장음표시 사용
61쪽
PRIMA CONCLUSIO PRAGMATICE TAXAE PANI s.
Itire, nulla remittit. 3e acerbitatem legi lenitate,ut fere semper temperat: exquo humanus sensus legis, isdictus est, quiae liuo, bonoq; tinnititur Et ita procedit tex. Qui summam aequitatem nominat, in. l. bona fides, is depolit.rein .l. eunt qui, isde dona. Et Cicero in Epistol. ad. Q Hatrent, dum inquit, aequitas quae personis tribuitur, similis sit ei, quae e planandis legibus accommodatur. Et re vera legu,institutor uinq; usus, in aequitate positus et . Et ut inquit idem Cicero, in Oratione pro Aulo C cinna, non quibus verbis,quidq; dicatur, qiuaeritur, sed quae res agatur, etia veiani longius a verbis recedamus , Detellita te, ne taminum quidem. Hae et una,totius Iuris habenas, tanquani tuo teratur, & Regit, easq; remittit,cum Wuit,vel adducit, euin ne cesse est: semper tamen ex Legislatoris mente,& voluntate. ii 'linae, in praesentis Pragmaticae intellectu, maxime attendenda est, ac specta da l. in om 1L.Frig III. IT.nibus quidem, Eder egui iuris. Quam qui se- - SOTo, lib. i. de Iust.&Iu.q. 6.art. I. arguine. quod mens debet attendi, etiam si verba diis spolientium, contraria sint menti,tradit Hippol in. l. iqiiis viduam, Ede quaestio. ct die. tur Latius infra in . z. conclu.verbo. Dan Mens namq; radix est verborum, & eius substantia prima: ili sub iugo mentis,uerba conqsistunt,tanquam sub seo proprio originali,&digniori,teste Baldo,in. c. mandatum, in priri. de rescrip alia iura citante. Non enim intentio verbis,sed verba intentioni,de bene deserit ire .c in his,de verbo .sgnifi. Et de verbis nocuramus,ubi ius,vel ratio naturalis, Pel me sde qua constat, aliter sonat . ut scribit Constitius Rogerius in tract. de iuris interpretatio. pagi .rii.&innacta. statutate. de statui. λ min. excludent. .muic videndum, versi c. quaero ulterius est stat titurix. Ma n is A, in Codice de restitutio. q.36. fol. Io4.Persic quo praemisso. CA s x v o. lib. I. de potest. Ieg. poenal. c.
quitur, ex aequo, A bono Iudica . Imo etiam ex Iegis volutate, ut vel potius soliam voluntati legis obtemperare di
sse refrenassen ymoderasse. y sic does o, et obiecto final, y principat supti esto, de la dicitasti Pragmatica .
cendus sit, qui inon loq lini e la Spei Ora a S, que por inas gaverba, non literas, neu assen notablemente a mas
let precio por ella dispue sto, calle de de la pena que pone) peccari an
mortalincte, y seria obliga dos restitu cio delo que an si mas oui essende la dicha tasta segu los mur Doctos Ioa de Medina. 4 Aloso de Castro. φy Domingo de Solo, i Segu
esta Cockisio. ente didos. y que notos excusaria et degir, qtie la dicha Ley efmeramente penal. y no obliga latat, a peccado mortal, como
Cepola, g y et Mathesilao,h y otros Doctores quisiero, k y que la intc-
aut vocem, sed Costium , & sentenistiam eius amplecti
Verbum legis, aut scriptum est sed se iitentia .l. non figura, Ede actio. 'c obli .l. pen. Fad exhilsena. credendum, E qui
ter, versi. si non fuerint, s. ad S. C. Teretri l. ibi, ptito licet verba defficiunt, sentetiam constitiitionis locum habere. l. sed sciendum, Eadleg. Pompe de parricid. l. nominis & res, . Wer ha ex legib. fide ver b. sigra. lexi ea accipi gda. 0.tit. I. pard. I.
03 q. procedit quod citando Auget. & alia
bi. 78. ita Cl. nota doctrinam.
Docetes Legem Hii manani, aliquid priaecipientem,
obligare trai gressore ad mortalem culpa. Philip . Decius, in
a. lect. c.na conchipiscentiam, de costitu. Ludovi. Gometius, Sarnensis Episcopus,in .c. a. iam . , .e Ode, titui. lib. 6. Hosti en ili IoannesAndre .in .c. relatillo, ne Cleri, vel Monach. a Iasone seqt niti, in. Ι. a. rit. I43. C. de iure emphyleo.& in. f. Item liquis postulante, nu. τ8. instit.de actio. existia
62쪽
PRIMA CONCLUSIO PRAGMATICAE TAXAE PANIA
matite,veram esse sentetula:& satis esse trasemisore ni ipluiti, se obtulisse periculo poenarte inporalis:qua, legislator censuit, tras oressore Legis lat puniri. Nec eum velit ad mo tale obligare. Qtis ii,& Cayetan . voluiste vi. . detur in sua simina, ver, praecepti tritigres bso, circa finem, versic hinc etiam,& in. 2.2. q. 1I86. arti c. i. in respon. uti primuin dubium , ct quartum responsio oes, ad primum,& in eo . dum articul in respon. ad. a. & Henrricus de votis, in tracta. de Synodo, 3.part. arti. a. ad fi
I 6 Quinimo tantum abest, ut Legislator hu ni amas, subdit uelitae Lehis transgressores,ad poenam aeternaia1 obligare olitisse videariari Q sit potius omni cura, diligentia, ac conatii prospicit,ne illorum illaqueentur Animae . iii
col. 6. Et omnium Leptitatoria inani in uiri a Iem fore,praestrinondum esse, Menella confis: norat,in lib.1. Controubrsia. illustrium , p. 20. 1 . . per teX. l. quae sub codicione, in priri. s. de condicio. iiis in Ubi in hane videtur inclinare sententiam: subiungens ibidem, nil. 6.id
probe se expertiune , qui Iliri dicendo, &Reipublicae administrationi prie fuit: id quod Theologi harum rediim ut ipse dicito uae X-
