장음표시 사용
91쪽
semis.Canistra nouιm,singula lιbrarum x. Euangeliouum codicem laminis argeιcis auro perfUra coopertum librarum x .coronam, canturum, arcu cu duobus hammadijs librarum xl. Cal illus ii papa praeter duas antia quas quae in ea priscis temporibus erant stationes idelicet feria ,. pon iiii. Dominicam quadragesimae, o prima Dominica poli festu Scassobrier ia Kal.Ianuarii starionem in ea celebrari p imus constituit, cuius rei eius de extat bulla, in qua hae ecclesiae numerantur quae eius iuri itιonisubdita erant.S.Callisti sanctorum xl ma 1yrum,SIoannis ante poriam, SAiluestri iuxta portas plimanam,S. Blasii,S .Laurentii,S. Angelι,sanctarum Rufinae, Mecunda,S Ioannis de Mica aurea. Papa Innocenἰius ij.Romanus,ex nobili regionis Transtiberinae genere ortus,scbi male Anacleti ii. quo nouem annis laborauit ublato, ipsam ecclesiam pene a fundamentis restituit pauimentrem opere uermi culato strauit, tectum refecit, columnas aliquot absidam uersin aduuxit.
Absidam ipsam signis.musueis Christi, L. Virginis, sanctorum pontificum Petri apostoli , Callisti. Cornelii, Iul-; Callipodu presbiteri, Laurenti, archidiaconi, resuo condecorauit, cui etiam δεκb ara maxima marmoreo .perculo ornata potuit corpora sanctorum pontificum callim s Cornelii mari rii, in Dd- confessoris, ac ta-ιποd presbieri, T Quirini Episcopi marurum, ex camelerio Callisti, s Caι acumbιs translata . 'additis indulgetiis altare maius prope fonte oleι excitatu Ioleni ritu co=ecrauit innocelius iii papa auctore Guidone eps Cardinale Praene lino, qui antea titularis huius basi-Eca cardinatis fuerat, eandem missam dedicauiι,mκι -
92쪽
tis donis ornauit, magnas ei indulgentias largitus est. Sepulti punt tu ea aliquot Cardinales, viri egregis. Propinquum eius palatium ruinosum, nostro tempore qui ilium incolis reparavit Ioannes Cardinalis Moronus episcopus Porinensistasn eius basilicae praefbter Cardιnatis. Habet ea ecclesia pres terii Cardinale titulare, archipre, Dierum, canonicos x.s capellanos ac mihi res aliquot, qui diuina in ea oscia assidue celcbrant.
Trecandi formula ante altare maiusnte altare maius. Pater noster. Aue Maria. Antipbona. O admirabile com critum creator generis humani,animatum corpus sumens de uirgine nasci digna-ms est, Nprocedens homo sne semine ,largitus en nobis suam deitatem. V.Ora pro nobis sancta , rgo virginum.
R. Vt digni esciamur promisonibus Christi. Oremus. Oratio. DeMs,qui salu Iis aeternae beatae Maria uirginitate Oeclida humano generi praemia praenisicti,tribue quefmus,ut ipsam pro nobis interceiere sientiamus, per qua meruimus auctorem uitae suscipere dominum nostrum Iessum Christum filium tuum,qui tecum uiuit' regnat in unitate spiritus sancti deus,per omnia secula seculorum
crates Scholanicus,antiquus historia ecclesiasticae auctor libro I.captaij. debeato Con
93쪽
clausa, statuis quae in illis erant, publicatis,repurgabat. Haec a Socrate vere dicta fuisti,testimonio sunt tot Ro- e magnifica templa, quae ex maiorum scriptis 4 Con- Rantino aedificata sui Ie traduntur. Nam eodem tempore, quo basilicamsancti Petri, o Lateranensem comnruebat, circiter annum Christi cccxviij. templa quoque sancti Pauli apostoli aedificari iussit, ut in beati Siluestri vita refert Damasus papa, eo potissimum loco,in
quo ip e Aporiolus decollatus,ccc. pene annis iacuerat,
secundo ab ,rbe lapide via Ostiensi in praedio quod Lucina nobilis Romana matrona christianae pietatis ardentissima cultrix, multis annis antea Romanae ecclesiae obtulerat . Quod pius Imperator centum nobilissimis marmoreis columnis refertum, multis aureis argenteisque
ornamentis, o amplissimis redditibus auxit. De hoc Templo Prudentius,antiquus poeta christianus, in Peristephano in passione Apostolorum, Parte alia titulum Pauli via seruat Oniensis, QVa stringit amnis cestitem mictrum. Regia popa loci est, princeps bonus has sacraκit arees, Clusitque magnis ambitum talantis. Bracteolas trabibus subleuit, ut omnis aurulenta Lux e set intus, ceu iubarsub ortu. Subdidit S parias futuis laquearibus coIumnas, Distinguit illic quas quaternus ordo. Tum ea ros Malo insigni arte cucurrit arcus, Sic prata Ῥernis floribus renident.
