장음표시 사용
31쪽
DE DONATIONE CONSTANT. Himc causarum ignorationcia ad quas paucis aditus datur, deturbare nequeant. Multa super Donatione, ac Baptismo Constintini occurrinter se contraria referentibus sed pauci poterunt dis soluere, quoa plerat Gricce,5 Latine nosse oportet, quae copia Laurentioracsuit, ut cui secretiorcslitcras, uetustissimas historias riccas MLatinas adiren Maliacuerit. Multa de Conciliis Grece scriptis scire eum
Portuerat, i nullas caeteris incognitas historias Lati,nas perspicere, uniuersam lustrare bibliothecam serics temporum, regnorum successiones sacra, S profana conserre necesse erat. Quid item de Laurentio Roma no homine sciat ire fas est, qui aduersus ecclesiam per/motus, eam scriptis suis non rno id non adiuuare, sed perniciem etiam ei quaerere ausius est. od scelus sui rorhῖci in neminem quocunq; ex genere procreatum
inuasisse decisit, propterea quὀd ab ecclesia Romana, maxima in omnes gentes, si quis uetustissimis moni, mentis inlJliat, proscetissim beneficia, tum longe maigis a Romanis hanc indignitatem submotam esse oportet quos cogitare necesse sit, Romano Imperio veryso, quod propter myratoriana suorum turpitudinem uitae accidit, nisi Deus Pontificatum restituisset, in quo Romana maiestas renasceretur, suturum sucrit, ut Roum anullo tempore excitata, ac restituta, inhabitabilis posthac, foedissit na boum,porcorum o sutura esset lia bitatio. At in Pontificatu,&s no illa ueteris Imperii magnitudo species certe nolonge dissimilis renata est, qua genies omnes ab Ortu, oc occasu ,haud secus Romanum Pontifice uenerantur, quam omnes nationes olim
Imperatoribus obreperabant. Eorum Φ iudiciu uerissis
32쪽
AUG. TEUCHVS IN DAV. A L. mum est, qui censeant, nisi suprema sacerdotii dignitas Romae diuinitus excitaretur, tam etsi ex ueteribus relis quiis aliqua urbs aedificata fuisset, suturam tamen uelut unam e uicinis urbibus ut Vetulonia, Tuder, Interas inna, Narnia, nunqua autem in hodierna amplitudine sitisse uentura. Si quis igitur Romanus aduersus e clesiae maiestatem Regiam cp Pontificatus dignitate in/uehitur,perinde facit, ut si contra patria susceptis armis non modo ciuium suorum,sed suam quoq; domum, familiam* eodem interitu euertere, aut deformare nites retim ipsam aute patriam ex Imperatrice, Regiacp urbe seruam, subiectamin alterius Imperiis reddere conares tui Is furor incessit Laurentio qui non perspexerit nihil urbem suam futuram, tametsi Romanum nomen sepius iactet, nisi regia Pontificatus maiestas eam resstituisset, auxisset, decorasset. Haec regia dignitas facit ut in dies melior, aedificiis paugustior urbs appareat. Id quoq; comemorandum existimavi, qud tam depra 1 uati moris in Laurentio causa innotescat, repertos esse nescio quos Romanos quibus uetus Romanorum idos latria non displiceret, profanitatem , paganismumo priscorum Romanorum adamiates, Christum ob se stum famamc maiorum,non magni aestimates,in haec terrestria penitus deflexi, de coelestibus minus labo rantes, deificationem quadam corpoream, posthabita coelesti suspicientes, antiquatas exoletas ct ceremos nias β superstitiones saepe somniates. Hi confertit causam quod Cypriani Augustinio teporibus obiiciebas tur item Christianis euersi Romani Imperii in religiosnem Christianam, ac magno mercentur, Romanii nasperium potius stetisse, quam Christianam religionem Romae
33쪽
Roma apparuisse. Maledictis Costantinum appetunt, quem putat discessu suo ex urbe Romanum imperium euertisse Facere igitur optime mihi uidetur, qui ratio nibus,quas potiores existimet, ecclesiae Romana maie/statem, coelitusq; in terris institutam dignitate, ab hoc genere hostis defendat,oonationem p Constantini ueram esse comprobet . Nam ecclesia maiestate defensa, cum Roma mater,s magistra omnium gentium, tum uero totum Christianorum genus, quod religionis, ac sanctitatis , sapientiaeci coelestis ab hac Vrbe accepit exemplum defenditur. Respice enim ueteres Pontifi/ces,contemplare flumen Sapientiae, pietatis ,religionis, quae in omnem terrarum orbem ab hac urbe inundauit.