lin.& Decius sibi aduersiarius, i 1 M.tect d. c. nam concupi sicentia ira, Fortuitius Carsiae ab Ergil:i de stretino fine virui': Iuris, illatio. I18. col. 8 . in Insigiti. Bononi epit Collegio Hispanorii ii, cόncollega Prancisci M E s s I AE, Iuris utriusq; Doctoris, genitoris 1 Dei, post cirius praecocem obitum,in insigni oppid, 'dei Etena, ubi inseriticio Regio, illius Legione n-ss prout neve moderatore agebat, ni elis diae Ioalitiae Pontiae de Le5, eius fidelissi imae uxori, annos tunc viginti, J: unu, dutaxat habeti, unius fere me sis natus, meae charissimae ma- tri,superstes rem ast)tenet, & eande sententiam,Sylvester,in Verbo, inobedientia, soati Deg DNedo, lib. i. do libertate Claristianae art. 3. ieronymus de Curiel, in trac. de usitis,q,
ptu, pagi n. naihi.)i s. Vbi nostra in specie nucupatim loquitur:& Reuere dis Couare'. in . c. I l . Inu. 3. lib. 3. Varia restolutio. Ioa. de Medii ix, d.C. de re isti tui irr. S. 36. ad sextu. Alphon istis a Castro, dict.lib. I. de potesta .Leg. poenal. c. g. cu seq. Domini c. a Solo,lib. I. de Iuthd: Iure, quest. 6 art. s. asseuerates, obligatione ad mortale crimen, no cessare, nec tolli, quod
a. Legislator , poena fuerie tra retari impiu
Quibus adstipulatur quod com p en x illae imponatur, quominus traiij ressio fiat, obliga
tione in foro Animae remouere no debet, naetrasgrediendi Lete occasione praebeat: de ita operetur cotrariti eius, ad quod ea poena fuit Tapposita, edtra. Leg.eatame adiectio, ff. de lega. 3. l. legata inutilite fide adimen. lega .l. non ideo. minus,C. de procurato. QuΘdque cli magis lucrari, qua per praesen- Pragmatica taxatur, ex genere sit prohibi. toru, tu se a Itire Diti ino, At Naturali de se en-dutu latruillud. ε Quod tibi no vis, alteri ne feceris, de quae velis tibi fieri, alteri facias veinfra, intextis;&inglosis oste detur Ethao
ansa quatiis poena adiecta no sit, lusu sino di prae hac cupiditate eras resor, reus essiciatur culpae,& peccati, coseqties est, etiar ripae ira adiect Min foro Animae, reti hunc esse,ciat Pse, sc peccati. Et multo magis, pomita levlix Regia, qua tra redit tir, latia est : Na hocilli casti, gemina culpa est: eu 115 solii Legis Diis in ebdc Naturalis, sed etiam Legis positiva
tra nigressio fiat argum et J.seu dies, .fin. l. Celsius, Ede arbit.& noti Bal in. l. cu quis, γC l. nu. 1 .C. de Iuris,& fact.igno. Nec culptivilius violatae Legis minuit culpa comissam in altera quae etiam violatur lege: sed potius eam auget .La. F. de priua delict. At . . fin. in fi ne instit. si quadru .pavp. fecis dicat. Sie sane fit, huiusmodi transfretarem, noexeo, peccare,& restitutioni super accepti, obnoxium fore, quod Lex haec Regia, quam transigreditur iusta si, δ: a Rege non recog noscente superiorem lata, bonoq; innitatur publico, ut Paulo ante citatus Curiel, & re omnes qui de re hac scripseriant,& cocio nati sunt, opinant tir, ne dicam se inhiantur,
sed quod talis sit ira re sor Legis Diiii ae,&Naturalis, quae verat, quempiam cu suo pro.
ximo facere, quod sibi fieri nolet: Plaeq; sarictae praecipit, eidem volle, de facere, quod sibi quis fieri vult. Quodq; in quovis negotio, frater non circitia ueni*tur, aut triansgrediatur.
Satis q; supergredi dicat tir, qtiando solo affectu magis interessandi ,3c lucrandi,supra. ta Xatum precium, aliquid ab eso notabiliter
super accipit : arat traulgressor extor ei.
Vnde, admiror vehementer, Al sonsum
63쪽
PRIMA CONCLUSIO PRAGMATICA TA XA PANIL
Castreiisem,uirum alioqtu ei reunspectissimu mii1 Iib.I.de potesta. l .poetial. cap. .versic.leX humana,se, hoc in themate alucinare, ut putet ex voluntate legislatoris pendere, utrum legis humanae tri resso pecce necne, quado ita iusta erat: βquidem hoc in casti , non quia ipso Legislator vltra taxatum precium, cfiomentum vendiprohiberet, peedet malo ri vendens precio. Nec identidem etiam non peccaret, si Iegislator , solum intendens pce 'me temporali,eΣpressim stati aeret eransgressserem huiusmodi , ad te rham ni oti lienem.
Chim hac in thecie effieiat potestas,ekpanetam legislatiaris;qualis stibili totum , ad clispe-
sandum cum ante relans praecepto. o. eum inferior,dem aio in obedien.l nam magistra taeis si de arbitris. i : Ipseque Princeps, quanuis legibus mittetis, i Princeps, ε. d. legib ad huius Praecepti, quod de iure Diuino, es naturali est, tenea tur obsertrationem: ut ibi de per nouissimos traditur. se in .l. i. ssae constitit. Princip. .duo sitiat; .si fierator, Sp. . omnes, de malo. Robed tradit late Barbatin Coni1l. 1. voi.i.γε citat Gometius,in proatinio Regularii mCare cellariae quaest. .versicu sita detur hoc. de id εο metius,in I. I.2. viaestio. de infirmis resignantib. Acteribit Pano mi. Communiter re
I IN o. Ne quis supergrediatur, nequae cireuueniat in negotio stasuum.Ad Theseloiaice .I.cap. 14.&.as. Levitici, quando vendes quippia citri tuo, vel emes ab eo,non contristes fratrem tuum.omnia ergo,quaecul Vultis ut faciant vobis homines, & vos facite ilialis.Haee est enim lex,& Prophetae. Mathe. .gio,verbo,summam.l. I.m pri .ffquod quisl
TVR L. quod tibi n5vis,alteri, ne feceris.Tl1obiae. q. Lucae, 6. Mathe.
