Monumentorum Guelficorum pars historica, seu, Scriptores rerum Guelficarum

111쪽

quia veluti animalpermatum oculis undique plenum cireumquaque se suo que prouidebat animo circumspecto, ne aliquis aditus pateret inimico.

VII.

Non serenitalia humane salutis inimicus aliquam molestiam quieti quam in Christo possidebat, inferre maehinatus omnimodis ei insidiatus est , sed nulla ad eum arte pertingere permissus ex sed sicut vulgo di.

eitur, ubi per se venire non potest diabolus , illuc dirigitur eius numtius , per membrum illius temptatus est seruus Dei Munradus nam tempore aliquanto post exaetos sacros dies Quadragesime cum quasi post labores empti, paschalis agnus debuisset immolari verus Israhelita uisadus ipso die Dominie Resurreaionis sacro sancta misteria celebrare exorsus est. Cumque initia saere celebrationis deuote peragere tur,' iam carnes Agni incontaminati inmaculati Jesu Christi edere tur diuinorum mysteriorum tractator libamen Sanguinis Christi pariter degustandum ori propinauit. Et ecce subito, ut reor, inmissu tortuosi colubris, aranea in calice Christi inuenitur, mirumque in modum vita morsque in uno vasi includuntur hoc viso vir Dei parumper quid agmret trepidus, sed mox in se reuersus atque in eo confisus qui dixit : si mortiferum quid biberint, non eos nocebit, vitam' mortem fiduci liter simul exhausit nec morte ledi potuit, quem vita perennis seru uit. Videntes autem hec qui aderant, paschalia illis gaudia inmanis de periculo Sacerdotis adimebat tristicia ille autem in virtute Dei comsortatus populum sacra communione resectum atque benedictione pontificali premunitum dimisit. ipseque quasi pransurus cum suis ad mensam a cessit. Tum itaque pater Eounradus aliis epulantibus ipse abstinuit, nec ori quicquam applicauit pro qua re a quibusdam interrogatus dum se hospitem in proximo aduenturum sustinere responderet, caput protinus super mensam posuit, apertoque egressum elue patefecit. ecce illa venenosa bestia subito per aditum oris erupit , virumque Dei incolumem reliquid, intercisaque paschalis festi gausti omnibus letiora portauit quem enim sibi locum ibi vendicaret diabolus, ubi iam mamsionem

112쪽

sionem sibi Gerat Spiritus almus que enim eonventio Christi ad bellat aut qui consensus templo Dei eum idolis

Cum igitur Dominus famulum suum Munradum hoc mari magno& spacioso transmeato in celesti palatio collacasset , quandoquidem mors per succelliones hominum' temporum cuncta obliuione , nisi sepius replicentur, solet aboleres: Redemptor humani generis meritorum eius magnitudinem signisin prodigiis voluit clarifieare ut iustitie eius obliuionem in laeulum nequaquam possint accipere tantam denique gratiam sue largitatis apud olssa eius cunctis diuersis calamitatum miseriis laborantibus diguatus est omnipotens Deus ostendere , quantam nullarum etiam dile tissimarum exprimere valeat facundia linguarum paucis tamen attingamus, ut vel vestigia sanctitatis eius querentibus quoquo modo ostea-

eamus.

De signis sancti Gunradi episcopi.

Igitur cum per multa temporum curricula diuersis temporibus plurima apud sepulcrum beatissimi resulis Κo radi miraculorum clar

M scerent

Vita S. Conmes a Lelanitio Tom. II. Seripti Brunsmie edita tribus numaris auctior est, viderique posset, quod codex quo ipse usus est , a iuniore interpolatus sit verum ut nihil dissimulem , quum in codice nostro nihil de eius obitu . annis pontificatus sui aut