Cum sit igitur pe pectissimum,uniuersum terrarum orbem ab hac coclesti sede, lucem, qua tenebrae per oγmnes sparsa discussae sunt, accepisse certe impietatis, Rimprudentiae plenum consilium eorum fuit, qui uel caecitate an ii ira atque ingratitudine, uel ob iniurias ac/cepta irritati, contra eam, nempe communem cuneias
rum gentium parentem Atq; alumnam sumptis armis, eam bello profligare non dubitauerunt: pro cuius quis
dem sanctissima patria dignitate potius uniculo an quis esset Tundendush quod nonnulli hac tempestate sanestissimi uirim sub ire non recusauerunt. Quocirca perspicua sit impia si mulatain Laurenti pietas,qui se causa deflendenda ue ritatis Atiam cotempto mortis pericillo, ad scribendum contulisse praedicat quod plane contrarium esse, inge. nu,linguaeo eius ferocia, tum scripta maledicentiar, 8c procaciae ubique plena testantur L id autem ueri ab his expecites, quorum omnis libido in derrahcndo est, quos l
34쪽
AUG. IT EUCHVM IM GA V. A L. quos frapit uelut transuersos impetus arrogantiare Sed illud in primis tum eo pedem collaturus, pro ponendum sapientibus, ut diligenter expendant celarseo: an uerisit, quod ab imperitis, dicari solat, Non prodesse Reipub. Christianae hanc sede habere potestautem dominandi, stibiectas urbes, Imperium c obtines re. Haec praedicatio speciosa quidem est quod omnibus fere persuasum est,quos scilicet uel odium uel inscitia in
has cogitationes induxit,Maiore integritate, &quiete, res sacras,ipsam religionem ab hac sede administrandas,cum reri corporearum, terrestrisc imperii regendi cura dimissa, tota in rebus spiritualibus moderandis insisteret:habenas aute illas,quas hodie regni tanti obtinet, alteri traderet. Neq; in eo minuendam sedis huius dignitatem, ac diuitias, sed augendas potius ampli resci ope futuras,quas ex prouetibus sacrarum rerum ad ea redigendas,&ex omni orbe conflandas asserunt. Harc igitur hominum opinio cum prima fronte uera uideatur, sed falsissima sit: nihil earum rerum, quas fu, tura existimat, sterens ac potius pro quiete, Sopace, seditionum, maximarumq; discordiarum causas exhibbens,lotuinc terrarum orbem atrocissimis incommoudis exponensinquo maxime Laurentius Valla dece/ptus, alios omnes decipere studuit, omnibus rebus ex pelli atq; odio haberi debet. Quieten scilicet, S parcem tranquillitatem, Motium necnon maiorem limustianorum sanctitatem, feruentiorem religionem fore pollicentur, si sedes haec nullum habeat imperium, nullium regnum,nullas urbes regendas, quas ei Constanti,nus tradidit, nullos deniq; prouentus ex uectigalibus. prouintusq;: sed tantiim prouentus spirituales,quos tareson
35쪽
DE DONATIONE CONSTANT. re longe copiosissimos asserunt. At X Praeteritarum, Praesentiumq; rerum exempli S, quibus prudentia sutus rarum colligitur luce clarius percipies,miserrimum rei rum statum consecuturum, si religioni uires detraxeris, ablatoq; Imperio eneruaueris, iraena quibus populos rum principumw uiolentorum furor coercetur,eripueris, quibus hominum improborum nouas se fias, atque haereses inducere meditant iuri conatus sceleratus compescituram petus ipsi sedi,ipsi religioni, ipsi capiti noce νre parantium tardatur has inquam, uires si ademeris, liquido cernes, nihil illo rerum statu fore miserabilius, Tedituras ueteres haereticorum tragoedias sceleratas itilas malorum hominum cotra religionis caput iniurias,
denuoq; totam resigionem foede prostituendam ac conculcandam nec solum ad summam inopiam, sordesin, quod tolerabilius foret, ipsam religionem redigedam:
uerum etiam pessimaru Opinionum autoribus omnem
uiam aperiendam. Ac primum perpendas eorum er/TOreS,ac detegas, qui prouentus ecclesi uberiores se,
re Mimis a cura imperii, ex rebus spiritualibus coniciis dunt. Si quis enim consideret ea, quae ubique terrarum apud principes A regulos hac tempestate geruntur, qua summus Pontifex uiribus non est inferior, uidebit quis status consecuturus sit, si cum uiribus , 5 potestate diis missa, corporalis autoritas tota ad profanos principes transierit. Nemo enim sere nunc principum est,quin rei rum sacrarum,beneficiorum ipse dominus, ac dispensator, aut uerius occupator esse uelit nusquam fere, nisi per uim, debitae pecuniae persoluuntur. Quid nullo co, gente terrore In ipsa autem urbe si milites,pretor fiat;
