장음표시 사용
11쪽
ANGELI POLITIANI AD INNOCE VM VIII. PONTIFICEM MAXIMUM PRAEFATIO IN HERODIANI HISTORIAM E GRAECO IN LATINUM CONVERSAM.VM ROMAE AB HINC TRIENNIUM
serme: in comitatu effem Florentinae legationis: quae tibi Sancte Pater Innocenti Pont. Max ad supremat istius dignitatis fastigium'nuper euecto gratulatum aduenerat: memini abste mihimaagna celebritate: curam delegari: uertendi in latinam Crationem Romanorum Principum res gestas: si quae adhuc inter ricorum monum et a nostiis intactae hominibus reperirentur. Quare cum calestis animi tui audicio:non plus mihi honoris addsum: sinetis iniunctum animaduerterem:ut primum Florentiam sum reuersus altissima solicitudine circumspicere coepi: quem potissimum ex omni graecorum copia interpretandum Iustis erem: Occurrat autem in primis Herodianus hic:excellens ierum scriptor di qui diu in palatina uersatus aula:aflectaeque iam aetatis:historiam de suis ten potibus componere aggressus: neque eloquentiae caruerat laudibus: fidem tamen in primis libertatemque retinuerit. Hoc ubi opus a nobis:neque multo sane negotio: neque inuita ut arbitror)Minerua elucubratum est:ea mox tempora inciderunt:quibus Siostra impedirentur studia:& quae plurimum ualet inscribendo: Omnis propemodum alacritas excuteretur. Postea uero A pro tua
prouidentia: 5 pacem Italiae cupienti reddidisti:& cum patrono meo Laurentio Medice ampliffamae quidem fortuna: Sed amplioris igenii:prudentjaeque uiro:priuatim astinitatem contraxisti:cessit uidelicet ille quasi nimbus:suaque mundo reddita selenitas est:sic ut nos iam ipsos colligamus:atque ut grauati pluuia fores:peneq; decidui: ad nouae lucis radios erigamur. Ergo uetera ederei publicum: A noua pcudere iam libet: unde ali imo vel tuo sacratissimo nomini celebritas: uel nostris temporabus Iaritas:uel studiosis etiam hominibus utilitas pariatur. Ceterum Herodianum hunc nostrum:donec maiora tibi ac fortasse nieliora
12쪽
parturimus:ueluti pia ludium aliquod uel iustique laboris:lata lapamus fronte excipias summe Pontifex: Magnam in eo negotiorum:personatumque uarietatem: multam rerum nouitatem deprehensurus Crebraq; in utranq; partem fortunae ceu uacillantis
exempla consiliaque admirabilia:& consiliorum inopinato euentus:grauesque pro tempore sententias:&plenam ubique dignitatis lenam suauitatis orationem:copiosani uidelicet quandam ad instruendos mores supellectilem:& ceu speculum humanitatis: in quod inspicere omnis uitatunde ea caperciatq, haurire documenta queat:per quae uel publicis: uel priuatis rationibus consulatur auete sane nostrae fuerunt partevtentavimus profecto: utinamq; etiam effecerimus:uti omnia ex fide responderennne inepta peregrinitas:ne graecular usu figurae:nisi siquae iam pro receptis habentur:latinam quasi polluerent castitatem:ut eadem pemodum esset linguae utriusque perspicuitas eaedemque munditiae idem utrobique sensus:atq3 indoles nulla vocum morositast nulla anxietas.Tu quando nobis aliquod ceu signi ex arce istatui potificatus ad bene sperandum sustulisti:perge obsecro Sanctissime Patet:perge in v fouere atque illustrare bonas artes quae se se pedibus istis Sanctissimi aduoluunt supplices numenque tuum aduersus rudem inscitiam tetramque Barbariam implorant: ut a quo pax taliae atque adeo terrarum orbi testituta est: et ab eodem pacis alumnae litterae.ab iniuria scilicet: atque indignitate uindicentur.
