Iulii Roscij Hortini Elogia militaria ..

1쪽

Illumes animae , quas non uis asTera ferri Ab lit, aut rapido feruidus igne retur , Viuite Jelices,VnοLyros ducite honores , His labor exiguus si quid honoris habet. Euod potuit tenue Elogium,tenuisq. tabelia, inber uiuent , clarat. Iam aeucum.

2쪽

FRANCISCO . MARIAE

SERENISSIMO

URBINAT UM . DUCI

pHILIPPUS. DECIUS . HORTINus. I. C.

FELICITATE MILITARI uirtuti,SERE NISSIME D v x, qua dejnduntur & propagantur imperia, tantus semper honos est habitus, ut nihil ex is, quae inter Mortales praeclara in pretio habentur,pari laude cestatur. Fortes enim uiros,& cum animi robore saeptos, tum manu promptoS,atq. eos praesertim,qui exercitibus praefuerunt, resq. maximas suo ductu gesserunt, nemo est,qui non admiretur. Et merito.cum nihil aeque sit admirabile,quam inueniri homines , qui sui oppositu cor poris,aut Principem, aut patriam,aut religionem defendant, quiq. ob haec armati inter medias acies animam ac sanguinem profundere non resormident. O heroicam uirtutem,& omni summorum honoru genere prose quendam. Per hanc laureae, per hanc triumphi pariuntur. Haec columnis,haec trophaeis,haec statuis honoratur. Huic Oratorum praeconia, huic Historicorum uoces,

3쪽

huic Poetarum carmina re nant.Quid plura Bellicos rum ducti non modo faci norasti pensi legimus, sed imagines & ora quomodocumq. expressa ad mirantes intuemur uuat trucem illius in hostem aspectum contempla ri: Altcrius in imperando seueritatem fronte consignatam iucundum est cernere. Hic affabilitatem erga milites oculis repraesentat: Ille prudentiam inprouidendo uultu ipso demo strat. Quo magis laudandum est eCrum costium,quos sortium Imperatorum imagines domi depictas habere delectat:nec debita fraudandus laude, qui

centum clarorum ducum imagines aere incisas nuper in

lucem dedi ac gentibus spectandas proposuit. Sed reuera, seu picta, seu incise imago, corpus est sine anima, donec aliqua re tum ab eo,cuius est imago,gestarum explicatione & illustratione caruerit. Vidit hoc pro singulari iudicio suo iamprideia concivis atq. assinis meus, Iulius Rosci tas Hortinus, nempe ab eo tempore, quo illae ipsae

centum militares imagines parabantur: de quo cum in-ci re admonuisset,ab eo rogatus, luculentas in eas exorsus est explicationes. Ceterum homo pluribus rebus honeste occupatus, atq. itinere,quod sanctae fidei studio siusceperat ad Helvetios,abstractus, rude Opus,ac tamquam Apellis Venerem, inchoatum reliquit. In sua magno undiq. studio collecta, ac numerosa Bibliotheca, inter magnam struem librorum,postquam ille in medio cur sil est ad superos euocatus,monumeta haec eius ingeni j Romae a me reperta sunt.De quibus cum clarissimis uiris, ac studiosis etiam non esset ignotum , rogatus sum saepius, ut ea edere, atq. in lucem proserre uellem. Negaui primum, quod semilaceras paginas , scripturam multis lituris interpolatam, atque, ut dixi, rude plane, & inchoatum opus uiderem. Ceterum diu multumq. rogan-

4쪽

tium praesertim eorum uirorum, quorum ob dignit tem,ac nobilitatem summa eit apud me auctoritas,precibus cedere sum coactus. Bona igitur cum uenia felicis i Ilius animae, quam in caelo propter egregias silas uirtutes aeuo frui sempiterno credi mus, aleam ieci , atq has

militarium imaginu illustrationes ad LXXV. tot enim Roscius reliquerat) nihil mutando, quamquam ille sine dubio plura mutasset in melius typis mandari permisi.

