장음표시 사용
1쪽
Insignisforma,doctrina insigniorum: At superat summi cultus utrunque DiaMTHOR Is INSIGNIA GENTILICIA.
2쪽
. Martinus ab Arpilcueta Doctor Na uarrus in ista iam cantisma,& mira pietate perpetuam perseuerantiam. 3 N NU L LA sint, Beati me pater quibus mihi videor excusatum iri ab ausi nimio, quo v reor i sanctitatis tu ublimitari, post disianam,in terris sprima, erre h, duos humiles commentarios. Primo, quod sicut i e multis nominibus totus uenm Ecclesia sacrosanctae Aposto cae Romanae mancipium, o omnia opera mea, quae ope diuina facio sunt Sanctitati V. vii eiu ummo, eidemque optimo, ac s-pientissimo agonothetae debita ; ita debeo frequenter id corde puro, o pleno ore fateri. Deinde,quod licet sint humiles sillimius tume, quam unquam hactenus enucleant duo insignia capitula Sanctitatis U.sacrosancti iurisponi cly,quorum aberum non solum tenebr sumsed etiam tenebricosum eis, quod incipit accepta. de restitutio. oblut a paucis, ni fallor, satis intesiectum, ct alterum ita quorumdam, de Iudae. a multis parum chri; iane seruatum, qua authoritate tua is strata,ctarum clarius intelligentur, ex religiosius inspiciem ruricustodienturque. Possi, o,quod eum a multis variarsi genitam magnatibus mihi fu*iciendis dominis iuberer, ct a quam plurimis amicis verbo e siriptis rogarerivr omnia opera mea in aliquot i mos digesta de more aliorum scriptorum simul ederem,restondi non
ferre quidem iam aetatem meam tactam recognitionem omniam e
3쪽
3MIraginta circiter annos in variis variorum regnorum academse dictaui praesertim grauissime occupatam restonsis inni merarum qi aestionum quae quiagratis expedioe im ad me transferuntur fragerem tameI denuo recognossere salum quae δε runt iam 9pis excνs,o eadem singulatim noue recognita sacrosancta Sedi Apostolicae ossore misιmmae,ct cerrima omnium magi- 'ae,quo eius authoritate aucta gratiora forent, o utiliora. sicut ea,quae licuit recognoscere regnantibus Sanctitatis e praecessoribus ia obtuli,ita me oportet tibi eis pari, qua resarticis me regnam te recognouero singuiariter dicarcior consequenter quia hi duo commentari, resinctissime Sedem icta moderant uni recogniti, emem dati,ct upis excusi,debeo illos tui nominis otectioni commendare,
simul se quam humiyime tuae praestae sublimitati syplicare,ut toto
corde uenlico, quo eos maxima serenitate animi,ac senignitate,qua caetera huiusmodi pusillasset,excipiat,ob amore D. N. Iesu Chrini, qui Sanctitatem tuom Ecclesiae suae sanctae adeo necessariam quam aetatissime feruet in terris sua maxima alia incolumen,donatur upoctea Himpurigloria cumprimis in caelis. Amen.
