장음표시 사용
241쪽
De usicii, b H Istruorum. Q. I. ao euastant. Quam ob et usam eii in Aristotel lib. i.
Oecori .eapri docet 2 ruis vel nihil, vcst a uua Lini dandum esse; quod illius potiis homi ncs et amliberos petulantes efficercsoletat. q.vlincrcc de ira debitam i spersoluat enim postrile est uis impera= e. quiburi nuda me νco da tur.f. ut fetuos quamlooue, necessitate postulante, verbis de iactis in ocier. te castiget fine enim castic: tione petiit imiores &deli Ciorcs c uadunt. c ut iis quietem,&vacat o :em a labo libus ad recreandum corpus , & recolligenaum illi ras vires
concedat, notantum nocturno ter a pote, sed et
iam diebus festis. Quies enim est condiment uni laboris. I. ut eos aduersus aliorum n urias de sendat Quod en: in patronus est sito citcnti, id herus debet esse sitis seruis S. vi nimiam cum seruis familiaritatem fugiat, 'tuppe quae contemptum parit. Obleruandum autem secundum Ar illo te-lcm lib. i. Oecoli. p. s. tria essene celsaria seritis. nempe opus, castigationem dc a Linciat una: propterea quod alimentum siue castigatione & ope-te pctulantes esticiat: opus verb sine castigat oneti alimento, violenta res sit, dc debilatat c m codiporis inducat. Et haec ima etiam Salomon Eccletiali. cap. 3 . v. 2 s. in seru:s requitit, cum inquit: Serus debetur panis castigatis γ' labor. Iugum lo
malitiam docuit omum. Hinc Casius interpretans Iocum Aristotclis sestiue inquit Obm sine ver acu exseruo torcum :VM sne cisto. inum: castetatio m
242쪽
i 4 An viri herus tota ad herum inαι sis r C Ementiam assirmantem videtur defendere L O Aristotcl tib i. i'olit. cap. vltimo. Rationesti sunt: i. Quia herusust notana virtutis, quae est in seruo. a. Quia virtus strui est hoc est, ι trumentam ct ministerialis : totaque ia, eo cosistit,ut heri sui mitriectu intelligere & exe-q'ii possit. 3 Quia xi: icis serui cst imperfecta. Ideoq: cum imperfctum ad persectum sit referendum retian D latota .id herum ipsius , tanquam uiuactis bre, persectum est refercnda. Et si veto hec sementia vcra est de seruo & hero, quatenus dic considcratur respecti hic ut seruus; hic vero ut probus & iustu, herus : tam conccdi non potest de eruo S hcro : quatenus ille consideratur velut homo, ves ut membru Ecclesiae& Reipublica: Christiana; hic vero ut herus improbus& iniustus. 3 QuomodoIerum erga beru uum segerere icta δεν- . . debeati'.orum eua I TVlgo ossicium serui in duobus dicitur conterum ex- V sistet e. i. ut sit fidei .s erga suum herum. a. vepsi δημ' sit industrius. Quae sentcntia etsi suo modo vera est; tamen omnes partcs 'sscii seruilis pc secte non explicat. Neceste enim est , si seruus munere suo probe fungi velit, ut r. suum
herum revereatur, eique in omnibus rebus honestis & licitis pareat. a. ut sedulo & fideliter mandata sui heri , vocationis luc suae munia exequatur. 3. Vt labores dc actiones suas omnes ad uti istatem sui heii conuertat. Et haec etiam a scruis scriptura Sacra exigit, cum ad Co-
243쪽
lois 3. ait. Serus obedite dominis caν nabbuου per ο-mma, non , ad oculum Iermento , quasi hominibuὸ placeutes, bed in simpl/citate cordis, dominum tes. Item ad Ephes G. Seruι obedite Eommti car libm in , t more, ει tremore , ta simpbcitate cordis , sicut Christo. Quo respexit etiam cum olim seruum ita g aphice dc pigeret , ut
