Camilli Plautij Pæzonis ... Commentaria, ad .l. vnic. C. de senten. quæ pro eo quod interest profer

131쪽

VERS. Hoc Q vo D INTER EIV. eo mittit lucrabitur cu aliena iactura naego presuppono cavis in qbus ao fiat locupletior,alioq q tenus locupletior factus seu detriuieto alterius ,eatenus tenebitur Linde neratius f hac actione f. ad Laqui Ite presuppono multos casus in quibus fine mora prestatur interesse, ut dixi in praefat. nu. τMec obest s morosio debet imputari,qui debuit soluere in tempore,quia nos tutum scelus quod quis moram committat, At toto patrimonio exturbanius sit, er satis est quod ad duplum condemnetur, Ita enim stri bumana natura ut sperando negligat, er ad unguem non omnia conjiciat Cr humanae naturae iniustendum est,maxime cum sit in arbitrio creditoris exigere Cr actiones intendere, Cr suum consequi, alioqui debet esse contentus poena molerata ut bis sentit texatoster. 27 Licet autem ut dixi interesse non fit triplex, tamepretium est triplex scilicet commune, conuentum, π ngulare, Cr boc admittunt omnes Doct. et precipue

nemo dubitat, e boc enim loquitur tex. in A. de emp. er ueniit . . pretium, est enim illlud de quo inter partes constitutum est, De communi loquitur tex. in Li. f. de act. empl. ibi pretium egreditur si pluris interstequam res ualet, er ibi etiam sit mentio de pretio conventionali, De eodem pretio communi loquitur text. in I pretia rerum f. ad Isalc. dum ait quod pretia rerum communiter funguntur idest ex communi usu constituuntur, idem probat text. in I.st seruum f. ad L a uti. Cr baec duo sunt in usu, scilicet conuentumer commune.

132쪽

VERs. Hoc a VOD INTER Esr. στTertium genus pretij scilicet singulare est illud quod iaab unica seu singulari persona, aut etiam paucis,ob aliquam lectionem, Cr singularem vilitatem constituitur, aut uerisimiliter constitui possesperatur, putassy pater seruu filium magno sit comparaturus,qui ta/ men parum a caeteris 6timatur, Illud appellatur singulare pretium de quo loquitur text. in d. l. A feruuiis ad I. aquil . de eodem loquitur text. in s.st cui fundus f. 'de legat. q. Cr in I. libertus qui soluendo 1 de ben. liberi. Cr in I. st in emptionem f. de minorib.

De quo multa vide per TiraqueI. in tram de retrassi

De buiusnodi pretio non habetur ratio in iure no asstro, ita expresse loquitur text. in d. l. st seruum eris,d. l. pretio, CT interesse non metimur hoc pretio singulari sed communi pretio, ut alias saepe dictum es , praeterquam in casibus in quibus iuratur in litem, nῶ tune arbitrio actoris etiam supra iustum pretium feestimatio in poenam contumaciae l. i. σθ. CII. I turator ff. de in Iit. iuran. boc tamen quod ampIius iurumtur non vocatur interesse,ut saepe dixi, CT ad bue in euko.Quicquid dicant alij qui nodu in βrpo querat. An autem interesse er pretium sint idem non lem sonis est questio,glo. utrunq; idem esse censuit, Pro cuius opinione multa adducit Soz. in rub. nu .as. col. 4. Cr Dec. hic col. . in i. Iin. nu. io. Cr in V. Iecit. nu. 3 s. licet non probent hanc sententium,quae tamesententia uidetur probari per text. in I. si tutor Cribi Albe.f. de in lit. iuran. ibi pretio i. quanti res es litem estimari,cτ hoc tenet Aeto.in summa huius tu. I s Idem

133쪽

interesse, cT ibi Bal .iu aidit. π banc opinionem v eriorem. Cr communem in practica scribit fati c. col. . injn.refert Rebusi bic inglo. t .so. o. nu. a. σ ibi pro bac opinione multa diducit, quae oretenm retuli.

