장음표시 사용
391쪽
omnia autem uel cum calescunt, uel refrigeratione exiccantur, quorum utru E' que calore essicitur, aut interiore aut exteriore. Nam qiuae refrigeratione exiccatur ut uestis, si ipse per se humor separatus fuerit, a calore interiore exiccantur, qui a circunstante frigore coarctatus exiens, humorem simul in uaporem elicit, cum fuerit exiguus. Siccescunt igitur, ut dictum est,omnia, aut clim calescunt, aut refrigeratione, & calore omnia, avi interiore aut exteriore, qui humorem in uaporem simul educit. Ab exteriore intelligo, ut elixa, ab interiore amem , cum humore sublato caloris, quem continet, expiratione, consumitur. Ac de exiccatione dictum est.
8 Alterum tractationis de exiccatione caput explicatur, rudelicet, cliuemadmodium asse istae, &a quibus causis 1 es, quae dictae sunt, exicceiatur. Itaque ait, omnia, quae exiccantur, uel cum cale fiunt, uel tum frigescunt, exiccari,& utroque modo efficientem caiisam calorem esse, alit cum, qui inest iii rebus, quae exiccantur, aut exteriorem. Clim uerd a calore exiccari ea, qu , cum calcfiunt, exiccantur, perspicuum esset, in reliquis alitem, quae refrigeratione siccesciunt, non ita
pateret, quemadmodum id fiat, subiicit, humorem inqiliens, qui in eis est, si ipse per se separatiis P
fuerit, hoc est, non natiuiis, ut in lacte, sed alienus, in in hic Ite, a calore interiori ab eis e dirci, qui calor interior a circunstante frigore extruditur. Quomodo multa coagulari in progressu doce bitur. io fit, ut calore interiore siccescant, quae refrigeratione siccescunt. At quae, cum calcfisit, cxiccantur, calore externo ait exiccari, ut res elixas, quarum partes interiores siccescere traditum est. hod autem ait, ab interiori exiccari, cum sublato humore caloris expiratione consumi tur,subobscurum uidetur. Nam quid per humorem sublatum intelligat, planum non est: nisi de humido loquatur, in quo res elixa concoquitur, qui si auseratur, ab exteriori calore non amplius res illa exiecabit hir, sed ab interiore, qui cum expirat, lium orem siccum elicit. Alexander non te Fit αφαρεθέντος του υγες , sed ἀφευρεθεντο του & sensus est, sublato igne, a quo elixa elixabathir, a calore interiore, cuius expiratione humor in eis insitus absumitur, exiccantur. Pori O ca Ioreb timor extruditur, quoniam eius utrarior euadit, 3 irrita porem conuertitur,qiii rarior faetiis f&leuior, in uaporemq; calidum conuersius, sursum migrat,& a terre uis partibus, si quae sint, lux maneant, secernitur. Dubium autem est, cur exiccationem praeteriit, quae in gelatione 1 eii con cretione inest. Mn& res concreta &gelat. e, siccae quodammodo dicuntur, hicimi lutum. Nisi eam praeterierit, quis d proprie exiccatio non sit, cum potestate humor remaneat, qui rebus illis ii rimatis in actum educitur. Ideo antea tradidit, concrescere,qiuodammodo esse siccescere, non omnind&absolute.
t umectatio autem uno quidem modo fit, cum quid in aqua cogitur, altero, cum id, quod concretum est, liquatur. Horum autem spiritus quidem refrigeratus in aquam cogitur. De liquatione u ei h & concretione simul patebit.
9 Quoluam humectatio exiccationi contraria est, de ea post illam merito disicrit. Sed modos tantum ci ocet, quibus Eum celari aliquid potest. Quae autem res humectetur praetermittit, qud dex his, quae exiccanti ir,posset intelligi. Ob quam eandem sortassis causam, alios quosdam lium ectationis modos praeteriit, quos paulo post commemorabo. Hurnectationem igitur duobus modis ait seri: uno, cum quid in aqua cogitur & densatur, ueluti e vim ex spiritu coacto, frigorisq; cfficiei alia densato aqua gignitur, qilaei, Limidortim est primum: altero, cisa aliquid gelu astri- Hetum aut aliter concretum liquatur. Primus modus exiccationi, quae tradita est, si a litae potissimum, ac rerum aqueariam quodammodo aduertus est. Nam ira pore densato, S: in aquam cora uerso Eumectatici haec ita efficitur, ut exiccatio, cum aqua rarior fit, Nili uapore temtatur. Quo
rum utrunque, quemadmodum fiat, in primo huius operis libro traditum est. Alter humectationis modus, qui est liquatio, et cxiccationi opponitur, quae in concretione inest. Sic iterb inter se duo hi modi affectistitit, ut humectationis prior modus exiccatio ea, quae posteriori humectationi aduersa est, esse uideatur. Etenim aqua uapor concretus cst de deii fatus. Quo fit, ut cum gignitu r, partim sit humectatio, partim exiccatio, liaec, propter ira poris densationem, quae est quaedam exiccatio, illa, propter aquae procreationem, quae, uin hinc dicitur, est Evincetatio. Sed tamen proprie concrctio non est, neq; gelatio, qudd terminis propriis aqua non claudatur: quod concreti corporis proprium est. Qiramobrem nec exiccatio proprie est. Quanquam si uera&propriaeestist
392쪽
A concretio, nihil obstaret, quominus esset humectatio, non tamen ea, quae est per ii quationem, sed qua spiritus in aquam concrescit, quae,ut diximus, humidoridii est primum. Praetermissit autem Aristoteles eum numectandi modum, quo aquae species gignuntur, ueluti lotii aut seri secretio. Praeterea illum, quo alieno humore res humectantur aut madefiunt, ut lana, & eius generis alia Rios modos,aut ob eam, quam retulimus, causam praeteriit, aut quia uerus, natiuusq; humor illis non fiat,ut iis, quos commemorauit.
Concrescunt autem, quaecunque concrescunt, aut quod ad aquam attineant, aut ad terr m & aquam: atque haec aut frigore, aut calore sicco . Ob eam causam , quaecunque calore & frigore concreta cum sint, soluuntur, a contrarijs soly uuntur. Calore enim sicco concreta, aqua soluuntur, quae humor est frigidus. Quae autem concreta sunt, ignis, qui calidus est, resoluit. Quanquam sint quaeda, quae ui aquae concrescere possint uideri, ut mel elixum. Verum non ut aquae, sed
frigore, quo illa assicitur, concrescit.