Quibus cum patronum aliauem nominis maiestate praestante quaererem,Tu mihi unus, SE RENIs SI ME DUX,

occurristi, qui aptissimus uiderere, cui haec a me affinis mei lucubratio commode dicari posset. Nam,etsi me priuatae sortis hominem nulla Cemtudini Tuae benemeritae seruitutis uincula obstringunt Tua tamen in siiblimi posita gloria,cuius longe lateq splendor collucet,quemlibet suapte ui allicere potest, ut de sua incredibili facilitate,atque humanitate confidat. An Principi sanguine,titulis,ditione,&, quod summu est, ingenio,ac uirtute pollenti non conueniat qualiacumque ingenuae, ac liberalis eruditionis opera dicare ξ An Dux e CLARI Si MA FEL TRIAQDOMO, quae alumna semper, dc fautrix laudandaru artium fuit, non accipiat laeta fronte, si quid ei a musis, aut a Minerua munusculi offeratur Nulla certe, norunt hoc omnes) nulla FR AN CIs CoMARIAE URBINAT i DUCI gratiora,&iucundiora dona sunt,quam quae non auri,uel argenti, sed inge- iiij pretio atq. pondere expenduntur. Quis hoc infitiari audeat ξ cum audiat Te sic inter Regias opes uiuere, ut magnam partem temporis inter nobili stimorum ingeniorum monumenta consumas, quae Tibi pro singulari

Tuo in optimas disciplinas studio, sic in unu,& eum qui

dem in

5쪽

dem ornatissimum locum sepositisti, ut nulla ut in Eur pa Bibliotheca celebris, quae eam superet,quam Tibi ipie, nulli sumptui parcens, ad oblectationem cultumq. animi, in magnificentissimis Vrbinatum Ducum aedibus statuisti; in qua quin his quoque militaribus elogijsqualicumque stylo delineatis,parte aliquam loci libeter daturus sis, quis possit ullo modo dubitare Praesertim cum inter bellicosili mos ut ros, sorti silmosq. Imperatores,quorum ab Auctore facta comemorantur, duos reperturus sis e gloriosissima Familia Tua, quoru longe maxima in armis,& memorabilia facinora exstiterunt. Qui quide duo uere Mariij heroes , Federicus,& Franciscus Maria Senior, in nobilem illam Bibliothecam non tam- qua in alienam domum hospites immigrabunt, sed in ea tecta alacres, ac pro suo iure ingredientur, in quibus uiuentes innumera ediderut opera excellentis uirtutis. At Tu & horum maiorum Tuorum,& ceteroru res domi so-risq. strenue gestas recoles, qui his elogijs celebrantur, inditam pectori Tuo animi magnitudinem excitabis ac recognosces, qui quamuis pacatissimo fruaris imperio, quod pietati Tuae Bonitas Diuina cocessit, si res tamen ferat,& in aciem progredi paratus es, & pro Christiana religione, proq. libertate Italiae , omnemq. iustam ob caustam,maiorum exemplo, sanguinem,&uitam profundere. Quod etsi nomini Tuo gloriosum futurum esset, Scgenerosae meti, qua praeditus es, optabile,optamus nos tamen, a Deoq. Opt. Max. petimus, ut eadem,qua nunc

frueris,pace,Tuq. populi q. Tui quam diutissime fruamini, aeuum q. ab omni bellico tumultu alienum in optumis studiis tranquille, ac feliciter agas. Romae. Idib.

6쪽

CANDIDO . LECTORI

IL IT A R IVM elogiorum hunό l, brum, Cadide Lector, a talio Roscio Hortino, assine meo, informatum potius quam perfectumaequibon'. consule. Nam, Auctore,dum ad Helvetios religionissurio proficissitur,in

medio cursu ex tincto, extrema ei manus addi non potuit. Ceterum , ctim uehementer me quamplurimi docti, nobiles. uiri rogarent,ut is lucem prodire paterer, eorum

postulatis diutius reluctari non licuit. Vuibus eo lubentius parui, quo non naste duci uidebar fore,ut, cuius omina aliastripta eruditis probantur, ec quoque ei demet rudia, cor inchoaeta,non diri licerent. Fortissimos rem taces Huortim hic nomina celebramur, alphabetiordiae col cari curauine cui olim uirtutis fuit, ita nuciscit ter eos comuntio aliqua oriretin. cuia his, ad quos ipsor- gloriae hereditas pertinet, non iuratum,s legentibus etiam adflngulos reperiendos percomm dumsuturumlmain. Vale.