ter principi, quam ipsi Pontifici paruerim, quaestras ges
36쪽
ges erit sacrorum et quis religionis contemptus et quis non audebit principi, si quid imperauerit, obsistere, Sccontra,quam imperatum si t,facere Quis eum exterresbit alienus praetor scilicet, qui in alium quam ipsum Pontificem respiciat Qua ludibria,quis religionis contemptus ab omnibus magistratibus, quaecunq; imperasi uerint fieri cogentibus multa foedissima cernentur. Cuiusmodi priscis teporibus uidere erat, cum mulier eulae Pontificibus imperabat, insultabant, minabatur, nisi earum libidini paruissent, in eos potestatem babesbant. Inde tot haereses, tot humanae uita incommoda,
nondum capitis autoritate stabilita, omnia magnis ludibriis iactari, pessundari tota religio, tempestates, iaσetationes , opinionum agmina, examina sectarum obsambulare Quata porro circa ipsam urbem, ut olim ua stitas erit quae latrocinia, priuatorumc arctificiorum, atq; urbium cOflagrationes,inter se Romanis ut quom dam armis contendentibus, quae caedes uexationes ubiq; Quanta in ipsis uiis,quibus ad urbe itur,praedos num impunitas Na Imperatores facile in Hispaniam, aut Germaniam, aliascy longinqua regiones,ut quon/dam, discedetes, urbem Italiam I uastitati relinquent. In primis igitur nulli prouentus erunt, in sordibus res sacre iacebunt, quas non tam paupertate diuitiaruῬcontempti quam diuitiis regere necesse est Nulla reliugioni reuerella,nullus metus. Nec sese priuatim suos chrex sacrorum, nec ipsam etiam religionem tueri pote
rit. Quod si is qui religio is caput est, ipsam religionem
non tueatur: an principes, quibuS alia mens est, alite ii, rq tuebuntur Quoru animus potius ad res terrestres
libidines c corporeas inclinet Consideremus autem quis
37쪽
DA DONATIONE CONSTANT. quis regat, tueatur salutarius aliquam prouinciam anis qui legitime imperat Aulus est peculium ipsa prouinscia, qui mores populi noscat, qui ritus ipsos intelligat:
an alius et Quὀd si religioni opus est defensione, opus est preside, qui salutariter eam regat: siquid autem adsuersatur, a calamitate prohibeat. Si item tueri non postest qui non habeat potestatem, tum non est uerisimile melius quenquam aliquam prouinciam de sensurum quam prouincia principem , non scilicet alienum prinicipem certe necesse est principem, cui religionis credista custodia sit, armis Eoopibus potentem esse , tum ut religionem opibus illustret, adiuuet sustentet, uelut mens, ratioci' corpore, corporei ci adiumentis sustiinetur tum ut eam ab inimicis tueatur . Inimicitia relis gioni conflantur uel priuatis hominibus, ues prin/cipibus A priuatis quoties nouas haereses Moua dog/mata exuta tant, quibus ueteris religionis inest perniicies A principibus, quoties hos improbos alunt, se iuent quoties item decretis religionis sese opponunt, quotiens parere recusant , cum ea quae sunt religionis
eripiunt. Non est igitur de sensio sine potestate tem pnon si magis salutaris , magisci legitima defensio, quam a principe ipsius prouinciae, qui magis ipsam a/met. At prouinciam regnumi religionis cui magis earrum esse credendum est, an ipsi principi, priosi licpre' ligionis, an alieno , cuius scilicet regnum non sit ipsa religi , sed alterius generis regnum et Non perspicis igitur, religionis sacrorum o prius es, ad quem rerum
sacrarum rituunWydiuino ruria sumi naredigitur, quod multiplices sunt hominum improbitates: nec erit tenas
pus unquam, quin homines sim in uitia, quam uirtust, tes:
38쪽
tes: malum, quam bonum, ut sunt humana ingenia, propensiores nisi fuerit his opibus, atque ea potestate praeditus, qua sces ex retundat, sese impiis conatibus opponat, compescat impia dogmata proseminantes, fore ut maximi tumultus mariarq corruptela per osmnes terras exoriantur, quibus discissi inter se populi ob dogmatum dissidia, armis decertent.Cuius quidem rei tot sunt tradita memoriae posteris exempla. Vidit
8c experta est nostra aetas Perpendamus autem, nisi restigio diuitiis adiuuaretur , quid tandem esset et Uere enim quidam rerum non ignarus dixit: Ubi est abun
dantia, est obseruantia rerum sacrarum , cum pietas, religio ritu sc sacri , cum pompa sacra Peraguntur, quae populus cernens ueneretur , admiretur. Sordida