3 o Postquam de exiccatione disseruit, quam antea tractari debere, quam concretionem, iudicauit, quod concretio exiccatio sit quaedam, de ipsa concretione, 31 rerum concretarum solutione agit. Quae autem tradit, in summa haec sunt i Cuius generis atque constitutionis res concre scant: a quibas causis tum uniuersim, tum sigillatim, generum omnium concretio, & concreta rum rerum solutio efficiatur: item' ua ratione & uia. Concre cere ait res eas, quae ad aquam spectant,aut ad terram simul S aquam: essicientes autem causas esse frigus aut calorem siccum. Ob eamq; causam rerum concretarum solutionem a calore aut frigido humore, quae contrariae caα-
se sunt fieri. A calore autem ea solvi,quae frigore concreuerunt, ab humore frigido ea, quae a calore Meo. Cum autem mel elixum concrescat, humidi vessicietia, uidelicet aquae, non frigoris,c aut caloris sicci uideretur concrescere,docet ipsum frigore, quo aqua affecta est,coagulari, non humoris uirtute. Sic rerum, quae concrescunt, genera& constitutionem tradit: item a quibus causis uniuersim concrescant, singulorum generum causas, & modum quo coagulantur, in sequentibus expositurus. Haec autem,qtiae nunc traduntur, facile quiuis intelliget,si, quid sit concretio,definiamus. Est igitur concretio, rei liquidae aut mollis induratio quaedam, quae calore aut humore ab ea re abeunte essicitur, caloris quidem exitu, si a frigore proficiscatar,humoris, si ab igne aut eorpore calido. Id quod Aristoteles post tradet. Haec cum si eoncretio, aquea tantum,aiit terrea simul & aque a concrescere facile potest intelIigi. Nam tertia & aqua sola in ele mentis durantur,aer&ignis minime. Quamobrem concrescere id tantum potest, quod ex aqua, quae liquida est, constat,aut ex aqua simul de terra: quandoquidem & hae e ea loris & frigoris e cientiam maxime accipiunt. sed praeter rationem sensus etiam hoc docet.Nam aquam coagulari cernimus,uinam, serum, lotium,& quae aquae sunt species aliae. Item terrae & aquae communia, ut Iae, lutum, sanguis, ossa. Nihil autem, quod aereum sit, aut igneum, concrescere cernimus. Ideo oleum non concrescit, quandoquidem aereum fit,& ob eam causam calidum,quod concie- tionem impedit. In his uerb, quae ad terram & aquam attinent, ea comprehendit, quae terrea tantum sunt, ut quae in progressu cum his, quae concrescunt, numerentur. inae causa est,ut quaedam
interdum terrea esse inqui at, interdum ex terra & aqua, cuiusmodi est fietile, quod in his, quae ex terra de aqua sunt, nunc ponitur, cum inferius in his, quae ad terram spectant, statuatur. Quod ad concretionis effectrices causas attinet, calore sicco ait fieri, quoniam Lumido res cocretae potius soluuntur, ut fiat. Nec enim humore coagulari aliquid potest, ut qui humectationis sit finis, quae concretioni aduersatur. Ideo elixu mel in aqua frigida, frigoris non humoris ui conere stere dicitur. Quanquam dubium est, de concretionis mel Iis modo, i md de ipsa concretione: si quidem ita progressu in his ponitur, quae concretiere non possiunt. Quam di me ultate eo in Ioeo explicabimus. Inquit alite res concretas, quae soluuntur, contrariis solui: propterea quod contrarioru contrariae sunt causae.Nee simpliciter reru concretarum solutionem a contrariis fieri protulit, sed earum, quae soluuntur. Sunt enim quaedam, quae non solutitur, ut fictile. Sed salem aliquis obii ei et, Rui,cum calore concrescat, humore soluitur, no frigore.Cui respondenda existimo, ea lore silceo
Mem concrescere,no calore simpliciter, ideo humore solui, non frigore, nisi eum humore sit Ii l coniunctum.
393쪽
eoniunctum. De quare fusius, cum deliquatione disseretur. Hoc uerli, quod de rerum concreta E- ruma contrariis solutione dicitur ad illud confirmandum, omnia, quae concrescimi, calore sicco aut frigore concrescere, positum est. Cymes οἶν νυδατις,1 In γ ια - - ς, λυετιυ, μυω πυρος. ro δ' -ά τις --
ae ergo ad aquam attinent, ut ignis non concrescunt: ab igne en ina soluuntur . Idem autem eidem per idem rei contrariae causa non est. Cum item concrescant caloris exitu, ingressu solui, manifestium est. Frigoris ergo ericientia concrescunt. Quare quae huius sunt generis, concretione non crassescunt. Crassities enim sit, cum humore recedente id, quod siccum est , densatur. Aqua autem una ex humidis non crassescit. p
I Quae de concretionis, S rerum concrescentium cssicientibus causis tradu tur, aperta sunt. Nam praeter rationem, quae affert tir, sensitis docet, aqhram, lotituri, seriam, urinam, Squae clinque aqiuae genera dicuntur, trigore, noli igne Rclari,& concrescere,eademq; calore uolui. Ideo grando,pruina iiix, frigoris ui gelantur, calore liqites civit. Quod si maris aqtiam, itiae calore in salem coagulatur, quis obiiciat,aquam proprie non esse, dicendum est, ut quae se cultates aquae non E
beat, uidelicet refrigerandi & hiisne etandi ,sed potius contrarias; quod etiam Galenus de simplicium medicamentorum facultatibus libro primo confismauit. De qua re pbst dicetur. Illud uor baeuerteiadum, refiὸ Aristotelam sumpsisse,icle in eidem per idem contrariorum causiam non esse. mper diuersi aut diuersi sese potes f. Quomodo calor,s praesens s calfacit, si absens, refrigerat. Item ceram &glaciem liqhiat, crum fictile durum efficiat. Qua ratione in se eundo de generatione monstratum est, primam coeli motionem generationis&interitus causam esse nonpo L.