Incarnationis Domini, memoretur , magnopere suspicor . oscitantia librarii nostri forte integrum solium tuisse praetermissum. Interim tamen numerus VIII. IX. illic occurrentes talia complectuntur, quae viri iam magis creduli simplicitatem arguunti maxime vero momenti est N. X. quo notae chronologicae asseruntur , quibus annus Incarnationis quo defunctus sit, dies item emortualis , nec non tempus quo episcopalem sedem tenuit, exacte determinantur. Sedit autem in episcopatu, inquit, annis V quadraginta duobus , anno vero dominicae Incarnationis 3-gmtesmo septuagesmo ' sexto, regnante intone Imperatore secundo, sexto Calend. Decembris feliciter migram fuit ad Dominum.

113쪽

scerent insignia. elebre nomen eius ubique serebatur factum est autem temporibus venerandi Antistitis Gebehardi eiusdem nominis terti , ' placuit eidem episcopo .consilio habito cum beate recordationis minri eo preposito ac vicedomino eiusdem l ci , ac totius cleri ac populi, comtionis voto in unum concordante , tru tulerunt Corpus eius de priori sepulcro in recisam sancte Dei genitricis Mari ibique cum omni honores reuerentia posuerunt illud retro istare S. Crucis sub pulpito eiusdem ecclesie , ne videlicet clarissima lucerna sub modio lateret ab consa , sed omnibus qui in domo sunt eius claritas fieret manifesta prefatus vero Heinricus prioris locum monumenti altius exstrusium celebri memoria decorauit capellam etiam antiquitus inibi constructam , sed tunc desolatam destruxit, aliamque in sublimi dissicauit, quam ina nore sancti Nicola dedicari secit. Nouum etiam tumulum variis Orn mentis decorauit, idemque totum eiusdem loci claustrum renouauit is uisque structuris exornauit. Nunc ergo quia priorem beati viri translationem perpaucis expedivimus , aliqua etiam de miraculis eius breuiter explicemus in quibus tamen leetor a nobis ordinem quo quid tempore laetum sit, non requirat , sed ex innumeris pauca admodum recognoscens , ex his ad amorem celestium aliquatenus quasi constic

tus incalescat.

Duo igitur reei a natiuitate ad tumbam sancti Pontificis Munrassi perduet , perque eius merita protinus laut illuminati. quod per natiuitatem minus habuerant, per gratiam pii intercessoris a Deo promeruerant ex hoc nempe liquet sacto , quod intus per hune geratur in occulto quia videlicet qui visum reddidit carnaliter orbis , multo libentius rudeliter postulantibus eterua lumina pandet peccatis obtenebratis.

Preter. Ex meitiis aurinnae praefuit exeunte are. XI. ωsitIs eoneessit anno II io. Ergo, templo S. Mauriti translatum fuit in ecclesiam Cathedralam. Ergo de ι ida seu osterior translatio tempore huius Biographi iam facta suerat, de uua tamen nihil in codice nostro.

114쪽

Preterea quidam priuatus incessu beati ounradi intereeta die

noctuque flagitabat sanitatem promereri, quo sarcinam Corporis firmis valeret gressibus sustentari hoc dum serme sex mensibus insatigabiliter gereret,in quadam die orationi attentius incumberet, subito sustentac lis quibus nitebatur elapsis in terram corruit, a quasi mortuus totus

obriguit Astantes autem ut viderunt protinus accurrerunt, mortuumque putantes leuauerunt nec multo post oculos aperuit, crura extendit, gaudensque & exultans cum lavore omnium sanus abscessit. Item puer quidam ex infortunio ita debilis est essectus , ut in modum quadrupedis manibus4 genibus reptaret curuus hic magno estuans desiderio supplicauit patri suo, quatenus constantiam deserretur , si se te saluaretur sancti Κounradi intercessionibus quo dum naui aduectus pedi venisset, ante memoriam beati viri depositus ab omnibus mirabiliter est admiratus. oblationem tamen suam postquam optulerunt, puer ad sancte Dei genitricis altare ut potuit reptando peruenit, se seque manibus in altari sustentando sensim erexit,' munusculum quod attuleratore imposuit quem protinus piissima Dei genitrix miserata sanauit.' ut credem dum est una cum beato Κounrado pietatis sue misericordia respeetum sanum atque gaudentem patri restituit, cunctorumque oraclaudibus' exult

tione compleuit.

