Commentaria in quatuor priores posteriores libros ordinationum Regni Castellae, authore doctore Didaco Perez de Salamanca, ... Nunc denuò in hac secunda editione ab eodem authore recognita plurimisque in locis addita, adiectis etiam ad nouam recopila

1쪽

Εx Bibliotheca majori Coll. Rom. Societ. Iesu

4쪽

COMMENTA Ri A

LIBROs ORDINATIONUM REGNI

Castellis. Authore DoctoreDida co Pereae de Salamanca, Iuris

Pontificij ordinarie publico munere Regente Cathedram Decreti, in praeclarissima Vniuersitate Salmanticensi, deinde vero proprietatis Uelpe

rorum Sexti .ctis etiam ad novam Recopilationeni legum Concordaniijs.

νam D. D. Ludouitum Feruandra de cardoua meritissimum Salman tinorum Episeopum,Revumque catholi ea Maiestatis consiliariam. D. Ioannes de Bear aueate Gars. ω Dannes Perinus de Leon, . Doctoris Didaei Perex haeredes.'

In aedibus Antoniae Ramireae viduae. Expensis Daunis Garria Bibliopola.

5쪽

Orquanto Por parte de vos los hijos 1 herederos de Thomas Perer verino qsue delaἐiud ad de Salamanca hermano y heredero dei Doctor Diego Pereet dissimici nos sue Delia re- lacion que et Iibro llamado Ordenam lento Real glossa do por et dicho Doctor Diego Pe- . - reae era muy vin ς mo era notorio I por nosleo aula dado licencia 'lacuatad para quepor inpo dediea a nos se pudiesse imprimir y se te hauia prorrogadopor otros seys mas como wn. staria de Ia dicha prorogatio de q ante tos des nuestro cosejo fue hecha present acto tos quales era pallados ν auia fran necessidad de los dichos libros atqnto lo quat y Ia po breΣa y necessidad q teniades nos

pedistes y luplicastes os sinandassem os prorogar et dicho termino por Otros die E ano. mas, o como Ianvestra merced laesse. Lo quat visto por los det nvestro Consejo sue acordado q deuiam os mandar daresta nuestra cedula en ta dicha raon: y nos tuuimosio por biem Por la qualos prorogamos yalargam et tetmino de la licencia y prorogacion que por nos se diciat dicho Thomas Pereae para poder imprim it et dicho libro que de suis se haae mencion por otros lays anos mas etlas quales corran y se euenien . de Me et dia de Ia data desta n uestra cedula, durante Ios quales os damos licencia para que volatros O laper na ,que uvestro P der e special Para eIlo tuuiere pueda imprimir γ vender et dicho libro librem et ' in por ello caer ni incurri r en pena algum,segun y como se contiene en ii dicha licencia. T cumplidciet dicho item pomandamos no v stys mas destanae stra cedula sin tener para elio expressa licencia nueactra. so las pe nas en que caen e ancurren las personas queio haaen sin teneria. Fechaen Lerma adira Inueue dias det mes Iulio an o aclo S.

Por mandado det Rey nuestio Senor Thomas de Angulo.

YO Miguel de Ondarsa Zavata eterivano de eam ira det Reynu stro Se fior delos que residen etisu Conie,o dor se que aciendose visto por los senores dei dicho Consejo vn libro intitulado .pri mera I lagunda parte det Ordenamiento Real impresso con liceneia de los dic hos Sesones glossa do por ei Doctor Diego Perea dilanto, te lassaron a cinco marauedis et pilego y a est e precio y no mas mandaron se venda y que esta sese ponga at principio de cada vn euerpode los que fueren impressos para que se sepa et precio en que esta lassado y para si dello conste de Pedimiento de Bia Garcia mereaderde libros y mandado de Ios die hos senores diesta lachaen Hadrid a diea 3 siete de deatembre de tal ysencietos y nueue y en se villo lo firme.

Miguel de optaria

causa.

