commendationem ac SaIutem, Ioannes Dathi et Drocorum Comes,dominus aureae uallis, Guilhelis SMiaiier,dominus de Bonepet aurati, Equites Chri itianissimi Francorum regis ordinis,&Carolus quiIIare Draeses senatus Padsim ipsius Christianis imiten Oratores, ab eodem prouinciam expressumd manda tum superioribus diebus acceperunt, commonefaciendarum cum omni reuerentia,ac debita ueneratione Reu rendissimarum,ac Illustrissimarum dominationum um,earundem 'su Iiciter obsecrandam, tin obis testandaist super quibus dam rebus,quaea communem Christianae Respublicae utilitatem honorem gIoriam

libertatem sata Romam Imperquidentur imprimis

12쪽

rrulam Cum ita ' exploratum habeant sibi sacesta

tem suppetere non posse conueniendi Reuerendissimas excellentisi masque dominationes uestras, oci fidem in publico ac celebri omnium uestrum consessu quemadmodum resperauerunt oc uehementer optarunt publi ea oratione congrediendi. Idcirco rogant, supplicant, obtestantur,ut tam ob reuerentiam,vd honorem ipsius Christiariissimi regis,quam suscepti munertis,ac deman datae sibi prouinciae executionem sinere ueli tis,immo si opus fuerit iubere in auspicatissimo at* follicissimo Ostro cbnuentu ita perlegi hasce admonitiuncula brevi oratione contentas, ut omnibus audii e liceat, ac liquideintelligere quaecunque in ipsis qmprehenduntur. Eas nimirum praefati orationes ad Reuerendissimas excellentissimas dominationes uestras mittenda esta oper retium duxerunt,oc cum omni humilitate,impensacp uobis debite reuerentia, legendas ostene. Quas si liberali cito ingenuo uultu, prouisita uobiis incredibili , ac prope di uina bonitateat piacultate admittitis, rem planeieceri otis oc omnium sententia, iudicioqueprobandam, Sciant grauium tam lax Antium princinum gloriae dedecori imprims consentaneam Reuerendi mi excellentissimi principes ac dormim Deus optimus maximus uobiS,ac secundis rebus uestris benignissime semcisamechfauere dignet,easdemin a tueri. Ex Connuen

Iuni,

Reuerendis ad excelsentisiuriarumhac potem eis imam dominationii uestram obsequetissimi at humiles obseruat es Christimula Francorino

regis Oratoi ei ac Legatu

13쪽

Vanto maiores nota consilio,quanta in rebus geredis proludentia excelsu rint,qualitam subsequentium longo tractu tacularum, tracaturaec posteritatis ratioena habuerint, uel

mini Lxcellentissimi ac potentissimi principes,m subi ta omni discordiarumseditionum occasione, pacatum ac tranquillum, humiliis suis,Christi maeReipu.statum relinquete curauerunt.Nunquam sane auspicacius,nunquam fortunatius, nunquam melius, eliciusue consul,

Tum,Sspeetum fuisse Augustissimae Imperatoriae maiestatis Culmini animaduertimus,ssub deIigendi mandae Romani Regis ac subinde Imperatoris potestas alisque inmias,omnium principum Christianoi cosmissu,uobis septem uiris principibus credita est.Nunquam

enim caedes mesiae,nunquam atrocissimae strages, biliniuerso kfuerunt,mdiu inter procelIas militares,turbi. nesciue beIlicos,exercitui licuit Imperatorem desinnare qui si enumero, quem nuper, ut sibi iucundisiimu lingratissimum concordi suffugio delegerat,mox facto impetu imimS,maximo fauore,in acerbissima odia,leuisismis piserunt3 ex causis repente commilitato trucida enon uerebatur.Sic exmusgalba,Sic Otto,sic AuIus Uitellius, silc Alexander, sic plaericialis . principes atm Imperatores,partim a suis,parum ab aduersiai di mitighustruculentissime essi,non sine magno totius Inmperii dedecoxe,at iactura occubuerunt. Cum itaque non sit

consilium in uulgo,non ratio,non discrimen,non dili etia,siapientillime cautum fuit superioribus saeculis,ut cptem uirorum reato es ad paucos integritate, capcntia,