dii in e. dilecti, de malo.& obedie n.vbi, glosi verbo, noIes , hos citat versus; quod tibi vis fiet mihi sic, quod non,inihi noli sic potes in terris, vivere iure poli.bo
tis praecepta institue.de iusti.& iure. Et quod lacie,sit praeceptu de iure naturali, tenet glosa,verbo,dispositione,& ibi Panormita. in. e. firmite de sum trinit.& MCath.& glo.iun
cho Diuino, myNittarat, que prohibe quiera uno para sit proximo, lo que no qtierri a parasi . y que enet casio pro praestoseria venir cotrael dicho Derectio, y auri a ya culpa NAu,rro,inso . a que de mas de la dicha pena, et
censui Praginaticae huiustransgressures,uo peccare mortaliter.
respiciut, an & quadci huiusmodi Lex obliget ad mortaled quando non, in eadem rConelasione adi edimus, seper
st eada uno de to suyrie ,sabor dello Atq; ex hac regula, quae a iure Diuino,&Naturali, descendi procedit etiam, ut mechus non sis, non fur, non latro,
non falsiis testix, n5 iniquus iudex, quia imaee ab altero, in te seri noles, ad Ro
dia D. Non quoquaesis auarus, quia si alter te dixi 0r, talis esset,is tibi eronti,non siibueniret:so ut talis esset vicinus istut noles. Et per eandem rationem, frumen
64쪽
frumentum si emeres,veles tibi, nihil magis preeio laxato, a vereditore sit per accipi. Et silex et uilli statueret, neminem debere funduallet uun, putavineam, aut hortulium, alit domum ingredi in io domino interpretaris, id plerimq: fieri, domino non an uente, sicuincludi seb illo praecepto , quod tibi non vis, alteri, non facias. tul aesset lex, & qui contra facere non solum ad p cenam temporalem,ea lege definitam, vel ad arbitrariam, teneretur,sed etialia,quo ad D E U M, Reus e C. set peccati; non tam ob transgressione illiu legiς humanae, sed poti sisimum, eo quod, tra Cgretar extitisse videatur, illius praecepti naturalis, quod tibi non vis.
Hoeq; in casu, lex haec ei uilis, non tam noua, quam Diuinae, aut naturalis legis detectio aut repetitio esse videtur , quam nunc adiuuat poenam addendo .sus civile,ff. de iust. lature,¬at, Egregius Fernandus a Lo ages
in consilio, pro Marchione: de Velea, pagin.
Iv. nu. stadice iis tunc non esse legem, aue ius ciuile, sed Diuinum aut naturale: eius ve con
17 Nec quantiis praecepi' Principis secularis
repetitum' fit, desinit est e ius Diuinu, aut naturale, nee eficitur ius ciuile. Quia tunc Princeps non tan ius nouum fecisse, quam quod antea erat, repetiste videm Etui .Neq; vero, ius naturale, si describ Mur, ciuile putandum est: quia scriptura, non facit ius ciuile, sed rei natura, de condicio, quae prohibetur, aut ita betur: pe aduertit doctissiariis Francisciis Conanus , in. I. libro cominentariorum iuris ciuit capit γ.nu. p.& voluit Barto in .l de quibus,1ε.
118 Et Angel. pertex.ibi,in. d. l.ius ciuile, nu. . scribens, argu nient. esse ad quaestione, quod si statutum continet ius commune, quod nodieatur statutu iri, sed ius commune: &per hoc recipiat omnem interpretationem qua ius commune. Not. glo.&.dd. in .c. I.de consti . lib. 6 bonus est tex. in .c. pastoralis, de fit .in 1 rum.& in .c. expArte. 3 de Veri, Signi ρ. & ibi Ant. de Blit. Andre .rraq.in lib. de retract ei. 1 32
Bart. Fad leg .falcid.& notat Mathe. de AD sic. in costitu. Siciliae,inei p. de quaestion. Nain qui declarat, nihil denuo agit, sed quod antea erat, modo repetit, aut detegit. l. haeredes palam, s. sed ii notam, Edetest a meri l. a deo, . cum quis eX aliena, is de acqui. re. do
im Vnde si comprehensa in praeceptis Diui-
nis, aut naturalibus, tam imperativis, quam prohibitorijs, violauerimus, Divini,& naturAlis iueis, rei esse videbimur, quo ad poeitima aeternam: siue ea Praecepta, mandato, audia su humanae quoq; legis, aut Principis repetita, aut confirmata sint, siue no sint LicetqOdo eis, humanae legis, aut Pr incipis praecepta adiungitur,quasi crescente contuinacia, vi deamur aliquantulum magis rei, ac obnoxij partiae aeterreae .Et si poena temporalisaccedaevel expraessa,vel arbitra ria: vel non etiam accedat.Nihil enim hae in specie inferesse exibstiitio,inter huiusmodi legerri humanam, paenalem, aut non poenalem, quo ast obliga dos transtrei res xd peccatum. Quandoquide, quo e lex non habet poenam e X prellam, eam habeat implicitam, arbitrio iudicis imponendam. Quodq; earum transgressor, supra uenotauimuς, nunquam fiat peccati mortalis reus, ex vi,& Wirtute solitis legis halivis odi,
sed ob id potis litium,& per prius, e X vi iuris Divini, & naturalis, quod implicite pariter
violatum reperitur. Nec curo, quod sti Lex haec Humana oblitet in e 5 scientia, a superiore, seu eiu de in Iegislatore expressum sit , vel notupro ut in regula Predicatorum loque i do, Dominicus, a Soto distinguit, lib. t. de iust.& iure, quRst. O. art. . Post A UYon. Castren in . t. libro de potest. Ieg. poenal cap dicentes
adiectionem illam, in eius exordio positam, quod non obliget ad culpam, sed tantum ad pinnam, arguinento esse, quod nisi illa sere eadiectio, no posset non obligare ad culpam. Quod inihi , ex infra dicendis ui 3. concitis o ne valde suspectum videtur. Nam satis est. quod eiusdem legis transgresso transgrediatur ius Diuintana,vel naturale, cui illa humana dispositio innititur. Cum eius transgresito inducat peccatum mortale: pMove in iuris diu uini transgresistone,Soto, se Castro ipsi, de reliqui omnes fatentur. Et in iuris naturalis transgressione admitturit: ac est indubitatu, eXcepto Gersone,qui devita spirituali lecti 5. . id ultimuin negat sed non iure. Quia omne ius naturale, est ius Diuimitur licet ex diuerso, non omne ius Diuinum, sit Naturale. Cum in multis si super naturale: qiuale est, in multis Sacramentis Ecclesiae: solumq; ius Diuimini, δρ naturale, differone iliter se,tan' ita genus, se species. Et quicquid est,iuris,naturalis,luris ea Divini, non epou
Lex enim naturalis subiicitui Legi aeternae dc ex ea participa quia ex imp esstolie eius
65쪽
δε RIMA CONCLVIIo PRAGMATICE TAX E PANIS.