se, ut quae sibi semper siit similis: aliam itaque requiri, quae aliter atque aliter ait icta, ortuum&interitu uin sit causa. Itaque, clim calor res ad aquam attinentes soluat, durare illas, ct cogere non potest. Quamobrem frigoris id munus sit necesse ea. Quemadmodum autem concrescentibiis illis crassiores non fiant, intelligetur, si, quid sit crassescere, exponamus. Crassescere itaq; aliquid dicitur, si, cum tenniumst partium, in quandam magnam partium substantiam mutetur. Nam Gerasium id dicitur, quod magnarum est partium, cuius modi est terra, aeris& ignis comparatio, ne quae tenuium sunt partium. Fieri autem crassitiem inquit Aristoteles, partibus humidia ei in-nescentibus,siccis S terrenis dea satis & coagmentatis. Ex quo rei crassae in partes exiguas diuisonis oritur difficilitas. Humidum enim, quod glutinosum non est, facile diuiditur, ut in primo
degeneratione traditum est. Porrh crassitiem calor & frigus facimi, quorundana quidem calor, aliorum Di us, utrunq; nonnullorum, ut pbst tradetur. Semper tamen humoris fit exitu, praescrtim ea, quae a calore prodit. Nam quae a frigore est, acre in aquam cotierso interdum esse itur, ut in oleo fieri docebitur. Abeunte itaq; humore, qui tcnuitatis causi e trit, partes siccae, re δελ- nent, crassitiem accipiunt. Cuiu s rei fidem id facit, quhil tenue ad humidam, criniina ad sic eum. in secundo de ortu refertur. Ex his conseqititur, res, quae ad aquam attinent, cum concrQscunt, minime crassescere. Nam frigore solo, ut dictum est, eonere selint. Quare bum oe, qui est iri eis, tum, cum concrescunt, non exit, qu bd frigore illo educi non queat. Sed neq; calore possiuiat cra sescere, cum partes siccas, aut nullas aut paucas habeant, quae humo rc in uaporem abeunte diues En xur, Quamobrem caloris ui totae in uaporem soluuntur, nee cras sescentes,nec coiicrcscerit ea. Frigore 1gitur concrescunt absq; crassitie, humore eorum constipato. Quod demum dicitur, a qua Hunam inter humida non crassescere, antea traditum est, cum de cruditate mattuatiooh Qpposita.
ageretur. In libro etiam de sensu & sensili traditur,eium de saporibus agitur. Sic autem *ς cipi uobdum est, ut aquae genera antea commemorata,& qiuae ad aquam attinent, uocabulo ' Opr
heniamus,&humida pro liquidis accepta esse arbitremur,qtiae omnia ad aquam attinetia, intus. liquoribus, quae humore aquae non constant, cuiusmodi sunt oleum, uinum dulce,& mel, librium guuntur. Haec uerd possunt crassescere,qilia aut aerem in se habent, qui iii aquam ut fit miris. test mutari,aut partes multas terreas, quae humore evocato coagmeritantiar, quoria nquo hinc stin aqua,& bis,qui ad eam attinent, humoribus. Illud alite est a uiuertendum, frigum quo res ad M. quam speci antes concrescut,interdit exterius esse,& praeter illarum naturam, interdum interius, & naturae earum proprium. Externum est, in aquae,&eius generum concretione, interm mileru' in metallis. QEo fit, ut Iiquata, si caloriguis amolieatur, continuo duresco ut, qu. quam ita locis medio
394쪽
R mediocriter calido posita. Vi enim propria concrescunt, nullo extrinsecus frigore agente alpropriam naturam redeuntia. Aqua autem et iisque jecies, si clim calida fuerint, sibi dimittan 'tur, frigescent quidem, sed non cogentur, nisi frigoris externi magna uis adsit. Haec frigore concrescere Aristoteles triadit, illa, refrigeratione, quorum concretionis modorum differentia. in progressu explicabitiir.
δό-A-κ μνοις .B Quae autem terrea&aquea communiter sunt,&igne & frigore concrescunt. Crassesciunt uero utroque, partim eodem modo, partim alio. Calore enim, humorem educente . quandoquidem humoris in uaporem secretione, quod siccum est, crassescit& cogitur. Frigore autem, quod calorem extrudit, quem humoris in uaporem secretio comitatur. Ac ea quidem mollia omnia, quae liqui da non sunt, humore exeunte non crassescunt, sed concrescunt, ut fictile cum coquitur. Quae autem eY mixtis liquida sunt, etiam crassescunt, ut lac. Sed muIta etiam primum humectantur, quaecunque aut crassa aut dura frigore antea facta sunt, ueluti fictile, quod, cum prim sim assatur, uaporem emittit, & mollius redditur. Quae etiam causa est, ut in fornacibus torqueatur.
32 Qtioniam res, quae concrescunt, aqueas esse, &aqueas simul& terreas docuit, modumq; A causas exposuit,quibus omnes, quae aqueae sunt, concrescunt, id ipsum de his tradit, quae cω muniter terreae sunt & aqueae. Ea tum ignis,lioc est,ea Ioris, tum frigoris evicientia ait concre-C scere, eademque etsi non omnia cum concrescunt, crassescere, partim eodem modo, partim
alio. Eodem modo, quoniam humore in uaporem abeunte, partibusque siccis coeuntibus N constipatis,tam calore quam frigore crassescant: alio &alio, quod, quae crassescunt calore,crassa reddantur, illo humorem extrahente . Quae autem frigore crassitiem accipiant, tales fiant, frigore partes calidas exprimendo, cum quibus humor una sicitur: sic modum & causas docet, quibus res concrescunt, quae communiter aqueae sunt & terreae. Tum subiicit,quae ex eis, cum
concrescunt, crassescant, quae minime. Ac mollia quidem, quaeliquida non sunt, humoris exetu ait conerescere, non crassescere, ut fictile, cum concoquitur. Liquida autem mixta, ut lac, etiam crassescere. Sed pleraque etiam in bis, quae terrae & aquae sunt communia, humectari,antequam concrescant, ut quae uel crassa uel dura frigorisessicientia prius euaserunt, ut fictile. Ilia lud enim frigore durum antea redditum, cum primum in fornacem mittitur, uapores mittere, di emolliri, ob eamque causam in fornacibus ipsis torqueri. Sunt autem haec, quae tradit perspieua,& nullam habent dissicultatem, praetcr id, quod dicitur, res molles, cum concrescunt, non crassescere, cuius causa nulla tradita est. Dici itaque potest, tam exiguam humorem in ilialis contineri, di illum quidem partibus siccis non plane admixtuni, ut caloris praesentis ossicientia continuo expiretur, eo duntaxat manente, qui ad partium siccariuri terminationem requiri- D tur. Continuo itaque res eiusmodi concrescere, nulla crassitie media, quae tum fit, cum humor