1 Ex quo colligitur quod interesse est estimatio elim quod est relictum, e sic estimatio, seu pretium, erinteresse sunt Idem,distinguendo tamen ut hic per ca

Secundo hoc probat glo.in I. i. c. de bis qui a non Dommio. ubi interesse, CT pretium pro eoiem ponu tur secundum glo. quae non intestexit illum text. qui exmpresse ponit pretium eZ interesse tanquam diuersi ix contrarium quoi immo differant inter se pretium

Pro qua communi opinione facit text. in I. furti in princ. f. de furi . ubi pretium eT interesse ponuntur tanquam diuersa, CT in I. r. in princ f. de act. empt-σ in I.euicta Ia secunda f. e euict. Quoi etiam ex diuersitate nominis ostea itur arg. I. si idem C. ω

et ὀρα in

134쪽

Soz. tu rub. nu. 3 . concordando opiniones ait s 3 s' sint etia glo. potest defendi si accipiamus pretium pro estimatione damni issati ac lucri amisi ut dixi in priefat.nu. r.ez in boc non dissentiunt Doct. Sed st aecipias pretium proprie, CT stricted on est uera sententiagio. aliud est enim pretium rei aliud damni seueri estimatio I.uit lex s. di Laqvil. et ita etiam sentit Rebulis bic inglo. id . rinu. ii. infn.tamen ipsi ita explicite non declarant, Ideo qui petit estimationem 3 damni illati Cr Iucri amisi rei te dicitur petere interires e, set qui petit rei estimationem non petit intemresse, sic er qui probat estimationem rei non probast interesse, quia non semper intere1ὶ tanti quanti res est Id interesi plus ut in Li f. de act.empl. I.uit lex in A. f. ad i. aquiLl. Iulianus infin. f. ad exbib. interdum minus ut in L idq; Iulianum in princ. f. de amempl. et sic non probat concludeter urg. l. non hoc C. unde cognat. π nes natales C. de probat. Cr boc dico fue res estimetur communiter siue singulariter quicquid dicat Bart.bic col.f. et Dec .bic ni . 37. col. V.in princ. π cagnol. col. xix. nu. 32. π Rebus. in

Η aec dico ni R aliunde ex processu appareat quod 3 sfua intersit tanti quanti res est quia i sic probata estimatione rei probatum erit interesse s ij. β. fili f. q*ifatis .cog. CT in I.iure neratius C i. f. ad i. aquil ubi ait quod in casu illo fit solum nolo esstimatio pretis. quid hoc solummodo interesse uidetur π ita potest ,

procedere sententia Bar.col .pen. de qua supra,Et ex

bis patet quod pretium non est proprie interesse nu' I ex sub

135쪽

VERS. Hoc Q UOD INTER EsT. ex subiecta materia aliud suadetur, cuius rei cognitio,no uisetur leuis moment na si admittimus pretium Cr interesse Idem esse, iani negari uix poterit , quis etiam interessesti tripi ex secundum aliquos. Item proserit in intrepretatione statutorum in quimbus uerba proprie accipi debent I. iij.L haec uerba f. de neg. test. Cr circa probationes u i dixi. His ita tractatis superest ut uideamus quid fit i teresse quod circa rem connit, seu in causis corporieoberentibus, idt itemsit quod extra rem obuerumt,ita enim distingui interesse antea docuimu3 in prae

s Interesse circa rem ego appellabo, id qd ex re ipsi, seu ex corporeipso descendit Cr me in re sit, e rei

coberrat,seu circa rem uersetur, id omne circa remappessabo,quod etiam sentiunt communiter Doct. qui hoc omne intrinsecu nuncupant. Ego no disputo nunc

de ui id significatione uocabuli er an inter significae circa,mibi fatis est quos DO'ipsi hoc uocabulum sibi

confinxerunt, CT boc nomine,iam utilitate quae in re

est, qμήm cam et ix circa rem est comprehendunt, ut

136쪽

vERS. Hoc a VOD INTER EsT. cybie per Dec. er c agnoi .er alios, ego no intra rem, nee intrinsecu vocabo sed circa rem nuncupabo, quo genere loquendi usus est iurisconsultus in I steritu6 cum per ueniitorem f.d actio. empl.id uero quod extra rem 6ὶ seu extrinsecus obuenit bula opponem tur, σ bis modis loquendi tanquam minus barbaris saepe utar. Itas appellatione eim quod interest circa rem agnificabo etia id quod in re seu intra rem est,na quod in re est utis circa rem est roc mibi probat tex. in I. I alios β.notauimus uer .in sola f. quos ut aut clam, ubi dicitur fieri in solo quod fit circa solum, Cr circa arbores solo coberetes,sic pretium quod ex bonitate intrinseca nascitur interesse intra rem appellabitur,