Muliercula quedam plantis ad posteriora retortis circa tumbam beati presulis Κouuradi aliquod diebus volutabatur, eiusque auxilium tota intentione precabatur , que dono gressuum donata plurimis annis in eadem ciuitate in testimonium adepte eurationis est demorata. Non solum autem ex vicinis sed ex longinquis regionibus aduenientes quocunque incommodo detinentur , eius meritis optatam sanitatem plerumque promerentur. Vnde gallus quidam Ar Idus nomine picta-uensis , qui iam duodecim annis olitio caruit pedis , sed Aleellis suppositis sustentabatur duobus baculis cum longinquus viator aduenisset , multa mirabilia sancti huius de quo loquimur, certo certius comperisset, continua prece eius suffragia querebat, que iam audisse tam M a mul-

115쪽

multos' inuenisse audiebat in genu quippe eius tumor nocinus exermuerat,' tibia cum pede subtilis ut fistula arida remanserat contigit ergo ut in sacratillima nocte Pentecostes apud sepulcrum san stillimi peruigil in

oratione pernoctaret,' matutinorum vigiliis indelessus interesse , cum repente arida membra nouo dolore incipiunt torqueri , ita ut homo prostratus sensu & voce cogeretur privari. Dum ergo tempus Tmnum e Deum laudamus dicendi instaret, ut pius paraclitus omnium ora ex sui eonsolatione ad laudes in integro excitaret, homo vires cum incessu per beatum Kounradum recuperauit, cum ceteris immo pre ceteris iubilum laudis datori sanitatis leto corde resultauit tit presens festiuitas tanto

in omnium mentibus letior , quanto Spiritus paraclitus apparuit in donis suis abundantior. Fit vero plerumque ut prestitum donum gratie ingratis ad tempus aliquando subtrahatur , ut potentia medici postmodum magnificentius ex reddito laudibus extollatur. Denique puella quedam venit Comstantiam, que digitis in volam contractis onus inutile portauit ex utero matris hec ante memoriam beati Kounradi curata re simplicitate siue stultitia animi accepti doni ingrata ecclesiam rem celans est egressa questatim pristina debilitate occupatur nimioque dolore atque stupore per ouisa continuo regreditur at ubi rem gestam innotuit , sanitatem quam amiserat recepit, cunetisque mirantibus cum gratiarum uetiona recessit. Quidam autem inter suos non ignobiles unicum filium habentes Deo illum obtulerunt, liberalibnsque studiis imbuendum tradiderunt qui ex infortunio paratisi dolore percussus eger iacebat atque claudus parentes itaque eius nimio consecti merore ad urbem Constantiam illum cum multis aliis detulere , si sorte clementia huius patris unicus eis redderetur vi quandoque in ministerio tabernaculi veri Ministris Christi iungerent ad sepulcrum itaque servi Dei postquam peruenerunt , orationem deuote peregerunt, ac deinde hospitium suum intrantes nocte manserunt in crastinum autem mater pueri quandam cognatam suam in ciuitate voluit visitare , ad quam pergens per ecclesiam sancte Marte necesse habuit tran, re ad orationem itaque apud sepulcrum constiterunt, puerumque iuxta

116쪽

tumulum vis Dei reposuerunt post orationem vero homines suos cum puero remanere iusserunt: & vir quidem ad spectaculum nundinarum promeelsit, mulier. vero quo ceperat ire perrexit necdum limen ecclesie longe excesserant,' ecce puer magnis vocibus matrem inclamitati quem tim ad vocem filii concite recurrit eiusque in occursum puer sanus exilisuit, eamque letis complexibus per medium brachiis constrinxit quanta illic exorta sint gaudia lacrimarum plena , nec lingua effari, nec stilo facile poterit exarari.

