[Dialogus de arte et inertia]

21쪽

scinulto magis pium esth mnum canere ver dimpcr

rio suo celu et univcrsa sedera torquet.Sifabulosa gesta adulosorum heroum quales fuerunt Seneas Ecbilles carmini tbus celebrata sun multo magis vera verorum viroru3 festa

quales fueruntapostoli et martyres carinini vatu 3 clebrada sunt. Q urcas lina modi et mctra dicuntur Niarquo sicut metrum Iecsita modus latine nicnsura dicitur. quoni amunicuim carimna sugmcnsul adrecturi Deroicis emtes norum pedum elegiacis quissiorum mensura debetur ideo ret cte'carmina modi et instra dicuntur.S L cur numeri dicunt c'mir quia num cro temporii misellabarum 2 pedum constant se o, Dc cametrum ein sex pedit. t enta metrum quinin Tetragnactria Quattuor .rri tracti uiridi.dimetrum duobus pediti costar.bendecasyllabum vitoccina sullabis triccas vitabunt occe conliat. Qini Inde musicairmi in usa sirece cansus dicitur Inde musicus.i.sonorus.et Riiisita ars canendi ' a Usri ι .v

icire qualitates sellabarum estliti l Riseg qu est carmina scriberonecesse est liberalem esse scientia quantitatum syllabarum Non cur potest carmina facere qui ignorat qualitates sellabarum; hunc hvmnum sellii nunc celebre

dedomini ascensione coposuit habuit nos iciam syllabarum. Item qui hunc coposuit de codestifesto asccnsionis non erat quantilatum unarus. Dumnos canamus gloriphvmnino εα ni nunci sonant christasia Mam tramite ad patris asccoit

te morscindiruit.peremptus intortalibus.nam dira isti limina secans et umbras inferi lustras sua potentia trifugare quo

cipem et quos pios macsibus fidein firmos nouerat e meo auci in faucibus aluabar a ferocibus. R eo pasn sit gloriaetc. 12 2.quata bscduo epuc opti laus maxunus in hymno a cessionis domuit G sellum nunc celebre attribuunturoco .cuydicitur. 2enitor optimc maxime Nur est luci id eligensiles cultores falsorum psorum attribuebanῖhcc episeta suo Ioui cui nodebebantur.qrerat deus fabulosus et falsus apter boccopositori inus h pnni recte et iuste feci qui illa epithera deo vero attribuit cui iuredebetui So auocus optimus et ma

22쪽

cum quod impitur pero paruum corripito quod scribitureo magnum producito.tbronus aut scribitui per o pariissi er=sio coinquas utilitates afferi homi noticia sulla bat nitriines intitates sellabam potast bonos versus scribere quod is no potest.qeasne cit.poscit vitare barbarismos qr potest acuere syllabas acueiadas et grauaregrauandas, quod isne 'quit qui eas ignoratiraptet hoc qui ucsciuntqualitates sullabaritano po uiaticae legere in ecclesia epistolas.euangelia Dphetias et psalmos rigera uslegunt potest scire quid ambiguedictiones significens.leuis in aliud significat cum priores liabam corripit aliud cumpti ducis populus aliud cupri inam corripit aliud cuprima producis potest sullogismos sophisticosa bonis discernercs,otest multa carmina intelli'

gere irerptari stiaeque relligere nequeitoptan pietas ignorateor Ut dialectica eam Iiberali si Rures.qr ale eluctri reritate et refclleresalsitateae cauisuntofficia dialectice. e locis dialecticisdeprornuus arguincta quila defendit veritas et tignatfalsitas.Iteptu est et liberale errante aberro e o mo a narcita Vrcu deserat q6fitope inisterio dialectice. Hi ' dit cogit cedereola unccario Indialectica arsdisputadi et vocat abis Eugustino disputationis dilapsia.diei inscitolibro de doctria chrian trada et dysolii a prinovabet tibi caumaelibidori adset puminoaontatio decipicdi aduersanu. incur dialecticam lagic in qke ars rocinadi logos in diri interptas.