tione causas seu utilitates corpori coberentes appe, labo interesse circa rem prout secreu Sor. in rub. nu. 7s.eT 77. tenet Dom comuniter, de quibus fit men 'tio in I. proin e f. ad Ieg. viI.na quae coherent solantis in solo sunt aut circa solum, ut patet ex supra dictis, facit tex. in I. i. . hoc interdictum iuncta gla. in uerb. in sola f.quod ni aut clam. Tanto autem libentius boc efficium, quia dato etia 3squod dii erant inter se,tamen eodem iure censentur,

per Dec.nu. 3s.laris. in i .lact. Crsor. num. s. Crideo ait Cagnol. in rub. nu.rt. quod huiusmodi cause corpori coberentes perinde estimantur Cr in eo quod

interest uentu acsi in re essent seu ex re immediate, I Q in I s er de

137쪽

VER s. HOC:Q UOD INTER EI T. Cr de eo habetur ratio secundum Bart. bic col. ix. quod etiam firmat idem Cugnol. hic it lo. dupli nurnia ror. col. xxiij. licet ipse cag voL utrobis existimet causas corporι coherentes disterre ab eo interesse qδin re est seu circa rem, foet. putat id quod circa rem est, di ferre ab eo quoi οἱ in re contra communem,

Ferret. nu. 29. DI.rio .causas corpori coberentes ast,ipellatione utilitatis seu interesse no uenire existimat o Ego omisis ambagibus attento quod idem ius in utroq statuitur, fecunium Dec. Cr Cugno . in loco asleg. utrumq; eodem nomine , boc est interesse circa rem appellabo, π hoc inibi probat tex. in L ait lex infii. cum l. seq. f.ai leg. aquil ubi ait quos occiso ferrauo quanti interest nostra sit estimatiosubqcit dein ciquod ideo si illum scrvum sub pena promiserim, utili

tus uenit in estimationem, item cause corpori coberentes, apparet ergo quod in interesse uenit pena prommissa, CT ueniunt cause corpori coherentes secsidum illum tex. qui non pol cauillari,quicquid dicant alib41 Item dico quod isse cause corpori coberentes,nere dicuntur uersari er consistere circa rem, non autem extra rem sunt omnino, per supradicta,nam quod rei coberet seu coniunctum est,utia; circa rem est,et quodam modo in se est sentit tex. in I. i . .boc in terdicta f. de op nο. nuticuubi quae primo appellat opera conmiuncta solo,ratem paulo posΙ ait in solo feri,quicquid

dicunt Bart. Cr viij qui putant quod pena Cr bereditas, Cr alia de quibus fit mentio in d. l. proinde, ne omnino extra rem,sed ego dico quoi coberet rei d. L

prolore sic sunt circή remit i .F. hoc interdictum et iuncta

138쪽

ui aut clam.

Ex hoc sequitur quod cause corpori coherentes regulariter debentur,nam quae circa rem conisunt solet prestari, d L si Iterilis cum per uenditorem f. de actio. empl. sequitur etiam quod penu Cr beredituer legatum Cr depretiatio ut ita loquar, seu deterio ratio, seu diminutio pretij .comedorum, Cy qua rige, uno extincto, e quibus fit mentio in d.Lproinde Cy L seq.f. ad leg. aquil continentur in eo interesse quod circa rem uersatur,quicquid dicant Bart. Cr ceteri. Dico itaq; quod interesse quod circa re consistit,

