Refractiones coelestes, siue Solis elliptici phaenomenon illustratum; ... Auctore Christophoro Scheiner, Societ. Iesu presbytero

2쪽

REVERENDISSIMO

ATQUE SERENISSIMO

MAXIMILIANO,

Styriae , Carini hiae, Carniolae. &e. Comiti Habspurgi. Tyrolis, &c. ordinis Teutonici Summo Magistro, &c. Domino & Principi suo elementissimo.

LTER nunc agitur annus, Archidux Se

renissime, ex quo tuti is Aquilae Tuae alis,1 M ad Tyrolim Alpini felicissim.

incubanti, ouum quoddam cautinanum, magno quidem ausu, sed euentu non minus se

istas submisi. Ida enim obuio istud accepi Inupro- suae recondidit ,plumis suis morisimis ab omnipo

uae iniuria cauti me protexit, Meo vias propitio ore tenerrime fouit, quoad in valentem excreuit Dis qui modo dum Bus perrclitanis ergo, inpate-aeso erra regionis anhelat campos, mus siesie libraro aera Iis, Serenitatem Tuam sibi praesen em quam in e exoptat: nam Solem Ellipticum turbido μυγίari coelo non datur ἱ ρο quι hanc meam elucu-- et bratio

3쪽

srationem Ue emissopito cerebro,velmale liuentι oculo adiuerit, tenebras nebulas sibi ipsi accerser: componet omnem intemperiem Tuae humanitatis rent-

deus iubar , Tuae beneuolentiae leni Ome Uiraruaura: quibin fretus, periculosam quidem, non tamen Phaethontis impetu,ingredior viam; squia tia is,

voluntati Tuae promptissmu morem gerosum , t a

habentis coerceo, ut curuata, ipsum moderor ceruice, non extenso adeuertendum proruat collo ; curseum fsubinde remoror, vers IgInem causet; iti I dum ιmmoror diui us,o elegautiores, enucleatius haud paulo, ut opinor,iuxta mea/m Sole Elliptico promissones,explico phaleras, omnιbus quidem fieri a me cupio

stis Odvix stero, Tibi aut inprimis , uti adesse

per expeto, ita sit in operi huius tenuitatem oculos con

uerto multu dissido ; si in Clementia Tuam animum

conricIo, omnIa mihi polliceor. Haec facit ut rem dignitate Tua multo minore attentem usi beneficia imm saaTe,velprιuatim in me, velin Soc. nostra publice collata reputo, eti animi Ingratι vitium e fugiam, non

Serenitatis Tuae

4쪽

AD LECTOREM. - .

rer nimium ct parum. Mathematici quidem antiquι, vocabulum hoc suis usibus aptantes, omnem eam figuram, qua imperfectionis aliquid

pra se ferebat, aut i Sm potius imperfectionem ipsius, Ellipsin dicebant ;quo factum est, ut plana quacunsa eirenti curvitate non multum discre- Pantia, hoc nomine venirent; unde Geometrae, uti apud Arcbimedem,

Apostonium rn Conicis, se Serenum in C sindricis sectiombin est videre, id peculiari quasi quodam iure , in obliquam eoni totiu ectionem tr-sulerunt. Sed nos medio incedentes tramite, hoe Soti Meteorum Elli-Ps n appellauimuου, neg. gener absimo in usi sensis, quo rei cuiuscus δε- octin denotatar: nes presso isto significatu colenti,quo uniformis tantum a circulo abstesμου proditur: nominauimin autem Solarem, ut per hoc, ex aliarum Esse eoneensu eximeretur. Estenim haec Elli ps s, coni ra- Deseribiciosi a disco Solli, conspicuo, in conuexam Atmosphaerae super. V ke 8ficiem eiaculatio, & mutua quaedam atque obliqua eorunde interscctro, in oculum vel aliud punctum intra vapores possitum, refra Ote proten sia. Et quatenm quidem hae sectio convexam vaporum extremitatem msidet, eatenus altrtudo eius, longitudinem procerirate severat: at veνo prout re acta in punctum aliquod coit, seu oculi, seu θecuti aut charta in obscuro obtenta, sic longitudo excedit altitudιnem, i F vina quali passis, prout videlicet magna et e arua Refractions disserenIta interuenerit. Qua omnia attente eonsiderantι,haud aegre sent obuia. perficies enim Sphaerica qualem in extrematare Vaporum constituimus 'bndrum conumue oblique penetrans, sermonem facit circulo sibι insicrit in t pto longiorem, circumstrFto breniorem: qualem Armos hara in conuw , .

solarem,vel hic In istius eonvexitatem ev parte rei Introducri. Quae quι-

5쪽

onfidit, ut breuior; in axis singiorem anteeat, non veritateseda' rentia, eoni videlicet isseexione Messata; & hanc Metamorphosnta indigetamus Ellipsin; atque de hac animus ea agere ei originem, caussam, morim, effictum Wsius, ct multa inde pendentia indagare. Eua pro is inde Phasis, sicut ab Es si sos mana gura conformitate non multum abludit, oculo iudice ; itas reliqua interse conten damus, ab ea plurimum