23쪽

- cinationibus babentibus falsas sentenuas pos uni esse vers connectioncs Riar possimi. Non solum Verarum senten' tiarum.sed etiam falsarum possunt esse vers connectiones, Me i si non stium ex veris prsuuisis.sed etiam ex fusis necessano xi proponit.: Ense assumi ultimo concludit. Siloannes humo est.animal est. Est autem homo igitur animal est, Queri . O . Quid intelligitura mellatione propositionis Nndetur ior propositio ullogismi. AZquid nominea mellationis Respondetur. inor propositio sanquid a pellatione ratiocinationis: Finitotus svllogismus constanoe e propositione assumptione et conclusione. QLqus sunt necessaria in ratiocinatione prolatiuaminin veritas sententiarim et veritas connex

feruntur conclusiones. sc miratiocinatio si circulus citu angulus.circulus tribus lineis claudituraeirculus autem tri beatus Augustinus. sed tantum animaduersa et notata ue

nim velinthomines siue nolinthscconne uoles vera

moest animal est est autem homo.igitur animal est. Similistia b c connexio vera est. Si triangulum est quadrangulum se triangulium quattuor lineis clauditur: trianguliim aute qua riangulum est. ergo trianguliam quattuor lineis claudituri ae et uius posterioris ratiocinationis uis assumptioet conclu siosum fallis sciasen sc nidi tantum vera est et necessaria. Non enim connectio us est in bona ratiocinatione di de nil hi: Ua,quia convcnit inter homines: us esset vera.nec conectio

alsa. eo falsa est.quia conuenit inter homines ut esset falsa sed uera connectio sua ipsius natura Vera est sicut falsa fu/ps in te natura est falsa. Πf.quΠatiocinatiocii bona qu Iulosa Nini .que veram connectionem bababona est,qus libam i ' dici, tiosa.bicabiei dicitur bis verbis bona argumentario victi ai

ius antecedens non potest esse.verum sine consequellae. Eoas lacuuisanrecedens sine consequente potest esse verum star.

24쪽

Lilsitas inveritatem. Respomuturia potastquia nutim recta ratio adiri la potestfieri pravaaut praua recta nec Querimnum everitates connectionuni sunt petendζFnrex regulis rati mandio emem ratiocinationes m regula

--. Nespondeturque significantur

pe has dictioncs Harbara. celarennetoouenturque signitica rurper barbara Respondemnet sc regula.Siaam amr de omni b: i deomni cinoceas cita affirmari de omni Graucriturqusper marentino pondeturh rcgula.Giane satur omnib: et baifirmatui de omnii: nec esse est a negarideonam Goueriturquid intilligitur peribe Respondespera intelli turmaiore arenistas.per medium.percistor e remiras. aueriturquid est affirmarideonini b. Respondetur est maiorem extremitatem affirmari uniuersaliterde me' dio. Queritur quid in balfrimari omincia pondetur medium amrnaari univcrsaliterde minore extremitatos rueritur quid ea affirmari de omni CNcspondetur maiore extremitatem affirmari uniuersaliter de minori leti, tria fiunt in ratiocinationequibarbara diciturin cuius propositionea affirmaturie omni b. assumptione ballimatur de omni cm conclusionea affirmatur de omnio siveritu virum is, memata sunt ratiocinationcs RespondeLSutratio a non imperiecisaut ρος s

in . Queritur quo deesthincen*Vm auso Deitari est ma tum igitur peiora re est malum: Respondetur propositio sta ri Mari ita fis perfecta ratiocinatio.Adde propositionem. Si malum est mentiri.malum est peiorarces utem malum meli. riri,igimrpeiorare malum est. Queriturquid huic enthrmos mandecim omni animali sensito tactus inesticitur cinis cs A in o sensum tactus habet. Respondetiirassumpti).qiuaba, ditant pendita ratiocinatio.Queritur.Utrumhscranota iobabet veram connexionem. Bipetrusoratores homo e