4쪽
M. Annis superioribus habitos.
Vm ab hine quinque annis sermentissimi, ijdeniq; genere illustra, clara virtute ac eruditione ornatissimi audii
commentaria in tres de poenitetitia distinctiones posteriores,ederemus;in epistola scripta ibi ad auditores an
tiquos, quos primum Tholose, Cathurci in Gallijs;
deinde Salmanticae in Hispanijs habui deuotissimos;ὸ quibus non pauei, virtute duce,comite fortuna, eruditione,ac dignitate longe etiamnume praecellebant,multa exculaui, cur vique ad tam multa aetatem ab edendis in ius Pontifici uin commentarijs ordinarijs me abstinuissem:&rursus non pauca, cu id facere incipiebam Quorum litteris addito calcare totus eram in praestandis ibidem promissis: cum quaedam, malum, iis, quam fugere rei diuinς cauila non licuit,exercere me coepit, quantui vidistis de indoluistis; reuocauitq. ad alia extraordinaria; quς hcet tempore bretii, ac paruo: longa tamen, dc magna intentione an mi,nec citra sudorem compostra, visa sunt multis perdoctis. Qui etiam ἡ longinquo gratias egerunt ob plurima,"idiana, quae in eis inuenerunt noue ilecisa illustrata, iesoluta, praxi,vstive applicata, etiam in his, quae vulgari sermone minime. vulgaria enunciant. Iam praestaturus ordinaria, quia his saturnasibus non potuerunt emendari tota commentaria in tat. le restitu. spoliat.ante triennium scripta, decreui edere saltem hanc relactionem, nuncium veluti eorum. Quae eodem lo, quo pronunciata Vobis placuit, editur; non quidem ornato depresso: sed apto, distincto,& ob perspicuitatem deiecto ;Ged Qua parte licuit casto. Extrarijssimilibus, historijs,dicte ins superficiarii realissationibus superuacaneis; luoru tςdere s et ingeniosbs, leuator texto tamen illo illi Adriadnes simili, quo lector in nouas sontium venas, de nouos fontes; & inde in rivulos extremos quosque ac rursus ab his in illa tute duci, ac reduci per labi rintheos flexus, possit. Accipite istituteam,quo Vobis traditur animo; nempe candido, S: beneuolentissimo: simul & precibus vestris,quae vestra charitas fuerit, iuuate apud Deum Opt.Max. hunc peregrinum usui vestro iampridem deditissim v, quo vobis ea, quae in hunc,& Decretorum librum commentus est, em:ndet,&edat in floriam eius,qui nos ad unum omnes sua, quae immensa est, misericordia, tandem in regiam illam caeli empyrei amplissimam inducar ovantes; luos in hanc Con imbricae s itis amplam saepesepius introduxit ex animo militantes. Amcn. Bene valete.
5쪽
D FVTVR M Mi Memcriam. Cum aDimo M. Pio Papa minio prsdecessore nostro emanauerint literaten subsequentic Dilectoditio Martino ab AViliveta
liters tenoris subsequentis. Diledio fidio Martino ab
pilcueta Decretorum Doctori,primariam cathedram Iuris Canonici in nruer istate Iludi Contabricensiis actu regenti, Paulus Papa Tertius. Dilesie fili , salutem Oapostolicambem dictionem Cum sicut nobis exponisecisti, ut aliis Haeta traditum tibi a Deo tulentum prodesse posses, nonnullas lecturas super. Muminibus Decreti, Decretalium non sine maximis laboribus ct vigili s , ad laude diuini nominis,cuius o liten is rei, o Christianae Reipublicae cos uisse, profecim credis, scribendo composueris, O compilaueris, rasiluese proximo tuis propriis expensis in lucem edere,ct imprimi facere intendase , pro parte tua nais fuit humiliter supplicatum, ut tibi, quὀd lediarae hulamo. io absilue tuo consensu imprimi non postat, Ῥt tuarum vigiliarum effictuisse, res, concedere de benignitate Aponaica dignaremin. os volentes respeciali gratia fauore prosequi buiusmodi supplicationibxs inclinati tibi. quod adstpix vadis, quo tu lecturas predictas imprimi foceris computandum,nuul ι seius per νniuersum orbem Christianum connitutas lecturas tuas, vel il-υrum partem aliquam imprimere Oiι imprimi facere,vel impressas insua d rmo, tu alibi habere, O tenere, nec illas vendere ,stu micuo,aut ex dono, vel alias donare positi auctoritate Apostolica tenore praesintium despeciali gratia indulgemus: dinricte inhibentes in virtute sanctae obedientiae, ct sub excom- municationis para eo D se contrafactum fuerit iucurrenda, omnibus ct sm Iulis,cui Aunq; latus gradus, dinis conditionis existentibus,o quavis lolica a thoritate, asit facultate fungentibus per uniuersm orbem con-
illiu b, a e lecturas huiusmodi vel earum partem aliquam iasque tuo expressoc , sensu, licentias pronio praedicto duntaxat durante imprimerectu ira :pri facete, tuendere u donare praesumat. nobstantibus con titutio-- i us, . qr nationibus Hiolicis,ac quarumcunque prouinciarum oe lac . rum halutis, consuetudinibus,ctiam iuramento, confirmatione apostolica,