aures asininas, nare S porcinas , manu, omni Instrumentorum genete rcsertas , humeros patvlos , mac lentum ventrem, pedes ceruinos, labia duabus seris clatisa dc obterata lLiberet. Per aures enim asininas significabat pictor ille prinst vitissimus tarditatem se sui in audiendo consilio: pcr nares porcinas , velocitatem in olefaciendo herili commodo : per manus omni instrumentorum genere refertas , voluntatem promptam ad omnia opera subeunda : per liti mei os patulos , robur ad omnia onera sustinenda: per macilentum ventrem , virae frugalitat cim: rei pedes ceruinos agilitatem corporis ;p r labia lacis duabus clausa ; taciturnitatem. Quod si interdum se tuus iterum nactus est iracundum, difficilem&morosum, non oblocutioni
bus , iurgiis , ta ni ledielis illum cxanuari impotentia irritet: sed verbis & obloquiis , quantum fieri potest , lenire stati t , monor illius
Sit asinus, quenmc πῖ Uina ni Frsasperascit, Uui placiduo tem ferr scit, ιει vit. Multo vero minus ex impatientia vocati nem suam de Ciat, aliumquca minuat qu erat,
244쪽
minum inueniet: Imo plerunque ex iussu Deae emesis ab olitore & figulo ad cerdonem cum csino AElopico delatus suae pelli periculum imminere expcrietur, & flammam fugiens in medium ignem inci let. 6 QTomodo peruus erga eo si πω uumsese ge
Non satis est, ut seruus erga herum suum benes. legerat, nisi etia cum con seruis suis, itavi
decet, conuertctiar. Sunt autem duo in prim s Osificia,qse scrutis conseruis sitis debc t, unum con- Cordi e , alterum mutui auxitu. Vtrumque necccstrium eli, partim ut rixae tumulitis domestici. quos parit discordia seriai tum vitentur: partim ut nego ia domestica co melius & celerius perfici- amor. Felicius enim procedit opus , quod multae manus ic u .nt.Vtrumq; et am praestabiti ir,si i. in ter seruos mutua charitas & benetiolentia vige-at.1. si alter alterius silutem , fauorem 3c famam candide & fideliter prouehere studebit, neque falsis & in quis delationibus unus alterum in odium herile inducere , aut planc loco suo disturbare conabitur. 3. si alter alterum in laborando, quantum par est, iuuet, eiusque operas promo
C A P. VI. De administratione rei familiaris.
ΜΘ . i V ns administratiosumilia. Restata inhiratro rei familiaris , quae nihil atius si,
245쪽
Igim Causa De administratione re amiharo. δὲ
est,qua dii pensatio bonoriam do et esticorum , adstatem totius domus pertιnens. 2 In rsia considerandae sunt, tum causa eon
4 P inepta sur, partim Paterfam lin,
s Instrumentales sunt, qua Patrifamilias mel catrifamibas inster manι ad rem familiarem bene d sensandam. Sunis alia subsantiales , alia accidentales. δ
7 Subitantiales alia sunt ordinaria, alia
ord Gariam operam conferunt ad res famisaris adisru Dationem melius o facilius obeunia. a Extraordinarra sunt operarii, quι extrao LM madcersum tempus operamsuam certame=cede elocant. Io i Deidentam sust virtutes oeconosti. ca, qu/bud Paterfamiliin, quemadmodum et a confluenter taxaterfamilias , ad rem dome-
246쪽
nam rei βω:staris , praesertim δελι siectilo instituat.
247쪽
I 8 Liberasetas exigit, ut desisse boni, aliis moderate benefaciat euitata partim Aro galia
rate , partim seciussione temeraria dr pernicios. 19 Iustitia exigit, ut bouauea dom sica mesintu Dponsideat ne g. mala se d lenset.2o huc de lausis administrationis reis
miliaris. Restant et Ampartes, quarum una cura Mese conseruandi σ tuendi rem familia rem ; altera cura benὸ esim utendi. Ilia Graeced cipotest*iλοιατικη,
at Cura bene conseruandi se utendi eni prima pars administrationis xci familiaris qua in recta eiusdem conseruatione o custodia con-
aa I a perficitur partim admonitione camsarum eo eruantium; pauimpropulsatione
2 e conservatrices reifamiliari uni partim cura bene disponendi , oriunandi er distingumi; artim cura benesustentandi, assim ti in i ruendipossessiones domesticas.