13쪽
HERODIANI HISTORIAE DE I lPERIO POST
, MARCUM VEL DE VIS TEMPORIBUS LIBER PRIMUS E GRAECO TRANSLATUS ANGELO POLITIANO INT DRPRETE AD INNOCENTIUM. VIII. PONTIFICEM MAXIM MIROHOEMIVM.
re litteris studuerunt ei magna ex parte:duni fanaam eruditionis afcctant: nomenque tuum conitur ab iniuria obliuiois asserere: nianus sane multam in ueri pervestigatione quam in exornanda: ccmponendaque Oratione:industriam potuerunt: Rati cilicet Deque siquid in rebus a suo saeculo remotissmiis falli proderetii posse tefelli: se tamen suavitate narrationis: ampli Ismium laboris ingeniique sui fluctum percepturos.Alii uero priuatis inimicaciis tyrannorumque odio prouecta: aut in laudes principuna: civitatium: priuatorumq3 hominum immodicis assentationibus eli usi:tenues P se res:atque humiles: scribendi tamen artificio longe supra ueritidem sustulerunt. Ego uero contra: non quidem accipiam ab aliis:aut incognitam:aut testibus egentem historiam lea eorum qui legent: sensibus ad latic memoriaeque inhaetentem summa uel fide:uel diligcntia collectam:conscribendam suscepnsperas: Phaud iniucundam fore posterita inearum rerum notuLina: quae multae sane atque magnae haud ita longo tempore acciderunt. Nam si quis ab Augusto usque principe omnem aetatem con plectatur animo:cum scilicet roman Ortina potentia ad unius est arbitiuum deuo uta:ne annis quidem illis circiter ducetis Tot enim ferme ad Marci tempora nuerat ) aut impiorum tam diuersas successiones repet et:aut bellorum uel ciuilium uel externorum tana uarios casus:atque euentus: tot excitas gentes:tot urbes nostras barbarasque expugnatas:praeterea terraemotui pestilentias: uitas quoque principu: Atyranop adeo nouas: atq; inauditas:ut nulla iis apud uetciei:c6similia exempla: aut cerceri paucistam inueniantunquo
14쪽
mna alii diuturnamnlii bisui potentiam obtinuerunt: nonnulli
autem uix duci litto honorci imperatoresq; dumtaxat appellati eodena illo quo susceperant die: impetium amisertit. Nam cum lexast inta annis plures iupro tepore principes urbs roma pertulerit factum ex eo est uti multae sae uatiarque res atque admiratione ar nae exoritetur quippe aetate prouocti Principes utpote rerum negotioru qt, periti diligentius sese suosque regebant: Contra adulescentes molliter: atq; dulgenter habiti: noua scilicet permulta designabant:quo factum est ut dispari etaiciatque licetia disparia quoq; studi a moresq; sequerent Haec quemadmodii gesta sint: temporum ipsorum atque pricipum seruato ordine perscribemus.
Marcus p MPERATOR Marcus:filias quidem suscepit coplaraton a phi i resurrares autem duos.liope alte natu minor adulescerilosophus e tutus admodum: fato e functus Uerissimo nomen fuit. dictus. Iterum uero Commodum nomine: magna diligentia curaque Verissimus pater educauit: accitis undique uiris doctrina claris maximaque Comodus propositi mercede:.uti mores prosequisque filii: ingeniumq: ex De Maici coleretni Fili porro cum adoleuissent:optimis ex ordine senatomotibus d rio uiris collocauit. Neq;. n. qui longam generis seriem praeferencultu omni aut qui opes nimias ostentarenti sed qui morum probitate atque modelfi x.uitaeque innocentia praecellerent eos sibi generos deligendos putabat. Haec D.sola animi bona certa esse: itabiliaque duauido cebat. Viitutem nullam no magnopere exercuit. Adeo litteraria natus aliquitatis studiosus: ut nemini sit in eo genere graecorum Onaa Marcus. norumque secundus. Argumento sunt permulta: quae ab illo dicta atque conscripta: ad nos usque peruener in Adeo uero ciuile sese: commodum omnibus princii cm prestabat:ut adeuntium curui dextram placide daret: neminen qna suis custodibus prohiberi aditu pateretur: solus 3 imperatoiia sapietiae studium non uerbis: .aut decrctorum scientia:sed grauitate OF uitaeqῖ continentia usurpauit. Quo fastum est ut magnum sapietium uiro
prouentum aetas illa extulerit. Solent enim plerumq; homines ut tam principis aena alari. Quaecunque igitur ab illo moleste atqtie fortiter domi forisque sunt gesta qualemque porro se aduelitast, iri, iras nationes septemtrioni subie ias solique orienti gelserit ea sunt multoῖ doctissimoseque hominu coprehensa monitiinis.