25쪽

auodprscedit ita ablato prscedente avfatur necessano quod sequitur. rumturiatrum argumentationes se iri phistic aipcllanturhabent verasconiici ues Respondetur

tinnbaboquotienscuna enimexpr poli in assumptione nautinetur conclusisfalsa.coiine claseest hiemur utrum siquis propona quod ego sum iunge es quotan b.assumatego autem sum hφmo quodato in feratinxi rnones homo.rmeniuo alis Itispondes no an quia ratiocinitio est scaptiosa est et sopbistica. sumtur atriam omnesparresbialecti suntdiscipluis liberasea 'Respondetunsunt cummim tota aliqua ars liberalis est.necesseestsingulascius parteolibet almesse. Et quo pate nul lam partamdialecti contemnendam esse talam libero homi indignam. eritur Utrum s tia de acceptionibus nominumquibusterminanturenuitationesqu: Matur sci henna sumosionum est liberalis pondent M.quia libe raleest scire quando nomen subiectum in aliqua enunciatio - ψ n accipiatur pris rebus quibus impositum est. Mi vove, n pro seipso.quando prq cogitatu et conceptu meruis. n. 4 C, enim dignoratnon potestar mentanonesbonas sophi ilicia discemercaeiberale est scirequs nomina in enunciatio. nibus distribuantur qusnondismbuantur.boc estquς ni venaliter accipianturqus paniculariten civi enim hoc ignoratironteaeargumentari potarcum maliquod nomen vniuersaliter accipitiinpoterunt sub eo subsumi inferiora ipso. quodnon poterit in siparticilla iteraccipiarundiam si omne animalbaba sensum tactus Neccillaesthominem sensum racius babercet propterea et aliquod animal quapiupeso mutiliacoesebonilimni quadrupcdem esse

26쪽

qim libero homine digna est teste Augustino qui ait. Sunt quedam prscepta uberioris disputatilois que in cloquentia nomina furqus nihilominus vera sin mulsim post mi falsa per uaderi sed quia et vera polliun non est facultas ipsa culpabilias ea male utentium peruersitas. Cf.vime derivas turn etorica Riir.rhetorigi cum nomen est.et significat viruydisertum et facundum.et proprer noc causidici rhetores a Ndqlautua Iuvenalis. Cilni fortuna valet fietde consule rhetor. cum volet b c eadem.fiet dei hctore consul cribiturin hoc nomen cum rhas pilam. et non asperato. Inde rhetoricus et rhetoriceque cum rh aspirato scribi debet 12Lquid elirhetorical Ruir.ars benedicendi. quid inter est inter bene loqui et benedicere: Rur. bcncloquidiciturquι loquitur sua regulas iraminatius hoc est quincis barbaris trium.nem solscismum facit. Dicit bene.qui dicit fila prscepta rhetorisi hoc est qui bene suada et dissuaden bene laudates, vituperat,bene accusat et defendit.Φf.quid est bene suaderet t. vespondcturna ire suadere hoc est finir scepta loquentis suat cre Uel bene suadere est ira suadere.quena admodum orato

quin bene suadea diri virum bene definiunt rhetoricam qui dicunicam esse perluadendi scientiam Fur non.quia nossemper persuadet orator potest ei' euenile ut orator optime dicat et non persuadeat quia i et ii qua stupitores ita morati sunt ut eis nihil persuaderi possit. HMi sicut non Qui in io

coivi semper medeatur Iromata neci in oratore: τ semperperium rauditori.nea solius oratoris estpersuaderos mei cum multis alus rebus communeest Gepeem pecunicusuaden scpe gratia et auctoritas dicentis si perecordatio nemorum eius qui aut dicit aut pro quo dicitur. Sepefacies

miserabilis rei eum absoluitis pepulchritudo se isententi aindictat Ram testes uintiliano cuia ramum a lium defendens Enibonius cycatriceo uasis pro iapecto:c

27쪽

M uerse suscepisset oculis populi rhomani ostenderet noni an one suas niserabili faciei ci populum atronianum instpulit viciam absolueret.Et phrvnem feminam not pertassi hemiis actione quam di adnitali ili si et conspectu corporis.