paulatim educitur, partibus siecis sensim coactis & densatis . hod in rebus humidis seu liquidis accidit.Na, cum multu contineant humoris uaporem leuiter mittunt, crassioremq; substantiS accipiunt.Porro liquistis rebus, quae mixtae sunt, hoc comtenire ait, propterea quod liquida non mixta, hoc est,ad aqua sola pertinentia, haudquaqua crassescant, ut antea traditum est. Lacigitur,quod liquidii est mixtum, humoris, hoc est, seri separatione,cras escit primum, tu concrescit& duratur. Fictile, quod molle est, & multo ampliorem terrae partem, quam aquae continet, igne piaesente continuo concrescit, antea tamen humectatum, S mollius factum, Quae quidem est humoris a terreis partibus separatio. Illud alitem praetereundum non est, quae ex terra& qtia communiter constant&crassescini, simul ac concrescunt, ita affecta esse, ut quae frigore crassescunt, calore concrescant, & quae calore crassescunt, ea frigore coagulentur. Veluti recti la frigore crassescit, & calore non ultra crassescens, concrescit. Mel autem cum elixatur, calore crassius
395쪽
erassius fit , quod post elixationem tapore aquae coagulatur. Idem ille lacti euenit. Ac horum E
quidem, quae calore crassescunt, & fragore coguntur, alia quidem uigoris contactii coagulantur, ut mel in frigidam iniectum, alia, ipsa corporis frigidi essentia, ut serrum, quod postqtiam ignitum est, in aquam iniectum, seu frigidam, seu calidam, coagulatur sui ipsius natura. Quod
uero ad concretionis causias attinet, aduertendum, non omnia, quae ad terram & aquam cor muniter referuntur, frigore & calore concrescere, sel.quaedam calore tantum, ut maris aqua,
qu aeda in utroque, ut fictilia omnia. Haec enim frigore prius coguntur, de quodammodo Φureiacunt, deinde calore perfectam capiunt duritiem & concretionem. Quomodo quaedam sunt, quae caloris actioni primum subiici tur, tum frigore perfecte coagulantur. Cuiusmodi lapides sunt, & metalla, quae refrigeratione extremam accipiunt duritiem. Sed metaIla in rebus a queis numerantur, ut post dicemus. Θερμυν οξεληλυλνω πηγνυ/-ι τ πι α; incra Θερμπις, ειστόν πνς χαλιν ἡ ΘερμολοLνοπηλῖς,οταν -γῆ. οστι δὲ Ἀρμοῦ σμεξατμισαντος α ντος, τρα ταμαλι η υχ βαλλουσν Ἀνουτητι, ἀλλαμ Mτ- ,Δον M O nee g. sAc ea quidem, quae frigore concreta sunt, ex iis, qiuae ad terram & aquam communiter, sed plus ad terram, attinent, si, ex eo, quod cabor exierit, concrcta sint, calore, clim rursus aduenerit, liquantur, uelut lutum, cum gelu astrictum cst. Quae autem refrigeratione, & calori S uniuersi expiratione, ea non soluuntur, nisi caloris exuperantia, sed molliuntur, ut ferrum &cornu .s 3 De concretione antea disserens,& calore ae frigore fieri demonstrans, illud sumpsi, res
concretas, quae soluuiitur, contrariis solui facultatibus, peiande atque non omnes res concretae soluerentur. Cum aut mea, quae aquea sunt,& frigore coagulantur, c lore omnia propemoduliquescant, quae trord terrea & aquea communiter, quae frigore di calore concreta sunt, conrtrariis qualitatibus non omnia soluantur, docere in his uerbis incipit, quae cxcis solii Lintur, quae minime . Ab his autem exorditur, quae frigoris efficientia concrescunt, seu interni, seu ex te ni . Hoc autem duplici frigore res congelari antea tradidimus, cium de rebus aqueis diceretur Ac frigore qui tam exteriore ea diximus concrescere, quae nixu suo non durescunt, sed magnaui frigoris extrinsecus ad Libita, quae Aristoteles frigore concrescere, ob caloris exitum nunc dicit. Interno autem ea durari, quae ab igne remota, sponte sua durescunt, quae nunc refrige Gratione dicuntur concrescere, cum calor frigore natiuo extruditur, qui humorem secum trahit. Quale ferrum est & eornu, quae liquata ui ignis, si ab illo dimoueantur, ut sua concrescunt, &duritiem accipiunt. Itaque ea, quae caloris exitu, externo frigore coguntur, eodem calore ac cedente ait liquari, ut lutum. Quae autem restigeratione coagulantur , calore un merso expira te, ea humore non solui, nisi caloris magna uis fuerit, sed molliri duntaxat, ut ferrum & cor nu. Quae Aristotelis dicta, iit fiant clariore, corumque causae intelligantur, altius repetenda oratio uidetur,& rerum concretilium, liquabili timqtie ratio adi qua ex parte explicanda. Illud igitur notum est, rerum, quae concresciint, alias calore concrescere,alias frigore alias utroque. Frigore concrescentes, frigoris coagulantis,& calorem solum pellentis praetentia concrescunt, quae sunt res aqueae, ut aqua, uinum, serum, lotium. E quibus omnibus frigore externo calore X primitur, humore eorum remanente, ut qui propter multitudinem a calore expresso, qui exiguus cst, educi non possit. Qiyae autem calore solo coagulantur, humore discedente cocunt, quem coagulans calor elicit. Talia sunt, quae ad terram pertinent, ut sal&nitrum. Reliquum genus, quod calore & frigore concrescit, aut altero illorum ait ternatim coagulatur, aut stimul hi utroque: si alternatim, iisdem modis prorsus concrescit, quibus reliqua genera . Nam si calo re res coeant, humoris expiratione coeunt, si frigore, calorix expressione. At si frigoris simul&caloris ui res coagulentur, caloris uniuersi exhalatione coincresciint. pod genus concretionis, serri proprium est,&aliorum metallorum, similiter mollis elixi&electri. Q omnia
caloris evicientia liquata, refrigeratione coagulantur, natiuo figore calorem aduentilium pellente. Hi rerum concretarum sunt modi, genera, &causae. Iam ad liquationem uenio. Quae camloris solius exitu concreuerunt, eo rursus adueniente soluiintur, ut glacies , griando, lutum.