7쪽

INDEX

ELOGIORUM

LEX AND ER Vitel

lius pag. Aloysius Gonzaga pri

Aloysius Gozaga dux, dictus Turcus. 'Aloysius Gonaaga, Rhodomontis

cognomento.

Alphonis Rex. Andreas Auria. Andreassus Castellus Senior Angelus Sanui talis A laneus Memorantius. Antonius Leua. Aranus Cybo. Ariadenus Ahenobarbus. Baiaetetes I Turcaru Tyrannus. 338

loannes Aucullius Britannus. I 28 Ioannes Benti uolus. 33i Ioannes Franciscus Gonzaga. .I33 Ioannes Galeatius Vicecomes. 136

6 6668 Bartholomaeus BersOmas Bartholomaeus I tu ianus. Braccius Perusinus. Camillus Vitellius. Camillus Ursinus. Campson Gaurus. Canis Scaliger primus. Cani Scaliger secundus. Car lius Albernotius. CatoIss Sequanorum Duae. Castructus castra canis. Coni aluus Ferdinandus. ErasinuisGattam elata Narniess.7i Farinata Vbertus Florentinus. 7 Pedericus Felirius. 771 edericus Gonaaga. 8obcrdinandus rex Catholicus. 83Ferdinandus Analus Piscara. 83Ferdinandus Cortesius. 88Ferdinandus Gonaaga Mel. Princeps. 9Franciscus primus Galliae Rex. 91 Franciscus Carni agnota. 98Franciscus Gonaaga. IOOIo. Iacobus Triuitius. 139loannes Vitellestus. Isset

Ladislaus Rex. ' I sLodovicus XII.Galliae Rex. IULodovicus Pannoniae Rex. I Forulastinus Scaliger I. a 3

Matthaeius Polanus. III Matthaeus Vicecomes. 3 7 Matthaeus Rex Pannoniae. Iso Maximilianus Caesar. 163 Nicolaus III. Atestinus. Is Nicolaus Picininus. i 68 Nicolaus Vitellius. I IPaullus Sabellus, . a TAPetrus Nauarrus. I 76 Prosper Columna. 'i 9 Robertus Rex Neap. 18hRobertus Sanseuerinus. 18 Rudoiplius primus imperator. 187, fortia Comes. I9OSigismundus Malalesta. I91 Stephanus Columna Praenestinorum Dominus. 19sTamerianes Scytharum Imp. 199 Tanaquillus castellus. χοVguccio Fagiolanus. ao Virginius Vrsinus. 2o 7 Vitellocius Vitellius aio

8쪽

ALEXANDER. VITELLIVS

LEXANDER Vitellius, Paulli, Rei p. FIoi rentinae Imp.filius,Coloniam Othoniam, una cum Pyrrho Stipiciano Clementis Pont. Max. partes secutus cum diu acriterq. obsedisset,landem expugnat,circa an. CID ID XXX. Fue. rat Pyrrhus e Baleona Familia Columnae per clientelam insertus. Is, ex uario militiae usu, ea erat in opinione,ut breui supremii eius disciplinae gradum esset consecuturus; auctus praesertim ad Carini anu in honore obsidionalis coronae. Vt uero ad Vitellium reuertamur, cuius plura gesta exstiterunt, quam huius nostrae orationis angustiis concludi possint, cum iterum vetus illa Etruriae colonia,quam expugnatam paullo ante diximus,tumultuaretur,ad eam una cum Vastio reuersus est, licet conatus euincere non potuerit. Hinc in Pistoriensem cum

Marmaldo Hispano, cohortis praefecto, ac Pisanum agrum i rumpit,ut ibidem uires attereret Ferrucij,qui subsidia belli foue

licet desideratus es et Princeps Oranges, Borbonem secutus,qui paullo ante ad Sacrosanctae Rom. Vrbis moenia meritas aud ciae luerat poenas. At Vitellius nusquam apertis Castris di in tus est, donec Alexandrum Medicem triumphantem Florenti inuexit. Interea holymanus classem ingentem in Pannoniam instruit. VI. Id. Maij sollemne sacrificium apud eas gentes indicitur. Id in augustiori eius superstitionis sacrario per tripudia, nec sine lasciuia, peragunt barbari ἰ adhibent perlongum vexillum, horrendis,more suo,carminibus prosecuti, in quo impostoris illius Mahumetis effigies depicta, uariis'. magni preti j gemmis

exornata ad Solis fulgorem radiabat. Sacrificio peracto,qui inter alios maioris dignitatis habetur,ueluti rem sacram, in regia illatum conspicuo loco statuit. Iam profectionis dies aderat.

