장음표시 사용
611쪽
COMMENT. LIB. IX. 6OI.cipum numero, qui in sitos familiares omnia reiiciunt ipsi plane desides, &ad imperium inutiles. Et qui tales sunt, vix est viamicos in necessitate subleuent. Hic etiam impulsus a suis, deserto nepote, Regis sequebatur partes in eo bello,nec id modo, verum etiamcogitabat f
cultates omnes adimere sitis necessariis, & d re externis, cum liberos nullos haberet. Sed permotus ab aliis,&ad sanitatem reuersus, in Maxinailianum nepotem contulit omnia, s bique tantum seruauit pensionem annuam. circiter trientem bonorum , deposita omni
administratione, cuius ipsum deinde tapen mero poenituit , t accepi, & est credibile. Sed is ferὲ est exitus eorum, qui voluptatibus & cio dediti, nihil ex virtute faciunt. Qui cum authoutatem flammam, beneficio Dei teneant, maxime sanestini vituperandi, quod officio sito desint. Iis, qui furore & amentia quadam vexantur, exprobrari nihil potest. qui a tem ingenio non sunt destituti, & commoda utuntur valetudine, ij minime deplorari debet, quando per ignauiam & ocium in calamit tem aliquam incidunt. Qui vero ita se comparant, Vt maximam temporis partem seriis Occupationibus, reliquum autem liberalibus&honestis oblectationibus impendant, magnam illi lane laudem merentur: & o felicem
612쪽
populum, cui talem contingit habere Phincupem. Ducebatur in Burgundia bellum, pr pter auxilia Germanorum,ut diximus, quae tamen erant exigua, neque Regis potentiae com ferri poterant. Deerat autian eis pecunia, nobis plerique sollicitabatur ad desectionem. Cranius Regis legatus Dolam, superioris Bu gundiae Mimarium oppidum, ad Dubim flu- me, parua manu circumsedi cum hostem despiceret:verum i nbliciter accidit. Nam sibita eruptione ab illis facta, partem aliqua to mentorum amisit, &e suis nonnullos desiderauit. Eo accepto nuncio,Rex cogitare statim coepit de nouo per Burgundia costituendo prς secto,tum propter hac clade, tum ob illius rapacitate & expilationes immoderatas.Verum antequa loco submoueretur ille: paruulo quo-
da prςlio feliciter rem gessit,in quo Castelgi nius,siimmqvir nobilitatis & potetiae iis locis.
captus fuit. Cranius erat pinguior, & re satis lauta, ideoq; no libenter domu reuertebatur. Rex aute neq; de facultatibus quicqua ei d traxit, & sex cataphractos cum duodecim s littariis ei attribuit, qui domum deducerent. i summisit Carolum A mbosium, consilij magni & virtutis virum. Is animum statim adiecit,ut Germanos, qui Burgundiam a Rege de-sendebant , ad se traduceret, non tam, ut i,
613쪽
COMMENT. LIB. IX. crarum auxilijs bellam faceret, quam ut dato iblis stipendio, facilius, quod adhuc restabat, caperet. Missis igitur ad Helvetios legatis, magnas propositu & luculentas conditiones. Primum, dabat quatuor illorum ciuitatibus, Bernae, Luceriae, Tiguro & Friburgo,& qui sunt his coniuncti, pagis, ad viFinti franc rum millia quotannis. ipsis vero magistratiabus,& alijs, quorum priuatim utebatur opera, tantundem. Deinde petῆt in ciuium numerum apud i pios asscribi, & primum inter
socios voluit obtinere locum, eaque de repetebat confici literas. I re quidem illi principio istud admittebant, eo quod Sabaudiae
Dux antiquitus primas partes inter conse deratos haberet: sed tandem assentiebantur,
simul promittebant Regi continenter subministrare ad sex hominum millia, quibus menstruum ille daret stipendium , treis a reos. Et hic quidem illorum numerus es batur a Rege, quam diu vixit. Tenuior alia quis Princeps non habuisset eius rei perficiendae facultatem: Regi vero longe utiliGsimum fuit hoc institutum, ipsis autem Hes-ueths opinor aliquando nociturum esse. Cum enim ante id tempus exiguum haberent usum pecuniae, praesertim auri: nunc ita
stat illecti eius cupiditate, ut a factionibus
614쪽
&dissidio ciuili, minimum absint. Alioquin
