장음표시 사용
11쪽
ARGUMENTUM.ERDINANDVS CORTESIVS NATI.
one Hyspanus.Sacratissimi, ac potentissim Earoli Quinti Electri RomanoruImperatoris &Hyospaniaru dcc Regis.in Noua Maris Occeani Hyspania praefectus Illatas sibi ab Incolis Temixti
tan,5 aliaru prouintiaru,ut magnanimi viri mos
est. Iniurias Ulcisci desiderans a Finium Securitate quadraginta comitantibus equitibus.& quingentis acquinquaginta peditib'.
Nouel campestribus tormentis unanimi omniv. aut mori aut
victoria potiri cosensu decimaquinta Decembris discessit ciuitate Telayco versus. post ardua dc difficilia maximo labore superata imontiu iuga.in hostilis patriae planitie descendit, obuii fiunt hostes quos undit multos lineci dat Tesarco Ciuitate egregi d
eleganti potitur 6 illius Incola: una cum domino ec eoru bonis ad Civitate Temixtitan confugiut Ciuitatem Iztapalapa capit. diripit. comburitq; Incola: Ciuitatis tumba. Saliaru quatuor ciuitatu Sacra Cesareae Maiestati deditione faciunt &Cortesii mandata capescui.Potitur oc Condis aluus e bandouara Cortesio missus prouintia Calco. Fratre Domini cultatis Tesayco qui Baptisma Christi susceperat dodo Ferdinandus nominabat inaunimi incolaru consensu Ciuitati. dc uniuersa prouiniae Aculuaca praefecit. Applicuit Ciuitati Vera Crucis Interim Nauis aliqui, hus equitibus re peditibus in subsidium Cortesio, quorum aci uentu plurimu laetat exercitus. ndisaluo e Sandoual Negotiudat ad Bergantinos prouintia Tascaltecat ad Civitate Tesayco conducedos . quos miro ingenio ordine, doceteritate adducedos curauit Narratur a Cortesio modus quo Hyspani qda ab Indis fuerint interfecti. dc dolis in victimas dati Comitatibus Hyspa. nis octriginta milib Indoru plures Colonia*. curbes lacu proximas diripit. Nioburit. N ad ciuitate eminita puenit colloquiucu hostibus habet, an deditione facere velint reptat. Quib8 deditione facere nolentibus Tesayco reuertitur C5dis aluum e Sando. ual adprouintia Calco mittit cotrahostes e Culua eoru castris poήritur oc Colonias ut capit ex igne consumit perlustrat lacus littora Cortesius dociuitates. 6c colonias iuxra ilia sitas. bus ad cio. genda obsidione celebre Ciuitate praesidia locari pos m.ex bus aliqua coburit ab hyspanis in Chin timoratib' litteras recipit Cortestus re quid actuti intelligit perfectis BergatinisIncolas e Tascaltecal. Guaxactnm. 6 Chumiteca in armis esse iubet ut Civitas Temixtita Terra Lacum obsidione prsmaturiTres creat Pisfectos, uiribus praesint castris, seu Stationib' Magnanimus
12쪽
- aut Conesius Bergatinos ascedit, partitus in prius IndosHyspa nis amicos intres illas stationes. Quib co uti Corte sieragantinos ascendit.innumeram hostiu Canoarii multitudinem fuιgat. 6c aquis mergit plurima intercedui inter hyspanos. Indos
certamina omnes circuuicinas Ciuitates, re Colonias aut capit. aut comburit.& maiorem Civitatis portionem occupat pontes, α
