Ignatii Lassarte et Molina I.C. Caraccensis Additamenta in suo tractatu De decima venditionibus & permutationis, que Alcauala nuncupatur, ... nunc primùm in lucem edita. ... Cum locuplete legum et rerum indice, ..

2쪽

Mo a tres mar edis cada thego, et qualitem cinouentv nph os , queat iss A Lu tres maroedis cadamno, monta et dicti libro cunto dici uenta - tres marauedis, en questia demetaerentvel, dicron licencia para que

3쪽

bre la impression de los libros disponditae acordado que deuiamoi mandardar est nuestra cedula para vos en ta dicha raZon,y nos tu uimosio por bien,por la quat poros haeterbi en y merced, osdam os licencia y facilliad, para q vos' ola persona que via eistro poder ouiere,y no Otra alguna podata hazer imprimi r las dichas adiciones

de por ii y no juntas c dei dicho libro ' de suis se haete mencio en iodos estos Reynos de Ca lilia, por item po y es acii' de seis inor que corrotu se queman dcide elcia de la data defla nuestra cedulaad penique la persona, personas q sin tener v vestro poder las imprimi ere o vendiere, o hi Eiere imprimi r o vender, plerda la impression que: liquiere con los moides y aparnos dellaiy mas Incurra en pena de cinquenta mi l marauedis cad x veae que lo contraclo hiaetere,ia quat dicha pena sea Ia teresaltat te para la perion'a que to acusare,y li otra rercia parte para ta n uestra camara, va otia tri ei a parte para et jure que lo 'ntenciare, con tanto que wdas las veetes qhi Zieredes impii in te las dichas adiciones durante et liet apo de los dichos seis alios, las traygais aliauestro Conseio iunia mente conet originalque en et sue visio, que varii bricada cada plana,y firmadaal de luan Gallo de Audrada n uestro e scriuano de camara de Ga que residen en et nvestro Conseio,para que se vea si la dicha impression ella conforme aloriginal,otraygaissee en publica forma, como por corrector nombrado por nuestro mandado se vio ycorrigiola dicha impression pol et original,y se imprimio consorme a el γ quedan impressas las erratas por et apunt adas para cada via libro de los que assi fueren impressos, para que setat se et precioque por cada volumen Ouieredes deauer:y mandam os alimpressor que assi i in primi ere las dicti is adiciones no imprima et principio, ni et primer pli ego det, ni ent regiae mas de via solo libro con et originat alautorio perlona a cuya costa lo imprι mi ere, ni aotro ais uno paraesecto de la dicha correctio ny lassa , hasta que antes primero et dichol ibro este corregi doy lassadb portos dei nuestro Consejo,y estando hecho, y no de Otra manera pueda imprimi r et dicho principio y primer pli ego, γ lacessiva mente ponga esta mi cedula,y la aprouaci an, lassa, y erratas, se pena de caer e incurri r en tes penas colenida S en las leyes y prematicas destos nuestros Reynos:y manda mos alos dein uestro Consejo, y a otras quale uter justicias destosiluestros R. eynos, que guarden y cum plan es an uestra cedula,y lo en ella coten id Fec ha en Toledo a vein te y nucue dias det mes de Iun io de mit y quinientos y no uzntay lays auos.

4쪽

DOMINO

NOSTRO

Hispaniarum. Regi Catholico.

Ignatius Lassarie dc Molina. A M Pridem Philippe Rex Maxime

in hicem edidi tractatu quedam nostrusumma cura,summoque studio elaboratu, qui de decima venditionis & permutationis inscribitur: eumq; regiae Catholici patris tui maiestati dicaui: tum vndebitum laboris mei, quod est nobilitati coniunct um, obsequium praestarem tum etiam,quod ea res in illo tractareturi quae nulli alij,quam Regi,certo iure debeaturis, Cartertim cum laborem istum meum non omnino Reipublicae ingratum Videre , licet me nullu aliud hucusq; praemium alliciat, in eo excolendo augendoq; tractatu nunquam destiti, ita ut vel aliud agens, quam plurimos ipsius locos 'varijs iuris flosculis & addita mentis ornauerim, quae seorsum edi alio volumine regius Senatus censu in inio circa necessarium fuit, ut accessio haec eisdem potissimae operis partis vestigijs insisteret,eandemq, Vicem ac patrocinium regium so tiretur. Quod testatus sum, nedum malevolorum dicta pertimescens ad regiam protectione confugio, in maiorem inde obtreetationem inciderem,eo quod ausus sim vile hoc tibi literarium munus offerre in tam florescente aetate constituto, quod non nisi ad equestria militaria, ac prorsu δ