Qt autem humoris absentia, ea bifariam distribuuntur. Nam h quibusdani totus humor exha latus est , adeoclite densia igni sui sunt reddita, ut meatus minores fuerint relicti, quam ad humoris ingressiam sit satis. Quaedam rara remanserunt, meatusque habent, qui humorem facile admittunt. Haec solui possunt humore accedente, quod nitro&salicuenit. Reliqua non solui intur, ut fictilia. Tertium genus rerum, quod calore antea liquatum refrigeratione concrescit,
396쪽
A similiter diuisu est. Qundam enim xqii ea sunt, ut plumbum, staen mini, aes, aurum. QIT aqueadico, non quia ex aqua constent, ut glacie s, sed quAd ex materia genita iint, quae aquam facit, ut in fine tertii huius operis dictu in est. Alia sunt terrea magis quam aquea, ut ferrinn& cornu. Priora calore non dissicile soluuntur, reliqua non soluuntur, sed molliuntur. Cuius rei causatri hane in progressu Aristoteles afferet, quod aut calore, aut humore accedente soluerentur. Sed neutro horum id sit. Non quidem calore, quod calor ea soluat, quae frigore sbio simi concre 1 a. Siquidem contrariorum contrariae sunt cauta. Non etiam Lumore, ut qui illa colliquet, quae calore concrcuerunt, cuiust nodi est sal. Sed haec ciatio aliis quoque metallis communis iii detur. Ideo in aliam causa in hoc reserendum, quam fortasse in progressu in uel igabimus, climratio eiusmodi afferetur. Solui tamen ferru in inquit Aristoteles, caloris exii perantia. Cuius rei' causa est, quod refrigeratione humor eius arctissimo uinculo ligatus est. Quare contrario ac cedente, quod natiuum superet frigus, ii incultim soluitur,& ferrum liquescit. Quod contra xium si remisse stiperauerit , mollitur drin taxat, non liquatur. De rebus autem, quae emolliri possunt, In siequentibus dicetur.Haec satis sit de liquabilibus attulisse, ad pleniorem eorum, quae hie traduntur, intelligentiam.
Sed ferrum quoque elaboratum liquatur, ita ut humidum fiat, & rursus concrescat. Atque hoc modo chalybem conficiunt. Sidit enim recrementum, &inimum secernitur. Quod autem saepe ita asscitur, di purum redditur, id demum fit cha Iybs. Sed raro id faciunt quod dum repurgatur, multum eius abscedat, & pondere imminuatur. Est autem ferrum eo praestantius, qub minus habet excrementi. Liquatur uero & lapis, qui pyrimachus dicitur, ita ut stillet&C suat. Concrescens autem cu fluxit, rurstis duru selficitur. Mylae quoque liquescunt, ita ut suant. Quod uero fluit, concrescens quidem nigrescit, sed calci fit simile. Liquantur autem & lutum & terra.
Στου ηχα serraim est defaecatiim, quod chalybem nominant, propterea quod Chalybes omimum ferrum conficerent. Plinius ccnset σιμωμα, squam mae aeris genus esse admodum tenue, quod in fornacibus ex summa lanugine panum aeris decutitur. Sed Aristoteles in Lanc significationem non accipit, uerum pro ferro elaborato & rcpurgato, quod ferrum liqtiando contacitti duriusque est & albius, quam antequam purgetur. Ideoque etiam praestantius, utpote scindendo ac diuidendo aptius. Multum autem recrementi subsidit, cum ferrum liquatur, quia terreuest, ac term impurae plurimum continet. Hanc necesse est suo pondere subsidere, a reliquis partibus, quae humidae sunt, liberatam, atque ita serri pondus imminui . Lapis pyri machiis is est, quem Plinius pyriten nominat, qui Aristoteli hie, &Theophrasto in libro de lapidibus, pyri ἡmachus dicitur, quod igni repugnet, Sc in ardentes iarnaces duntaxat coniectus fluat, nec ab samatur in cinerem redactus, ut alii lapides, secl ubi defluxerit, rursus concrescit ,& durus redditur . Hic lapis purus non est, sed mixtus, constatque ex lapide & natura metallica, aurumque D sepius admixtum habet,&aes, & argentum . A quibus metallis accipit, ut possit liquari. Simul enim cum argento, inquit Theophrastus, aete, de ferro liquatur lapis, qui ex ipsis constat . Huius multae siuat species pro metallorum, quae continet, uarietate, colori biiς que diuersis. Quarum specierum alias Marchastam Mauri appellant, alias Alchim istae. Alitis enim auro colore similis est, alias argento, alius teri. Quod ad μυ- attinet, Theophrastus μυωπι nominat, cum pyri inacho in lapidibus liquabilibus ponit, quem Strabo secutus est. Sed Aristoteles distinguit mylias amylis, &mylas censet liquari, mylias non liquari, ut in hierbis sequentibus patebit. Sed utro modo nuncupent irrisi cui denter dict.' qiubdex eis moliae fiatat, ad id propter u ritiem idoneae. Hunc lapidem quidam Graeci etiam pyriten appellarunt, quod ex eo, ut D pyri te duro, ignis eliciatur, ut Plinius meminit libro trigesiuno quarto. Hic Drtaste est, quem Agricola in ardentibus locis ortum ponit, ex lapidum liqhie factorii materia: lutum nominat Strabo. Sed quia cum eo pars rei ardentis permisceatur, habere quandam pinguitudinem, tametsi
397쪽
modicam , eumque locos ardentes, citin saeuiunt, elicere, sit exeqtie ipsius ritios, ut in aetnaeon E spicitur, sed quamprimunt aeris frigore coii gelauit, in lapidem conuerti,& eum quidem ni grum, quod ex materia nigra oriatur, v eluti ex pyrite nigro& sinii libus. Hic igit ut lapis, si
igni liquescat, id quod effluxit, ubi concreuerit, nigredinem recipit . Sed calci sit sinitiis, imbcalx est nigra, utilis structurae, 'ubd, ut ait Plinius, natura eius sit pinguis. Olympiodoriis negat omnino concrescere , sed disiectum manere calcis more. Est autem & illud concretionis genus, quandoquidem, quanquam disiectus, liquidus minimὰ est . Liquari uerb& terram ,&lu tum inquit Aristoteles, quod de ea terra intelligendum esse AI exander tradit, quae humorem in se habet, cuiusmodi est ea, qua uitrum conficitur, cuius etiam meminit Plinius. Ac ipsum qui dem uitrum in his numeratur, qirae refrigeratione concrescunt , ut ferrum. Neque enim ii
quatur, nisi caloris exuperant i , mollescitque ut ferrum, antequam liquetur. Est uerb& glebae metallica, quae ex metallorum admixtione hindi potest. τααδε tam dinu οῦ ξηροῦ Π γυγera, τἀμίναλυτα, - - λίροὐν Min νοσοι 'λἀ -ρος ς γῆς συγκ Θς ς γονον cra, οιον αἱμυλις, αλυπι νί
