Constantii Pulcharellii ... Carminum libri quinque. His adiecti Dialogus de vitijs senectutis, & Homericæ Iliadis libri duo è græco in latinum conuersi

71쪽

Nec mora:peruetum ad colle,& ltig ibre theatrii. Hic sontes de more animas extrema piabant

supplicia , effliso funus spectabile vulgo . Huc ubi carnificum media inter millia ductiis,

Et geminos inter socios, par vile nocentum , Vix animam cursii reuocabat fessus anhelo: Cum furor ingeminat , supremaque tela ministrat. IIembra super multo cocretam sanguine vestem Diripiunt. Corpusne precor, vulnusne videres pQuicquid erat,nudum, & nativo murice fulgens. Et quamquam pudor accessit, noua plaga dolori. No tamen ille habuit,quo vultu obduceret ostro.

Hiccine, Coelico I , coeli regnator i hic ille est

Vester honos, dc vester amori tantum ne veretur

Ne sua, ni proprios inter sitffecta rubores Turpura, neue alio niteat diadema pyropo lAt quis erit modus aerumnis i quae meta labori lInstat adhuc dirus furiata mente satelles . Ille, velut medios inter tremit agna Leones. Sauctaq; extremi fatum iam vulneris optat; Supremu a etitur. Solymum furit illa canu vis . Arboream supra molem, lectum q. trabalem

sternaci ruit impulsu, lapsuq; supino , Non Deus hoc genitor potuisset ferre , sed ipse

occurrit precibus natus, num einq; repressit. Parce meD generi, ctu mentem huc deuius error Imprudentem adigit, rerumq; ignara voluntaS . Haec illum orantem nihilo clementius urgent

Talibus edocti meritis saeuire ruinistri. Nec modus irarum, donec palma', pedes';όustiaei & duro distentum in stipite corpus

Spectandum innumeras inter statuere cohortes. Tum vero insultare uouis furor impius armis sSuppliciumq, urgere iocis, lusuq; procaci - Vltima crudeles Onerant conuicia poenas 3 verbae: ludicros inter vesana cachinnos .

72쪽

ri sisto composta sonant ludibria plausti. Isi caput assul tu qua stant: hi supplice ritu

Coeleste imperium , bc delusum numen adorant. Ille gemens cunctis veniam, pacemq; precari. Et iani supremam tenuis citat halitus auram, Languidaq; exliaustis frigent praecordia venis . Sat moles impleta operum I coeliq; redempta

Sat pretii pro pace datum. Iamq; vltima matri Dicta salus; natiq; instar concredita pubes Altera, suffectum pro pignore pignus adempto . Nee sariae cessere animis. Immane supremae Supplicium restat sitis, & venia vltima poenis . Expediunt laticem,& sitientibiis impia labri Munera dant, acri medicatos felle liquores.

Ille venenatos, mordentia pocula , succos

Attigit, dc linguam tactu violatus acerbo; Ventu ad supremum est inquit faex ima laborum Haec erat; & υita hanc tenui litis eximet haustu. Dixit, & ingentes in verba nouissima voces Exprimit, inq; sinus animam iubet ire paternos . Ast oculos ta morte graues rigat vitimus imber,

Atqi breuem subeunt mOzientia lumina noctem.

73쪽

parentalia . I V.

Α T suriis, mortiq; datum, &crudelibus armis :Nunc lacrymis soluenda Deo sunt iusta peremptri. Cum Superis fletu certandum,&nioesta liquandum Lumina: quaerenduin meritas ad funera pompas. Vnde pluat tantum lacryinaru' haec unde petatur Fliamina' quae tantos euoluant pectora fiuctusq. Tu potis hos, ru sela oculis omittet e sontes Diua parens . Flentes cadem te ad fata sequamur

Interea nos turba tuum comitata dolorem . Turba licet gemitum maternam ςquare genae do Nescia, vel tecum dignos componere luctus , At questus tamen apta tuos haurire propinquis Auribus, et gemitum gemitu resonare seqtiaci. Iam natum extinctum lethali Goluere trunco . Et serrum eruere , et sacrum tergere cruore in ,

Et dare certatim frigentibus oscula membris Est amot: et tumulo si fas )condemur eodem. Triste 'tii de obsequium, veri sed pignus amoris. Tii moao partiri nobis ne parce dolorem Diua tuum, et socia lacrymis ne sperne cohorte. Casibus in magnis nullum si dira leuamen

Tompora permitissat, et iniquae iniuria sertis.