15쪽
aux utro post Marci obitumi uniuersam atatem uisa mihi timo. ud de
ditaque sullan Clausa ite in expertudo cognita utpote in publicis se ait heroossiciis principalibusque uersato:eam uocoscribeda susce pi. dianus. ENEM Iam Marcum neq; aetate solutar: scd laboribus
multis cutisque cofectu:du in pannoniis ageret grauis Incidit in
simus repente perculit morbus. Quare cu deploratam moibu Seplane salutem suam sentiret anxius uidelicet agebat ne filius siex marcus tum primam inierat adulescentiam:siue aetatis femore nimio: li Quantaue licentia quadam summa:quam in orbitate esset habiturus: bo Marci pronis altibus: studiisque relictis ebrietati sese dc crapulae dederet uidentia. quippe facile ingenia adulescentium a recta honestaque disciplilia ad luxum uoluptatesque delabutur.Terrebat super Cmine
minime impetitum:multorum memoria principunu qui iuueres imperium suscepissent:ut Dionysia Siciliae tyranni cuius tanta fui intemperantia uictus: ut noua uoluptatum inuentores sum Dionysiusmis afficeret praemiis:utite eo' qui Alexandro successerunt: Ita Tyrannus. enim contumeliose uiolenterqued Cminati sunt:ut illius impio graue dedecus conciliarint. Siquidem Ptolemaeus eo turpitudi Ptolemaus nis prolapsus it ut contra macedonu: atque adeo grac Cy omnium leges:et sotoriis amoribus implicaretur. Antigonus at quoli Antigonus heiapa: rem representat pro causia S diademate macedonico Neio.
hederam capita circundare thyrsumque fiscaeptro ellare est soli Donat austus. Sollicitabat animum senas recentia quoque exempla:ut Neronis ipsius:q ne a materna quidem caede abstinuerit S se ridiculupopulo spectaculu praebuerit Ut item domitianiri nihil sibi ad
extremacriadelitatem reliqui fecerit has igitur tyrrannidum imagines cum animo uolutans: inter spem metuque agitabas. Tenebat praeterea illum germaniae uicina gens:quam nondum plane subiecerat: sed partim in cietatem adsciuerat: alios armis belloque edomuerat: Non ulli etia ex iis eiiugerannmetuque pricipis
praesens sitinebit Q ua dubitabat ne despecta mox filia aetate arma resumetet:qppe barbaris mos'irilibet leuibus moti tis aut causis ipelli. His igit cura fluctibus aestuis amicos a piquosque omnes quotquot aderit couocari iubet. Q ut posts,Cue nerui:costituto in eos co pectu adulescete filio: pauliique se e grabato subleuans huiuscemodi habuit crationem,
16쪽
Oro Mat clare uos atque agi cu ita me affectu cfltepIamini: nainici, mi d me miridu auippe humanu et uanis casibus igemicos filium scere: multoque magis misericordii ruocant: quae Oculis com mcdi usurpamus.Cetes peculiaris uobiscu nostra ro QNide mei erga tis vos limi colateria mutui spero a uobis si meo iure beluolentii. Nunc aut illud iciditicu mihi sit iudiciu faciundit:frustra ne uobis honore tidiu habueri studiuque omne meti iubes detuleru uobis refereda gratia ostedendia:no ee eoin quae accepitis ime mores. Videtis filiu que ipsemet educastis:primas nuc adulescentiae marias gredientem'sique salo atq14 fluctu uita gubernatoribus id igcte ite re ipitia de recto si cursu ablatus: malis artibus ipingat. Este igit uos illii me uno multi paretes.excoledo . atqs Optia suggeredo. Neq3. n. aut peculae uis tyri nidis luxuria expleta aut stipitia satellitu agmia lucri pricipe possut: nisi illicipi quos reg' animu pit beluoletiiq accomodet auippe ii demit diu