Quae autem calore sicco concrescunt quidem solui non possunt, alia linmido soluuntur. Fictile quidem & lapidum genera nonnulla qui terra igni c5busta generantur, ut myliae, solui nequeunt . Nitrum autem &sal, humido solutantur, non omni, sed frigido . Idcirco aquati speciebus aquae liquatitur: o-Ieo autem non liquantur. Nam calori sicco frigidus humor aduersatur. Itaque sa alterum coagulatiit, alterum dissoluet. Sic enim contrariorum contrariae causae erunt. 13 Vt in rebus ad terram&stquam communiter attinentibus, ac frigore concretis, alias solui posse, alias non posse, tradidit, ita in his, quae calore sicco coagulantur, has ipsas differentias docet inueniri. Exposui autem antea, quomodo calore sicco res concrescant, Sc quae causa
sit, ut quaedam ex eis soluantur, quaedam minime. illud nunc adiicio, humorem seisi diuin, quo nitrum & salem solui ait, potestate& natura intelligi debere, non actu solo,& quasi ex acciden ii . Etenim oleum actu frigidum est, nisi calefiat, sed potestate de natura est calidum, quod aeris multum in se habeat, qui per se est ealidus. Aqua autem calida, actu calida est, quae potestate& natura est frigida. Itaque cum dixit humore frigido liquari, perinde est, ac si dixi fletaqueo humore. Quod postea expressiit, eum adiecit, aqua & speciebus aqliae liquari. Hi ne difficultates tolli postlint, quae oriuntur: si quidem videmus, calida aqua salem liquari, & oleum frigidum esse. Absoluto autem&natiiralit cr oleum consideramus, qua ratione calidum est, pro pterea quod aeream&leue. De eiusdem lcmperamento, ut ad hominem comparatur, nihilia sic traditur. Nam ut hominem respicit,&medici amenti munere fungitur, mediam, ut Galenus
docet, inter calidum S frigidum habet naturam. Oleum etiam lentum est, di pingue, ideo ad diuidendum desoluendum minus idoneum. Quod ad salem & nitrum attinci, terrea & aqu a esse, ex hoe loco intelligimus: si quidem calore sicco concrescunt, k humore frigido Ii quantur. Est autem nitrum sali anne, uariisque modis conficitur, sed perpetud caloris sicci essicientia. De quo apud Plinium multa. Albertus quoddam nitri genus este tradit, quod frigore coagulatur. Etenim in Germania quendam esse montem, in quo cst cupri metallum. Perliunem tuom, pluit iam colatam, S ad eas caueas perdilectam, quae a fossoribus sunt, ita nitru inc iniciti, non secus ac tempore hyberno glacies e tectis pendet, aqua ab eis stilla lue. Simile quiddam ti adit Agricola, qui eius generatione in omnem dc naturam p claic explicauit. Nam cum multu gQ nera commemoret, in speluncis inquit tinam colligi, ex quarum cameris, hi ut pendens stitiarum instat concreuit, uel excidens liquidum adhuc interciam desertur. Sed de hoc genere Aristote-Ies non loquitur. Illud intelligit, quod ex aquis nitrosis, aut sponte nasciti ir, ut in lacu Macedoniae circa Canis ortium: aut conficitur, ut ex Nili aquis, quae nitro e sunt, innit parias infri
sis, iit sit, in salinas aqua salsa derivata. Hoc sicco calore conci estit, & humore Digido sol uitur. Ac de his, quae calore sicco concretia liquantur, fatis. Non solui autem inquit lapi des, qui e terra igni adusta generantur. Q dipsiim in sine libri tertii tradidit, cum rerum sub terranearum ortum doceret. Fossilia inquit fiunt ex halitu sicco incenso, ut lapidum genera, quae liquari non possunt . Nam quod ibi halitum siccum nominat, hic terram igni adustam. Halitu S
398쪽
A litus enim siccus ex terrae adustione originem ducit. Adiecit eo in loco nonnulla, quae possunt Iiquari, ex eodem halitu genita, ut sandaracam, sulphur, minium. De myliis antea dictum est. Aristoteles a i lis easset iungit,&liquari negat, cum tamen Tbeoplirastus myliarum tantum meminerit ,&solui posse tadiderit non aliter atque pyrimachum. Quae autem hoc in loco de lapidum generatione&differentiis possent explicari, ex tertio huius oporis petamur. Πικένεται Am G μονον, ὀμ υμτος- πυται Oc- γκς.
crescunt autem, quae terrae. Quamobrem nitrum &sas, & lapis, &fictile, ma
gis sunt terrea. 36 Postquam docuit, quae in rebus, seu frigore, seu calore coagulatis, Iuantur, adtractationem de concretione se a coagulatione, & rebus quae coagulantur, institutam redit. Et cum tradidisset, ea, quae a quea sunt, frigore concrcscere, non calore, quae autem terram & aqua in se habent communiter, igne coagulari &frigore, atque utroq; etiam crassescere, qiuanquam non 'ra omnia, sed liquida mixta, ut lae, adiicit in his uerbis, igne duntaxat crassiescere ea, quae plus aquae
habent, quam terrae, concrescere autem, quae plus terrae . Qui locus ambiguus admodum uide tur,&ditiersas accipit interpretationes, propter particulam μὴ νον, quae aliter atque aliter potest construi. Primum adiici potest uerbo, crassescere, ut sit sensus, ea, quae plus aquae continet, quam terrae, crassescere duntaxat, non item concruscere: quae autem plus terrae, concrescere. aeue in expositio horum uerbo pii niuidetur, etsi dubitationem habeat, ut pbst docebo. Potest etiam exponi, ut particula, ditia taxat, excludat res eas , quae plus aquae quam terrae continent, ut sit sensus. Ea tantiam, quae plus aquae habent quam terrae, crauescunt, uidelicet cum coagulantur: quae autem plus terrae, coagulantur, uide Iicet absque crastitie. Quae expolitio his, quae antea tradita sunt, quoquo modo accommodatur, & ueluti corollarium eorum uide