Preterea due virgines de monasterio quod a Constantia non minus uno distat miliario diuersis infirmitκtibus laborantes atque de carnali medicina desperantes , ad huius sancti viri Κounradi tumulum peruenire desiderabant una denique ex his quicquid alimenti pro sustentatione percipiebat , per continuos menses Et protinus evomebat altera vero paratisi percussa nimia egritudine laborabat he itaque prima cuiusdam hora noctis Constantiam nauigio delate ' ante sepediem atque dicendi Consetatis Christi memoriam exposite , precesque ab ipsis atque pro ipsis a presentibus deuotiis me sunt effuse tum deinde ex poeula ipsius patris quod in eadem ecclesia debita cum reuerentia hactenus seruatur modicum aque cum degustassent , seque attentius Domino commendassent , virtute celesti per meritum pii patris ambe protinus sunt sanate , atque cum iumenus gratiarum actionibus proprio sunt loco restitute.M 3 Inter

Vtrum hoe meaeum etiamnium Constantiae seruetur me late habemus antem In

nostri affirmant conoidem habet figuram eius emula, quae antem circiter a mensurae Rauensburgensis capiti pes stelIae similitudinem refert radiis in anguIos aentos desinentia hus p tire circulus interior, cui panis consecrandus imponitur vetustate iam pertusus est pariter ematur penes nos casula Mais cum aliis quibusdam vestibus sacris quas itidem ara conrado reliquas serunt alba , quae singularis est Iongitudinis . ex Iino tenuimmo oontexta est semina earii peritiores edixerunt materiem albae propias ad eam lini speciem accedere, quam volgo es Igam vocitant ad pectus albicantiori tela sed rudi opere acu picta vel potius assuta cernuntur animalia , matus caussa reor unum erui figuram exprimere ex cornibus auguror: eteris non ausim

certum tribuere nomen.

117쪽

Inter innumeros quoque pro necessitatibus diuersis ad suffragia beati pontificis conuenientibus muliercula quedam aduenit, que decennali iam egritudine ita erat consecta, ut tam ex sinistro latere quam ex collo patentibus ulceribus sanies proflueret quam plurima hec itaque cum ex iam dicta infirmitate multis diebus ut dictum est laboraret, humore tandem paululum siccato manus tabida remansit cum brachio eiusdem l teris sinistro eadem quippe iam antea non omnimodis ustra per visum consolabatur; quia sibi quam sepe quod ante memoriam beati viri s naretur, in somnis videbatur. Igitur ad locum cum aliis qui mstiuitatis gratia conuenerant, perueniens , quia pene nuda erat ad purusicum procedere erubescens cunctis ad ecclesiam festinantibus domi me. rens remansit, largoque imbre lacrimarum dolori satisfecit tum quidam miseratione permoti , vestium aliquantulum contulerunt quibus misera induta quasi iam diues secta ad ecclesiam eum aliis processit letabunda plurima igitur astante turba coram tumba sancti conlataris constitit oratura aridam deinde manum sinistram cum adiutorio dextere sarcofago lavet suppliciter imponens , ne multo post sanatam atque restitutam cum brachio retrahens, Deum qui in sanctis suis mirabilis predicatur, benedixit, inmensoque repleta tripudio repedavit. Quedam vero debilitates corporum inmittuntur a Deo pro reatibus peccatorum, dumque is, qui siue pro suis siue etiam pro parentum culpis debilitatur, a nexibus eriminis in anima absoluitur, vinculum corporis etiam plerumque relaxaturri ut videlicet per corpus in aperto declaretur, quid circa animam etiam in occulto geratur plerumque contingit, sicut Dominus in euangelio dicit ut neque pro suis neque pro alienis peccatis constringaturci sed ut gloria Dei manifestetur quarum omnium rerum euidens inditium in sequenti miraculo patebit, si quis tamen vigilanter discernere valueriti mulier quedam a primeu etate paralitica ad sancti viri delata est iam matura etate memoriam que a trociniis eius curata mox in lasciue elatis prorupit petulantiam itaqus per quendam clericum grauidata, iniqua sobole prolata dolore pristino continuo est preoccupata que piissimi medie iterum reuis sepulturam, ibique iterum ex parte recipere subtractam promeruit gratiam denuque