5쪽

sus bellica respecturum te esse videri possit scie tenim in hoc opusculo non tam meum, qua quod tuum est,regiae tuae Maiestati conseerari. Prae, sertim, quia si excelsam mam mentςm, ac prope diuinam animi celsitudinem, & admirabilem simul prudentiam attentius consideren' quod sapientissimo patri tuo iam seni iure dicatum fuit,

id tibi optimo etiam iure in ipsa ad Selceos a di

ctum esse existimabunt 1 tanta enim polles in diendo benignitate in expediendo breuitate , in gubernando dexteritate erga Deum & ecclesia

pietate,ut Philippum patrem tuum regum 'Omnium praeclarissimum, &in omni Virtutum genere praestantissimum, iam non mortuum s vita, alias deceret condoleat Hispania, sed aetate potius confectum Phoeniceo more in te unico filio reuiuiscere ac iuuenescere gratuletur. Perge igitur 6 viue rex optime maxime Vt tot ac tantis

haereditarijs regnis, & pluribus alijs virtute tua comparandis in suum potiaris, regna ipsa tam admirabilem dignu mq; regem aequa fortuna glorientur. Atqui opus hoc nostrum qualecu mq;est verissimum quidem cuiusuis literaturae testimonium) ea animi benignitate & clementia suscipias, qua te soles omnibus exhibere: quo magis me ut humiliter precor, si forsan aliquando rei cuipiam idoneus videri possim, liceat meminisse.

6쪽

LECTORI.

I Forte lector opxime te iam legisse contingat tracta

tum illum nostrum de decima venditionis ci permutationis,quem iamdiu in publicum edidi, ea potissimum ratione commotus,ut si non in reipublicae negoti js, vel administratiqne versarer, secretioribus tamen occupatui sit udijs hac mea qualicunq; scribendi opera & industria alijs prodessem,&quasi mihi ipsi deficiens honesti oti j virtute contentus, saltem reipublicς pro virili parte consulerem moti ingrata tibi erunt nostra haec additamenta, quae per integrum hoc docennium, quod a prima. illa editione iam labitur, prioribus stud ijs adiunxi. Multa enim ex illis confirmantur, & noue pleraq; alia resol uuntur, natura rerum ita serente, ut veluti ea,quae paruis initiantur principijs,indies coa-Iestvot , . sic cuiuslibet ars &scientia incrementum recipiat. o factum est, ut dum omnem istius regij iuris partem, de quo eo in opere agendum proposui , assidua consideratione perpenderim, Plurima pro ingenij mei tenuitate in nouauerim, de longe alia interpretatione resoluerim, quam ad usque nostii sciiptores tradiderint, contrarijs scilicet explosis sentent ijs, ut strenue nostra confimaretur. Id quod nedum in culpabile fuit, sed & hoc nouo scribendi argumento suscepto necessarium,si modo libere, quod senserim, liceat scribere,& lectoribus suadere. Licet vero tam legeregia, quam pri lcorum Iurisconsultorum exeplo quidum iuris veritatem inquirunt, se inuicem ubiq; notant: & nihil hodie inter grauissimos quo auctores frequentius S usitatius est.Videbis vero, nunquam me tam facili sun lamento commotum,ut alicuius sententiam ex nostratibus reprehendam, quod ostentandi gratia siqua inibi laus est vel malo animo nulla praesertim ratione prouocatum id me facere quis iuste suspicetur. Et adeo modeste seci, quod cum opiniones excusserim , auctores nusquam laeserim, ut tutό lector suis locis quaeq; perspicies. Parcat ergo obtrectat stes mei, aut iustis armis decertent,& eodem iure mecum agant, ut opiniones docte ac ciuiliter reprehendant, nos couit ijs non proscindant. Nini licet studiosorum contentio . utpote ad virtutem stimulus,

merito cum Haesiodo laudari soleai,id quidem non iniurijs, se rotionibus & argumentis praestare oportet, quia facto non linguae bravia cedunt: illud enim turpe, hoc vero non estum & utile &vsitatum