tur: si quidem dictum est,mollia non crassescere, ueluti fictile, quod terreum esse nemo dubiutat: liquida alitem mixta, ut lac, crassescere, cum coagulatur. Sed hanc expositionem, lactis constiti itio remouet, quippe quod terreum cst magis, quὰmaqueum, ut phst dicetur, ut salusum sit, ea duntaxat, quae aquae plus habent, crassescere, clim igne coapulantur. Praeterea dictum est, caloris em cientia non concrescere res aqueas, sed poti us solui. Alia est huius to ei ex-c positio, quam quidam sequuntur, ut particula, dant agat, ad ignem reseratur, Zetalis sit sensus: diis plus aquae habent, quam terrae, igne solo crassescunt: quae plus terrae, concrescunt. Sed utrunque falsum est. Nam fictile, quoi plus terrae habet, qutina quae, frigore concrescit, quanquam non pei se De& omnino. Oleum lai gore crassescit, quod plas aquae continet, quam terrae. Itaque expolitio prior magis probatur, tu quae pauciores difficultates coniunctas habeat, &cum uerbis superioribus cohaereat. Nam, cum dixisset, quae sunt terrea simul,&aquea, frigore & igne concrescere, & utroque etiam crassescere, sed aliter atque aliter, mollia item, ut 1ictile, igne non crassescere: liquida mixta erassescere, quaedam aut citi esse intelligeret,qtiae ignisessicientia solum erassescerent, non item concrescerent, alia irerb concrescerent, eorum consti tutionem uoluit indicare. Itaque crassescere duntaxat in ididit, quae plus aquae habent, quam terrae: concrescere, quae terrae. Sed quae sint ea, quae plus aquae habcntia, crasscscant tantum, noconerescant, non facile potest assignari, nisi lac illud ex iis esse, cum Alexandro statuamus, in quo parum casei inest,& seri multum . Nam reliquum lac calore concrescere, Aristoteles statuit, atque ad terr ram pertinere inferius docebit. Dubitatio aulcm est de sero, & ali is aquae generibus, in quibus plus aquae inest, quam terrae, quae tamen calore non crassescunt. Venam dicendum est, de his rebus nunc agi, quae terrae & aquae plurimium cum habeant, aquae tamen plus D acceperunt, quale est id lac, quod diximus. Itaque ad hunc locum aquae species non pertinere. Aut dici potest, illa quidem duntaxat crassescere, quae plus aqviae habent, uertim non omnia. Siccnim antea dictum est, quae ex terra &aqua communiter constant, ea calore & frigore concrc scere , & utroque etiam crassescere, cum tamen aliqua minime crassescerent, ueluti fictile. Cumatitem dicitur, concrescere ea, quae terrae plus habent, concrescere tantum AIexander intelli git, quomodo & tantum crassescere, quae aquae plus continent . Sed de omni concretione uide ture ronendum, seu fiat crassescendo, seu absque crassitie. Nam quae igne concrescunt, seu hoc, seu illo modo, terrea dicuntur. Terrae enim partes igne humorem eliciente coagulantur.
Addidit autem, nitruum, salem, lapides & fictile ad terram magis, quam ad aquam ob eam causam pertinere, quod igne concrescant. Quod dictum Alexandro quidem fauet, eum absque
crassitie Laec omnia cogantur, sed non ideotiaec sola commemorantur, quddde eis lautumaga tur, quae sine crassitie concrescunt, uerum quod ea, quae non crassescunt, ad aquam referri ui oderentur,
399쪽
derentur, ut quae sola exta umidis minime erasiescat. Quod si de rebus, quae, dum coagulantur, Enon erassescunt, Aristotelem locutum cum Alexandro hi elimus, ideoque haec tantum commemorata, 'uae laoc modo concrescunt, dicendum erit, tradi quidem ea, quae sic concrescunt, terrea esse, sed non negari, quin & alia terrea sint, quae dum concrescunt, crasselatant, cuiuia modicillae . A'πορρωτατα η - ελαίω vela o, εδει- A -οι- ο ,ει--πυ c,ως o-ν--7 γνυται υπ ουδε τψu,παγνεταε
olei autem natura maxime dubia est: si enim aqueum frigore, ut gelu, concrescere oportebat: at si magis terreum , igne, tu fictile. Ni inca tuem neutro concrescit, sed contra ab utroque fit crassum . Causa autem est, quod aeris est plenum, ac propterea in aqua supernatat. Aer enim sursum fertur. Ac frigus quidem spiritu, qui inest, aquam generando, asseri crassitiem. Semper Cnim, climaqua & oleum inter se admiscentur crassius utroque aliquid eificitur. Igne autem & tempore crassescit dealbescit. Albescit quidem aquae, si quae inerat, expiratione. Crassescit uer6,quhd dum calor tabescit, aqua Ox aere oriatur. Vtro
que igitur modo affectio eadem, & per idem, sed non similitercssicitur. Sed
cum ab utroq; crassescat,a neutro eXiccatur, cum nec sol, nec frigus re siccet, non
soliun , quia lentum est, sed etiam quod aereum . Aqua autem ab igne nece viccatur, nec elixatur, quod ob lentorem in uaporem non abeat. se
7 maeaquea sutat, frigore concrescere, ut uinium, lotium, seram: quae terrea, calore, an tei dictum v, deinde explicatum, quae mista quidem sunt ex terra & aqua, sed tamen aqui Pltis liabetat, ea calore crauescere, non concres cstre, quae autem plus terrae, concrescere. Ex his maximam de olei natura dubitationem ait existere, quippe quod nec frigore, ut aquea, nec ca
lore, ut terrea, conciescat, sed utroque crassescat, cum tamen alterutro corum concrescereo
portuisset: siquidem cst aut terreum, aut aqueum , quomodo mixta omnia. Non dissimilem dubitationem in seci do de animalium ortu de semine attulit. Quod quidem, cum ex animalis corpore calidum es luit, crassum est di candidum, refrigeratum alitem, aqueum re dclitur: quod absurdum uidetur. Aqua enim calore non crassescit, eademque frigore coagulatur. Si igitur semen aqueum est, calore crassescere non oportebat, si uerb terreum, non frigore humescere, sed coagulari, quemadmodum etiam si aqueum . Rgam dubitationem non aliter ferὸ ac praesentem, quae de oleo est, distali ait hac ipsa etiam &ipsius olei na tura, non secus atque hic, eo in loco explicata. Eorum igitur, quae tam in semine, qua oleo accieiunt,caiisam in aereain ac spiritosa meorum constitutionem rcfert, cui aquearum aut terreariun rerum proprietates non congruunt . Atque ut ea, qtiae illic tradita sunt, mittamus, hoc in loco ait, oleum aeris pleiuini esse, Hidqtie nobis leuitate sua indicari, cum uideanuis, illud in aqua fluisare, atque in eius summa par . . te eminere, quod aeris eis proprium . Hunc itaque aerem causa in elle, ut tam calore, quam fri gore crassiescat . Frigore quidem, quod eius efficientia, aer, qui inei', in aquam densetur, quae ipsi oleo admixta crassitiem affert, quemadmodum experimento comprobatur, clim oleum &aqua inter se admiscentur. Calore iterd& tempore , ob eam ipsim aq- ex aere generationem, sed aliunde prodeuntem, ex caloris iii delicet, qui ineras, tabe. Albescere etiam iii caloris, &temporis tractin aqua ea, quae inest, in uaporem secreta. Itaque eandem affectionem hoc est crassitiem, utroque modo, hoc cst, calore & frigore, per rem eandem, hoc est, per aeris in a quam mittationein, in oleo generari. neutro tamen exiccari, partim quod Ientum sit, partim quod aeris multum contineat: quae duo exiccationem impediunt. Qtiae autem in ipso est, aquaesiccari non posse, nequc cli uiri, Jubd ne in uaporem abeat,olei lentore detineatur. Sic Aristo