loca ubi aqua uersari solebat ut pedites ec equites tuto ire dcredire possint opplet, clam per victoria potiuntur hyspani, natamen luce Fato nescit quo maligniore non oppletos victoria elatilius pani pontes transiliere quo errore Hyspani plures desiderati. plurimi vulnerati re aliqui in captiuitate ducti sunt.& ab Indis Diis suis sacrificati. Inuicto tamen animo Cortesius ea profligastione no costernatus acrius obsidioni instat. 6c Andrea de Tapiadestinat ad debellada suintia Marinalco Chichimecates ducis IncoIaru e Tascaltecat egregiu narrat facinus Otumiensiu precisbus victus ad debellanda prouintia Malalcingo Conditatuu e Sandouat Maiore Executore ire iubet. qui facticissime pugnans victoria potitur. Homini illius una cu prouintia Marinalco e Guyston Sacrae Cesareae fc Cath. Maietata se subdunt. Et hostes eruptione facta stationes Petri de Aluarado nocte aggrediutur. oc strenue repellutur Pluries colloquiu habet cum Incolis Ciuitatis Cortelius 3 nunt modus concordis inueniri potuit,Tandem ferro ignem res agitur Vltra centu millia hostiuisduntur anteissCiuitate potiatur Cortesius. 5 capto Domino ciuitatis una cum aliquibus e primatibus Ciuitate pro maiori parte solo equata potitur preMam ingentem diuidunt Hyspani. 6 quaedam ex plumis mira arte, ingenioch contexta non partiuntur, Sed Sacre Cisareae.eccat Maiestati donantur. Quoru aliqua uniuersi fere Germaniae principes.apud Serenisse: Ferdinandu Hvspaniarum p in re Archiduce Austriae ac Sacri Romani Imperii locutenente Generale Virtutu olum 6 Ingenuitatis berrimu Fonteno sine admiratione cospexere.capta ciuitate plures Prouintiae obedie.
tia praestat. 6c ad reliquas rebelles subigedas partis aurifodinis. α Gemmis partim Aromatibus affluentib' potitur, Tres in illis Regionibus Nouas Huspanoru Iocat Colonias Mare de Susi quod Australe Indicu pelagus putamus Duobus in locis dete. gut.& ad ulteriora perscrutanda Naues duas Quas Huspani
Carauellas vocant.d Bergantinos duosconficiendos curat Cor.
testus. Videbis Prstere Mura lector optime qua te mirifice delectabunt, Et demum quanta Hyspana sit Virtus intueberis.
13쪽
Iannis Alexandri Brassicani Leg. Do.
ctoris. Poeta ac orato a Cata Laureati Epigramma. Iussit Anaxagoras permultos quaerere undos Pelle quondam Martia corda Regis. Vere equidem quoniam Ignoti sunt undique Mundi. Ati Orbes audit plurima terra Nouos. Magnus Alexander Mundo est tantu Inclytus o. Nam Animi attenti lumina nulla habuit. Karolus insano hoc quantum est fauicior acri Nempe oculo mentis Regna subinde ferens, Ecce nouum Mundum quem nunc Cortesius Heros Repperit inspano nomine Praecipuum, Ecce hominis quantum indefessa Industria possit. Caesaris innumeris Regna iuuare plagis, Solus Anexagoram Cortesius intellexit. Illius Ignotos quando ita quaerit Agros: Norimbergae, Anno a Nato Iesu.
15쪽
INCIRIT TERTIA FERDINANDI CORTE SI NAR.