14쪽

omsitaenis inrtute insigne deuolueretur,qui meruis ae Virtutibus u istimano ac rectissimo prudentiae suae examine,accuratissime circumspectissime T appensis, pace, Asbellosidoneum ex milibus principem designarent. VOS inquam septem principes, qui ueluti septe mones in coelo,reliquas splendore ali ordine stellas antecedui, ita uos in terris austoritate,potentia,uiribus,consilio geherositate sapientia, no modo Germaniae,sed aliam quoc gentium sceribus,ac principibus praelucetis. Nec in hoc munere designandi Imperatoris uobis propediem obeundo,ex animo' uestrosecandore,ac generositate, Vos quicquam admistinos plane intueor, quo maxima de uobis apud omnes populos,ac caetei OS Orbis teiTarum principes integritas aestimatiod minuatur. Grandem sane prouinciam, ac prope uiribus imparem mihi suscepisse uideor,qui in tantum consessiim magnis de rebus uerha facturus prodij. Caeterum quia ueritatis oratio soluta esse debet ac libera, perpauca de huiusmodi rebus Ioequar,quae nec a veritate abhoi Tere,nec forsitan iniucunda uobis fore perspexero. Non solum Reuerendissimi domini Illustissimi Excellentissimi principes Claristia nitas,quae Europae sinu ambitum clauditur,sed Aphrica Asia tota uniuersusiue terram orbis,ac penitissimae illius nationes, gentes, populi,inuos conuersi,tanquam in sublimi quadam arce atque specula constitutos, intentis Cculis, arreetisdainabus adstat,circumlustrantes ac exePloranteS,cui tantam rem molem, cui totius orbis habenas sitis credituti,quem tanto dignitati, tantisque admisenisirationibus,rsseesturi Tantopere 3 de uestra omnes integratare,uirtute, constantia singulati confidunt, ut ii, Iim haud dubie uos augurentur Romanum Regem deae signaturos, qui inter idoneos sit maxime idoneus, qui uirtute ac foriuna ceteros omnes antecellat. Quae sane duo ad res splendide fortitercligerendas,non tam comae

naedaiquamis aestvi lacte id uirem sint pilius

15쪽

M buteontenta,ex se quidem sol, 'plurimum sonuit,

sine uti tute inibecilla, pari admodum ac propemodum nihil potest. Allei uero aIterius ope sic adiuuat,ut conis iuneta arduissima quaeq; non modo in sedi,sed facile perficere queant. Porro si recti animi, iaceti indicii

petendiculo rem ipsiam demetimur, iam rationi S,non affectioin examine stateram uti uolumus, nemo tam socors,tamque communes ut aiunt sensi alienus, quin plane uideat Chiisi iam stimum Regem Franciscunt, caeteris tam fortuna, , turtute eximia praestare, nullum que esse penitus,qui tam expedite,tam efficaciter, b ipse possit,uel nutabundum ac ruinae proximum Imperium suis uiribus fulcire,uel socordia incum Ualom iam a psum erigere ueripsius maiesstatem sublimitatem*de, presiam,in priuinam auctoritatem gloriame restituere. Deciuu regi flatiuna,uiribuS,potentia,quid nunc attinet dicere: quum uos ipsi statis superci exploratum habeatiS,quantaSmilitum copias, quanto exerta tus,suis ipse sumptibus alere consueuenae,uesti re,armare,a pimui socios umbus hos dum lacessitos, armis,uiris,equi S,comeatibus iuuar eisdem p dceIerrime opitulari. Iam uero uinuti ipsius quae potest secundia, quae oratio, par in oeniti Quomodo hac obsecro tempestate interstinctis res orbis terrarum reperias,qui sit aetate,uiribus,sngenio, potentia opibus sirennuitate diligentia,cum eo conse rendus: Aut in quo tot eximiae doteS,atque Omamenta Imperatoriae dignitati excellentiae 3 consentanea inue Miantur: Nulla profecto res ei deesse constat,quas ille Cratom princeps Tullius optimo cuic Imperatori ne cessarias esse profitetur,Sta entiamrei militariS,Uirtutem, mei oritatem, elicitatem. Qtiant enim est illius in tolerandis sudoribus,algoribusitam diurnis a nocturnis patientia quanta in aggrediendis periculis, quan punire rida uirius et Huius nimirum fortitudinem,robur, ten

uum s cme H lini . cpaulo plus trienti

16쪽

pud Insubres,eollatis,ex prouiso signis,nota cognouere,s admirati sunt. Qui incautum adoririgi cum ex ercitu per insidiasopprimere studente ab eodem paucis admodu captis aedifrugientibus,magna uiri incredi, inmite oppressi fuere. Nec tame in stram reliquias Operfacile poterat desquire,grassa perrexit.Sed ea huanitate aici clemetia usius est,ut dissicile dictu sit,utiuliostes magis uirtutem eius pugnantes timuerint, an masuetudinem uita dilexerint. Nec facile discernas, belli an pacis artibus melior. Quis est enim mortalium vel in