Compara. abhorret. Ista enim uniuersim tractata, ab omni certa materia sese auο-- eat, hae earlestis regionis bmrtes non excedit: istam mens imaginatu, mettiet t. cundum natura ipsius exigentiam, Usormat: hanesolares radj, ct congi hi ς. bata vaporum Luttas mutuo concursu, natura duce, es gunt: ista ea

plana, hae Sphaericasuperficiei cuis cono octior ista directe, haer stactemisitur : ista plex, hac ellipsis m/x3a potius en censenda: inflabilis ex

natura sua, hae continuis virmitudinum varieras bus obnoxia manet: iLlam obtutus nee variat situ, ne stransfert loco hae secundum s=ectantiuacuus multiplica/ur, nes eadem cD'ectui alteriin sese creditumo in momenta eidem oculo Ase, Proteo mutabilior, transformat: rrime vere potes animo ut placet I hane oculis intueri nisi caelo sereno, id, mane vel vesere , ut plurιmum, nonpotes. diuvi ob res, Amrce Lector monendus eraου ab initro, ut etymologia rationem perciperes, ne ea si 'oPoniana quarendus stra desudares, si hac Astronomita vel tiea eontentus e sis : ct vero refuturum omnino confido seo quo ego hac candore profero,su receperis animo.

Ab auo νIdem bule Phernomeno appessationem indere, animo arriserat : sted quia duo oui apices inter sesunt semper ae males, venter au-νem circumquas aequali protesione inter ambos protuberat; contrariu a tem in Solis contorsione euenit, noluis=ectaculum altissimum, ad humile minus . conuenientem nomenclaturam abucere. De cutias apparatione, mustu nune annissabilita, testibus confirma.da, mihi non arbitor esse laborandum; nam dies diei sub onum eructast verbum, is nox nocti sub oecaseum Sol incientiam hanc indicat ri quam n mo non addiscit , nisi qui oculis caret, nemo non rntes 1t, πυι quisson. refunt: aperι oculos, er v de s er talem huius miraculi teste,

6쪽

PLAUSUS PUBLICUS

A VCTORI,

OB INVENTAM ET ILLUSTRATAM

Tam remum, nitιdum Deum, tam crine decorum,

Friu nustum prater radios instonregalerum, Nec diadema tulit, euria angustas Dara Induit inuitum, iussams auctura dolorem, Non mimis indigna proponis Imagine L vMAM 3Tam eo ta in Caria est, his forma expressa Isaemi Ridicule statri admugireor nata Leoni.

diuo non puduit ludibria sivere Persa

Erubuere omnes in earl ornice sesta 3 Reginam Regem sβum tam mviter inrerruadrupedes, eerte meritos meliora, videri. ualiscunsfuit tandem bae iniuria, longe Plias tamen in totum Bahlon fuit impia Caelum.*ua matutιnum,'ulchrum s aflumine Phoebum

Si quando vester propria exscripsisse figura,c divid ais lici 'J Nili prope littora L TonDepinx1m, rudis bac. minimis arbuscula censin, Cutius necstuctu Savr-,nec gaudeat umbra, Dicitur auriesmi eersissima Solis Imago et

Et paterer fio Piciorum degregefungin Debret, Solam do I mulare Cupressum; Sed is hoc B Aa rLON, nec vult errasse videri.

7쪽

L Ω mutare FABAM eum tantι lumine disii 'LOTos cum tenebrin nocturna abstexerat ala,

Atque Auam late profer per est erit um bram. LMox quasi vicιnas hyemes, BoreamD niues nautaeat, metuimolias, patulum virorem Contrahit in rugas, ct tota plicatur in arcum I Donec Leucothoes ignescerepurpura Caelo Carperit, ct rursum radiisse laribus icta Explicat obscura contractos nocte capians: me igitur miseram premis inconsualia LoroΗ Sed Sol immoto semper nitet aurein ore, sinorum i vices, o tot miracula mundi, Vultu hilarι rosim videt aternante iuuenta s2 ulti it in malas per tot ra ecula ruga, Meeani infrontem potuere irrepere crines: Hunc tamen AEGY PTus potuit componere LOTO: Hac ego cum turba. quae primi in limine Caeli Subripiens, tantum Luna di e dia vidit, Huic uni maculas ct cornua credidit igni, Et metamorphoses ct menstrua decrementa: , . Temo abis quidquam turbarisensit in astris,

Saluat visa fuit resubbea Consule SOLE.

Hine lippire Otim vel delirare Canopum . Creddimin, Solem dum pingit imagine OTI. 7 Sed grex ς Brachmanum sapientior incubat uni Huic studio, huic oculos vigiles, huic dessicat annos, Ut lotem in rugas angusta ronte coactum ornant: quas nudas almi quondam India turmaae Omnosophis arum' quot mistia magnus Iarcha. Emisit contra Solem statura 'quot Vssnx concessum aquilis; post centum ut forsitan annos In Solis videant atiquid variabile disco. Sed inseri calida male dum torrentW arena,

8쪽

Decepti rediere domumsera, maligna 'Damnauere moras,rratis bibere perenne Nectar, quod pleno fundebat rantalus auro,

Dignus delusis toties pincerna catervis. ..