74쪽

Ipsa graiics minuit flendi concordia fletus . Sed iani nostra tui feriunt praecordia luctus. Ipsae etiam resonis moestae plangoribus aurae sat repetunt quid yoce sonesuequo vulnere peltiis icta gemas 3 quo tristem anima lansuore fatigia Vos, quibus aeterni Regis miserabile mus

Expiat antiquo concretam crimine labem ,

Et quondam obstructi limen praepandit Olympis

Huc agite , huc omnes oculorum evergite ritioso ortales, genus aeternum, coeloq; redemptuma

flux vestrum durata gelu praecordia soluant. Ipsa docent gemitum discessu abrupta profundo Culmina , sublimi nuper contermina coelo . P rcite duritiae: dolor undiq; et undiq; luctus

Incumbunt, coeliamque cavo mersere barathro . Euocat ipse umbras fatali nocte sepultas, Et putres animat cineres , . et corpora fletus.

Ergo ubi fit mriis indultum, ac turpibus alisisa Stabat adhuc dira iniserum ) distentus in alno

Filius, adstantis pendens ante ora parentis , Triste onus, & durae facies asperrima mortis. Qualis Hyporboreis arbor caput icta flagellis , ae primo cum vere nitens, atq; ubere felix zomifero, coepit teneros eduxere stetus, Solliciti spes agricolae. Ruit inuida coelo Ira Nibti, aut hue emis.violentior ingruit horror . Mox virides decassa comas, vernumq; decorem: Reliquias seruat ramorum, & inutile germen, Flori comam donec pubem nouus educat annus .

Talem oculis offert speciem lacrymabile corpuS usfixum horribili, pondus ferale, trophaeo , Ah positum diro ludicrum ignobile vulgo. Quadrifido late fixu metitur iniquam Instlix iunctura trahem. Stat pectus hiulco Vulnςre traiectum & roseos, dona ultima, torea

75쪽

At caput horriscis textum intractabile dumis

Asperat, dc crebro depascit vulnere frontem, . Saucia sanguineam fundens per tempora labem. .Vna viro iam forma cruor; totosti; per artus Nil usquam nisi liuor. & illaetabile vulnus. Et quaqua aspectu pudet miser haud tame omnes qualida mors formam eripuit,numenq. verendit, Fulget adhuc, licet ingrata sub imagine mortis , Ne io quae praeter fatum mortale venustas , Tectam sublucent diuini signa decoris. Qualis ubi incurrens tempellatem obuius atram Dat rutilum nimbosa caput sub nubila Phoebus; Nec tamen aetherii cursum seruare laboris Immemor, obscura furtim iii blustris ab umbra Obducto regit ore diem, & sua tegmina fallit. Haud aliter diuina licet mors Occupet Ora , Et cruor asperses nusquam distri ininet artuat At dccor occultum spirans, & amabile numen

oris, & augustae facies obducta iuuentae, Per medium lethi squalorem , & vulnera fila timirradiat, seseque procul spectantibus offert. α Ο quibus haec oculis haurit spectacula mater Et socios inter tristi clamore frementes Sola silet: fatuit tacito sub pectore vulnus Fortius: interdum singultu verba lacessit. Ah quoties elata oculos ad flebile Pondus , Complexu aspirans dulci, stetit irrita oti, Natum inhians, coesoq; datis immota lacertis lAtq; auras ut saepe sinu captauit innanes ;Ferte salt) hanc animam suspiria, ferte per auras

Languentem hanc animam, atque illis precor in dite membris . Ferte:. dolor nam posse iubet. Non ianua vobis. Vna aditu reserat, quamquam egredietibus una, Cor patet. Ah possem totidem per vulnera vobis

76쪽

Ah tantum si velle datiir, cur posse negatum 'IIaec inter festina cohors audita frementum . Iamq; eiat aspectu propior: passimq; frequentes Clarescitiat voces properantum, & triste gemetu. Hi scalas humero tollunt: hi forcipe dextram Armati veniunt: alij candentia lino Texta ferunt, longas, feralia tegmina, vittas e Hi chalybem tunde do habilcm, clauoq; minace.

Portantur pheretro vestes, portantur odores .