religio contemnitur. Nisi habeas quibus sacerdotes a las, nisi loca sacrorum locuplataueris, nulli crunt fa/cerdotes , nulla sacra loca: deserentur, solitudini runt. Homines cum simus corpore constantes, uitam corapoream degentes, quibus corporea sint necessaria, qui bus necesse sit populo satisfacere non sapienti sed igna ro , caecitatis pleno nisi, inquam , sit his opibus initru ctus, ipse sacrorum Rex, ut summum maXime tenes rabile caput si conspicuum, cuius maiestas exteriorem aspectum prae se serat, qualis summo regum conueniat, non ne satile despicietur, totusq; ipsius contemptus ad religionem, ad ipsum Deum perueniet Contemptis sarcerdotibus, contemnitur Deus. Nonne cum Octis das rei se in conspeetiam, vcnerabilis, terribilis occurrcbat: priccedebant tempestates, fulgura tonitrua , caligo, clangor tubarum. Talis in monte Sinai , talis ad Eliam
uenit alis uisus si apostolis in monte. Facile igitur quicuniu
39쪽
quicunq; alicuius iudicii sit perspiciet, sine corporeis opibus, corporei scp adiumetis meo uenerabilem esse, ncq sustineri posse religionem: propterea quod homi ncs no Dii,non angeli sumus, in corporibus habitantes , rebus ad uitam degendam necessarias indigentes sationibus igitur osted cntibus eos manis cito insanire, qui sim me,liorem rerum statum pollicentur, si Pontifices impera re desierint, solo scp spirituales prouentus habuerim, bla prior,potio p errores eorum maxime coarguit, ut Uunde maiores uberiorest prouentus olim lunt, inde longe deteriores suturos probat, uidelicet si lanctus a
morti, atq; potestas ab sueri non incri futuru, qui pecunias illas persoluat, easq; in usum suu principes conuerasuros. arcuq ad summum sacerdotem ad urbem ad uehereius iuberet, princeps secure sibi, protexc alici uidhonesti, pr ripiet. Cuius est hodie exemplorum copianraxnnaarinam tanta Pontiscis potentia uel minimus quil l rcgulorum audet prouentus hos, aut conatur, lipossit,intercipere . illud malum si, ligio potestate, regno e caruerit, latissimilest quod impia etiarata,
nouasQ iaereses omni tepore subnascen: es, excindi,co erceri qui eas disseminant, non poterunt: quibus per ornanes urbe invulgatas, a uera pietate, cultuw lingularis Dei populi uertentur, ubio erunt maXima exitiales od flensiones. Scimus enim ad quos religio potestate sua non extenderet, qui id terrore, potetiis nare eos noposset, nihil non ausos hac tempestate contra ccxlv, cc licolas in atrocissimis pincommodis terras repleuisse. Tantudem ubiq; malorum erit, imperio, gladio Φ, quo sese tueatur,ecclesiae, lus pietas, religioq; est, adempto.
ei enim ridicari solet, coirili reticos opus esse sus a stibus,
40쪽
stibus , non anathematis , quae contemnunt asinos esse sustibus caedendos , nouorum dogmatum aut res Quoties igitur , ut tertium malum sub oculos ponas Romani ciues intra suum palatium Pontifices obsederunte des sacras dirripuerunt quot ipsi crus deliter necauerunta quot in mole Adriani compreνhensos strangulauerunt Quot strages in urbe, foris Ῥedebantur , inter se armis Romanis decertantibus Quanta circa urbem uastitas , quemadmodum siportus demonstratum est propterea quod Pontis exsces
Ieratos ciues coercere δε in eos animaduertere non
posset Nonne id fuit in causa cur urbs crudeliter, sceleratec diriperetur et Nonne Romani ciues ho stes Pontifici eius calamitatis autores fuerunt: Non ne ipsi iidem palatium paucis ante mensibus diripue arunt, militi sc introduc iis omnia sacra praedar me runt: Haec scilicet sunt pulchra illa, praeclarus ille re/rum status quem nobis promittunt, qui sanctae sedi regnum auferri oportere contendunt Inuitant a liae rationes ut hostes totius Christianae gentis
innium, priuatima publice inimicos fatearis , qui
haec cupiunt. Est enim hoc regnum ut omnium sanctis simum, sic omnium nobilissimum plenum charitatis, commune totius Christianae gentis patrimonium, in
quo cum Ornnes genteS,Prouinciaec omnes, urbes, omnescisamiliar,ut secula tulerunt pra uerint, ac praesesse possint, iure dici potest regnum cunctarii gentium, ad quod nemo fere non aspirare possit, placidissit num sinum cunctis aperiens, humiles in altissimum gradum extollens, ob quod nemo desperet quin dari possit fas cultas ei fore,ut aliquando sit Rex. Nam in reliquis re/gnis