habet inclinationes in proprios actus, & f-Def.Nam Rationalis creatura, Diuinae prouidentiae subiχcet:& est eius particeps, cum sibi,' alijs,ipsa ratione protii deat. Vnde in ipsa rationali creatura, participatur aeterna ratio: eΣqua mouetur ad debitum finem. Et taΙ s participati obtex, & ratio naturalis dicitur de qua pereunistanti, quis ostendit nobis bo Ira David psalmo; .resiaondet, signatum est supernos lumen Vultus tui domine .Quasi dica per ipsam siggillationein Diuini himinis, ratio haec in nobis demostratu qua disterni 1iius, quid sit bonum & malum, quodq; no bis fieri noluinus, alteri non faciamus . Hoctus posita, in tantum habet de ratione legi in quantum a lege naturae derivatur : si vero in aliquo, lege naturali discordet, iam non erit lex, sed legis corruptio:vt notat Sancta
sua inquit Rethoriza,quod initium Iuris, est a natura profectum.Ae hoe est, quod Itiris Ssultus docet in. l.omnes populi, ff.Je iussi. &tur.Ius este quod omnibus , ratio naturalis praescribit.Sed & Demosthenes, apud Gre cos,oratorumPrinceps,dicebat, Legem,es.se inuentionem quandam, & donum D E I,facie l.I. . sed ne , &J.2. C. de nare vete enu clean.Ut resolitie Dominicus a solo, in.d.lib. enim ipsum lumen intellectuale, quod in no
bis est nihil est altarii, iam quaedam partici- O Bligadocii enim in naturali lare,nihil pata similit do luminis inerenti, in quo con aliud praecipiatur,qua quod Deus vult tinetur rationes aeternae:vi tradit Canct Tho. fieri, nihil aluid vetetur,quam illud, quod
iH.I.2.quaest.yI.artia.Alcum aeter ratio, lex DEVs fieri non vulsit, qua, si renuis
DEVs fieri non vult,consequens est, quaecunq; fiunt aduersia dicto iuri naturali, volutati diuinae probari contraria. c.n .san s.cum ergo,v.
Et cum Priecepta itaris naturalis,lta sine iusta,&neeessaria, vilis vocatur a qila Canonica, & Citii lis derivantur.
ia1- qiEt hoc est,quod Atigustinus, in lib.i de libero arbitrio, seribi in temporali lege,nihil esse itilliam, aut legitimum, quod n5 ex ceterna lege ho oes tibi deriuauerint. Et quod
dicitui, prouerbio.8.per me Reges Regnant, ct potente g Deeri,unt histitiam . iliol iiDterclaras,desum aer m. infi.cata.Et secundum eundem Rugustii ,in lib.8. de ciuitate , κ1, omnium legum,inanis est centiara, nisi Diminae legis imaginem gerat. Debet enim iudi eium Regis,conforme esse iudicio Diuino. e. .
D L v s Omnipotens.1. q. I.Et eXcllamat Esaias Io .c.contra Principes, leges iniquas ferentes Ideo ,lex tantum habet virtutis, quantum
magis assimilatur legi naturali, δc participat de lege aeterea: seemidum praeallegatu Tho
humanis,id iustum ex eo dicitur, quod est rectum, seciundum regulam rationis. Rationis autem prima regulae est: lex natutae , ut ex
supradictis patet. unde omnis lex hinnan,
non potest no sis nefarium. Et peccatum, Charitati D A I aduersui mortale est: 't coacludit Meneliacensis in cap.29.Irri. I .lib.I. 5 trouercillust. Nam cum nos ipsos amemus, inclinatione naturali, propter bonum totius uniuersi,quod est D Ε v s, ct D a V M taquam nos,& Oitrersa continentem diligamus, necesse est,ut humanos quoscunq; amemus, taquam fratres ab eodem opifice, II patre:que natura ipsa,etiam apud Iurisiconsultos, versetatis ignaros,ostendit D E r veri, operum uniuersorum opificis,religionem .i. Veluti, ff.detiist.& iure.l qui per saltatem, E de iureiura LCumq; proximis faciamus,quae nobis M ν limit per consequens,eos,ac ipsum, o EV Mnon amamus: Contra praeceptum Decalogi priirium.Inde Cicero, ex hoc lumine naturali,in.1.libro officiorum,de iustitia seribens inqriit, Iustitiae primum munus est,ne cui quis noceat.Satisque dicitur nocere,qui suum cuiq; non tribuit:& sibi plusquam par est assumic: de luetum notabiliter captat:vt infra.in. I. c5