Ipse inter primos moesto sese ore ferebat Dux Arimathiadiim, cui cum dedit obuia Virgo Lumina; subsidium, gentemq; agnouit amicam. Ille autem attonitus visu,& formidine tanti Prodigii, singultum inter, vocemqὸ trementem , Vnde haec . V:rgo secies rerum hoccine cerno Portentum sceleris i cui tantum audere furendo Concessumi tantum ne ausis mortalibus irae lHoc ipsi metuunt oculi sibi credere monstrum . At te nimirum haec olim fortuna latebat Care hospes, nec summa tuae tibi copia vitae . Ah utinam talis vitae foret aequa Voluptas

Non tua te genitrix foedatum hac caede videret Nec plura hi S: nam plura dies iam sera vetabat. Hic Ducis obsequi uni Virgo , notosque ministros Aspe tans placide, grauiterqό aflata gementem Pauca reserti quamquam, & gemitum,& gratum

inter amorem

Fronte magis responsa viro, quam voce resignat.

Ergo instant operi,& stralis ad utraque natata Brachia constituunt lcalas . Hi ierga bicornis Arbolis, hi faciem subeunt: hi scandere certant: Hi manibus clauos θrrato dente refigunt: Illi roboreo suspendant Iintea dorso , Perq; alas supposta Deo, perque ilia prono Siispensi adnixu librant, corpusqs retentσ

77쪽

I.im stibit amplexu,& pestiis supponit anticium. Altera, cui cari vestigia nota inagistri , Acclinata pedes avulsa cuspide soluit , Ncscia complexu solui. Caput obuius alter Collapsiun nibit, horrentemq; E vertice sylvam Iniplicitos dumos, & senticoni uim labyrinthum Ahiuahit, elusi frustra ludibria regni.

Huc acies adstantuin auido se murmure trudit Femineo conserta globo, fremituq. gementum. male fauos ci rcum. patri os, aut Borea rura .ennumeras visu, dc consulo Marte sonora TxeIcet certamen apes: aut qualia aceruos Ingentes soliorum agili rotat impete turbo, vetiam agglomerat sylvam vertigine in una . Maud aliter urba ta coit luctamine denso Mixta vitu, matrumq. cohors: it plagor ad auras. Q id memorent c6fusu animis,& voςibus agine,

Ti gemitum,tristiq, sonantia pectora pulsa' Postquam aliqua immensum praebere silentiae,

Et iam cura animis matri permittere natum Ad gemitus: parito remouet se turba regressiuNempe omnes propius, propiusq. adstare cupida

Vna mouet, sartimq. omnes adstare laborant. Vt natum appellet genti riSi' lacrym'sa cruentum - T lua Deu qua mente vocet Znu qua inter acerbos VOX gemitus elapsa i occisum numen, &iras Imploret superum , aut ruituri funera mundi pSuspensi aspectant omnes, fixi l. pauore . Illa graui complexa finii lacrymaoile pignus,

Vix rς uocans vitalem auram, nec Ocibus aegrm Sussiciens animam, singilliu inamurtu4 prono Languet, bc algentes nati sitiser incubat artus. . Vix ammat lento interdum suspiria sensu: Exanimum procurva gelu vix ora tepenti

78쪽

Nille per obtutus, & mille per oscula lustrat.

mirantur nihil indignum,nihil ore mouentem Teininerim Superant animi fata omnia vires. Tum vero adstantum molles in pectora sensus

Ingruere,atq.vltro miseratu increscere murmuris

Et quaqua astra vocant primo iam luanitie sanus: Neseio quae sublapsa animis oblivia rerumaexcutiunt omnem memori de pectore noctem Uaqua oculis subeuntem,& lumina sera sequen-

Ipsa suo ingentem populit sentire dolori. temm

Sensit,& urgeri solo se vesperis ortu . Nec vero obsequium Virgo ingrauat aspcctantua At subita gemitum spe temperat; inq. iacentis Prona aurem quaedam nullis audita susurrat. Tum breuiter, nixuq. animae meliore secuta est. Interea quidquid lucis mihi, Nate, relinquis,

Aut animae,aut vitae, aut circum spirabilis aiiraee Somnia sunt, umbraeq. leues. Ne credite vivam o sociae, matrem si creditis. Ite, sepulchro me primam, auspicium nati mandate sepulti. Hic nouus exoritur matru per pectora plagoe.