tutoq; ipit:ino metu ex crudelitate: Sed amore ex bos Liae ciuiui uotum ala imis id illit. Neq3. n.quos seruire necessitas coegit: sed
quos obteperare sua queque uolutas adeginii sunt i agedo patiendoq; a suspitio.oi:assentati6eq; uacui: nusqVipera a detrectant nisi uioleter columelioseque sint habiti. Est it disti ite i niaxia licetia moderari sibi: isiq frenosilponere cupiditatibus:qd si bene uiue di auctores illi fueritis: A quae nuciori audit id et ide admonueritis: una op xipum uobis reliusq; oibus optim pricipem
reddetis heoriinram demerebimini: qui. s. imortale hac una rotae poteritis emcer.Talia dicete Marcu tappete aius defecit:ut static6ticesceret: ac ligore nimio supius i lectu tu relaberet'. Titaatucuq , aderit miseratio tuasit: ut ex iis non ullis dolore:parum animi Opotes clamore extolleret. Sed iliciti die unu dii taxannoctemq; supuixisset fato est functus: sic ut magnu sui desiderium
. . elusaei iti intortalibus posteris ueto et u
Marci Obi epiterni. post i uero illius morte fama uulgau: t ictedibilis repetus, te exercitu bum plebeq3 adeo omne luctus occupauit. Neq; ulli Quantu lane Romanae ditionis mortales fueriit: qnescit scemodi nutiuMarci des multis lachrymis exceperit: sq, eu uelut una uoce:alii parptem derium, biva hibon uiperatote: sidi initissimi duccino nulli et cotinetε
moderatuque pricipe uocitabitidieqἱ sane sisu falsus habebatur.
17쪽
Pancla alite post diebus:celebrato ia lanere uisun amicis est: adu les cie adducep ad exercitu: ut &milites alloqueretur:& nouis
aperatoribus mos est pecuniis elargiedismet ut auctora nacto quo
da illo sibi animos ad iugeret. Edictu itaque omnibus ut i capude mole adessent frequetes: Cu itaq3 cessisset C6modus:aciem diuinam fecissedetectuque ad hoc ipm mediis castris tribuna coscedisset: paternis amicis: qui multi sane doctissimique uiri aderit:circustitibus: ad huc serme modum uerba feciti Ommune mihi esse uobiscu huius moerore caIamitatu: neque uos aliterque pira affectos e litis me psuasu habeo. Neque. n.ego supstite parete po meo stariorem me uobis unu gessi. Naille ita nos uniuersos ut unu alique diligeban lubet iusque me comilitone v fi liu uocitabat. uippe hic
naturae appellatione: illi ueto uirtutis com uicatione existimabat.
C., in fante saepe me ruinis gestas: uobis dabat L mius: sique Draemidabat fidei. O uappminime dubitori mihi oena sitis hei uoletii exhibituri. Cui a luno me maiores natu hie debeant: ipo it eqles:codiscipulos armo iure appellaueri: siqde ita nos uniuersos: ut unu aliquetr diligebat:oique uirtutu studio ac bonis artibus curabat istituedos. Nuc me post illu uobis fortuna pricipe dedit: noride sciliciu: eles ite me fuerun neque uelut acquisito iperio glori ite: uippe unus ego uobis natus educatusquet aula: priuatisque itactu citabulis: stati me ut ex aluoidieri patoria purpura susceptusimulque sol homine me uidit &iticipem. Haec chi animis uiis reputates tui pricipe colite nodatu uobis sed natu. Ni pater ude iii caelii euectus consors e c6sessorque deost.