Lphonso de Mendoza oriundo e Me. delin quem ab ista Noua 'spania quinia Martii praueriti Anni ille. simi quingetesimi vigesimi primi expedivi. Relatione Male Vestre, persereda--- tradidi de omnibus qui in ea successe. rant quam perfeceram tricesima Octobris AnniMillesimi uigesimi Et quia tempus non erat secundum , etia naues tres naua fragium passis erant.quas habebam,una ut Maiestati Vestu diu clam relationem rasmitterem reliquas vero mitterem ad addu.cendu praesidium ab Insula Hyspana Dicti Alphonsi de Menidoeta discessus diu prorogatusest,quemadmodu etiam latius eo dem Maiestati Vestrae significaui, Et in calce dicte resationisMaiestatem Vestra certiorem feci, , post* Indi incolae celebris ciuistatis Temixtitan vinos ab ea expulerat eiecerant . castra mos ueram contra Prouintiam Tepeaca quae illis subiiciebatur MaMaiestate Vestra defecerat.& Hyspanis qui supererat comitan/tibus. Indis nobis amicis eis bellum moueram.&eos seruicio Maiestatis Vestr submiseram doetiam cum proditis transacta maximum damnu &illa Hyspanoru tam recens oppressio no stris cordibus insedisset costitueram aggredi illos edicta ei ebriciuitate qui fuerant tantae cladis auctores.& ad hoc incipiebam prsparare tredecim Bergatinos ut illis per Lacum possem dictae ciuitati omne possibile damnu inferre si ipsi persisteret in eorum malo animo. Et scripsi Maiestati Vestrae.dum dicti Bergatini is bricarentur.& dum ego .6 Indi nobis amici praeparabamus eos aggredi mitteba ad Insulam Hyspana ad adducendum in no. strum subsidium viros equos.tormenta.& arma & ad hoc scribebam ossicialibus Maiestatis Vestrς qui in ea resident.&irasmittebam pecunias pro omni sumptu dc expensis ad di tu praesidi. um condueentibus 8c etiam significaui Maiestati Vestra: st, do nec consequerer victoriam contra hostes.non cogitabam quiesce re nec volebam cessare. N ad hoc adhibere omnem possibile diligetiam posthabitis omnibus periculis laboribus. 6c sumptib9 qui euenire possent.&ea sententa parabam me ut discederem a dicta Prouintia Tepeaca
riora tres nastues Corresii naufragiunt secisse. Rota causas d mouet Dr/
spanos courra Nicolas ecu tua.
16쪽
rari cum pre secto cortesio clam stratio
Imiliter signifieaui Maiestati Vestrae qualiter
portui ciuitatis Verae Crucis applicuerat auis Francisci de Gara Loeumtenentis o guberna/toris Insulsaamaycacu maxima reruicenuria. qua vehebantur sorte triginta viri e retulerant2 alias duas Naues ventis uela dedisse ut proficisceretur ad fluuiu Panuco, ubi profligarant pratictaim quenda Francisci de Garar.ec timebam si eoieruenirene. essent acceptuari aliquid incomodi ab Accolis dicti fluuii. Et similiter Maiesta, ii vestra significauera me illico subsequi iussisse Nauem ut eas quireret e praeterea eisdem nunciaret. Et posti ea scripsi Deo plaeuit in una ex dictis nauibus peruenit ad dicta ciuitate e. Crucis qua vehebantur sorte centum viginti milites. sa. eius fui certior.prefectum illu Francisci de Garav qui primo ad uenerat profligatum sutile.& allocuti sunt prefectu eundem qui interfuerat eladi. ecillu monui si illuc irent non poterat esse sine magna sui clade dc damno ecdum essent in portu certa sentetia eundi addictu flumen, coepit tempestas acri vento comitata. crudentibus fractis naue exire coegit.d portum coepit in superi oti littore per leucas duodecim a dicta ciuitate Verae Crucis acinorium Sancti Iuan. dc cum e nauibus descendissent octo e. uuis,totidem equabus, quasadducebant subduxerunt naue.
quia nimium imbrem accipiebat διην prima hoc audiui. ad eo. rum praesectu literas dedi quibus significaba me admodumo.