66쪽
86. Ad bonam enim fide pertinet, quod sit iustum precium, teste Baldo. in leg. eum ipse,iri prin. C.
de Cotrahe. emptio. Nec conuenit bono viro, alique circuri cribere: glo. I. sempst de regii l.Iuris perqua dicit Bald. in c. cum
cauis, in fine, detes ib. quod licet Iura per mittant deceptionem infra dimidiam ii alti praech, non tamen id licitu esse in foro Conseientiae. λβ Peccat namq;, atq; ad restitutionem tenetur, qui contrahendo,proxiinum notabiliter
laedit, etiam intra hane iusti praech dimidiam:
ex sententia Innocen. Anton. Panormitat . Ananiae, si Felini, in. c in ciuitate, post princi p. de usuris. Anton. Bbitrij, &Burgentis , in. c.cum dilecti, nu. a. de emptio.& venditio Gerard. in frigui. et di in pipien. Rogo Vt nunquam oblitii se aris, idem Anton. in .c quia plerim, delirim v. eccles& ibi Panormit .ia. p. quaestio. Archidia .in. c. hoc itis, .col. Ici. quaest.2. hin. C. si cupis, I 6. quaest. I. Federi .seneri .ia consi. 1 I. in
cip. nunquita haere ς, Saly. in authen. ad liaec, et I quaest. C. de usuris,Cepola,in tracta. de simu latio. Contractu .a. praesiumptio .col. 3. bi ad hoc allegat dictain glo. pro notabili. Aretin. in Cossit. 92.incipien .visio legato, col. 2. Harba. in .c. Ravnaldus,col. I 3. detestante. Iasion. in . . sed iste, nu .ro . in m. de actio. & in. l. siquis in conscribendo, ni .ς V. de pati . R in l. si quis est aliter, col. pen. f. de verb. oblig. De citis,in Conssit. 1 I incipien & pro tenui, 2.col versic. secundo non obstat, de in. 1. lemo c. t. de coitit. 6. col. nu .i8. Fortunitiς Garsiae, in tracta. de vi fimo fine veriusq; iuris, illatio . II. Ioan. de Medina, in Codice de restitutio. quaestio. 31 Martinus ab Arpilcueta,Nauarrus, in
c. qualitas, de poeniden. dist. s. nil. s. Cum se que n.& Latius, in. c. nouit, de iussit. 6 notab. Corollario, p. 3c communem opinionem Ludovicus Gometius fatetur, in .c.2.m1.2. de constit lib. 6.& communiorem, & veriorem An dre. ira quel. in . l. 0. comambiat marrier I .Re uere dis Dida. a Couarru.in. Capit. . HulΠ. II. libr. a. varia. resolution . Quam etiam te'
stio. . arti. I. in quodlibet. a. arti. I de in . . sententia distin .is. quaest. 3. arti
stio .s .conclu. I. idein Caietan . in quodlibet. 16. qt aestionum, cap. tr. fol. 66. Archiepis. Elo
quantum ad tertium principale,col. 3. dc iterum, col. ς. ubi repraehendit Durae idium in sua suiuina, contrarium tenente a0Siluester, verb. emptio, qt aestio .8. Diuus Bernari imis, in libro de Euangelio aeterno, Sermone. 3 Chart. fin. vers c. circa hoc autem norati dum est,& in eodem sermone,3 s. art. I. api.2. se nouissime Adrianus Florent ius,in suis, .sentet tiarum qines ionibli . ubi de restitutione d serie, in quaestio. ii acip. consequenter quaero, utra indistincto tenetur, iii solutione ipsiusq uestionis, Alphon. a Castro, lib. 2. de potestate leg .Paena .cap io. fallen 3. & diximus L tius ita respon. ad. 6.partis, I. Fundamen. Prae lectio. l. q. tit. 3.lib. 7. ordin. Regia .ini. 6I Sed&Conrradus,in summa totiuς operiς, de eon tractib. quae .ue disti . . asserie, hoc procedere, quatumcunq; modica sit laesio. quod ibiadem examinavimus)Exquibus patet,prie tam opinionem, ut communiorem, & veriorem tenenda esse Quicquid Bald. in . d. auth. ad haec ,et . oppos de ustiris.& in. c si proponete, de rescript . Pet. de Ancha. in regul. peccatum, in. .C5clusio . princi p. de regu l. iii r. lib. 6. Francis Aretin. in .e. Cum causa, de testib.&in. d. l. siquis cum aliter, col.pea de verb. obli ga. Socin sibi coatrarius, in C5sil. 9. ilici pie.
viso instri timerito, col. r. versi c. his tamen non obstantib vol. 4. Andre . Barba in . c. f. de emptio.& vedi. col. 3. Philip Decius, sibi aduersari iis, in. d. l. semper, in fit te,de reg. Iur. Ioan
nes Croitu glia. c. a. notab. I. de constitu. in . I.
de quidam Autor tracta tuli incipientis, A bas cinctilae obi, a ii aliq uado inseribitur. xij.
Doctorum. Contrarium defendere conet tir: asseuerantes, nec in hac deceptione peccatu
si totienc ci dicho Doctor Nauarro p .r no io escusaria de Zir, que podia vender et tal pan, a Ia tasta deladi cha Ley nia formente no lia Zic do ella, distinci 5 degranos, porque alltae que no lo permitte y que sic pre et termino pan, de que ella usa
67쪽
RIMA CONCLUSIO PRAGMATICE TAXAE PANI s.