In hac basilica sanctus Siluester pontifex dimidiata eorpora sanctorim apoctolorum Petri s Paulisub maiori auari,aureo loculo pretiosissimo,ut beato Petro fecerat,
94쪽
recondidit. Quas Urasque Casilicas perfectas, eadem die xiij. Kaledus Decembris, finitimorum Episcoporum coetu convocato, Imperatore, Clero, Senatu, M ιique populo Romano astante. solenni ritu, scompre- catione, in honorem dei Uiuic veri, Iesu Christi filimus dei aeterni, B. Mariae matris eius, sanctorum Apostolorum Petri Pauli dedicauit. Quo die perpetuis ιε poribus Indulgentias concesse hi qui easdem Baslicas oraturi adirent, eundem sinctum Pontificem, auctor essin Historia sacra ante cccc. annos scripta, Petrus Ma lius . Desiepulchris Apostolorum, ue praejertim sancti Nauli, D. Ioannes ChrγμRomus in oratione quod chririus est deus, ita scribit: Romae, quae inter alias urbes maxime regia est, omnibus possbabitis ad sepulchra pia scatoris pellionis siue coriarii currunι reges. Et in caput x, . commentariorum epistolae ad Romanos: Ego Romam propterea diligo, tametsi,aliunde queam illam laudare, nempe a magnificentia, ab antiquitate, a pulchritudine, a missilitudine. a polentatu, a diutius, s a rebus in bello fortiter genis: sed relictis inis omnibus, ob id illam beatam depraedico , quod erga illas Naulus dum Uiueret,adeo fuit beneuolus,adeo illos amavit, a)ι coram ijs disseruerit, s postremo Hiram apud eos finierit. Vnde Civitas ina hinc facta est insignis Fusiluam reliquae omnes: N quemadmodum corpus ma 'gnum ac Ῥalidum, duos habeι eculas illuHres, sanctorum Uidelicet illorum coipora. Ndon ita caelum splendescit, quando radios fluos sol ex sese demittit,quemadmodum Romanorum Vrbs duas illas Iampades ubique te rarum e undens. Hinc rapietur Paulus, hinc Prirus.
95쪽
Considerate er horre te, quale spectaculum usurast
ve gentem in occursum domini sursim serii. Qualem rosum Christo mittet Roma qualibus coronis duabus ornatur Vrbsistat qualibus catenis aureis cincta e I squales habet fontestPropterea celebro hancVrbem non propter copiam auri,non propter columnas, neque propter aliam phantasiamoed propter columnas illas ecclesiae. Quis mihi nunc dabit circvrefundi corpori Pauli, a isepulchro,tudere puluerem corporis illius, quae adhuc in Christo deerant adimplentis, stigmata illius gestantis,praedicationem euangelis ubique seminantis'pulverem inquam oris illius,per quod Christus locutus essper quod lux emicuit quouis fulgore clarior, s vox exitiit daemonibus,quovis tonitru terribilior,per quod beatum illud verbum locutus est, Optabam anathema esse pro fratribus meis:per quod locutus en coram regibus, o non est confusus: per quod Paulum didicimus, per quod Pauli dominum uec. De basilicae S.Pauli reparatione, extat haec in ant quissino registro S. R. E.epistola. I. digna, quae hoc Io- eo legas urMalentinianus,Τheodosius, er Arcadius Ausussi,Salustio praefecto Vrbissalutem. Desiderantibus nobis contemplatione uenerationis antiquitus iam sacrasae basilicae B Pauli Apoctoli, eam pro sanctimonia religionis ornare, pro quantitate conuentus amplificare, pro studio deuotionis attulere,gratum fuit tuae jublimitatis oscium, quod ad inspicienda uniuersa, ut res exigebat detuliatii omnem situm,locorumque faciem, se