teste tulisse mala quae eidem euenerant.& qualiter iam comisera Loeumteneti meo in ciuitateVerae Crucis relicto.ut ipsi .d hominibus quos adduxerat. se benignia exhiberet in eis impartiret omnia et Taria &circumspiceretqvi constituere vellet.&li Oimnes aut aliqui eorum vellent reuerti in naues quae ibi erant ut auxilio tutos dimitteret.opibusin iuuaret Dictus autem praeses cstus. ει illi qui secum erant constituerat remanere.& ad me proasecti sunt Et de alia Naui nil ad nos allatu est hactenus de cum hoc tam diu sit.multum dubitamus de illius salute. Deus velit.ut
VM constituissem discedere a prouintia Tepea cha mihi allatu est. duas prouintias que appel/lantur Cecatami ec Xallacinoo qua lubiiciutur .m domino e Temxtitan.desecisse. Et cu ad has parares a ciuitate Vers Crucis sit trasitus in illa aliquos Hyspanos
17쪽
neci dederant.&ineolae defecerat & pessimae erant intentionis. Et ut tutum esset eream iter & eos aliquantulum punirem nisi vellent mecu pacifice agere, unu ex prsseditis cum viginti Equi. tibus reducettis peditib cxpedivi. unacu Indis nobis amicis. Cui Maiestatis vestra nomine seriose iniunxi ut moneret dictas rum prouintiarum Incolas vise concorditer in Maiestatis vestre Vasallos subderent quemadmodum alias fecerant & ad hoc oomnem possibilem industria adhiberet, Et si illum pacifice excipere nollent eis bellum inferret. 6 eo perfecto & captis dictis duabus Prouintiis cum uniuersis militibus reuerteretur ad ciuis
tatem Tascaltecal ubi ipsum prestolarer &sic initio Mesis De cembris Anno Millesimo quingetesimo vigesimo profectus est. secutus iter suum ad iam dictas prouintias quae distant ab eo lo
cole leucas viginti. IS perfectis. potentsume domine.medio Mense De eembris dicti Anni.discessi a ciuitate finium Secutit, tis.quq continetur in Prouintia Tepeaca, In eade prs.fectum dimisi cum sexaginta militibus quonia ut eos ibi relinquerem.illius habitatores.enixis precibus contenderui. Et pedites omnes ire iussi ad ciuitatem Tascat tecal ubi Berga tini construebantur quae abest a prouintia Tepeaca per noue. aut decem leucas. Ego aute ea nocte profectus sum dormitum ad ciuitatem nomine Chutula quia eius habitatores aduenatum meum maxime desiderabant morbo enim Variolarum.qui etiam Incolas harum Prouintiarum quemadmodum reliqua. rum Iusularum,corripit. Plures illius Domini ab humanis exe.pti fuerant. Et optabant. 9, per me.& suum consiluam, meum. alii in demortuom locu sussicerentur. Et cineo peruenissem'.optime fuimus recepti Meo.'st supra dixim' consecto negotio de postis eorum morem gesseram voluntati eisdem significaui iter meum esse ut bellum inferre prouintiis Mexico ec Temixtitan. eos rogatos volui.cum essent Maiestatis es Vasalliopsimo. dis omnibus studere deberet amicitiam nob1scum manutenere. re nos alios idem facere decebat dum vita maneret. 6 dum bellum cum supradictis eram habiturus mihi viris auxilio esse de beret. docum Myspanis quos mittere in eoru prouintia. qui in ea degerent ita agerent, quemadmodum amici cum amicis age re tenentur. Et promissione ab eis habita se ita facturos post
Mota cortes icircumspectioliem purgati dis saccatis
dis promittiis cribit rem p sui discem
a Liuitatem, niviii Securitaris uerba cortesii ad dolitiose Tascalaecala quibus auxiliuni perer coit Postes eculua
18쪽
Bduellit Cottius a ciuitate Eescalaeca ubi orsipanos
earum spatio abest de eum eo peruenissem comperi omnes Hyspanos adesse, una cum dictae Ciuitatis Incolis.qui meo ad.
uentu maxime laetati sunt Sequeti uero die. iuersi domini prs sanciuitatis. 6 Prouintiae me ut alloquerentur couenere oc mihi siemificarunt Magistacin qui primus habebat inter reliquos dictae Prouintiae Dominos vitam cum morte comulame morbo illo Variolarum xoptime cognoscebant me mortem illius grelaturum. cum tanta mecum iunctus esset amicitia .rameneidem superstitem reliquisse filium suum. artatis duodecim annorum,lceidem paternum Dominium pertinere. 5 me enixe rogabant ut eum veluti haeredem. Dominu constituerem. ipse Sacra: Maaiestatis Vestrae nomine eorum voti obtemperaui qua exae.