quos illa speciosissimum deducta tunica ostendera puta tpericulo liberatani. Ex quo scquitur musta persuadere posse. qiislonge absunt ab orationei lictoris. Iracvliquct non rite idoneum finem rhetorrc persuadendi scientiam.onquis re sciet efiniti betorica mariar.qui dicit eam ben iccndi scireti am.Ille enim omnes eius virtutes complectitur.nam clim orator sit vir bonus dicendiicritus necesse esst lictoricen cise benedicendisticliam .nemo em benedicere potest nisi bonus. r Lvir:i a rhetonta est,tilis Rur.quidam in rhetoricam nuch soloetainuciates eam cilla mutilem proptercara elaquentia psnis eripiat scelestos cuius fraude damnantiit nonnunqin boni:Vt cogantur dare penas scelerumqus nunci commisse runt qua non modo seditiones sed etiam perniciosissima bel= 'la excirentur,cuitis denim tum maximus usus sit cum falsis contra veritatem valet quo quidem modo nec duces erunt viiles nec magistratus.nec medicina.nec denim ipsa sapienti Hana et duces exercitus perdiderunti spe.magmratus in re bus publicis obfuerunt.nem ullam artem inuenies.qua non detrimentum bis quibuscum conuersamus auferre possistinus.Quis ignorat iurisconsultum falsa legum interpr Tationesummum ius in summaue iniuriam posseconuertere. ouis

ignorat quis nescit ob facile medicus saliitcni hominis possit olpugnare siue cxterminare.At nemo estqui propterea aut legum scientiam.aut medicine des inam erepublica extermi nat assi non eloquentia vituperanda estsed hi qui cu diser risint et uentiam in peiniciem hominum conualunt. Honem cibos ideo as aqq.quias pe valitudinis causas attulei in Nea incoleia refugimus quia non simprocubuerunt. Rihil adeo utile, ut non possit aliquobesse. Cf.

quas utilitates et Mica hominibus Hur. Infinitum

est omnes utilitates eius ciuimerat

ira nocentes accusat, et cos scelerum sitorum sulpuccida'

28쪽

esse poleti Lauid cinguntun sceleratos pendere pstias scelerum suorum. 3inocentes; miseripi. Rbetorica fidem facit his quibus aliquid pci suadere voluinius Trad rem nobis locos ex quibusdepromuntur argumenta fidem facientiaraueritur si mei orica fidem facit tum id ipsum etiam pertineat ad dialectieam nihil videtur inter rhetoricam et talecticas interesse Respondetur.*c uti ain harum artium fident facistat plurinuim tamen inter eas interestet talectica enim pii iratione facitatin interrogrationibus responsionibus quind cise orationes sunt utitur rhesorica aute

storica cnibi mematicis gaudet.pretcrea dialectica lyclinil etorica hypost sintractat.Queritur quid interit elinet dr' ' Dothesin interest Nespondetur. Thesis est questio infi lanci alis hoc est questio necu personis nec temporibus sim=

ut sine uxor ducenda.Sitne opera danda artibus libera libus.sitne bellum suscipiendum.1itnede homicida ultimus sum licium sumendum et vocatur thesio Cicerone propono

tuni et D pothesi sest qucilio sunt et speciat iis a

Monam aut tempus complectitur: ut sit ne Platoni v rduceco 'da sit ne de initoiae ultimumDirpi rit clodium. sitne laudi ciceroni dum i Catainam mi,consulatu suo oce crit et vocatur, Licerone causa Lauerit A quot sunt genera causarum quas orator tractar Nemor ci tur tria demonstrativum.deliberaturiam et iudici le Dirami H enini oratio in aliquo horum niumscncrum const

tuta est.cuiusniodi est Pompona oratio qua oratoriam at vel vituperat in genere dentonstrativa con tituta est.cunis modi est oratiau sals pro Marium res uultria genera causarum: Respondetur quia tria sum ger es icra auditorum. Unum quod deci sationem requim H My rum quod consilium capi Tcrcnunquod iudicium zrce ,