omnis 2 Causae corrumpentemunt omnis generis
mala, qμae damnum se corruptelampo sessioni bus domesticis inferre posunt. 21 Cura bene utendi est altera pars administrationis rei familiaris, qua in recto eius ems consuis. O q
248쪽
parandirum gratu sumpti suntfaciendι , --ram complectitur dr moderatur. 28 E υεργετικη es, qua auis de bonis domestitacus o ratrone neti statues scabatis ben desc
. - α δ recta rei famni Mis admin strinis βιε-3 - n.eoiaria 'ST: tuitur thesis affirmativa. Rationes sunt. I Quia ad lalutem domus promouend in non sitis eli bene acquirere renas miLarem ; sed maxime requimur, ut aequitita recte administretur. Vnde etiam Xenophon in Oeconum. boni Oe..
b: nea ministrata cres it. male , rab, decrescit. 3. Quia ad rectrina adminimationem rei famili rispe tinet, partui curabcne conseruandi de custo. die diem . partim cur icadem bene utendi. Qtraq; Mitenrist v lde necessiti ia Ac pii oris quide
l tib secundu ii Claudianti: H- est serua serve Mus ruam ruabis. a. Quia omnis labor,qui in aci
249쪽
quirendam rcm familiarem impenditur 6e inuisiitcr su pitur, nili cum ea c0niung.itur
ur. 1 candem tuendi de conseruandi. Vndesto et ei b. i. Oei on. cap. 6.d4cet: Oeconomiam non tantum debete ei Laptum ad acquireno. ln ,
sed etiam ad tuendam rem familiarem: eo quod nulla sit utilitas a q: ii sitionis a conteruatione separata Et hanc si ira astertionem confirmat a: gamerito parium,quod s ilicςt acquirere tem similiarem S non conteruare perinde sit, ac cribro quam haurite, aut in dolium pe t foratum humoremaliquem infundere. 3. Quia line cura tuendi rem similiarern neq; paupertas euitati. neq susficientia bonorum necessariorum haberi potest Hinc recte inquit Richterus axiom. Oecora. Ex prosesionibus paupertas, & contra: Qui colit Serua tum,colitur a Vincetio. Mer hebesi sunt, ἔν-- rhati derninapi mann crbaris Eoκια Serua tria facit bonum Bθη factum. 4. Quia incuria &neoli sentia conserita; di rem familiarem certissima causa est, &quasi mater paupertatis&infesicit tis domesticae s.Quin alcriptura sacra non tantum praecipit,vt ncccitaria vitae subsidia a Deo petamus detiarn ut reliquias bonorum a lino surre citatorum colligamus , & in usus necessirios con tueri u . b. u. ιPosterio: it .erb necessitas inde liquet. i. Quia bonus Oeconomus est, non q9i multas cq :1rit
de possidet diuitias, sed qui illis bene viiiiii. Et propterea riznophon definit Oeconomum . .
250쪽
it 8 O rco No MICAE Lib. 2. Cap. 4. acquisitio de possibilio diuitiarum non cst vilial s, sed noxia Patri Limilias , nisi bonui eorum 1 liis accidat. Idcirco lsocrates hortatur De monicum , ut diligat diuitiarum non m Odery tam acquisitionem Sc polle Ilionem , ted mode-3. ratum usim. Quia linis diuitiarum cst inserati. rc tum ad piopagtandam diuini nominis gloriam , tum ag luccuta cndu in indicentiae nostrae Malio una. Illum autem finem alle qui non potes Paterfamilias nisi curam adhibeat bene utendi diuitias.
2 e u Paterfamilias omnium, qua in domo sunt f sunt , curariuscipere debeat ' - ς ententiam allirmantem defendit Alistoteles lib. I. Oecon. cap. 6. Argumenta ipsius fiuit. I. au a Pcisi cum institutum est, patrem similiaso mina, qua in domo sunt, disponere & inspice-1. Ie. 2. Quia nemo cuiat aeque aliena ac pro
I ria. Ideoque verum & memorabile est tam Persae, quam Acti apophthegma Ille enim interro
L 3. Quia solii tus & negi gens Pateis. milias non potest tuos domet co S icddere dii genies & scdulos. Cum q ao etiam consentit illud Xe-