. enim, quia locis continentur natura munitis& asperis, & quoniam ad arma stant assitefacti facile & ipsi vim aliis inserant, & illatam defendant. Eo persecto scedere, cum German rum auxilia Burgundionibus essent detracta: omne robur illorum suit attenuatum, & ut paucis dicam,plurimis tentatis rebus, Ambosius arcem quandam munitam, non procul a Dola, vocant Rupem sortem, ubi circumsediLset, deditione cepit. Inde profectus, Dolam aqua reiecitus fuerat Cranius,vi expugnat. Ex iis autem Germanis,qui iam ad Regem transiserant, nonnulli dicuntur in oppidum ingredi voluisse,uta Rege illud defenderent: sed quoniam una cum ipsis maxima nostrorum sagi tariorum manus irrupit, non intellecta fraude, pariter ingressi, ad direptione omnes properabant. Incensum deinde suit oppidum, Mpaucis interpositis diebus, Amonam circumuallat. In eo multi erant non alieni a nobis, α nostri pro nonnullis ciuibus munera publica petebant a Rge, antequam illos obsiderent,ac facile impetrarunt. Ipse quidem ei bello non interfui: sed qRid ageretur, ex iis, quae ad Regem desereban tur,intellexi, & e literis ad eum scriptis, quae si ius erant mihi legendae, ut adeas, ipsius mandato responderem. Tenebatur
615쪽
COMMENT. LIB. IX. cos ppidum non magno p sidio, & paucis di
us, Voluntate ducum, qui cum Ambosio iam intepacti fuerant, in deditionem venit. Itaq; raeter aliquot castella, rupibus aflixa, nihil relabat expugnandum. Est iis locis Vesentio, tuae quidem ciuitas, etsi ad imperium Germ aicum pertinet: tamen quia cingitur undiquetur undia: studet serε gratificari eius regio- ais Principi. Hanc igitur ingressus est Anab ius, absque maleficio, & ab oppidanis ama
er exceptus illinc discessit. Ad hunc modum largundiam omnem ille cepit, magna sanendustria. Nam instigabat eum Rex crebris iteris atque nunciis, ut ad extremam diligeniam nihil reliquum faceret. Verebatur enimae remissius ageret,neve pateretur aliquam fia,i dissicultatem obiici: primum, ut eo esset it ustrior ipsius & magis necessaria opera: dei te, ne I euocaretur alio. Locuples enim estitque copiosia Burgundia, & Cranius cui stim- nissus ipse fuit, multum ibi sitas facultates amodificauerat. Vtebatur aliquandia pace ea rorio, sed tamen Belna & Virodunum, quod est,ppidum ad A raris & Dubis confluentem, re rellionem faciebant. Ambosius autem calon mul to post, singulari quadam dexteritate ecuperauit, dum aduersarij silis rebus parum rouiderent. Atq; ita videre licet,homo homi-
616쪽
εos PHIL. COMINAEI ni quid praestet. Sed profecto sic est, ut quamcumque partem Deus vult amplificati & flor re:ibi quoque prudentes homines ac industribos excitet. Illa quae dixim us oppida, rebellionem quidem fecerunt: sed ij,quorum praesidiis oportebat ea teneri, non fuerut statim ingres si,&sipacium dabant nostris contrahendi copias. Et quo die nostri Virodunum petebant: illi quoque se receperunt eo circiter sexcenti, quibus inter alios praeerat Simon Quintius, ut Belnam inde profecti tuerentur. Quod si nul- ila interposita mora fuissent progressi: recuperassent illam dubio procul,& a nobis facise defendissent. Verum inopia consilij per noctem ibi commorati, &circumsessi a nobis ic .pti fuerunt, atque ita Belnam & quicquid erat reliquum,absque contentione recepimus. His rebus omnibus tunc interfui. Ad Regem fuita nonnullis perscriptum id temporis, aliquid me secisse in gratiam quorundam ciuium D;-ulonensium. Ad eam criminationem cum de aliae quaedam paruulae se sipi cio nes accederent: e vestigio missus ab eo sui Florentiam, propter excitatas ibi seditiones & motus, in ter Pacensem & Medicensem familias. Nam illi, cum niterentur amicitia Romani Pontificis,& Ferrandi Regis Neapolitani,coniurarunt in caput Laurentu Medices, ac omnis ipsius clientelae:
617쪽
COMMENT. LIB. IX. cor quum ab ipse, quem petebant, aberrassent:
atrem eius Iulianum, & Fuginetum quenam, virum nobilem, eius familiae clientem, ut se Iuliano obiecit, ut eum protegerre nrimaria eius urbis aede sacra, interficiunt.. aurentius autem graui vulnere assectus, inestiarium templi se recepit,cuius portas ipsius
ater aliquando curauerat ex aere totas extrui.