compensendis praemiandis*missitum laboribus,amicorum 3 obsequijs munificetior ac largior Quis in concilianda externorum principum lieneuolentia secticior ineac retineda constantior,magiscue perseverans Perpam ci admodum principes sunt, qui cum eo uel iamdudum .amicitiam non imerint, uel imite cupidissime non expeti etint.Neminem plane uestrum ignorare arbitror,quan .lo ipsum honore, quanta magnificentia Leo M. annis stiperioribus in Bononiam, alterni colloqui gra tia admiserit, quantis muneribus,obsequijs gratificatio. a bus,cu eodem tunc Veneti certauerint. Cui sese suaue

ita deuouerunt, ut nihil sit tam arduum, tam* dissicile, tuod non eius causa parati sint aggredi,atque essicere. Qua demum fati benignitate, qui elicitate factum fuisse putatis,ut rex Anglus,superiore autumno,ex hoste Iniciosissimo,socius ossi ciosis limus,ex inimico ins dissimo,suauiuamus amicus,hoc animo hac lege effectus sit, it patriam,opeS,Ileros, salutem denique propriam, rogiis obsequij perpetuo addixerit Singulis singula homsuppetereo partim adesse uideas,in hoc uno assatim cumulate cuncta coire manifestissime iudices Quisna igitur dubitare posset,liuiusmodi principem maxime ac pisexer caeteros idoneum ad lascipienda Imperatoriae dignitatis moderamina,quae tametsi non posceret,quin potius resputari ac refugeret oblat ob tam praeclaras tame

17쪽

rius dotes ad ea suscipienda,plaetis 3 Iiis eadem sibi committi efflagitantibus a uobis Reuerenuissim Excelle tissimi principes relaortandus compellandusc ueniret, ac demum resue ans, obnitensque ad Imperatorium

Sum protrahendus. Ad quod clanduae quam-ocysme praestandum,si non sua ipsius uaria uos mulatipleo uirtus alicit ac pri mouet, multet saltem. Tum vero id faciendum esse uobis persuadent grauissima dis, Vimina religioru Christianae impendentia, quibus cmsi mature accurrituro omnia protinus pessum itura sunt. Ahimaduertite quaeso penisculatius,5 ante oculos uestros paulo accuratius proponite locissimam,truculentissimamque Turcarum rabiem atque insaniam, qui non contenti Asiam quammaximam eandemque ocflorentissimam, oc opulentissimam orbis terrarum par tem nephariis adip spurcissimis legibus suis iampridem subdidisse.nihil hactenusa se actum arbitrantur, nisi Europam(cuius iam superioribus annis bonam partem o cuparunt ex totius Christianismi regna prouincias, agrofici uitates, oppida, non modo spoliareac diuexare, sed etiniustam ac uammis asium uastare foedissimeque depopulari pergant Et quod esst longe omnium miser ximum at* calamitosissimum, Chri si lanam religionem funditus euertere, sumam cic Bellinnam introducet emoliuntur. Quis uera religione quis pietate diu no cultu tam auersus: insta clemetiaec quis tam huma

nitatis expers cuicum haec tam atrociam mentemue nerint,non solum non commoueatur animo, sed etiam non toto corpore perhorrescat. Non est opus rei atroci

tatem,quam laedillime in pIteram Christianorum oppida alc urbes est aenata Mahumerum licentia,insana 3 cupiditas exercet plinibus explicare, aut oculis uestris subiicere, cum uos ipsi octi summo nonnunquam Pon

utae,5 a planisi alijs frequenter super his fueritis commonefacti Quibus sane periculis quis uel celerius

18쪽

ruam ire, usiato furoris laeuisus potentiui essica sum quam rex ipse Francus repellere coercereo potest: Ne mo Reuerendissimi amplissimi* principes in medij fluctibus, at procellis(msi mentis inopS iam imminente must ij perticulo, bernatorem nauigationis ignarum eligendum S gubernandae nain praeficiendum censet. demo quum pleno Marte dimicandum est, ct iaminis structa acie congrediendum,quempiam scientiae milita/ris imperitum m modo desipiat in ducem exercitus optandum,assumendumve arbitratur. Viderunt caeteri quid in quacue re diligenter cogitandum faciendum* sit. Ego(sic me Deus iuuet nuna mihi persuadere potui,Utcios magna prudentia, magno consilio, maxima expe entia princeps quandoc summam rerum cogitaueritis eius manibus uerum tradendam,qui non fortunae acta curae comodas,at ianimi dotibus Oes antecellens,optimi semper Imperatoris munia seelicissame praestare possit. INec uobis praeterea Reuerendissimi Illustrissimi prinis opes caeterisque Germaniae Proceribusnouum atque cuiquam inauditum esse debet,aliquot olim reges Francos nominore populi Germanici, quam sua ipsorum oci elicitate,ci gloria adminisirando sacro Imperio prae isse, qui Germaniam templis coenobiis, octam publicis,