96쪽
monis congrui diligentia nostraeserenitatis auribus intimasti. Instructιores enim nos iubere decuit quae iubenda sunt. Quare participato examine cum Menerabili sacerdote Sιricio Episcopo, intimatisque omnibus o magnificentissimo ordinι , s Chrisiano popula
Mae iubemus , Jublimitas tua rem diligentiore tractatu s plena rerum inspectione dijcutiat, ac si placu rit tam populo,quam senatui, iter uetκs quod Basima praeterit dorsum, quodque ripae Tiberini annis adiacet in nouari , ita ut praesens u a spatio futuri operis applicetur , eatenus pei arabilecto, buturae Bassicae diariges formam, quatenus se planities extructioni am ca pertulerit, ne ulla inaequalitas splendorem fabrica amplificentioris sublimet, si quidem in omnium maeni-κm Dιie decorsummus en, quem struari oportere Rarim in fronte magnarum aedificationum demonstrat intentio . Iam illud ipsa res exigit,ut onopsis operis com ruendi fideli tendatur examine , sumptuuque omnium iuxta pretia rerum quae insacratissima Vrbesunt, pra-
Sanctus Leo papa ut auctor est Bibliothecarius
poli ignem diuinum, basilicam Sancti Pauli renouauit, s cameram in eadem condidιt. Eiusdem ab dam ruina proximam resecit S immachus papa: cam ram item o matroneam in ea fecit, post Consissionem pictura exornavit, aquam pori absidam introduxit, a fundamentis balineu extruxitAergus papa tigna πcubicula in circuitu ipsius basilicae uetustate cos cta r parauit, trabes de calabria adduxit, quas ibide ri posvir.
97쪽
Leo iij. papa totum tectum ipsius basilicae quod terraemotu prid. Kal. Mai, indictionis ix. corruerat, cunctis trabilius te titutis refecit, quod bι NessusIupra portam maiorem intra Ecclesiam marmorea tabula incise docent . Exultate pii lac, mis in gaudia Ῥersiis Et protectori rcddite Ῥota Deo i
tu; sic tenuιt re olulum dextera tectum In Y acuum ut caderet tanta ruina solum
Solus ut inuidia prjnceps tormenta subiret Qui nul lum ex ampla strage tulit spolium Nam potiora nitent reparati culmina templi Et jumpsit Ῥires firmior aula nouas Dum Christi antistes cunctis Leo partibus aedes Consulit, er celeri recta reformat ope
Doctorem S mundi Paulum plebs sancia beatum Intrepide solitis excolat osci' Laus i ta Felix relicit te proster Nec te leuites Odeodate praeteris Quorum fidelis atque peruigil labor
Decus omne icctis Yt rediret in litit. In columna maiore transuersalis Ecclesiae arcus, hoc eiu em Leonis iij. papae extat edictum incisum,
Leo episcopus seruus seruorum DG , omnibus Christianis notitiam contestationis Quicunque dona, vel oblationessacratissimi altaris glariosi Pauli apostoli, totiusque templi eius. ad Uum σχtilitatem hic Deo seruientium, tollere praesumpserit, εμι qui rectorem per pecuniam, vel aliquod malum ingenium in hoc loco contra statuta patrum, nostrumq-
98쪽
praeceptum ordinauerit , me qui haereditatem huius loci dentruendo vendere et comparare ausus fuerit, omnipotetis Dei maledictione in corporesuo, sui que rebus habeat, quou se quod facere praesumpsit, euacnetur,infamis, saci ilegus ab omnibus habeatur,testimonium eius in nullo placito recipiatur, quicquid possederit ad rempublicam transfieratur si non res ipuerit,auctorii te caele=bum principum N in inferno damnetur.