vel quavis si itate esia roboratis, nec non priuileg s, indultis, s listris postolicis quibusvis prouinciis, illarum personis, ac Miuersitatibus, O .c legjr,etia per nos, Sedem . estolicam sub quibusunque tenoribus,θDrmis ac cum quibusvis clauislis, decretis, etιam derogatoriarum derogatoriis, vel alias quotmodolibet concessis, confirmatis, ac etiam iteratis vicibus.: innovatis. Q sebus omnibus, etiam si de illis, eorumque totis tenoribus specia sis ecifica, expressa, ct indiuidua, ac de verbo ad verbum, non autem per
6쪽
clausulas generales id i oortantes mentioseu quoli alia rem hiliada,aut exquisita forma ad hoc seruanda foret tenores huiusmodi, ac si de verbo ad verbum insererentur praesentibus pro expresss, ac uerbo ad verbum inseriis habentes, illis alias in suo robore permansuris hac vice dumtaxat sp tibister Oexpresse derogamum, caeterisque conuari s quibuscunque. Datum ae apud S. Tetri Iab annula pigratoris dieνiij. Ianuaris, M. D. XLIIII. Potificatus nonri anno nono. Odein aeum secut nobis nuper tu exponi fecini, sicut asseris, rogoris a multis, H opera tua tam prius edita, quam nondum
edita,quaesuper iure Pontificio, o ad declarationῖ illius pertinentibus habes composita,inis excudi faceres, idque facere proponas vita comite, O Deo iuuante impensis tuis , O te presente, quo correctiora auctiora, pyutiora prodea nobis humilitersupplicarifici , ut inpi missonii tuae rouidere de benignitate apostolica dignas mur. os te ampliaris gratiae faenorem 1st uix uentes huiusmodi supplicationibus inclinati . vos seu autbbrit utetenore praesentium declaramus, intentionem nonram esse,ut predisti Pauli
praedecesioris noriri littor O qus de lecturis loquuntur,habeantetiam locum in ali s Commentarus, libris tract*tibus, quos tu etiarissuper js , ρος pertinent ad ρυdicti iuris pontificis declarationem. Non obHantibus omni-
γs supradictis, γε idem Pauli decessor in dictis pr insertis litteris uoluit Onomaret Datum Roma apud sancturi AH.msubahoui pisea
toris die xesi Mai . M. D. LxY..iPontificatus η anno sol Mecum pori modum,videlicet nonis Novembris, Pρtificatus ustri a ρ primo undem Martinumspecialibus fauoribus oegrati s prose)ia solentes Italueria mus, praedictoque Martino concesserimus literas foel. record . Pauli S. ct Tii V. praedecessorum nonrorumpi sinsertas locum habere, se extendi in his quae delecturis, O alijs loquuntur in quibuscuiue Comentariis, O tractatibus,qus idem Martinus ediderit, super prs dicti iuris Canonici declaratione, interpretatione, prssertim super Manuali Confisiariorum , ab eo prius
tingua HVpanica edito, nunc recognito,aucto, latinitateque donato. Cum aut vi accep-us,in obsequium Dei,saci Uaὴ'3; Sedis ApoHoltu non sine magno labore duobus anms proxime puteritis idem Martinus intenderit, in praesentiamtendat recognitioni Verum suorum tam editorum, quam non es torum,quo emendatiora, deficatiora,auctiora, ct utiliora lecta typis excudantur. Nos eundem Martinum amplioribus fauoribus o gratus prosequi Venter, Motu proprio, non ad dicti Martini, aut alterius pro nobis desuper
oblatae petitionis inItantiam sed ex certa vinrascientia,hidultum, inhibitis-Wm, declaratImem, cretum, derogationem, aliaque omnia inpreissertis litteris aponolicis, o earum singulis contema ad decem annos a Data praesentiue Mand Gitavi quis ea, vel illorum partem aliquam sine suo expresso ad id inscriptis consensu imprimere, vel alibi impressa dicto decennio durante γε-dere,aut νenalia tenere, donare,aut permutare non possit Aponolica auctoritate tenorep entiumprorogamus,extendimus, s ampliamus, ct quc m
7쪽
Libet trauemtenim te inras,ct par in ρ nsertis litteris contentare ipso, absque alia declaratioue incurrere. Sicq; per qu scunq: Iudices,s c mi arios quavis aActoritate fungentes,Jublata eis O eorum cuilikt quavis aliter iudicandi, s interpretandi facultate, auctoritate Mique iudicari,ct definiri debere: initum quoque inane decernimus,sJecus super his a quoquam quavis auctoritate scicnter vel ignoranter contigerit attentari. Von o stantibus pumissis, ac omnibus illis,quae in omnibussupradiectis litteris con sum est non AItare,csterisqae contrariis quibuscunque. Insuper quia di cile foret, procntes litteras ad quaecunque loca defini,volimus, dicta ahctoriatate decernimus ipsaram transumptis, o exemplis, in eisdem exemplis, i esuris, Conmentariis Manuati, aliis operibus huiusmodi impressis planam ct eandem prorsus fidem ubique in iudicio ct extra adhiberi, qus originaliabus adhiberetur, si forent rahibita Hi csensae. Datum ηyma apud San reum Petrum sub annulo Tiscatoris die xxij. Novembris, Pontificatas nori
CumPriuilegijs amplissimis Regum Christianiss.&Catholici Neapoleos, Senatus Veneti,& omnium fere Potentatuum Italiae.