7쪽

vstatium est. Caeterum ut haec missa faciamus P eonstanter statueram aliorum more secutus, has nostras additiunculas suis locis inserere,& vel aliquibus mutatis ita inlprimere,ut unus esset orationis cursus;ac si a principio operis fuissent animaduersplaret enim eo scribendi genere tum elegantiores,tum etiam tibi magisgra tae. Sed aliter Regius senatus censuit, utiliter ratus cum ijs agi qui nostrum tractatum iam semel emissent , si has nostras additiones seorsὶm editas paruo pretio essent comparatuti:& quidem rectissime, ut caetera omnia,nisi ut tibi sortassis videri poterit pecuniae lucrum inquirendi labore vinceretur. Est enim prolixum &la- boriosum , ninc inde petere,quod uno scripturae contextu contineri posset. Uerum cum Senatusconsulto parendum sit,id saltem curaui, ut si labor iste tuus non satis leuitate preti j, abunde tamen rerum pondere & iucunditate pensaretur: ideoq; non omnia,quae ipsi tractatui denuo edito inserenda forent,sed quae facilius &commodius animaduerti possent,& plurimum sint omnibus profutura , his nostiis codicillis expressi: boni igitur consule & fruere.

8쪽

L ASSA RTE ET

SULTUS CARACCENSIS,

Additamenta in suo tractatu de decima venditionis & permutationis, quae Alcauata nuncupatur, . nunc primum in lucem edit .

. l . .

Summa praefationis.

Poliommdecima apud Gentiles Hispanos Her cub asserebatur

de litibus,, fi

liorum natiuitate tributum olim soluebatur, ibid. io Evtiatur text. m. Gegatumsub conditione. D.de adimilega. it Ponderatiar ratis text. in.ἱ unica. c. de impo. lucra. descrip. Γ-bram

is Ex contractu partium pomasi oapplicari potest.

16 Ex edulse, quae Romae olim men-debutur certi;quid exigebatur.

is Aponsus frater Herici Regis quarti, inter Alfossos Reges non

numeratur.

io Ius decima ad reliquas His maprouintias denuo recuperatis extensum est. causa ori nisi lius tributi, did. a 2 Curatori Regis non licet tribu sa

remittere.

Andecima simi rationabilis alitas, ut a Regibus exigatur, ibi. chronicis approbatis standum est, ibidem. Dominus Iabellarum alicuius loci, anpossit eas endere, ibid.

18 cibati, , cebalista quid propris

significent. ay A cauata non est tributum. o Alcauati non proprie seruitus est contractum, sed qu si' Alcauata, an iurigentium reo getur are exponitur ibid.3i Gabellarum leges adunguesunt Obstruandae. Gabilla fauore publico introduci tur,ibid.

9쪽

Additio in piae

nit Caspenae' in Cathalogo

de: meminit Tiraquellus in tracti depraescriptio fi .glos .nti. 8. ubi Diodoru,& Plutarchum allegat,& noster Florianus de Ocani poin generali Hispaniarum hilto ita libr. ir. cap.l3. spolioru decim ima Pyrata quodam Haeculi Deo apud Hispanos oblatam suisse refert: id quod apud Carthaginenses obseruatum fuit alictore Iustino histolico libr. 18. ad sin.

In eo. nu. ibi. C. te metallarijs. libr. ii. adde: quae hodie ad duas tertias partes extensa est iure regi Od. 3. tit. 13. lib. ,. Reco. & aliteri n.l.1.eo.tit. quin & delit iu de ei-m.1 est text. in . laqc aute. Inst. de poena temerὸ litig.&vide text.in tripli ver6. Insti. de actio.& Alciat. lib 3. dispunctio. p.r .ac de alio tributo, quod ex natiuitate iij, uel filiae solueret ir, meminit ilexi. cum glos. in . l .cum antea. C. de astricolis & censi. libr. it. hium. io. ibi. lectio. antiqua.

capit. i . adde: ad quam fortassis db I. g. in .l degatum sub conditio. in prin. D. te adina .log. dum

' inquit, qu d si itis v xii sublat s- liberis legaueritis legatum istin

o in alii ' trausti derit, non vid iux repetita conditio liberorum,qu. suit in persbia a mulieris necessaria: . quod quidem non sic videtur intelligendum , quod ea conditio non posset per si s itiuum impleri, quo casu expecitis imi iuris est

translato legato conditionem no 'transferri, ut explicat texin .l. Vni. ca. ,. ne autem.C. de Cadu Tolle.