it, esse,nec teneri quem ad restitutione hac potissimum ratione, quod ius Canonicum, citiuς principalis est intentio, ut animarum saluti,c5siulat, ut est te X. m. d. c. a. de c5stitia. ct ex aut offitatibus veteris,& noui Testimeti, processerit. c. qtialiter 2 de acclise Jappro b et huiusmodi eo iuractiun , in quo interue Dit deceptio intra dimidi turnitis hi precij, d. c. dilecti,&. c. peri de emptio.& vendi.Nam illa iura, in iudicio forensi loqtur tur,inlio, usi Lelio in ei a dimidiam contingens, minime refcitulat tir, non tamen inde sequi thir, perini Dsim esse do iure Canonico , coatrahentibus,sb intra eandem quantitatem laedereti ea quiadem, ut ea permissio licita sit.Nec enim sequi thr actus luc iure non punitur, neq; rescindi tu ergo,& is licitus est. lupa dc enim, non omnia quae illicita sunt, puniunt, nec punire tenentur. Nec actione initisse in dare aduersus eum, qui iure naturalide iusta ratione, quid agere, vel restitii ero debet: possimi satie haec, pleria i , quibusdam e X cautis ommitti,& di simulatione quada, tolerari,qii alia sun Lupanaria, semisi es vliarae, nucubinatus,& alia, quae haste interdum dissimulantur, & permittuntur: ut notant seri
ges pro Ludeant, quae ad homi sumi coma ictit, ct Reipublicae integrum ae ili estian flatum atti sient: secundum eunde Tlaomam, in. d. qua: sit o. r. arti. i. se tradit Coti arruli. in Epitum. in . .Decretal pari. i. cap. . mi. i. & de actio
tribus aduersus ingratos, de pacto nudo iure ciuili on1 inissis, ac interdum negatis, in. c. cta in ossiciis .irimo detestamen .Nec ius positiuude fasto statuit, licere vendenti, & ementi se decipere citra medietatem iusti preeij. Nam legi ad laoc inanios, no dant licentiam ex
ceden)i latitudinem hasti preeii, sed solum disponaint, quod non detur actio de copto tali ter, dummodo non sit ultra dimidiit iusti prexij deceptus. Et dare quod dedissent lieensis prcedicto modo e Mitrahetuli, & illud etiam
stat haerent ,non eXcia renti ir taliter contra helites: cum Legislator , ae alienis rebus noli .habitisset dispotiere rut notat hae in specio Conrrad.in. d. tract.de contract. quaest. s i. c5cl. s.Nec, disputati te loque do, videatur quod potitissent leges illae licentiam dedisse: exquo. decipere proximum, de contra iustitiam coinmutatiuam agere, contra legem sit naturae,
contra quam, nihil valet lex positiva di onere ut in ca latius oste iidetur Et quia secun dum Aligustin. in lib. t. de libero arbitrio, in legibus temporalibus nihil iustii in est,*iod noab aeterna sibi deritiauerint homines, nutri renti leges illae peccatum, cum per eas hΟ- mines excitarentur ad decipiendia,& ad ma la fide, res alienas acquirendum: quare ratio nabiles non essent, δι consequenter non e M
Praeterea,nostra assertio veri lina est: isse manifesta constat ratione, quae dictat, natu rati lege, in coiit actibus commutati is, a Republiea,& hominum moribus, in v triti sim utilitatem institutis, re ipsa, o casam, de sumina aequalitatem requiri, e X ii illitia commutati tra parvis, ad partem: secundum Aristotel. lib. s. Athicor. cap. s. 3I lib. I.Polit. c. 6 . Quo fit, deceptionem istam, omnino eme, contra virtutem uistitiae cc innuitatiuae, quae in aequalitate consistit: illici': Paulo ante citati de iure Diuitio, de naturali praecepti Quod tibi non vis, alteri, ne feceris Si quis igitur ab hoc ius filiae medio recesserit, declinans in visium peccat: h ad restitutione in tenetur Et inde cum Valor naturalis rei, validior fit, de perfectioris existentiae, se ciuidum speciem , Qui sane cani tritici, communi aestimatione, valentem quit qς, S pro hoc precio communiter vendis blitam, pro nouem argenteis Vendere contendens sibi id Iieere, secundum taXam praeo sentis Pragaiaticae, peccaret meo iudicio : de ad restitutioncm teneretur notabilis huius excelsus: siquidem itum fuerit contradictu in praeceptium, ac aequalitas iustitiae, in hae specie non feriretur, cum per venditorem exigatur preci uni excedens Ualorem merci de hutiis nodi venditio, plus se in rem venditoris, quam emptoris: Ut not: Conrra. d.tras . de c5 traff.ῖ.Par. q. s .conelu. r. Ac ita vitium notabiliter inclinet.
IVithim vero iii tollito, quando haesio, & sint ea dimidiam, nos asilis esset . Et qitae nori paria una causaret detrimentum: Wt in principio huius glosiae, de in textu supposui) secus
autem quando modica esset, paucit mometi, quo in casu ante di s venditor non pee caret, si procedere , ae concordari meo genio possent,proxime citati doctores, qui nostrae aduersentur conclusioni. Et ita accipienda ei
68쪽
est ad glosa,verbo,crim intillum, in .d. .si cu domino restiti iere:Wel ratione deteritionis in pis, i S.q. r. quae dicit in contrac ibus decipere tuis .e,domino intuto praesumitur natoq; semnon esse peccatum: alias salticiri non potest. per id contingere domino renuete. .qui vas,
Atq; etiam concordari potest glosi 1iorab. in s. de Hirtis vel ratione ipsius rei, quia aliena .hoc ius,io.quaest.2.qua ibi seqiritur Arelitis: est luxea emidite tradita per Thomam, de Ca
cipien.tuscis, D Bertachin.intrasti. de gabel - is qui bona fide contraxerit, postmoduni colis,a.pa .princip.8.quaestio.in fine,dum scribit gnouerit,pe ipsa proximum haesisse,tenebitur quoil licet lex dicat,quod contrahentes pos' ad huitis laesionis restitutionein: in compensi sunt se inuicem decipere. Ecclesia tamen, no tionem: quadoquidem ad eum peruenit, vel debet rem vendere pluris quam valeat. Ac res ipsa empta, vel pecunia, quae iustuiri pre- ita est accipiendum quod tradit Francis Mar citim excestit. Quod tamen Aredinus, tu.d.c.
intelligenda,&practicanda est communis o-- lecti,s.col. .et2.non probant: quia post quapinio. semel dominium sine peccato translatu fue-i3o Qitae etiam procedit lini asinodi, Sc ex in rit, licet superueniat icientia rei aliena , non fra dicendis in.3.conclusione intellect a, non sit obligatus restituere: soluin,ubi scietiter quis in eoeinmutationibu I r Asimili praescriptionis semel eoinpletae boproximum inscium, & ignorantem iustu rei nafide, quod si stiperueniat mala fides, non statorem Eedi se decipit,sed etiam squis bo tenetur quis rem pretescriptam. restituere : vina fide,existima: is se iustu precio enarre, aue est communis opinio, secundum Angel. in. l.