118쪽

que omni vite sue postea tempore membrorum omnium rigiditate informi statu corporis penas luit amissi pudoris. Non solum autem in presentiam reliquiarum eius aduenientibus,

Verum etiam quacunque parte terrarum eius nomen inuocantibus in

cunctis necessitatibus benignus adest patronus beatus Consessor Christi Looenradus nec mirum quia utique illi incircumscripto spiritui nitus coheret, qui uniuertam creaturam maiestate sua circumpleetitur , regit implet unde quemdam adolescentem flumen dira dictum transii recupientem mirabiliter ut creditur de periculo mortis liberauit eumque contra spem parentibus incolumem restitui is itaque cum die quadam Vespertino tempore tum dictum fluuium incaute transiret , in limoso v d arborumque radicibus pleno irretitus infixus est in limo prosundi, non erat ei substantia transeundi. Cumque obsistere contra impetum fluminis non valeret, nec gressum quoquam mouere posset, planum se s per undam proteit, si sorte vel natando euadere posset in vanum ergo laborauit quia pedibus insolubiliter profundo adhesit quid plura unda vehementi penitus absorbetur vestes eius in litore obseruante hoe vis fociferanturo pareutes quoque citius aduocantur ciues omnes cum Parentibus aduenerunt, undique discurrentes sollicite querunt nec inu niunt ad ultimum etiam retia undique per gurgites trahunt nichil proficiunt due quoque sorores submertum fratrem flebili querimonia subsequuntur. quamuis locus periculi monstraretur, omnis inquisitio eorum spe non inueniendi rustratur labore igitur festiis noeturnis tenebris obuoluti domum quique tristes se receperunt , miserum quoque beati Kounradi precibus' patrociniis obnixe commendauerunt aliqua in iam parte noctis transacta puer unda vehementi incolumis proicitur ad littora qui in se aliquantulum reuersus qualiter circa se actum sit non mediocriter est admiratus luce enim adhuc die flumen se ingressum recolebat noe urnis tenebris egredi se nichil de re gesta cognoscens cernebat de his ergo hestans domum nudus rudibat, ostiumque ut apertietur pulsabat quanto tundem exceptus sit gaudio, nullus enarrare poterit sermo dies ut illuxit crastina plebs ad eum conuenit uniuersa, quasi de mortuis resuscitato aliquid noui auditura de suturo secu-

119쪽

se recogno ebat omnibus ergo visum est precibus beati Kounradi illius hune esse saluatum adiutorio, cuius gratia Israel submerso pharaone viam meruit in mari rubro ipse quippe sanctus vir solus dum vixit in i crimis seminauit, sed non solus gaudens usque nune manipulos collegit solus inquam tunc in laboribus insudauit sed non solus in percepti ne premit exultauit centesimum quippe fructum attulit, ex quo multos usque in hodiernum saginavit. Nec nostro quippe nec cuiusquam stilo omnes singillatim poterunt annotari , qui beneficiis illius hactenus meruerunt adiuuari ad illius enim sacratissima ossa ut breuiteri simul dieamus, ceci illumpnantur, demonia eiciuntur , paralitici sanantur, debiles claudi curam tur, hostilibus vinculis irretit ad eius sancti nominis inuocationem a mxibus soluuntur, atque diuersis incommodis laborantes consolantur.' quod his maius est omnibus diuersis peccatorum lacibus aggravati xonerantur tanta enim monstra cera formata circa monumentum eius dependentia conssciuntur, ut totius numeri ratiouem excedere videantur quisquis denique ex aliquo dolore eius liberatus est adiutorio m ximum se passum putabat detrimentum, si non sue curationis huiusmodi palam ostenderet signum. Et quamquam e mirabilia a priscis temporibus per illum semper virtus operaretur diuina, a temporibus tamen Ou Iriei episcopi multiplicius sumpserunt incrementa die quodam namqua Brun Treuerensis rchiepiscopus superuenit, quem locius Cleri ac populi caterua cum Ymnis ae laudibus honorifice susce pilo inter easdem laudes in conspeetu omnium claudus quidam eiusdem loci indigena curatur, ae deinceps cottidie tanta inibi coruscabant mirabilia, ut nullo modo potuisse dubitari, quin nostrum genus

