Ioannis Bernardi Diaz de Luco ... Practica criminalis canonica, in qua omnia ferè flagitia, quae à clericis committi possunt, cum eorum poenis describuntur

2쪽

BER NARDI

ritani, P R A C TIC A CRIMINA LisCANONICA, in qua omnia fere flagitia.

quae 1 clo' ci mmitti possisnt, cum eorum poenis dela. Duntur.

Qua his notis D J plurima interclusimus, huic postrems editioni ab Autore adiecta sunt

4쪽

Aio patri ac Lmino, D. Ioanni Per nardo Sia: a Luco, Calagurritanae ecclesiae

Praesuli dignissimo, Culielmus Rouillius

selicitatem precatur.

, A B ET hoe eximium , praesul amplissime, illustrium hominum virtus, ut vel ignotissimum quenque in sui admiratio

iam rapiat, eorumque animos coniungat. quorum corpora longissimo locoriis dirimuntur interuallo. Itaque si alias uni quam,proximis certe hisce annis, quibbus ex diuinis ingenii tui monumentis, quae superato Pyrenaeo, amplissimi tui nominis splendose bonam Europae partem adimplerunt, singulares animi tui dotes degustare coepimus , admirabilemque virtutum tuorum concentum vel per nos ipsi perspicere, vel ex aliis qui istic negotiantur, studiose cognoscere, quouis Sibylla: Blio

verius elle comperi. Tanta enim exco tempore Amplitudinis tuae admiratio. & quaedam quasi veneratio,animo meo ii nccssit, ut omnes mihi deinde occationes aucupandas dii erim, quo quacunque tibi ratione innotescerem, nostraque erga te animi propenit ouem qualiquali ossicio declararem. Qua in re dum anxie me, sed stultra, discrucio,nulla se Oileiente occasione, quae tanto Amisitudinis tuae splenitore non multo inse-kior videretur : percommode & prope di 'initu milii cecidit, ut istinc ad nos leuersus vir ornatissi inus Gaspar Tucchel, α clarissimi tui Dominis itudiolissimus, & nulli arcio astinitatis inculo conuinctus , tuo mihi nomine reddiduxit duo eximia

5쪽

felicissimi tui ingenii opera Practicam nimirum , eriminalem,& Regulas iuris, ambo ut multo accuratiore lima abs te recognita , ita auctario minime poenitendo locupletata:nihil me tibi in praesentia gratius facere posse affirmos, quam si ea quam

primum , & quam accuratissime typis meis cxcudenda cur rem. Quam tam obuiam ineundae abs te gratiae occasionem eo

mihi auidius arti piendam putaui, quod opera ea sanὰ insignia esse constaret, planeque digna, quae diligentius, pisque aegatioribus excusa, omnium manibus tererentur quippe in qu bus praeter absolutissimam quandam discipli timum omnium gnitionem, n*n obscura etiam veret pietatis studia eluceret. Vt interim teras vere heroicas animi tui dotes praetermitta, quibus Carolus Imperator, perspicacissimi princeps ingenii, tantum deserendum putauit, ut te intimis suis consiliis adhibitum,earum curarii, quibus latissima ista regna regiatur, participem esse voluerit, & Calagurritani Pristulatus fastigio insignitum, ad Tridentinum Concilium de maximis Reipubli.Cnristianet commodis tractaturum amplissima cum potestate leganaum putarit: id nim rum ratus, quod res est, paucos se prudelia pares, superiorem habere neminem, cui tantam rerum molem concrederet. Sed dabitur alias, Pr sui amplissime, uberior laudes tuas pridicandi occasio: quas si vel maximὰ hie prosequi velimus, tam angusto tamen epistolet spatio excluderemur. Reliquum eit, ut hoc clientis tui officium boni consulas, om niaque a nobis, quae vcl industria consequi, vel labore perficere poterimus, di postules & cxpectes. Vale.

PRO OD

6쪽

I CVTI dignum ct fac scripturs consonum fuit, legibus humanis eximere eos, qui in sortem D mini vocari meruerunt quos ci ricos appellamus9 nec pari earum

seueritate puniri, si quado eos labi fecerit humana fragilitas Qua cuiusuis ordinis susceptisseu profligionis amplexats regulis , nusquam sic potest subiugari, quin aliquando remitat) sic etiam necessarium fuit ne clerici tali immunitate insolentes esseta renate Niverent) sanctionibus

facris noxios eorum assectus compescere, ct in earum tram iressores animaduertere.uuamobrem in aurea aeflorentiissima illa militantis ecclesia aetate,per religiosissimos suos gubernatores, aduersus omnia ferὸ qua a clericis possunt perpetrari facinora I descripta extant

ultiones ac poena. Tantus insuper flut in illis antiquis ac sanctis patribus clericalis honestatis gelus, ut alia quando leuia etiam ct parum perniciosa crimina sub grauibus poenis prohibuerint. Sic tandem clericorum excessibus poenas condignas statuerunt, nisi execu torum tepiditas ac segnicies illas parum metuendas reddiderit, non minus ilia clericos omnes a perpetr tione criminum cohibere possieri, quam sibi subditora vitia reprimunt Caesaree leges , qua membrorum trum cationes , ac vita periculam commiriantur.Itaque sepomecum sanctorum istorum paterem gelum consideraui, huius autem tempestatis incuriam contemplatus sim ,