nobis autem orbis terra pigubernacula: retumque humanaye cura incumbit. auae quos successus quantasque habitur ae sint uires in uestra manu est. St. n. belli relliquias fortiter deleveritis: ct imperii romani terminos ad oceanum usque ymoueritis:cu ipsi uobis igente gloriam comparabitis: tu comunis parentis memoriae debitam gratiam referetis. Atque eu quidem exaudire quae dictus: itueri praesentem quae gerimus credite. nos aute Celicissimos:
qui benefacto'niope testem eiuscemodi simus habitum. Quae igitur ad hanc diem fortissime prosperrimeque gessistis illius sapientiae gubernationique tribuuntun auae autem mecum hoc
18쪽
est cum iuuene imperatore uestio praeclare seceritiae ea sunt uobis ipsis quasi peculiarem: cu fidei: tu uirtutis claritudinem palatura;
auocirca R aetati meae rebus strenue gerendis auctoritatem conciliabitis:& barbara gens initio noui principatus repressa: neque impraesens cleptu aetatis nostrae se efferet audacius.& suis nunc
edocta periculis: metu deinceps perpetuo cohercebitur His dictis au l pecuniam magna copia elatgitus: ut sibi animos miliis fidos fapricipio se celet: in aula reuersus erigitur breue sane ad tempus ot paternis gereret C amicis auctoribus gerebant' aut assiduitate: prudelique consilio
modii nullo loco deeratnTantu ei tribuetes laxameti uita satisie ad tueda corporis ualetudine arbitrabas. Paulatim deiceps irrepser no in adulat aulico famulicio: q sibi ad corrisipeda iuuenis peratoris ribus Com idole nihil faceret relis. Quippe mesari adulatCres:quetre atquemQdi obscoenis uoluptatibus felicitate metiebre: id elide illia Dibis delicis' admoebat: Mia sic qua illic uisu audituq: iucuda foret: con emorabat: nuc re omni u copia: atq3 affauetia fetcbant laudibus. Ad haec ripas histri ut omni tpre comodas uitupabit: quae neque pomiferos haberet fructices:&ipetuis rigoribus nubibusque obtineret Nil ineupator aiebat cocreta gelu: atq3 effossa potat aquidesines Alii calidis fotibus: riuoiaque fluetiu frigore:auri' et caelo illo fluet italiae peculiarizati scilicet illecebra y mctione: facile adulescetis animia uoluptatu cupidinibus laedetur. Itaque statico uocatis amicA: teneri se patriae desideri,no dis in ulauit: causas tame tam repentinae mutationis fateri ueritus sollicitu se aiebat ee: neus opulens ex nobilitate domum occupat et Principis: Dein collectis uiribus quasi ex munitissima arce summi sibi reptu indicaret:posse ex populo satis magni uim dclectorum iuuenia ccctari Talia causante illo: relisis metu defixis:terraque tacito uultu popeiani moestoque intuentibus: surges Popeianus: qui aetate reliquo anci6 ad Co te ibat:& Commodi sorore natu maximi in matrimonium habe modum bat:Teneri te inquito fili& domine patriae desiderio minime mirandum. Quippe eadem nos quoq rerum domesticarum cupido sollicitat. Sed ei tam resistimus: quoia a priores partes Rim magisque incumbunt nobis: quae hic expedienda sussunt. Ni illis quidem uel imposterum diutius perfrueris Roma autem illice: ubi impator est:Ceterum bellum relinquere inchoatum pleruquod indecorum uidetur:etiana periculosua est,auippe auda
19쪽
ciam barbaris in icimus: neque enim temeandi cupiditate decessis
se ios, sed aufugisse metu perculsos arbitrabutur. Tibi auten fuerit pulchrum deuictis hostibus: atq; imperii finibus ad oceanum usu itopagatis redire rurbem triumphati uia osque captiuos preteter agenti reges satrapasq; barbaros: his en artibus prioribus saeculis tomani homies magni atq; illustres euaserui. Nihil e autem quod uereare: nequa illic res tuae periclitetur. Ni optimus ouisuiseator tecum hic est Mexercitus niueisus tuum cor pro
puanat imperi u au in ii η' quoq3 pticipalis peculae nobiscu