plurimum voluptatis adepti sunt. Um peruenissem ad hanc Ciuitatem.comperi Bergan tinorum Magistros.&fabros lignarios multum pro perare in perficiediscopagibus tabulisses pro eisdem.' edet herem N QPub Oucmen peregisse. Et illico a Ciuitate Vera Crucis. febria pro affercrum Hauos quos ibi habeba vela rudentes. 8 alia necessas altrinis parat ria ad eos perficiendos adduci curaui. Et quia picem non habe. ytasius. bam eam per Hyspanos quosda in alto Monte ibi propinquo. colligendam curaui. ut omnia praeparameta ad dicitos Bergan/tinos perficiendos presto esse possent. Vt postssi Diuino auxilio essem in Prouintiis Mexico mTemixtitan possem curare eos adducendos quia her Prouintiae absunt per decem aut duodes cim leucas a Ciuitate Tascaltecat. Et illis diebus quindecim.qui. hus ibi fuimus negotiis aliis non incubui sed solum diligentia adhibui circa dictorum Bergantinorum Magistros. o paranda arma. 6c ordinem ponendum circa iter nostrum. VOBVS cotinuis diebus ante Natiuitatem Domini. Reversus est Praefectus cum peditibus.& equitibus. qui profectis uerant ad prouintias alamio Xalacingo oc intellexi aliquos ex dictis Incolis. cu eis pugnas. e.d deniq; aliquos exeis sponte. aliquos vero vi ad concordiam venisse. Et adduxerunt mihi aliquos illarum Prouintiarum Pro ceres quibus non obstante imaxima essent digni animaduer sione. propter eorum desectione.& Christianorum mortem.quia mihi fidem astrinxerunt se post hac futuros optimosa fideles.
Maiestatis Vestrae Vasallos. Ego sub Regalis Maiestatis nomi.
Reuertinirpfectuscu victoriaque Cortes ius destinauerat ad expug liadast quasda ouiurias
19쪽
rie peperei. in in patria reuerteretur dimisi xlia eonclusimus rivis eo die, quod redundauit in maximu Maiestatis Vestrae seruiti xjezzrtam propter pacationem Incolaru iam dictarum Prouintiarum ur domu suamquam securitatem Hyspanorum qui eram ituri, α reuersuri per Graiixo dictas Prouintias a Ciuitate erae Crucis.
ECUNDA die Natiuitatis in dicta Ciuitate Tascalte
rat milites omnes recensui Minuem equites quadraginta, pedites quingentos quinquaginta, ex quibus. - erant octuaginta Balistis.& piridibus utentes.&haabuimus octo aut nouem tormenta Castris commoda. mo. dicum pulueris. Et partitus equites in quatuor turmas quarum Maelibet decem habebat equites.&peditibus noue t. ectos praeposui, e cuilibet illom sexaginta pedites ascripsi. 6 omnes insimul sum allocutus Millis commemoraui qualiter ego.& ipsi omnes.utMaiestati Vestre inseruiremus.has prouintias habita. das susceperamus. ει sciebant omnes Incolas illarum Prouinti. rum se in Maiestatis Vestra Vasallos subiecisse & aselli ali. quamdiu perseuerauerant reciproce bona opera inter nos exeracendo. qualiter Incolae e Culua, qui sunt habitatores ceIebris Ciuitat Teminitan dc omnes Incolae reliquaru Prouintarum eidem subiectarum sine aliqua causa non solum defecerant a Maiestate Vestra Sed etiam multos nobis amicos. 