Vendere,alterum etiam infra dimidiam laese pen col.C.de iudic.Imolam,in. c. fin. .3o. derit:ve exemplo esse potest,illis in Vasis argen praesicriptio.Felin .in .c.vigilanti, nu. u. eod.tit. teis,qine ab Indijs occidentalibus de Perti,an Balb im, depraescriptio.Z.parr.3. partis princinis pro ine elapsis, laic Hispali scieritne alta- paLquaest. 9.&eun lem Didacuiti de Couareta, de vendita pro precio , quo vendebatur, ru.ia pertit posse r,dereg.Iur.m. 6.part 3.g. tunc argentum purum. Cum tamen illa Vasa et quam etiam tenent Thomas, in quodlibe. misturam haberent auri, ut postea quando ra:arci. .Conrr .de Contract.quaest. s. Onecoiissabanti trApparuit, qiuare multo pluris .clusio. .&. .Et opinioni Areti iii, & Burgeu-Valebant ve quanuis emptoreg, & vendito- sis subscribere videtur Gome iustia.d. . a nu. res,tempore contractus,de traditionis,id ig- ao.de constitutio.Sed & ipse Burgensis, in. d. ivoravent,& bona fide se ius o precio, & pro irit.22. testatur huic praescriptionis argumen-eo,quod tunc valebat argentum, emere, & to, responderi non posse.
vendere emistimarent:qui ea,ita emerunt Ua 133 ' Quidquid tamen sit, a nostra eonclusiones Iressi tuere venditoribus deberent,quod ra recedendum non arbitror. siquidem quando Hone illius auri,postea reperti, argentum norabilis fit supra νt aduertimus intra dimillud majis valebat:WChutant Scotus m. 4.seu diam deceptio,re ipsa esse dicatur: quae & de 'tetia: d.dis .i quaest risimαAnebni. Mehiepi cephioni exproposito, aequiparatur. l. siquiς vires1t in. doti pari.ticii cap rt . . . conread: eu aliter,es ibi, inot.Iason, in pria. fide verbia de contractib d.qviest Coireliis Caiotan, obli . t a. isde doli eκceptio. permitie iura id Win: d.L.M.Adrian.in.d ard.3i litori.&Him m. probat Aliphar.in Confit 39 incipien. pro es 'inia ὁ.quia pleriq:,de lintriuin: Uectes. quoru riori decisione,&Panormie . in C5sil. incip. 3pinio Communis est Ises odum' eue elidis tria ad decisionem.zicol & in Const. eo bin-Co1lat russibi vari se alid c. sagiis. q.tς in cip. iliatuor sim i .ridus Vol et Decius,iti partiis.Et ea probatiuitatione, quae oonstat, Consil.cto isthmiem ita Perihmelatione,3. n. quem ad restitutioilem eneris postquam se col. Et lice illi, iura 'communiter doctores . roximum laetistbeonio Ierit quia rem alie- ilitelligant pie deceptione ultim dimidiam, il-4isu detinet, nullo domino, causa deten- dust oliti in foro contentioso, iii quo 11oniti is iiii quae; ad vel hirtition miteiretur. omnis conscientia,est purganda. qinestio ve-13i - Sicut is qM botri fiderem xl qua radquisi- ro nostra est in foro, &puritate conscientiae iii &h,buit ab eo, qtiem dominiim esse exi habito resipecta, tum ad D A v M, i h laesionestimas e , si notulum eo inplora usu eapscine, . proximi, contra cuias voluntatem res roti .sciubrit rem illam ali- riam esse, ne σdomini netur. Ac nemo ambigat illuni iniuriam pati
constensu sibi traditam,tenetur omnino eam iii huiusmodi laesione notabili. odq; illivd
69쪽
tilius saepe memini inuis p eceptu in Diuiliu&naturille, hoc ipsum admoneat, cui taliotabiliter laeso inendam,q d ipse, vice Versa, vel et lae de iis, si ita ab alio , vel eodeni proximo, in illo laederetur coii tractu: Et quemad-naolum hoc daninum re arciri sibi optaret,
pari forini profecto ratione eanderia tenea tiir re arcire laesio item: ne contra aequitate in naturalem durescat,aroum i1. l. ut vim, cinnibi notatis, i de iii & iure. ob id collectio
non conchi la de foro iudiciali contentio qfiatiuis Canonico, silpra ut uotatuimis ad forum Conscientiae, in quo veritas quoc mist tempore, omnis erroris esteor rectiva: &in quo lege D E I,non autem lege huius seciali,viminus. c. filius noster, de testamen. virile superueniente seientia. rei alienae, i adiici de
Iur. in . . Quo fit, 't contrariam , in ipsa praes criptione sentetitiani, ik quod supertaeniente mala fide, teneatur quis rem legi ine pdaescriptam rei ituere, docile fit Pasi ornate. Utriusq; fori peritissimus n. d. e. quia plerim, dei ni .
eccles. Rartol. in extrauag. ad reprime vita, in verbo, lematiciationem a col. Ando. de Butrio, iri. d. c.vigilanti, depra scriptio. Ioan . Au- ire. in. d. reg. possiesso Petrus Philip . Corne .
in conii Las1. incip. in hac consultatione, ni1. q.
Pol . . qui alio; citat & Frater Gerarcius; ne plures Theologi, per Angelum relati, in A. l. t.
de iudic. Iiu. ς'. Stainina Rose l. in verbo, nasicriptio , & dicit commune inopi hione: pse Theolo torum, Ioannes Banchel, in brε-- : vita sexti libri,m.d regu . posse sue ii vinii. line
praescrip one,nu.3, . m. hane opinionem ascitiativam trestitii ere teneatur, veriore
esse multis rite sis cote Mitis em dato, quod contraria optiuo Negassii Rasild ante relae
dri ibili suis quaestionibus, de Alij multi per
im non reflavaseu eminis1om hum solum procedat, in ipsa diutina , & Iongi temporisi praescriptibne bona fide tricepta 'homplet ta, perqtram fuit litus abso ituri est cinne iis seius, contra quem fuit prie scriptum: ita ve dec cetero qui si e praesicripsit, non habeat se tenti ii rei alienae, sed sciae, Ita quod iudex, cui directum est re sic septuin, ut procedat cum mirima aequitate, non possit tollere in vim luritis clati stilae, ius, quaesitu praesicribenti, per praes cri 'tionein: ve post alios Pet. Rebus. tradit in
ideoq; secundit in Rebussim ibi dein, in praxi
13 s: Nostra quae assertio, non sep ponat huiti . modi praeseriptionem iam finitam, & lapsi iiii esse cum bonafide, de aliis requii sitis tempus, quod ad eam requiritur, quando talis superuenit scientia: de tune duini in non si, qui in hii tutabili detinens, postquam ciuit alienu, contra' contaientiam detineat, eum sciat ad alium pertinere. s. mr suae, instit: de usu cap. Qiuicquid Mietinet Centifontanus, Coiretur, in leg. 63.Tauri, dicens, hodie cum mala fide procedere praescriptionem: cuius dictiam omnino falsum est . Re eodem laborat. morbo,.quod notat Rode Mus suaret,in. I post rem 4udicat in Ossic sexto principaliter, is de re iudica quos asina libuistisne carpit , Petras
prie riptionem cum mala fide, minime valere in foro Canonico, dc ciuili, ct probatu uethd. reg.posse libr. Nec Hla ratio quae verat enseri postit, aut rationis nomine digna sin , ad duci poterie unquam H egeli per uisitan ces quam sit. rem alienam sibi sempo acquis di. re, si is malitiam, i&culpam in eius postes sit sue habuerie . Alioqui lex Hiam Analyra nitidi,& erimini Ginentu daret , quod ab ea alieni ita oportet esse, ubpoeius mali e fidei posi se
se respuitiat, quani defendat. . I ii,
70쪽
Vulpis de Sontino, inter Contilia eiusde Cale Miei,Confit .s3. incipie n. fons oritur, Angel in
moti Crauet, in Const. 146.mei p. respondi de iure, nii .a .Francis Balb. in . d. tra c. praescriptio.