ommissum fuit hoc facinus, dum peragitur
X more sacrum:& inter iplas coniuratores de gno conuenerat,quo dato, ede facerent.Sed ange aliter quam instituerant, accidit. Nam x ipsis nonnulli, cum recte putarent omnia rocedere: curiam petebant, ut in ea senato- es, quorum magistratus est solum trimestris, lucidarent. Postquam eo venerunt, ac in siseeriorem locum ascendissent: fores quidam, ost illos occlusit,& ubi coram constitissen .c se parum esse comitatos viderent: velis nenter fuerunt attoniti, nec quod dicerent. labebant.Senatores autem ac ipsorum fam i, cum e sublimi conspicerent motum per v 1em ,& Iacobum Pacensem audirent cum s ijs ante vestibulum tumultuantem, euocato 3opulo nequicquam ad libertatem: confestimllos qui caedis faciendae causa eo peruenerant. orripiunt, St. ex fenestris curiae suspendunt.
n his suit Archiepiscopus Pisanus. Deinde
618쪽
cum pacatam urbem, sias ac Medicensiu pastes sequi viderent: datis illico literis . & dimi sis nuncijs, mandant per ditionem totam, ut omnes, qui fugientium aliquam speciem prPberent , comprehensi adducerentur. Iacobus
igitur Pacensis,& cum eo quida a Sixto Pomtifice Romano missus, belli Dux , ex fugar tracti sitiat: & ille quidem suspensus hic autem capite fuit mulctatus. Alij deinde multi per urbem capti, in primo illo impetu & iracundia
necati fuerunt,& in his Franciscus Pacensis. Non multo post hunc motum eo veni, missus
a Rege, &postquam e Burgundia discessi , biduum duntaxat apud Sabaudiar dominam, nec multo amplius apud Mediolani Ducem restiti,vtFlorentinis,quoru erant socij ac comfoederati, auxilia impetrarem. illi tum in gratiam Regis , tum ut officio non deessent, liberaliter responderunt . missis initio trecentis cataphractis, ac deinde etiam maioribus e phs. Pontifex, ubi de rebus omnibus accepit, florentinis interdixit sacris , & simul exerciatum misit, tam suum, quam Neapolitani R gis,longe maximum,cui praeerant egregij Duces,qui castellum quodda Senae propinquum,& alia multa loca facile ceperunt. Florentinorum res in magno sane tum erant discrimine,
propter insolentiam belli, & diuturnitatem
619쪽
ocii , quae causa fuit etiam, ut periculi,in quo versabantur,magnitudinem non intelligeret. Laurentius Medices, ad quem delata fuit bellisimma,&ij, quorum ipse regebatur consilijs, per aetatem, rebus necessariis prouidere non poterant,& exiguas habebant copias. Exercules vero Pontificis praesemiserat Vrbini Dux, vir masna & excellenti virtute. Aderant etiam
Regis Neapolitani ambo silij. Et quoniam a
rebus omnibus erant paratissmi: multa pas. sim oppida & castella, quae circumuallassent, capiebant,sed non tam facile, nectue tam breui tempore,quam nostri milites faciunt, propterea quod expugnandi loca,& tuendi scientiam illi non tam exacte norunt: instruendi autem & continendi exercitus, & ea omnia, quae usui esse possunt, procurandi rationem, melius quam nos tenent. Subleuabat nonnihil Florentinos fauor & amicitia Regis, sed non quantum ipse cupiebam, qui praeter domesticos famulos nullam prorsus habui co elam manum. Peranni spactu apud eos commorabar, humanissime tractatus,ita quidem, ut ad illorum erga me beneuolentiam quotudie aliquid accederet. Reuocatus autem a Rege,cum per Insubriam iter facerem :Mediol ni ducem,Ioanem Galeacium, quod Genuam
teneret, fide & iureiurando Regi obstrinxi.
620쪽
Quum in Galliam rediissem: excepit me Rex
peramanter, & multo familiarius, quam v quam ante id tempus mecum agebat. Vide-ν - hatur autem mihi senium aliquod contraxiose,& uti no admodum commoda valetudine,
sed non statim prodidit sese morbus,&magna prouidentia bellum Picardicum administra- bat. laxi milianus Romanorum Rex, adiutus a Flandris per id tempus, Terouannam, M uinorum oppidum longe munitissimum, o sidione cingebat. Cordaeus igitur Picardiar praefectus & Resis legatus, omnes copias, uς passim erant in illis finibus,& octo sagittari rum millia collegerat, ut obsessis opem serret. Eius de aduentu certior factus Maximilianus, obsidione soluta, cum exercitu ad illum comtendit. Habebat ex Flandria circiter viginti millia, & manum aliquam Germanorum, Mad trecentos A nglos,quibus praeerat Thomas Abriganus,qui Carolo militauerat aliquando. Noster autem equitatus, qui numero super bat, equestres illorum copias,quibus Rauest nus erat praepositus, disiecit, & fugientes Ar am usque consectatus est. Interea peditibus f se Maximilianus coniungit. Ex nostris cat phractis,qui erant circiter mille , & eo plures. Cordariis ipse&Torcius persequebantur ho- 'stem.Quod tactaeui sortiter ab eis & cum vi