Haec basilica omnium quae in Urbe punt, amplissima o capacissma est: longa pedes CDIx i Jata cci iij. Octo b octuetinta maximis N nobilissimis quaterno o
dine columnis sustentata: tota picturis antiquis Ῥeteris noui te lamenti ornata. Basilicae frons occidentem , absis orientemrespiciunt.Tota e fragmentis veterum se pulchrorum strata. Absidam moueis signis christi. B. Virginis, o ApoRolorum ornauit Honorius ii, cum maiorem, ut Ῥersiculi indicant, Leo iij. Habet quinque portas quarum quatuor obstrudiaesunt, media paret cum portis aeneis Constantinopoli ante quingentos annos facitis sub Alexandro ii. papa mpensa Hildebrandi
de Soana, monachi Abbalis eiusde monasseris, S.IRE.
archidiaconi, qui postea Papa factus Gregorius υῆ. Yscatus est. Id litterae scripta indicant. Supra ea notati sunt hi versus. Haec domus est domini, σsacri limina regni. Huc properate populi, haec domus est domini. Ex quattvur portis obsi ructis simIIra posterior m ridiem Yersus , PortaJancta vocatur, quae anno Iobilei operirisolet, Neo exacto claudi. isupersat iis Alus Iu-
99쪽
si, iii papae quando annum pQ DL Iobilium cesebrauit. Nym quum primo a Bonifaeio Viij ea centenaria celabritas instituta fuit duae tantum basilicae uisitandae propositaesunt sanctorum apostolorum Petri ρο Pauli. Alii pontifices alias duas adiunxere . Anteriorem eιus partem musiueis figuris Ioannes xxij.papa, ut titulus indicat,condecoravit. Duo in ea extant praegrandia e marmore pulpita pro lectione epiliolae,seuangeli, ad missam antiquitus ineptis sigillis exornata. Ante ipsam ecclesiam est qu driporticus latis ampla, quam cum ecclesia factam opinor cum praegrandibus columnis, Vaticanae similissed amplior. Nunc pene tota diruta est hominum iniuria,magna tamen eiu dem vestigia supersunt, tabulis magnis marmoreis strata. Bibliothecarius auctorese, Symmachum papam ante eiusdem basilicae fores in atrio ipso canibarum ,hoc est , s aquarium, gradus fecisse, ibidemque pauperibus habitacula confli uxisse. Idem refert. Hadrianum papam eandem quam driporticum collanam restituisse, areamque ipsam iumedio atrio bobus, equis, amis compascuam , mammoreo pauimento Hrauisse. In quo atrio adhuc emat εntiquo s eleganti marmoreo pilo sepulcbrum petri Leonis nobilissmι Rymanorum, qui ante annos C D L. obiit. Ex quo Austriacae felici mae gentis initia ma- asse serunt. Antiquitus erat porticus, a porta V bis P sque ad hanc basilicam pertingens, cuius adhuc uestigia'parietinae superjunt: qua eam adeunt bμs caeli iniuriae arderentur uentus. sol, aqua gran-
100쪽
memorat ita. Extat Sancti Pauli Apostoli templum Romanis, procul a moenibus Ita iijs xiij. iuxta quod Τιberis fluit. Porticus eodem ab Vrbe pertinens circa,alia multa ad cia erant. PaIebat Gothis ad id sacrarium uia.Per quos omnibus constat, per id belli tempus ,in neutra dcdicata Apostolis aede quippiam ediatum,quod incolenIibus vel molestius esset, uel quoquam pacto ingratum, cd sacratos ibidem uiros libere permisisse rem diuinam a Cre. Haec basilica Vaticanae similis est, s lange tamen ea maior. Habet enim absidam, crucem transiuersam, qua cellae absis coniungitur:ue cellam ipsam in quinque porticus,quas nauci Mocant, inrercolumniis o parietibus distinctam. Iu media crucesub arcu ecclesiae murare,est marmoreus chorus ,ra pontificia sedes a Leone ii acta. In cuius chori medio est ara maxima sanctorum
apostolorum Petri s Pauli,sub qua ipsorum sandi simma dimidiata corpora, corpus Sancti Anasta= r quiescunt, operculo marmoreo cooperta.Sub altari maiori est oratorium deuotissimum, ubi Sancta Brigida orare solebat, sin quo, modo misia devotissme celebrari solent. Id sub Confessone Leotii papa fecit, ut indicana haec uerba: Leo gratia dei i- . Episcopus , hoc ingressum sandiae plebi Dei miro decore ornauit. A simiura altaris maioris parte intra inum ch rum , extat adhuc mirae deuotionis Cruci xus, an-ιe quem Beata Brigida feruentissimas preces essu dere solebat. Paulo exIra chorum, ab eodem late re, ubi in pauimento HI pari quaedam opera nerm culam . Abi diua 1.