Et quis tandem oeulis ris uolget credere ρ quando . - . Ipse Atlas, flesiis eum vicinim αι esset, Quisiuit Caeli, ex radiis mensoribw, vina , Iurat Phaebeo nil esse rotundius ore. Tandem oculus melior , Pasi. s Aquillain, o vnia . Inter Brachmanas quiρ is regulus esse, Dum totis veros lustrat tamediam orbes, . Sive hac exosius mortalia, e quod istum ne ardens metiore animussimulabat ad ra, Prodigium reperit Solis nasientis in orbe,

a lacte cubat,placides noua cum iace, soluis mucrone coma ,donee neque ruga eoa aer Explicita onris: sic Sol cum redditur orbi, rNane novo, renuit vultu prodire rotundo, . f.

Maequanquam Argolici ci peiperfectior orbe eR. ne tamen Ausonium mavult Ancile videri Suale olim caelo Heuntfluxisse ' Auirites.. Mue aquai ibi Sol xit m athere Scutum. r i tssui hac voluiseculum clarescere vultuesi e siae istud Diui temere abiecere iocando. Si tamen hae Sabis obtrusit Roma serendum, Pluras Mamurim primi referentia firmam Addidit; boe So Lis pulchrum se mirabile Scurvis Euo vultu accipiet, quibus ample bitur visis, . Cui caeli cura esst, pulchro On Sole laborat ZAuod tu Mamurio melior SCHEINERE, sagaci Eramum oculo visum, tam doctis denis chartis,

a Liuias

9쪽

μνιδεν, non Mamurium de more canentes, του Actorum ibis posthao S C Η Ε IN ER E per ora. Ee nisisnees dant vana oraeuia Musa, URANI AE tranaae,cteoeli denis fasio Ista tibi applausiu communi indago parabis.. india . Nams velut orio quondam' Strato pauper in agro Primin ab Eoo reducem quia gurgite Phabum sexit, digitos iubar monstrauit amιcum; ... Imperium in Patriam, se pro vise Sole coronam . Aerepit: fletu non visapriae Uin annis . . i. In medio dam demonstras miracula Sole, ' ' . . Regnum inter doctas poteris sterare euhedraν ; uod tibi Solariparim portenditur ovo: elatare . Nam quod Carus iurant cerississe poeta,' 'l' Potare, or gemino plenum Pollaeis, ad ista tamin nugas, quas tantum Gracia credit. Tu eum prima dares doctis ebnuiuia mensis, Fereula patricio promittens digna palato, ....

malicuisti caenam bonis hoserabo vos In dubio eB, quidsis supremaad M ala daturin, ut totum primo Solem proponis in Ouo.

10쪽

ΡRAENOSCENDA.

O L is pars via, apparet circulus Plam s. peret . Optie.

Huius partis extrem iras visa .est peripheria circu-

culi. peras. Optic. Euel. Per Hanc extremitatem actum planum, facit communem eum sole sectionem, circulum . per t. Theodos sphaericorum. Ab huius circuli peripheris, fingula puncta in oeulum eollucentia ad vnfipunctum, procedent radiis rectis; per I. a. Vitili. ideoque in superficie eonica erunt; per z. def. Eu es. in ope. & r. def. primamque pro p. Apollon. in Conici fict. l. i. Figura autem sub hac su perficie & circulo solari eo mispr ehen sa, erit conus Solis radiosus,fiue conus Solaris: Cuius vertex in oculo, basis in Sole, radjin medio, axis, radius qui a centro basia in vertieem

protensu

inia ergo, ut per sc. Vi teli. l. q. & 23. Eucl. in optaonstatiaris coni laris au angulos rectos insistit basi; idcirco rectus est conus per def. 8. Apollo-

P:anum igitur per axem dictum , M eentrum terrae traiectum, tranfibit etiam Z nith; per a. prop. L II. Eucl. cum recta a centris terrae per oculum transmissast verticalis linear planum igitur hoe est verticale. Huius plani communis eum circulo solari sectio, est linea recta per 3. prop.l. ii. Euci circuliq; Solaris diametrus;perdes III r. Eucl. secas eundem bifariam ad summam & imam ab si dem. Vocetur autem planum hanc chionem faciens, planum altitudinis primarium: sectio autem, uiam e trusi altitudinis, vel altitudo Solis primariata. Planum hoc ad circulum .iarem est rectum. perprop. I 8. l. II. Eucl. Planum per axem coni solaris, rectum ad planum alludinis primariti, facie eommunem cum circulo Solat i sectionem, lineam rictam eidem plano primario ad rectos, per s.& I9. pro p. l. I i. Encl. ideoque di altitudinis diametro ad rectos in Matro circvli Sotirister deflci.Ia. Euri. vocetur autem talis linea, B a di

3. 4.