6 cosanguineos interemerant,ac nos eiecerant ab uniuersa sua Prouintia. Recor darentur .quot pericula ec labores perpessi fuissent e circumspicerent quantum ad rem Dei omnipotentis & Maiestatis Vesstrae faceret si denuo amissa recuperaremus, maxime.cu ad hoc iusta moueremur ratione. quia Bella gerebamus ad incrementu Saerosactae fidei nostrae re in homines Barbaros e Maiestatis Vestrae commodum,ac pro tutela corporum nostroru Postremo quia plurimi ex Incolis dictarum Prouintiarum nobis amici coeptis nostris fauebant qui corda nostra ardentiora reddere debrabant. Qua proppter eos rogatos volebam.ut moestum mitterent timorem dc vires reassumerent., quoniam ipse quosdaordines Maiestatis Vestrae nomine constitueram dc ad Bellum futurum concernentia ea apperiri. ει publicari curaui. Similiter eos rogatos volebam.ut ea obseruarentoc adimplerent.quonia de psi. rimum servitii DEO OPT MAX. dc Maiestati estis ema. naret. Et unanimes polliciti sunt. se ita facturos.& executioni demandaturos. dclubenti animo pro Sacrosancta nostra fide dc
martitur intaures correst' inquatuor rur
Statio Cortesii ad milites quos portar contradi stes. 3publicari maiida Coto testus malida inquSdam ad bellu pertinentia.
20쪽
deliberarum tu,spanorum aut mori aut aliussa recupe
Nerva Cortesii ad cinos eZascaltacal. Responsio do
Nota hostiue culua et mi eritan belli
Maiestatis Vestiae seruitio esori volebant aut amissa recupera re de vicisti proditionem ab Incolis e Temixcitan eoru con. laederatis contra no perpetratam. Et ego Maiestatis estrae nomine eisdem Gratias egi immortales, ec eo pacto maxima exultatione re laetitia ad Hospitia nostra reuersi fuimus.
EQVENTI uero die. qui fuit dies Sancti Ioannis
Euangelistae.omnes Dominos Prouintiae Tascaltecal conuenire uisi e posti conuenerant eisdem aperui qualue iam optime cognoscebant me sequenti die Castra mo. turum contra Hostes re eorum Prouintiam ingressurum, ci ptime prospitiebant. Ciuitatem emixtitan expugnari non posse sine illis Bergantinis quos ibi fabricandos curabam, propatera ab eis petebam i tam Fabris lignariis in Hyspanis.quos ibi dimitebam omnia necessaria impartirentur eoo modo cueis acrerent, quo nobiscum eousin egerant. α essent parati qua/do a ciuitate Telayci si omnipotens deus nos Victoria poti ri concederet mitterem pro Compagibus Tabulis. steristrior. namentis dictis Berganimis pertinentibus. Et ipsi pollicit sui se ita facturos. similiter dixere velle eo tunc milites destinas re mecum c quando adducerentur Bergantini ipsi met Domi. ni volebant in Castra eontra Hostes cum omnibus viribus susarum Prouintiarum εο mori ubi me mori contingeret aut vina dictam sumere contra eos Culua acerrimos eorum Hostes.& alio die XX VIII Decembris. qui fuit dies Innocentum composito a mine discesssii de luimus dormitum per Leucas sex civitate Tascaltecal. ad Coloniam quandam Tezmolucato. mine quae subiacet Prouintiae uagaeingo cuius Incolae sem. Det habuerulis habent nobiscum eandem amicitia 5 foedus.
quod habent Incolae e Tascaltecal. ibi quieti nos dedimus
LIA RELATIONE Catholice Rex Male. stati Vestrae significavi. Incolas e Mexicie Te
miXtitan.arma plurima congerere. in omnibysuis Prouintiis. innumeras fossas excavabant.& aggeres 'hac defensionum genera.quo no
MMi xii pii bis obsistere de obesse possent.praeparabant. Quoniam illi iam πι--φ' cognouerant me eontra eos Castra moturum. Et cum hoc Prbscissem o cognoscerem, quantum acutivi audaces essent ad res