Sic medios inter gemitus longo ordine funus Expediunt, corpusq; linunt nigentis odora Nerce Tyri, redolet fili os procid aura Iiquores. Composito tolia membra toro sussita locantiar. Ceu teneram nimbo frondem *datus aquoso Lan uet adhuc Visas,& triste rubes hyacinthus , Soli itae quem dextra leuat miserata puellaeis Funereas vero flammas haud sola ministrant sydera per noctem, aut c li fax ultima Phoebe. Conueniunt,quibus imperio,& virtute praeibat Ductor Arimathides, & quos Bettanidis ors Dux habet aut studi. comites, aut stirpe propiti Praeterea quos ipsa Deo,du vita manebat, quos,unxerat offici j pietas, &cognita Virtus

79쪽

Religio. siue aligusti praesentia vultus Numinis os, habituinq; gerens, & amabile vita Imperium, & mira in dictis innata potestas

Huc variis quondam morbis,dc saucibus Orci . . Ereptum genus omne, huc reddita corpora vitae. Traecipitatu, munus'; Deo ferale rependunt Promeritis quondam,& dulci pro munere lucis. Scilicet ille olim, nostras dum carperet auras , omnibus auuilii, & vitae dator omnibus ibat,

si qudii erat saeui mostrum immedicabile morbi

Aut lymphaticus error, & irrevocabile mentis . Exiliam, aut laterum morius, aut regia pestis, Aut sitiens Neptunum intercutis angor aquais iout stupor, & rigor, & versatilis ira Dianae , Aut labefacta salus, atq; artubus aegra solutis ,

Aut capita aeternas letho captiua sub umbras , Tum quibus exactus vitae irremeabilis error , Stuli oculis aciem,& laesis commercia vocum Auribus, aut linguae vires usumq; loquendi Fors quondam eripuit, vel inops natura negauit, Sive aliquem quaevis Erebi v xaret Erinnys: omnibus ille malis unum, & commune leuatnε. Erῖo omnes amor vitus digiti quin ipsa supremo Vincitur ossicio dirae inclementia turbae. Ipsi etiam, qui coede Deum strauere nefanda . Pertae si reuocant iras, & tristia damnant i consilia, & tantum lapsas in deuia mentes . . Iamqi animis pietas sero rediuiua pavorem . Intentat, scelerumq. vltrices aggerat iras. His etiam lacrimae, & tumuli solemnia curae. Fit strepitus vadentu ingens: iamq;agmina tollat Funereas accensa faces: noctem' i fugauit plammarum nocturnus honos , & flebile lumen, rit procerum delecta manus, pars ultima pompa, at lacrymans, humeros alte supposta pheretro .

80쪽

Agmina diuin circum sociata parenti. Ecce autem solymae celsis in turribus urbis Dispositae apparent. vulcania sydera, taedae 3 Plurimaq; in summis spectantum millia tectis. Mirantur flammarum agmen, murosque sub ipsos Fulgentem sine sole diem, longaeq; tonantem murmure luctifico, & tristi formidine noctem.

Ventum erat ad tumulum, praeceps cum tin

ba ni inistrum ' . Romulei mandata Ducis tristissima portar , Destituant funus: desunctum luce satelles Det tumulo corpus: tumulum custodia seruet , Caesareo quae fida soro, genus omne recedat Suspectum: oclecti proceres , & nomen amicum: Ipsa inter primas abeat, procul una facessat Bettanis Regina: sinant iam lumine castam iIpsum animam reuocare,ipsum sibi quaerere luce Amissam, id superis rursum se sistere terris. Quid faciant Znem, enim placidis tractabile distis ictorum genus, aut iuris violanda potestas . Confusi, & dubia pressi formidine mentem, Certatim hostiles inter, simul inter amicos,

sublatum ampleaeis codunt sub marmore corpus rIamq, recedebat tumulo haud ignara futuri Ditia Parens, magna comitum subeunte cates a Cum noua moerenti facies obiecta doloris. Nam propius, qua multa cauam funalia noctem Discutiunt, cert s Virum dant noscere Vultus Vnum prae cunctis moestum, gemituq; fremento

Aspicit. Ille inter Solymas Pars ultima lygres

Diuinum extremo pectus traiecer at ictu ;Senserat & tali matrem mucrone petitam . Hunc simul aspecta refugum, gressuq. vagantemAttonito, & propius metuentem assistere vidit, Nec tamen audentem longo secedere tractu ,

His illivia aduertit dictis, aio aduocat .