seu coberet rei, continet ea damna Cr lucra, quae in ipsa re con stunt, ueluti pretium ex bonitate auctum aut ex deterioratione rei diminutu d. . cum per uenditorem,Bart. col. Viij. Dec. in rub.in mima Iect. col. pen. nu. ir. er in secunda Iect. nu. 34. col. V. cagnotinu .is. Cr de hoc nemo ambigit, continet item ceteraque ex re seu occasione rei immedi te proficiscunturer corpori ipsi coberent, ita ut sine eo stare non pos sint, Exeplum, extincto seruo comedo diminuitur pretium collegarum, quae diminutio immediate proficiscitur ex occisone alteriim college, nec feri potest illa occisio fine huiusmodi deterioratione, seu diminutis e . ut patet adsensum Mem dico de gemess8,et de quadrigis, de pari mularum, de quibas meminit tex. in d-ιφroinde fisad leg. aquil. nam uno extincto deterioαrantur ceteri, ut ibi ait tex. π immediate quidem deteriorantur, CT necessario, π facta occisione,seu corpore sublato,statim sequitur damaum deo recte dici

tur coral

139쪽

VERS. HOC Q UOD INTEREST.tur coberere rei seu corpori et ab eo diuesti no posse. i Exemplum est etia in bereditate aut legato, quod feruo obuenit,nam occiso seruo, immediate amittitur hereditas, seu legatum, Cr sic damnum hoc coberet feruo occiso, CT ex occisione omnino nascitur,nec bobetur in consideratione quod seruus posit omnino nolle adire, CT potius pati sibi cutem detrahi, ut perglo. in Lcum propollis C e bere .in'.quia hoc no es uerisim le,et debet copelli a iudice,ι.pet .verfnecesse' c. de iure delib. Cr in L i. g. quid ergo in uers sed

compellendus est si si quis omissa cau testam. Idem obs ego institutus fuero heres sub conditione sisti buni

manumissero,nam si post mortem testatoris occidatur stichus, deficit conditio propter iram occistonem, ut ait tex. in Linde neratius β. idem Iuli M ij ff.ad te: aquil er sic ex occisione illa insurgit damnum ber

ditatis immediate,ideo recte dicitur coherere rei, d.l. proinde,et per conseques circa rem uersar Idem dico

de pena in quam quis incurrit ob non soluta sibi pecuniam debito tempore,nam baec etiam in eo quod interest circa rem connumeratur, in d. l. proinde, immo minus dubitatur de pena quam de legato, e ceteris

'ibi expresiis, cum enim dixisset lex id quod interest prestandum esse utim sub cit, Ideo pena comissa,utilitu prestabitur, deinde subnectit, causis coberentes tanquam metu dubitabiles, er de pena extant alia resto'se,us .in l.seruus f. de seruis exportandis, σin s. nummis f. de in litem iuran. Cr in I. liber homo inf. si de uerbo. oblig. adeo ut dubitari

quin huiusmodi pena debeatur quae

non oporteati.

ars commissa

140쪽

suisset quam fi moram mihi scisses latificia o t. in aerb. necesse f. de fur t.

Et boc modo intellecta opinio ultrumontanorum 4

posset destndi, dum aiunt quod interesse in trinsecum

semper comitatur rem quocunq- ambulat, uolunt di cere q*od ex isto factoluta ex occisione,ex contumatia exbibendi,ex mora soluendi, seu tradendi, imme diate exoritur seu resultat damnum illud, quod contigit, non alis euenturu, Cr lucrum cessat non ars cessaturum, Et ideo non an puto penam esse prestaniam,insi ex mora mihi facta, necessario incurri in penamissam,puta si promisseram licio sub pena quod sempronius inevi debitor illli pecuniam soluisset certa di hoc casu non soluente sempronio committitur omnimodopena, CT ex mora sempronij necessario pena incipit deberi deo in estimatione eius quod interest uenit. Ita JYedat texun da. liber homo ius. f. de uerbo. oblig. et quod tradit Soet .iu consi s s.circa An. nu. 2O. vos. q. dum loquitur de culpa preordinata ad danum, Hoc inibi exprimit rex. in I.inficiundo t. ibi ful*rre ea

necesse fuit, is de furt. Cr in I. nummis in ii. f.de in litem iuran. CT in I μή nun uerb.mora tua f. de eo quod certo loco,idem est si alia ratione potui pro piscere quo minus pena comitteretur, quid enim si peo cuniam in arca ociosum babeum,nec intersti creditoris mei a quo soluatur,profecto ego debeo ex ociosa pecunia debitum solvere,quod si no stcero,pena commissa, inibi imputabitur, non meo debitori, qui ad diem non soluit,quia licet moram ficerit, tamen ex huiusmodi 4s mora immediate, neceseris no est subsequuta pene