est omne. Ad haec patris tui memoria aeterna tibi apud poteitates Quaslibet: fidem atq3 beniuolentiam roborauit. Cum ad huc mo du potiora suadens Pompeianus locutus esset:paulum modo impraesens:conatus adulescentis repress t qui reueritus senis dicta: cum nihili aberet quod saltem honestum specie responderet cocilium dimisit:diligentius affirmans cosideraturum Uein uero ministris illius magis magisq3istatibus nihil la ad amicos rettulit: Sed datis romam litteris:ac praepositis quos uisum esset tuedae hum ipmxbalbatorum insultibus cohercendis profectione cotinuo edicit. Illi igitur demandata sibi munia obeuntes: haud talogo tempore: multos armis barbaros subegerunt: qtiosda autem ex iis ac ni praemiis i amiciciam sibi adiunxertit. Quod quide Mores darhaud difficile factu fuit:quippe barbari suapte natura peculae aut arorum tu periculorum despicientela: aut incursibus:populationibusque uictiam parant aut proposita latercede uenalcm pacem habent. uod intellegens Commodus:ut peculii a qua maxime abudabat securitatem redimeret: nihil uidelicet petentibus denegabat. Vbi autem dedita profectionis fama per exercitum est: ingens repente totis castris illotus extitit: nullo non redire Romam cupiete relictoque hostili solo urbanas affectante deluias. Postea uero Afama ac nuntiis uulgatum est: reuerti in urbem principem: incredibilis uniuersam plebem laetitia peruagaturispe sibi unoquoque Reditus Optimam de iuuenis imperatoris prael etia proponete:credetibus Comodi oue uniuersis paternis eum uestigiis perrectu R. Sed ille festiato Roma exite faciens xmucili quod a ardore omnis i tedio urbes curricu Pannois io transiens:regioque cultu laetisque populo ces ebritatibus exceptus:gratus nimjy omnibus atque optatus adueiebat Sed ubi
20쪽
Romam appropinquauist Sennus statur uniuersus: populasque Quam Rcnaanusn agno 1 sequis clueateueri edi lucti Ocnusi: laute lisque
honorifice ac scdesonini fariana:quos dabattanniten pus coleientes: illi qexceptuc ab urbe longissime poterat occurrebant uisuri pricipe aetate atque Romae nobilitate cospicuum. Quippe amabat illum quidem uerisii Comodus mis affectibus natum apud ipsos educatuque terti Qq iam gradu aua nobi imperium nobilitatemque Romanani complectetena. Nam paterlis Como num ei genus a primoribus senatorii ordinis: Mater aute Faustidus. Fau is a pricipis uxor Antonini pii filia Hadriani et a per matre nepstia Anto tis:seriem ipsam genetis ad Traianum proauum referebat. Hoc nus pius ' editius genere Commodus est: cui quidem praetera talis fore etiTraiaus lana formae dignitatis suffragabatur. Congri iens cCrpcris modus: FormaC6 pulchra uirilisq; facies: tranquilli facesiculis atq3 Dic tes mitra mod crispa caesaries: ut i sole ambulati uelut igne quod amitti latet: sic ut euntem quidam scobe aurea putarent cos pergi: quidam etiam pro argumento diuinitatis acciperet ac radic sesie illos circa uerticem ei litiuos Opinaretur. Ad haec laugo malis proserpebat:
easque quasi floribus conuestiebat. Talem igitur imperatorem faustis ominibus acclamatio abusque: coronas fortanique sparsionibus exceperunt. Sed post qui urbe ni ingrestus est ICui primu dein caeterorum deop templa cosalutauit: pristiasq3 Senatui uni versi praetoriai militibus egit seruata Libi fidei Daulam palatinam se recepit. Pauculis igitur annis nihilio honoris paternis amicis exhibebat: omnibusque eos negotiis in consilio habebat. Petentus p'Cura dein totius imperii aliis demandata Perennium taliculi istiano' homilie militaris disciplinae peritissimum pratorianis prefecit. Is
praefectus adulescentis aetate abutens delitiis illii ancis' corrupi siebat: curaque omni laboribusque sulceptis totu planc pertu admini Mores se tiabat. Erat hole lex hau ita diuitiarum sitis: sic ut nihili quae acnii quisierat pendens nouas: semper luctis insatiabitis inhiaret. Hic patet nos Commodi amicos calumniis premere. locupletissamum qu qM nobilis mitique suspicione adduce te institit: scilicet ut perterrefacto adulescente atque illis supplicio affectis causam potestateque ipse haberet leo bona fortuna sinua dedi:
Ceterum aliquidiu cu patris memoria tum amicorum reticidii acclinuit adulescerem: l 'ein uelut maligna quaedam: atque tui das amaria: rectum adhuc ni aderatumque illius ingenii subuertit.