7쪽

6 N R ο OE M I V M. qua pristina illa ac pia instituta non modo ob non usum

abrogata ,sed per contrarium Uum contempta, ac imrisa cuiuis licet intueri. PVtcrea quae in clericali statu hinc Recessierint incommoda, ac quantus censurarum adsit contemptus, quali; morum peruersio subsit, pensitaui quam pluries 'Et fιmmo quodam ardens deside rio,Nisacrarum illarum sanctionum gladias Iudicum linertia, ac tepiditate , ne dicam vitiosa, muneribuUredempta domulatione,magna infectus rubigino ρm gatim splendeat, ac fese offerendo clericorum oculis ac montibus, timorem ingerat delinquendi. libellum hunc componere statui: quo iudices ecclesi .ci facilius imIimantur , ac expergefacti a somno vi torum, grauit tem, clarioribus mentis oculis intelligant, interiecta celerius ac debitis pomis coerceant, νis clerici omnes in

eo, in quibra delimere possint, agnoscant, ac errates, quales de tam timescere poenas perpendant. V

di nams saepius in clerici minima puniri acriter, leuia eautius quando vitari, magna Nero,aut dissimulari, aut leuiter corrigi, unde accidit ingrauia eos fucilὸ labi i ct sine metu paras torpere,ex quo ecclesiastici ordianis facies non parum deformata conlpicitur.Quod Lemnardua reprehendit dicres, Praelati nostri culicem lugant, ct camelum deglutiunt ιm maiora prs termittetes, mrnora discutiunt. In hoc igitur partio libello quisque presulum, aut eius Nicem gerens breui tempore

leget qus possunt clerici committere crimina, quanti silla faciat canonica iura. Quas insuper ex antiquis sanctionibuου alatealga editis qua fortiora corpora, ct 'Maiora merita conoscebantur fragilius feculum su cedens temperauerit. Quidνe doctores poenalia iura

8쪽

canonica exponentes tradiderint. Quo fiet, ut quis di corrigendi s luant iudices, qγo facilius desiderium expleant, adinveniant, discant etiam qualiter decet eos gelum suum sacris canonibus adaquare , ne eum periculo anime suae, ac subditorum dispendio in crudelitatem ac asperitatem quandam conssertant, instari imperiti ac crudelis chirurgi vulneribus minimis, O quibus leuibus valet mederi pharmacis carnuadustione, aut resecatione medeantur. Sunt enim plerique iudices, qui sus praua tem eratur g tapetua, quasi insitam rabiem, iustitia etelum reputantes, fem ta omni humanitate qus nec iUs defuit pecudibus9 in captos quosque desaeuiunt, illis defensionis copia

subtracta, ac iuris ordine peruerso, a perius infigant supplicium, quam pro ratione citips, legalii censura decernat. Ac insuper sie dolent reum aliquem innoxium reperire ac declarare, velut si ac eratrone ipse rei e*icerenturi alia iudica isecae, , Eis parum pernici Ua Reipublics, qui inquirendraigritiam, corrigendi ,socordiam, misericordia cuipiam adscribere m-tutito, qui , dum impijs miserentur , scelerati mishominibus urbes ac loca replent. Di Drsan, perlecto libesio hoc, inopiam illam ac crudelem clementiam do ponent , considerantess quanti fecerint clericorum s cinora patres antiqui, quantuinve ad Christianam religionem propagandam censuerint illi conducere vitam honestam clericorum, non sic segniter illa punient, nec facile pes usuis oblatis sibi precibus aut miιnusculis, diis ulabum Pollentes praeterea iudices doctrina, et lo,ac prudentia in oscijs requisitis one aliorum excessuum neglecta correctio, i interitum parturia ut a

9쪽

ad reformandos clericorum mores, accingentur. Quo

et, ut illis reformatis, laicorum etiam vitam c qui exemplo quopiam pernicioso a clericis habito, plura βbi alia quantumuis grauia licere contendunt9 purgari, ac perfici merito sperandum erit: aut se hoc saltem bonum defuerit: non enim videri continget aliquadriiu magnam Christianorum perniciem, clericos sceleratiores esse laicis: cum diuus ille Hieronymus dixerit, Quod vehementer destruit Ecclesiam Dei, laicos meliores esse qua

10쪽

LECTORI

S. P. D.

O N me praeterit, canduissime Lector, tibi ad calce n mi operis peruenienti contia

tio id quod alicuius oppidi

pulchros excelsi muros

prosticientieuenire silet, ubi demum perim Erato eo, humiles domos, m an stos Palles intuetur. Nam cum in no i huius Musiculi

vestibulo tam amplam denunciationem crisminum , ac parnarum parietate refertam lo

geris , longam tibi examinationem singui rum promittentem, viderisi insingulis capitibi iura quae dici poterant m debebat, praetermissa: alia in usu secus quam Aec

bat , aut res i a patiebatur, merito te se concepta frustratum cicere poteris, Mutorems incusebis, quod non paria aedificio suodamenta iecerit, aut tactu cossigna αδ ista