de ΑHict. in deeisi. 368. inc .in causa nobilita,mi. to Capitius in decisio. . col. . quorum opinio comi manis est, se eundum Alexand. in .le .cum aliquis, C. de iure deliberan. Et aperta fundatur ratione, quia peccatum non tollitur ex temporis antiquitate, imo peceat Umquo: antiquius, eo grauias dicitur. c. non de bet,in fitie de consian .& assin. ias Ideo Dynus, in. d. regii l. posse Gnti .s.scribis,quod ille qui habuit malam fidem rem pore possessionis in clibatae,& continuatae, nullo temporis tractu, aut continuatione prael-ci ibit: etiam si centum annis, Vel Ultra possessionem continuet: quod probant Panormit an . c. fin .notab. I. de coen stit. Domin. in .c. Sacrosancta, ii. distin.& Felin .in. c. cum nobiS,Col. r. de praescriptro. Quicquid Cone tu Saly.in. l. a. mi.8. C. de seruit.& aqua, Decius in .l.traditionibus, col. C.de past.& in Consti I. in-ci p. in causa domini operaris, mi s. & in Coi sit. 638. incip.Coin munitas spediae, ilia. .Nicola. Boterius,in decisio.39.nu. . a seuerates pos e malae fidei possessorem, rem aliquam teiri pore irrime moriali praescribere malafide, quχs eanti teniporis vis, vitium male fidei re init
33 scribente. praesuinptionem malae fidei,toili, & purgari possessione triginta annorum,
reat, alium ei tisdem rei, fuisse Mini antiquio rem posse rem:&possedisse tempore,quo praesicribens, eandem propria autoritate fuerit ingressus esseq:banz coinmune in opiniolaem: ex Claudio, tri3.31.&Balbo.3. pari. col. 6. in . .Celsus, ff. de usu cap . Qirae licet vera sit, solium tamen obtinet in praesumpta mala fide, cuius praesumptio, possessione triginta annorum tollitur . Non autem si probatum siepossessorem, vere malani fidem habui se quo in casia, nusqualia vitium istud remittitur a possessione. Nec loeus in eo erit Barioli opinioni , quae re Vera de praesumpta mala fide agit, non de vera, ut notat Franci de Aretio . 3χ in confit .is3. incip. cori sultatio, proposita, Col.
in tracta. de antiquita. tempor. . pari. Ne si C. materia ista .nti. 2O.& seque in . Qui in eade, Q. parte, versic absoluti iam. ς' probat , ii time-inoriale tempus no inducere iusti tituli pines eriptibilem: si constet,de titulo vitioso , & iii
ius o : post Paulum de Castro . quem ibi ei
tat in Coiisil. 4r . eo l. 2 verssean contrarium faci pari. Σ. quia secundum eundem Aymo
tiqλ titulo, de iniusto, mala fides apparen Atq; ideo iminemorialis praescriptio , vim propriam amittit , propter malae fidei vitium. Re ita procedunt, hintelligenda sunt
inuollate tradita per Otalor in tractat. nobi litat. 3. pari. capit. 7. numero. Is . &.i6. & in 2. Part. 3. princi . tria. .Et idem cerissenduin est
quoties de initio, & primo titulo constat: cueo casu, n5 depseriptione immemoriali, sed de titulo, eiusq; viribus, thiashabui quasq; excurse tanti teporis habere iure posisi agatur 138 quibus iii fertur, non bene sibi constare
'doctissimum Meneliacensem, dum in capi. nu. Io. lib.I quaestio. vi freque n. Carpens glosam coiariam niter recepta in . d. reg. posses se asserit, praescriptionem triginta annorum
procedere chim mala fide, i scientia rei alienae. Quae opinio, lalua tanti viri pace , suspecta est: ve deducitur etiam ex Alexandro, In confit. 99.inei p. ridetur prima facie, col. I.v l. 4 Et eodem Menchaceii. in libro, de suee eL
in .d.c. fi n. de praescription. communiter reprobatam,in eo, q)uod praescriptio tricennalis,do iure ciuili procedit, innuit, non posse praescriptionem cum peccato perfici, sed ne quae etiai ne boari. Apparetq- inde,Veram non esse distinctio nem,& differentiam,inter actiones persola a-Ies,3 actiones reales: ut licet actiones reales non possint prie scribi, cum mala fide, tamen actiones personales etiam cum mala fide possint prie scribi qrsam tradi de te nee Bareo. si 'bi Cotistans inale: i 11 l. se quieur, k. s viam, F. de usucapion.&in. l. r eiusdem tituli , &lia. l. haec audem iura, is de sertii tui. v an prae dio. Hostie n. iii tarama, de praescriptionibus,
rerum i mobilium, . qtiae res, colu . I. Roma.
in . d. g. st viam: Egidius, de Bellam era, in. d. c. fili. de pneseriptio. nu. 6. Vbi Felin .iii. I. col. plures alios congerit,& Latius Balbus, in. d. trycta. prie scriptio.1. pari. 3. pari.princip. quaesti i3. Decisio Tholosa. 3. Corne .in Consil. rosi.