8쪽
Iceat mihi, Rector integerrime,patres Con-- sunt scripti, & viri cuiusque ordinis ornatissimi, ' primum gratias agere Praesuli nostro Reus rendissimo, eidemque Comiti longe illustri, ac viro musis,& gratijs, praesertim ecclesiastae Illustrissimo; quod sua praesentia am-Iuri: illud plissima hanc sui cantoris relectionem o scuram alioqui, & humilem illustrare dignatur&sublimare. Liceat item praefari, P ςi ilia.. , - . quod multa me ab actione hac publica re trahebant. Quorum de numero est famae, ac gloriae periculum, sine '. vlla lpe augmenti earum. Latia iam aetas actiones eiusmodi ae re seres. Timor aestuariae Fortunae, b neque mihi in sexcentis,quet de me specta , i culis exhibui, tum in Hispanijs, tum in Gallijs tempore,&aetate variis, arrisit; nunc iure, ac more suo irrideat. Opinio item inonnullorum iu-p-- LI. a dicantium, me debere iam alijs, quod aiunt, lampada tradere. Plura necthloi, Vero eademq; firmiora in contrariam me flexerunt sentetiam; nempe, 'ηε quod dominus apud Matthaeum d admonet; solum eum coronandum, qui in finem usque perseuerauerit,&quod illa Illustris Ezechielis eani Appη n alia pennatam immereuertebantur.&Quod Alexander huius nomi-' nis tertius respondisse, traditur episcopo Londoniensi: Curas dc labo si res pastorales deponere ob senectutem percupienti, indecens esse,prius 'soluere militiae vinculu. quam cedat victori aduersias 'pr lioru . Nam & sicularibus litteras Mandrabuli g nomine ridetur is, in quo n6resbo- h''dent ultima primis. Et est peior sepuero senex, nec curat, ut ei tandem μ' cygnea cantio ι contingat. Sed S auctore philosophoru Peripateticoru mincipe: κ Magnanimi est pluris facere virtute, quam famam & gloria. 'i' in debemus,ne senes simus i exemplum lina uiae. :' '
9쪽
tus suit vis talis ac vigilanti . Nec sungenti munere suo in re longe pulcherrima. academiae, pr sertim florentissimae legibus ad id adacto, timenda est Machalis Fortuna;quam constanter credi mus non esse. ut fabulantur Deam caecam: sed tuam vistam, sapientissime deus, diuinam prouidentiam,ocata. l. rem cultis noussis humana versi tem Nequminus putam Mentus Piris. t. quamlibet Varios, & 'duersos etiam hos, quibus fama & gloria, et t. immo& ipsa vita priuamur,nitas Promturos, modoaex animo dilega- tu, L. i. opti. Maxi.trinum Sc Vnum .e Quem etiam, atque etiam oro, rationem ut propter temetipsum praecibus illius longe gloriosae Virginis Mari , Imi, i gloriosorum Apostolorum tuorum Petri,& Pauli, quibus hic dies cap. si . de sacer est, in adiutorium meum intendas,q idque sestines domini sace-
Iuxta illud Iterum ergo ex academiet instituto prςle sturus unum aliquod ex ca-x. I. bit Pituli quae superiore anno interpretabamur,elegi hoc non minus utile litantibus quam dissicile et cuius initium est: Accepta. de restit. spoliato. Acprimu omnium omnia,quae dicam non solum Romanae, quq una est omnium Mur in bo magistra, ecclesiet censurς: sed etiam vestret domini do patres grauissimi emunctissim; limae subij clo,nihil aliud ipse probaturus, si quod vos cuς p. Firmi - illa probaueritis .Principio igitur diuisa littera, fictoque casu totius rex tali' ' petitionis, & λωγορι-χlau scorum , dc ανααε αλαοῦ instinuabimus. Dein- de adducemus eius co firmationes infirmas 1 infirmis segregando. Te ui.' u. a. tio decem defficiles ops ositiones singulas singulatim , quo fuerinthoe .eis. ordine propositae disiauemus ad gloriam tuam pr sentissime Deus,M 'di i oui linquas etiam infantium soles interdum essicere distertas.
