Ioan. Thomae Freigii I.V.D. Paedagogus. Hoc est, libellus ostendens qua ratione prima artium initia pueris quàm facillimè tradi possint

291쪽

ssminis coaesa, interuallo pedu quadragenum statuebat. Haec utras inferiora a superiora tigna bipedalib. irabib. immisis ta suprapositis ongitudine talis, quatu eoru tignora iunctura disabat, nimiru 4 o pedu binis utrin fibulis ab extrema parte trabis immissae',distinebuntur. Hic praeci, pua obscuritas in metaphora bbu aru est. Mihi prae reliquis

placet sentetia Rami quae etiacum experientia congruit. Is

enim in libello de militia Caesaris, fibula qua arcu q:saddae fram: seimu m repta uia culu intelligit, quo bina tigna cunii aedia trabe reuinciatur Tandesta a d est,igna ad pira pendiculu erecta utrin , nimirii ad inferiore fluminis parieet Dpra ponte mediocrispacio adigebatur oblique,ut ciἱ tiagnoru binoru inclinatione tanqua trianguli latera collitur. ret:adeusne ut pro arietes biectae V, csi toto opere, id es homnib. ivgis colune lae, ulmo impetu fluminis exciperet ac frangereti aut fi arborum trunci siue naues deiiciendi operis causa essent a barbaris missae, bis defensorib. seu arietibus,

o ut Plutarchus ait προβολοις. aru rerum uis minueretur,

neu ponti noceret in alite infibulisse et in ariete metaphora est duplex. Priumὸ enim aries p metaphora lanificat maicbina inllar arietis facta, impetu suo cotra muros arietat. Deinde ab hoc instrumeto metaphora bac ρcunda sumpta est,pro sublicis quae instar arietis bellici murus agentis,μι eius amnis frangerent. Ais baee de prima pontis parte. Secunda pars est in cotabulatione: quae hie non amplius de uno iugo , sed multis deinceps, ordine) positis intelligiatur. Haec enim tigna directa, id est, ordine longo per multa deinceps iuga posita, primum texebantur materia , id est, lignis v trabibus transuersis. Deinde hae trabes transuris consternebatur longuriis d est,perticis longis, a cratibus, id s,lignis a tabulis connexit. r A DAr 4

292쪽

Quid est Trochlea

Esi retulustriata seu machina cum aereo ligneoue orbiaculo,qui circum axem uersatur. Ein Minde.Per eius orbiculum funis trahcitur qui ductarius dicitur. Ein sugfeyl.Trochlea polyspasios dicitur, in quaplures orbiculi stiriati vera

fantur. Quid est Tympanum Est ingens rota quae a calcantibus hominib. circumagisturo axis fune obuoluitur a meri in altum uasta onera, γεραν .Ein Κ ranicb,Steinrad. Quid est Ergata Esi machina tradioria axe redio, quae obnitentibus o in orbem euntibus uectiariis uersutur. Ein Melbaum.

Quid est Succula:

Est machina tractoria, tereti ligno constans duobus u elibus traiecto,circum quam ductarius finis obuolusiur. ius usus in attollendis trabibus o sub uehendis e cella cadis vinariis:ubi in duobus arrectariis, quae ab anteride sustinenturJuccula ponitur transuersa a inter duo chelonia d est, ans arrectariis tignis affixas,uersatur. Ein nugmabi diem an mit heblen viribtreibi. Quid est vectis Est patus ligneus aut etiam ferreus,quo onus uix multis mobile,unius opera promouetur, aut attollitur. Ein Hebel omΘ vivoniον Graecis. In eo sunt termini a buoamochlium. Quot sunt uectis termini Duo. Vnum lingua seu cuspis,alterum caput. Quid est Hypomoe lilium

'Spressio seu fulcimensum lapidis aut durioris cuilislibet ad locum ponderi propioresubiectu. Ergo moeblium

r 3 subiecto

293쪽

DE MICHANICA. subiccio bypomochlio podiis leuabit unius hominis umba suod multaru munuu coniuncta multitudo levare nequeat.