6쪽

ET CLARI S S IMO VIRO

eruditione,& virtutibus Ornatissimo D. D. Ludo-

uico Frenandea de Cordoua meritissimo Salmantinorum episcopo,& in eorum Academia Licentiati laurea in iure Pontificio condecorato, Regioque Consiliario D. Ioanes de Benauente Garay,&Ioanes Perectus de Leon Do. . ctoris Didaci Perea haeredes.

gminem aut borum γiamus,Fraselegregis,qui bis suorum operumcalumnias oe Ob. M posteritatra effugerit,'uui οὐιιι aeceperat inus. Hie' ouuitur u nimis ieiunus Guy -ctrina plus istis, quam earnis habere dieitur,adias buM repere,in hoc emta culpatur obseuritas . in ilia 'lus nimiι languidus. Neeselum eruditi σFrugi bominιs hoc si ibi vena cant, movissimum est,inepti etiam . fui earent οὐ eandem licem fiam induunt,m ne misi e Maeantur avrint de sibilivi fibu tu care., suae , eensum cum alijs6ωb.lum ferre. Quod ηεμιιjsi v bis insueviante , uerum ais uerum voluenis res,eum hune rigalium oranationum tractatuma Doctore Oιdaco Fer ele oratum,rursumesis manatare nobis esset in an . firmum rivi patronum diu inuenigauims .m re ΔηMaia in mimus desum euius praesiuio selicibur avinis i ab omni istorum calumnia, nati Rhinoceretis tutus in omnium tercμrreret movi,tuai maiestatis iudicio probatus canes reret saelis innumerabilibus.Tibi inquam dicare constituimus tum ob eximium tui erga am --es amorem praecipue in Salmantinos docto Aquos tui numinis a tu ab omni Asirimine iu' talumes νetines, in quorum numero huius operis author flumma extitit pontifeη iuris decrea' rus Laurea, re vestertina eathedra dignis imus mρde tori Tum egregia tua,er intra ibiba

sona qua Me ipsum iure optima sisendicam desti nefas duximus id tibi denegandu eoi Dj ipsi ureba Laberiani de Caesare Uurpem)nil vegauerui. corporis tui bona intuor: ad robtirpariter,re ad Leoremsectus es. nimi cultis mus iste, π νberrima ingenν iussitu δε es. externa Stirpe,re maiorum praeda fretente nobilissimul es,opibus hundidissimus , ne ' uidquam facile tibi Len quo ruinae,s' satura adest. Friuatam tuam vitam si videamus' et ρο ν eligio Oeeume qua vel Fontificem flummum deceat,eastitas suae is lem, prositas

σvitae ratius ordo,σeompositis,qua 'sum carum. Neque enim odera illa prosicto magis' arilinato,σ ανto eursu incedunt,quam rua actiones. Quia pruintia in susilitorum gubre . nation/3 Quid altitudo consiliorum incredibilis3 Quia rerum omniumwa imia intelligentia, ormira sapientias Quid tranquillitas animi, c vultus proprἰum Cord rum bonu in omni euen' m,aesertuna'Quidiustitia Herculea clauasrmioi si uia sempiterna pro omniumμlute γi-

7쪽

stantia. Hos verborum dulcedine ad Uirtutem sectandam allieis. illos,quos incorrectos reperis umbris, m pana ad sui authoris amorem reducis. Quae omnia sic coniuncta quis in alio vi Ar ,letit,audius Enituit aliquis iustiria,sed absoliust libidine,alium virtus,sed non sapientia honestauit,hunc liberalitas decorauit ed non humanitas, reuerentia ille ter Ore,ide amorem humanitate capta It,Anyi nunquam si era bonorum Sors ulli concesse viro:quem pultus hone fiat, Iedecorant morea : animus quem pulchr1or ornat,

serpus destituit.

N dixit claudianus. Nemo enim ailhuc extitit,cuius virtutes vitionum eonfinio non laehren . tur. si tibi tantaxat vir clarissime quanta concordia quantus I, contentus omnium laudum omnisque gloriae eontigit'νt nil veritati tua hilaritate, ni rauitati simplFeicute,uilmaiestati humanitate detrahatur omnia eum bona quae sparguntur in omnes. Inte mixtafluunt,m quae diui a beatos Perficiunt,eo ecta tenesJem reque tentias q2Mee mirum omnia m/Da, , ampla in te aut iuxtate inueniri,quem Deus. Natura fortuna

Omnibus ornarum voluere excellere rebus.. Di deniquebo opus de regalibus ordination ibus otini iure Aeanta erat quam tibi fleuius om nia regia. Stirpem ,ridimus,regalis es opes me regia. Dignitatemῖretia quipre aηimum plane regius,ordinationes tuastragi quibus quasi caelestibus monitis in a quitate , ω iustitia γιιam tran=uilla nos agere doces . . - . Ergo arimus titi tanto pro muneregrates . . . .