29쪽

dcliberativum ad tertium iudicialasouentur quid est inis

demonstrativum Tripondeturquod ambuitur in alicuius Gimpersons laudem vel vit peranonein cum amplificationet ueritur quot sunt partes illius neris: Respondetur dubialis imperatio Queritur quid est laus Respondeturoratio amplificativa rerum bonarum quas certe persens incise dicimus. 2bueritur quid olvituperatior Respondetur ora noamplificantia rerum malarum quas certe persens messe dicimus Queritur quid genus delibera una Respondeturq6 inconsultationepositum babet sentcianedictisne cap. quot sunt partes eius Riandus silasio dissuasio. 1Lquid est sua'sio Nitrest oratio quς quid faciendum sitdemonstrat ciueris

quid diissuasio stir oratio quedemonili atquid sitomittendutas quid genus iudiciale liquod positum in controuersia

abet accusationem et defensione3.QLquot sunt eius partes Hespondeturdusaccusatio et defensio. ueritur quid citatacusanondirest oratio iudicialis quo aut urerimen aut in destvitun vapimus adnenarium.Queritui quid defensior Ruri orati iudicialis qua aut crimen aut debitum a nobis depellimus Queritur quid est sinis in iudiciali generesNur quina Rr quod ossicium auditoris podet absoluere vel danare Pr quis finis indcliberatino genere Respondethonesta.utilitas debetem rhetor suadere utilia cum honestate coniunctaranquod officium auditoris Riar alteram partem deliberationis amplecti. f. quis finis in demonstrativo Riirhone' stasQLquod officium auditoris. Rar laude nedignus sitan vituperationeis.de quo diciture cistimarcos quot suntpartes metorisi stir uitam. 12.qus Responde Iuuentio distspositio eloquutio.memoria et enlinciatio Of. cur dicuntur partes. Riar quia dis quin prebus iterorica constat Nam quemadmodii corpus aliquo membro deficiente impfectum est Ita rheror icili qua harum pamum defuerit integra non

erit, tyropter boc Vocansurpartes integrales Ham non. ratis elimvenireque dicas. Si inuenta ncqucaspisponere.

Idecenam saris est inuenta disponerosi nequeas exornarc

30쪽

eloqui et deinde incinoris mandare et ad eximatum agere et pronuucia reos quid est inuentio Rnr.excogitatio rerum errarum vel verisimiliumhus causam probabilem Edant. tanquare verisimilia sunt excogitanda,aboratore Hiar.uto=ratio eius credibilis reddatur. et in animos admittatur audi

torum probabilia et verisimilia in animos f)ominum fas eadmittulitiin QLquiddispositio mini erui iuuentariunm minimodissimis locis collocatio. Raue disponere e varias res indiuersis locis collocare.QLquid loquutio Respondetur stoneorum verborum et sententiarum ad iniiciationem accominodatio.Qs quid memoria, Riirfirma animi rerum et ver borum et dispositionis perceptio. 1 f.quid est pronunciatio. Respondetur. vocis vultus et gestus moderatio cum venustat: P Lquibus rebus basi torius partes assequi poterim'. Respondetur natura arte et exercitatione Ratursem instmoditas nisi arte illustretune cercitationem confirmetur tanq* agri natura fertilis.verum incultus nihil fructus sed multis paucis aspera solet producere. 2Lquid est latura Rudetur insita hominibus dicendicommoditas. f.quid est ars. 'Respondetur.qusdat certam viam rationem: dicendi huic imitatio subucitur qua nitimur ut aliquorum similes indicedqtis; valeamus.1 f. quid est exereitatio Sur assiduus usus consuetudom discndi. Os quot sunt partes orationis: detur se exordium narratio.diuisio.confirmatio.confutatio coclusio. e sunt partes orationis illius que oratoris instrumetum est quo auditoribus aut fidem facit aut animos eorum

permovet ni fericordia avtira aut aliqua alia affectione QR quid est exormium Respondetur.priticipium orationis quo sinimus auditoris ad audiendum prsparatur. Lquid est

narratio: rerum gestarum autproinde vigestarum expositio.quandomitra narratione exponuntur res gelis qualido

in tabulinarrantur quandoae apologi ut non ei credendum silentatoribusistimem comu Ostum misit.Piuisio est oratio perquam quid nobiscum ad uersario onueniat.quid in controuersias it et quibus e reis dicturi sumus breuiter eponimus. cyasi matio in oratio