quia immo potius recte illi posset praedicta c5ditio adiungi. scilicetnliberos habuerit: sed quia ideόvidebatur uxori adiuncta , quod a lias no posset legatum, nisi liberis susceptis plene percipere, ut veru m eth, eo quod fiscus,si purε

eidem uxori legaretur, decima legati habiturus esset ex prau icta lege Papia,& nollet testator tributariae legi locu dare,quae specialis ratio cucessct in substituto, no videtur in eo repetita coditio, quavis aliud regulare sit,ex. l. Gaio Seio. in pri. D.de adim. lega. cu notati per D D. in . . quς sub c Mitione. D. de hqre. inst.praecipue Io.de imo. ibi,& Bar. in .l quς coditio. D. dec5ditio.& dem. 5 late Fran. . a ica.de coniech. vlt. volu .lib. io. n. c. i Numa Gibi. Trajani sanctionibus.iadde: fortassis ex ratione tex. in . l. unica. in prin. Ver in ta enim necessariis.C.de imponen. lucrata

descrip. libr. H. is Num

10쪽

praefatio. r

is i Num .is. ibi. & Couarr. supra adnotauimus. adde: nisi sorte in

poenam contra lenietis aliter inter partes circa contractu conueniret,iuxta. tex.elegantem. in.l. r.

ibi. vel poenam fisco ex contractia priuato deberi. D. de iure fisci. vi notat Rebus sus ad leges Gall. r. to

de quo videndus est tex. in a. arbiter. 2. D. de arbitris.&.lis. titui. i'. libr. 8. ordina. 16 Nu.i , .in si .ibi. Tira. notat. adde:& de edulijs, quae tota urbe venirent, certii quid Romς exigebatur tepore Caligulς Imperatoris, verefert Sueto. Traq. in eius vita .c. O ir Nu. 77.ibi .d.c.i .nu. 2. &.3. asde:&innuit quoq; tex. sic fortassis accipiendus in . l. i. G.de veteranis. lib. ita ubi Costantinus Imperator

speciat iter decreuit,ut libere liceat

veteranis emere &vedere, nec ullam illi collatione ob vendition Eproponendam dare debeat. Licet gi. ibi .vetb. ob venditionem. non. ad contractum ipsum, sed ad locu contractus reserat : scilicet ne pro loco, ubi tenet pergulam . aliquid exigatur: quς alias non impropria expositio est: quia venditione proponere, id e videtur quod re vendenda in loco publico costituere,

iuxta illud Plini j lib. 3 s. c. io. perfecta opera proponebat in pergula

. transeuntinus.

In eo. nu. ibi Philosopho emeretur. adde:&de insula Samo uide Caelium Rhodi g. libr. 12. lectio antiq. cap. 82:

γ Num .is. in s. ibi negat nem' i addemon enim numeramus eum Alsonsum, qui vivete adhuc RQ ge Henrico Quarto eius stat re iniustἡ coronatus suit,an noDornini. i cs. ut constat ex historia, & meminit io.Otalora de nobilitate. . par. c. . num. 9.ζx quibus obiter plusqua manifeste colligitur,de ceptu esse olanum in epilogo antin' mi arvi, circa leges partitarum

S quae octo pro gabella soluere iu- sebeat,correcta esse per. l. I.tit. t 7. libr. . Reco quae dece soluere iubet,qqia certe in leges in diuersis iuribus loquuntur: lex enim partitae loquitur in portorio, te quo supra. n. 7. at. d. l. re copi lationis agit De alcaiiala, quae nondum eo iure partitarum inuenta erat, ut dixi., Num. 2D. ibi .c. ic. nu .i 7. adde:

postea ad reliquas quoq; prouincias in ς isdem Regnis a Maurorii oppressione recuperatas extesum, veluti ad RegnuGranatς,seu Illiberitanum: quin imo & ad Indiatu Regna,cum sub HispaniaruCorona esse intelligantur, ex tedidebuit, prout verό exten sum est, iuxta doctrina Baldi. in .l. si conuenerit. ver. si nuda. D. de pign. acti:&in. l. cunctos populoῆ. nu. i. ad mediu. C. de summa Trinitate,

ubi dicit, quod si post lege factam

aliqua ciuitas, vel prouincia, quae non erat subdita Imperio , ei ex

l os: facto subi jciatur , praedictae egi uniuersali subi jcitur, refert& sequitur Matthaeus de Afilicti;