Visunt ira ij corporis praesidiari j. Solymanus profectionem

adornat: spectatur augustale tabernaculum: cetera l. castrensia impedimenta deuehuntur. Pone subsequebantur centum comatuli pueri,ionica mollitie insignes , quoru odoribus illita coma, muliebri more a fronte discriminata, aureis uinculis intorta, in A humeros

9쪽

bumeros d cauebat. Hastas hi gestabant manibus, Dama scena

arte tornatiles. Longum esset omnia in ea barbarie describere: Advolat Alcxander Carolo V. duce,quo maiorem nostra saecu. la non viderunt. Imperatorio apparatu territus Tyrannus,cum se recepisset, Vitellius in Italiam reuertitur. Quo tempore desuncto Alexandro Medice, accitus eo, properat;ac populum auctori

tate coercens , arcem tune murritissimam astu Occupat, omnemque operam iv at, ut Cosmus Medices, qui tunc u κ XVII. annuiri ageba',cius Vrbis imperio potiretur. Deinde sub Paullo III. stipendia meruit aduersus Ascanium Columnam, Algido de Ieto,expugnata l. Petelia. Rursus prae omnibus ducibus unus Alexander in Germaniae subsidia deligitur; qui ubi tribus mili. millitu in Vacciam venit non longe Buda, ciuitatem in Pania ni a plane dis utato,ac de insidiis ut ca latentibus esset suspicio,loci solitudine horrcnda, ac formidabili, solus Vitellius ausus tentare caueas, atque omnes eas latebras lustrare. Ad Paestum , in Istri ripis concione ad milites habita,eos ita accendit ad rem sane arduam,ut inter indutias, quae statim consecutae sunt, ad linsum uisendum,non sine muneribus,ex barbaris, hostibusque, incredibilis feret ad eu concursus, non secus, ac ad Scipione apud Linternum factum legimus. Non esset paucis Scipionis Maioris gloria,quae in hunc locum incidit,explicanda;nisi illud in ueterum numismatibus uerendum caput,corOBa praecinctium ciuica, maiorem quendam stylum postularet, ac nostra in primis tenuis ud finem properaret oratio. Is,postquam patriam,& ad Ticinum, di in Cannensi bello seruauerat,atque Hannibalem,infestissimuPom. nominis hostem,contriuerat,ad Linternum, patrio solo derelicto,secesserat,cum satis patriae, gloriaeq. suae uixisset. Hic, dum per eas Campani litoris oras diuagatur, procul ab ambitu honorum,ecce tibi,quod ingrata patria negarat, nobiles praedones supplices decus detulerunt. Venerati litus,quod attigerant, proiectis armis, uni m precabantur, Scipionis os intueri, quem apud omnes gentes nominis sui famam reliquisse paterentur.

Provoluti ad pedes exsulis, stupentes, ab eius intuiti ahuelli no

terant. O magnam virtutis uim,quae,in tenebris abdita,luce sua etiam barbarorum aciem praestringat . Vitellius magnis exterorum honoribus in Italiam redierat terum ab Italia,una cum

D. Baptista Sabello,octauio Farnesioduc in Germaniam con,

10쪽

erali aereticos contendit: in quo bello ab aduersariis ipsis vle que laudem tulit. Inde,in Italiam triumphis onustus ,reuersus, postquam Iulio I l I. in obsidione Mirandulae, & Gartiae inbuilo benensi operam suam locauit,decedit Tiferni, in paternis latibus, anno aetatis suae LIV. ipsum met,qui tunc uertebatur, Salutis annum con ecutus, a hristonaro CID O LIV. Et exequias iecerunt,iustis tributis honoribus,Titernatum Collegium, ac propinqui perpetuac futurorum memoliae monumeatum posue- Iuniat in 'c': f :z: i