per viscera misericordie sue visitasset gratia diuina. Vnde eunetis finibus

Constanti is sui Is ut recepta habet opinio . eiusdem eum S. nairico Augu-sam Prosapiae hoe eertum est ipsum in memoriam eiusdem S. naisici rao fundasse Co legium o Iriganum Canonicorum Regularium proxima Conminti mlittor heluetim Lacus podamici adiacens c. a. M X.

120쪽

finibus terrarum suauissimo odore sanetitatis eius attracti, ottidie innumerabiles confluebant in quibus nullus vi longioris laborem se perdidisse queritabat, sed omnibus illuc peruenisse maximum lucrum sui ad quilisse. Sacerdotes etiam cum plebibus suis dominicum preserentes, xillum cateruatim confluebant, atque cum Ymnisin laudibus Dominum nostrum Jhesum magnificabant, quoniam bonus , quoniam in seculum misericordia eius.

Hie finit Biographus noster , nee de translatione secunda seu canoniEatione S.Co radi quidquam refert tametsi dubium mihi nullum sit . quin codex primum post

hane Apotheosin exaratus siti ergo ut integrum cohaereat ex Tomo II. Scripta Bruns c. p. . huiua translationis secundae excerpta damus

Reuerandae memoriae datricus eius nominis primus monachum

quemdam eruditissmum ex Augusta eluitate apud se exulantem, qui postea Monasterio beatae Astae penes Vindelicam renue praefuit, atque Vice- dominum suum IIeinricum , qui ei ipse quoque cellae S. Udatrici secus Constantiam sitae Praepositus extitit cum Iitteris pontificalibus ad sedem Apostolieam direxit eui tune praeerat galixtus secundus ille eognitis heati Conradi episcopi gestorum praeconiis ex decreto generalis concilii r scripsit, vis vera agnoscerentur miracula, recordatio ipsius inter Salmetos futuria temporibus ex apostolicae sedis auctoritate haberetur . . . perissiis vero episolis eoram claro F popula Pontifex venerandus datricus init eon Ii eelabri edillo lange lateque iussi promulgari, ut die sexta Kalendas Decembris, hoc est, die Depositionis beati inradi omnis dignitas omnisque sexus Constantiae conueniant . . . Aderant a tem tune in praesentia Patres Monasteriorum viginti quatuor eum religiosorum caterua discipulorum, Presbsterorum etiam atque Diaconorum cIiorumque Clericorum infinita multitudo saecularium vero dignitatum proceres religiosa cum deuotione conueneruntiores uidelicet Duces cum

Ex his suisse suelsonis IV. filium Remrisum cognomento nigrum Durem Bauariae, testis est auctor grauissimus, eoaeuus , sub nomine Annali e Samnis notissimus. col. 66i sic habet: No etiam praesente meinrico corpus iam dicti . Gunia datumulo honori e leuatum est quem tune F prius Deus per muIta miracula glorifcaverat. pro euius amore ει honore idem Dux plura donaria in prediis γυιriusque sexus familia