e. 32. Apitulum hoc duas partes habet.Prior consulit, posterior ibi: I san damus, respondet Casus, super quo facta fuit, is erat. Quidam clericus P. nomine conquestus fuit Alexandro huius nominis tertio, se sua ecclesia violenter fuisIespoliatum. Ille mandauit quibusdam iudi- . cibus,ut si id eis constaret, illam ei restituerent. Quo cognito responsum fuit ei ab aduersario, id ei non debere prodeste eo quod syonte abiurastet eandem cora Eboracesi Archiepiscopo Apostolicet Sedis L ' fato. Iudices dubitarunt, audienda ne esleth cobiectio ante restitutione me Nec abs re:quoniam pro spoliato scriptum erat;spoliatum ante omnia elle restituendum . contra vero ipsum legabatur cedeti suo iu- ri, non ella ad id regrellii m. Quamobrem eundem Alexandrum consu-Iuerunt.qui respcidit audi edam suille illam odiectionem, de adeo quidem ut ea probata,conquerenti silentium imeoni debuisset. Littera sic habet.
10쪽
Accepta quantione P . clerici, quod violenterfuerat ecclesia I foliatus 1,uobis dedimus in mandatis,uts hoc constaret, eam irenim ueretis. um cognito, responsium ent ab aduersirio , id non debere proficere;eo quod 'ontanea uoluntate coram Ebo
racensi Archiepiscopo. Oft. Sed leg. praescriptam
ecclesiam abiurasset ; & infra, Mandamus, quatenus si vobis constiteris,quod afatus P. Lo m tu, vel vi coactus: sedθontanee abbatam ecclesiam taliter abinauerit, ei superhoc perpetuum silentium imponatis.
et petenti obmuspontanea abiuratio. a Suum cuique pulchrum. .
3 Oratio clamosior aptiori ubipraenet. Exceptio renunciatioris etiam spontanes non impedit restitutionem. 3 Exceptio peremptoria proponipoten pinprobationem intentionis actorinnisi c.
6 Summa communispraestat Panormitana. 37 2 'uitas multa c menda non tamen scripta. ΕXhaceasus fictione,quet comunis est, colligis Ioan. An.quem Bal Anm.Pet.ab Anchar.Car.&Io.Imol sequutur, petenti restituti 'nem ecclesiar,obstare exceptionem spontaneet abiurationis,&c.At Pan. quem sequitur Petrus Raue.aliud colligit;scilicet, perentem restituti nem benefici j no audiri,etiamsi spoliationem pro i, si probatur illud beneficium prius resignasse.Et Panor,eo forte,quod iuxta prouerbium a Suum cuique pulchrum , laudat hamc suam summam,quoa pinguior sit a chllud. communi. Qui licet non aperiat,qua parre sit pinguior; verum ramen M t M est,quod ait.Primo,quod pinguiore, ac crassiore Minerua coposita sit: α quod plurium verboru non adeo eleganti structura luxuriet,quo men nomine nulli erudito fuerit laudabilior.Quia,licet auditorio rudi ac crasso,eo magis interdu arrideat oratis,quo iusior est declamosor, i ve Α a etiamsi