Qua nam sunt opera de emolumenta uectis

Infinitu sunt. Vectis enim non solum lcuandis o portandis ponderibur, fabris,archisectis,olitoribus,baiulis,etrico, Iis, neutis opitulatur: se a luas , latomius o liquidorum presa ingrebus,ligna,marmora dividitruina,olia,ungvcnara exprimit. Quomodo prodest architectis &fabri

inua in altis aedificiori a substructionibus pondera L. pidum trabium. fabris o rchitectis subicuai:modo eisu collopis forma sucular versat. Collops uerticillum significat

quo chordae ixtenduntur. Quomodo olisoribus t

ita tollenonis specie aquas e puteis exhaurit. Tolleno enim machina putealis est ex irabesolo depacta cui altrinsecus ultera longior transuersa immittitur, fibtila adstricta, pondere unam partem praegrauante. Ein pompe.

Quomodo baiulis f

inita phalangae forma baiulis a phala arsi proporationalia radijspondera partitur.

Quomodo agricoli se

ria iugi nomine in aratro bobus aequum arationis lasborem dispenset.

Quomodo nautis

Hie uessis inversus est,a terra uel aqua esst pro imando onere, mobilis ponderis angulus pro b pomocblio a pres, sime. alis plerus uectis est in aquis praesertim n quibus ηοn iam sustollit onera,sed rotetra instar curru vehit. Hinc

c . .

enim

294쪽

mare perambulatu. inare retrius agit a impellit navi u quia uectis esis almus est hypomochlium, mare mobile pondus:remex est uectiariur. Gubernaculum exigvum in extres via puppi collocatum ingemes triremium moles infectis, quid dentis gubernatoris π tanquam nihil agctis manu:quia gubemaculum est uecti et radix gubernaculi est hypomochlium. In extremo aute gubernaculum collocatur, quo facilius obliquet nautim indes motus ad prora facilius pera/ueniat.Modica enim motio in puppi factaAd proram latius extenditur. Aequalium siquidem anguloru maior cruribtis, maior est bas. inae vis imperare venti uelut equis potuit, ut nauigia tanquam plausi a ueherent, idi facerent modo uehementius,modo remissius f Vectiarium imperium illud fuit. Mulus enim mochlium esse: edolium uero calxve mali, pomocblium: itas quanto altioribus antennis adsi maicarchesia uelam suspensum fuerit,iant 'o uectis aurigatio uelocior erit ae uehementior. Quomodo diuidit uectis & exprimit

Vectis duplicatur in cuneo, magnas. moles arborum C marmorum duobus in contrarias partes Albabentibus uractibus diuellit : pars acuta secat acumine ,superficies utrinque planae altera deorsum deprimit, altera sursum erigit. Ha pomochlia sunt ora utrinque euneum excipientis rimae. Sic lix ole mala,pyra, caeteras humida praelis subiecta, is premuntur o quicquid liquoris habent , persoluere domino compelluntur. Ex eadem facultate secures exortae, cunei nempe tanquam malleo alligati. Sed acipuas vectis Dudes machinulae duae, forceps o forfex quotidiano a prope perpetuo hominum usu complexae sunt. Etenim uterque

295쪽

zοῖ' DE MECHANICA. . Quid est Foreeps Est uessis,quo opifices metalla tractantes, exercent can. dens ferrum,oes,argentum surum. QEid est Forfex Est uectis communi hypomochlio clineatus, quo ceu tui. ero tonsores capillos hominum,passiores vellera omum, furatorer pannos uestimentorum, opifices alii plumbum, stana , num, ferrum, argentum, aurum, metalla denis omnia se- eant. inare uectis fabros, o architectos, olitores, nclitas, nutores apicidas,marmorarios, uinitores, olearisi, linguentarios, ferrarios,aurifices, metallicos, chirurgos, tona

fores,pastores, fartorei: omnes dem opifices beneficiarici

habet. FINIS.

296쪽

DE PHYSICA.

alitates, Principes,Densitas, raritas.

Tactu: Culosima quae sunt i a principibus , Visu: Color

Terra. Imperfectu Meteoron.