teles propositam de olei natura dubitationem dii hiit. Quae clissolutio partim marii festa est&euidens,
400쪽
A euidens, atque alibi etiam comprobata , partim d)ibia,& cum multis difficultatibus coniuncta. Planum est, frigore aerem in aquam concrescere, S ex aquae, quae frigida est, cum oleo admixtione, crassitus quidpiam oriri, ob eamq; causam oleum densari. Perspicuum iteran est, humorem ex cremetuitium, qui iii olao inerat, in uaporem calore secerni, id e Inq; seri temporis tractu, tum ipsius caloris, qhii in oleo inest,tu in ambientis efficientia. Ob eam causam oleum albescete, humore illo coniti mpto, qui nigredinem aliquam afferebat, cum suapte natura sit niger aeris conmparatione. Halic eandem ob causam problemate quarto sectionis uigesimae sextae, oleum inueteratum candidius este, quam recens traditur. Eadem etiam de causa panes frigidos candidiores esse, quam calidos,qubd in recentibus ti calidis humor uberius contineatur, paereius in frigidis, di non recentibus. Vnde& Galenus sero sum id, quod in oleo ita est, rufi coloris esse ait, rationemq; docet, qua separari id possit, oleumq; candidius & dulcius fieri. Hoc igitur perspicula inest, nec controuersum, cum praevertim calore spiritiis gignatur, cuius admixtionc candor exoritur. Olyinpiodorus autem olei ex calore alborem in aerem reseri, qui calore & mixtione aqhidae, qua commouetur, conficiatur. De oleo enim aquae admixto locum hunc interpretatur. Tractu
autem temporis ait albescere,qubd calore tabeticente aer, qui inest, congeletur, cadidi usq; fiat, ut in nive. Mod ab Aristotelis dictis alienum non uidetur, siquidem tradit calorem tempore taV besecro, Sc calore tabefacto, aquam ex spiritu generari. Sediuidetur haec causir potius es se, cur latim frigore albescat, quam tempore: nec calo iis haec tabes dissici ilia te uacua est, ut mox di mus. Illud uero etiam in Aristotelis solutione, oleuin frigore non sicce sicere, rationi consonum est,& facile intelligitur,clina aer, quem habet, frigoris ui in aquam densetur. Densari etiam oleuseu crassescere, calore eius tabefacto, ratio suadet. Sed quomodo calore sic uigne, aut etiam te 1 pore calor eius tabescat, Iion est facile asteqtii, cum praesentim uetustate culi ius fieri oleum ui deatur. Sed nec calore crassescere oleam uidetur. Rarius enim ignis calore potius fit. Quod coasentaneum etiam est, aqua in aere in & spiritum calore immutata. ina in aquae in spiritum caloris iii mutationem,in loco de Onimalium ortu commemorato, causam esse tradidit, cur oleum eglore erassesceret: quandoquidem spiritus crassitiem affert, ut in semine α spuina. Ita fit,ut craia sitiei olei contrariae cauis afferantur, nempe aquae in spiritum & aerem mutatio de rursus peris in aquam: quod absurdum uidetur. Illud item, quod dicitur, caloris tabe oleum crassescere, quod aqua ex aere gignatur, frigore potius, quam calore crassescere indicat. Est enim tabes caloris, frigus quoddam, ut antea saepius dictum est. Praeterca si tempore S calore olest crassescit, quod c tabescente calore aer in aquam mutetur, quomodo utroque illorum albescet λ siquidem albe
scere ponitur,aqua in uaporem abeunte. Tantum enim abest, ut illa in uaporem abeat, ut etiam alia nunc Ex aere gigni statuatur. Controuersia praeterea est antea allata, cum de elixatione age retur. Etenim oleum non elixari Aristoteles tradidit, quod calore nec crassesceret, nec minus grauiusq; seret , qtiae rerum elixarum sunt propria. Q. odi psilmi 11 progressu apertius repetet. Quo etiam in loco oleum uaporem non mittere affirmabit, ideoque non crinescere, cuius contrarium hic traditur, cum albescere dicatur, aquae, quam continet, in uaporem secreta. Sed c trouersia quoque est, in iis ipsis uerbis de aquae ipsius in uaporem secretione. Nam euin illius in uaporem conuersione albescere oleum dixisset, paulo pbst subiicit, aquam non exiccari igne, nec elixari, tu quae ob lentorem in uaporem non abeat: quod omnino dicto illi aduersum est. Haec is itur omnia non leuem afferunt lissc Itatem. Nisi dicamus tempore ex accidenti oleum crassescere, qu bd naturalis olei calor, qu pia quam ad certum usque tempus augeatur, longiora tamen tractu temporis tabescat, quo laseiastin&oleo frigido reddito,aer in aquam mutatur . Igne autem crasse sc re, non tamen clini coquitur, sed cum ab eo dimouetur, calore tabescen te, quomodo S metalla frigore & calore dicuntur coagulari, quod, cum ab igne separantur concrescunt. Itaque ex accidenti igne crassescere. Perse autem crassescere,& clixari, antea negasse,& rursus negaturum. Quomodo autem calore non tabescente, nec acre in aquam 'Plato erastescat, in secundo de animalium ortu explicauit, ubi tradidit, crassescere, quod a queus humor, si quem continet, calore expiretur, di consumatur. Dico aeutem humorem excrementitium: nam, qui ei naturalis est& instus, prae lentore expirari φοι est. Evapora
tione igitur humoris spirituosum magis fieri ac minus aqueum: eamque ob causam crassic scere. Ita uero ait Nonis solum Lumor, qui ex aquae Sc terra constat, crassescit, sed is et i in qui ex aqtia& spiritu, ut & spuma, crassior fit & candidior. Et patito post: Eodem modo oleum afficitur: erasse se it enim spiritui admixtum. Ideo & cum albescit, crassitis fit, aqua ea j quae inest, a calore disiecta,&m spiritum mutata . haec ibi . 'clim de crassitio, quam calor
per se affert, tralita sint, his no aduersantur, quibus calor ex accidenti causa statuitur. Sed dii bitatio remanet, nec tollitur. Nam si calore tabescente oleum crassescit, edin aer in aqlio mutatur, crassescere profecto non poterit, cum aqua in aerem mutabitur, imbuerd tenuius fiet,aut, si tum