quam priuatis aedificῆS decorare, uarijs ac pretiosi s muneribus locupletares uduerunt. Quaecum uulgo proinctita sitit,ac prope omni bus periria,ea consulto praeterire uolui, ne illorum inculcatione moIestiam uobis afferreniderer. Hoc unum tamen nequaquam praeterierim, Franciscum regem,si Dei optimi maximi,ac uestra munere Imperii dignitatem adipiscitur, a maiorum suorum praesi: antia inlatute' mira me degeneraturum. Qui non modo illam aemulari, uerum iam si qua fata sitiunt Miacere contendet,dabit enixistime operam, ut nec in eo superis adiuuantibus Augusta scelicitas,nec Titi

humaraitas,nec bonitas dimiae, Troiani probitas at 3 ita

19쪽

stitia, Constantini resino, Theodosii pietas, Caros coignomento magni rerum somte magnificem gestarum gloria, incredibilis liberalitas ais magnificetia ab alii desyderet. Non utim ignorat mores,natura Germanici populi qui est Iiberiatissime appetentissimus,esuscue tuendae ac retine, studiosissimus aic acerrimus vindex.TS prolecto abent ut eam minuat, profliget, eripiat, uinei eandemia augere ampliorem reddere conetur. Eo, non solum Germani, libertatis assertor erit ac propam tor,tita etiam subditos omneas regia semper benignisse fouebit S paterna quam indulgentia ita complegetur, ut omnes aliquando Germani foeticissimum illum sibi diem iudicent illuxisse,quo non tam humanissustragijs, diuina quadam sorte tantum Imperatorem,acpatrem pit triae nacti fuerint. Necsiane quicqua esst,quod Germani Franco3 amicitiam, coniunctionem p uel respuere draheant,uel auersiati,qui ct natura,ct consuetudine di disse plina sunt o umortalium lenissimi at sinitissimi,qui se quod Germanis&hospitalissimos semper exhibuerimi S amici sismos,si quando negotiationis, uel commem causa peregrinantes ad II diuerterunt. Quinet iam Germanom, an Isti unam olim fuisse Rempub Iscam,alteros ab alteris mutuam traxisse originem, re Utiquitates uestrae testantur,ec nomina quondam e litis urbibus indita,quae in hodiernum usi diem supta Lunt,inam festissime dicat.Hinc aconia antiquissimalloretissimamina Hinc Hachos di de Fracod nole

dum 'nobilissimi di augustissimu. Multo laseno hilit sc augustius ex talom principii, cem gnosis

molioelicissimo* couetu,designandi eligendi Roma e

s Hus strissimi acpotetistim prata es,si humis rebus, 1 coi amsaluti consultu euuItis,si imminetia Clitianae

pietati dis iaperuiui

20쪽

amplitudinem,Emim,gloriam,tueri,conseruare ramis larem expetitis,et in posteritatem transiluitemS Impe, rij fines,ato ditionem propagari,si optimo clud morem gerere,atcbnatificari percupitis, quod auspicatum, beatum,honu,faustu,seelixo ut oc uobis,Muniuersae Reip. Christianae,Christianiss.regem Franciscum,regem Ro manum designate,confahitandumT Imperatorem communi sustragio decernite Uestra porro laus,ned tenuis,ne , scura erit. Hoc ciuitates,hoe popuIi,hoc princi pes paucis forsitan exceptis non loquuntur modo,ue rumetiam personant Franciscum regem dignum esse Imperio,oc ita dignum,ut nullus eo dignior hac tempostate reperiatur. Nihil uti ab eo immatuist,nihilspei , nihil aspeis foremdandum est. Omnia seria cuncsta grais

in a,ec quasi ipse Resipubaubeat augulanda sunt.Cura hit,ei utetur,essiciet ne uobis desint re fortia faeta &sal, rem uobis atm Imperatori digna consilia. Bonam patie reis geret ex vonsilio oc sententia uestra. Nec eum alio, qui immutatura est fortunae amplitudo, nisi ut prodesse tantum possit,ac uult uobis.ac populo Germanico pro spiciet,& ueluti praesens ac tutelare quoddam numen,ab omni periculo tueri liberareque conabitur Sua perficiet opera,uiribus,consilio,diligentia,ut nihil unquam a uois his gestum fuisseauspicatius,gloriosius, elicius mox inistelligetis,quam eum regem Romanum designasse. Qui omi cura,studio,industria elaboraturus est,ut tutam oriue parte,ac tranquillam fortunam cum populis tociuitatibus uestris Delicissime trahatis vivio, stram deni di ac ueshorum salutem suo,

ipsius ac propria capitis discrimine Iiberam ab omni assultu perniis cieque hostili prospere dc

foeliciteriueatur. No nis Iunii. M.