Misisti mores in loca nostra tuos. Nil aesentationis rasia, ed rei peritate coacti loquimur nil eribimus quo emiυνῶν ωρο- gani magistelli non nouerint,nilnisi triviali pereulsum moneta disimus. oed quia laudati viri boni quoiammodo laudantem odere,lauda ille sinimus νt dixit Euripides lire euimur, libantes duntaxat laudum tuarum limo,non penetrantes, quia usacra cum silentispotius, aptiusι expectamus e tuas nos rirtutes,quas veneramur non exequimur tu tantum O. fortaba tua elarum hydus eui certatim lucem assundunt virtus,Musa, Gratia, Fertuna)hune laborem a ruis alumnis tibi dieatum libens aeripe, re paulis per instar doni pendore patere infamae Templo tuaque ilextra innixum ab omni temporis iniuria, σ inimicorum calumnia in

Dum muvdi Solirique vires variabilis annus - Sentiet, Phobtos seruabunt odera cursus

8쪽

munis, quam Canonici, Regni Castellae, Aragonum, ac Lusitaniae, quae nouiter declarantur, aut, emendantur.

Ex iure ciuili.

L. Item quaeritur. . Qui impleto. Eloca. sol. 4g. col. a. versi' Vnde infertur. L. in taeitis.ffide legat. I . . lo .col. I. versi. tu

ius rati . .

L. iurisiurandi.*. dabitur. T.de operis liber. folio. 38.eolumna secunda. versiculo. Quaeritur S ul

terius. -

L.penui. .ad crimen .sside Pub.iud. I. I 3a .col. vers. Dubitari poterit. L. Quod si nolit. 9. Si quid ita. s. de aedili. edict.

D. O 6. c. a.vers.Nec ad rem pertinet. Lex ubi captum .sside iudi. singulariter declara. tui. l. 9'colum. t .versi. 4raero captum est

, iudicium. . ..

L. a .C.de rescind.vend. l.63 i .col. 3. vers. Vtruautem durante rempore. L. a. C.de rebus credi. singulariter explicatur.M. I 6.col a. ver b. Posiciones. Leκ viti. C. de edict.diui Adria. tollendo.folio. I .col. 2. Versic. Item est summarium. St. &fol.4sa. col. 2.cum sequent. agitur de iudiciis. summarijs. - Lex in cliniinali. C.de iur. omni . iudic. lio. 47 2. columna. a.versic. Vitellus dubitatur sunt duo correi. Lex. a. C. de patrib. qui fili. distraxe .fol. I s.cota a. vers.Filius clericris . . .

L. properandum. C. deludi. insigniter ae late e X plicatur. folio. - . columna prima versiculo. Est tamen quaestio si actor velit eκ-

pensas. . .

L. etiam. C. ad.l. Falcidiam. lici. Io3. columna

prima

L.li donationis. C. quod mei .eausa. l. 6376Ο. s. vers. Obligationes. L.iubemus nulli. in princ. C.de sacrosanct.eccles.sol. 637. col. 2. L. Siquis emptionis.C.de praescript . trigin. vel quadragii,t .ann. l. 637.colia. Authent. Cessante. ade Iegitim .haered. l. 34i :tol. t .ver si .Eκ quibus infero. L. Cum facultates. C de iis qui numero libero. se e Xcusa .libr. 1 .lol. I .col. 2.versi. Vnde si pa- ter tributarius. Paragraph. Si quis a non domino. Instit. de rerudiviso. l. 63 8.col, et .verb. Que sea vertadero posseedor. Capitul l .de fili j a natis ex matrimonio ad moroganaticam eontracto.libr. seudorum. fol. io .cOl. .verb. Manceba. Glossi in .l. postquam liti. C.de pact. l. I9 . col. I.versic. Quaero utrum iure.

Ex iure canonum,

Eκ libro Decretalium. Cap. .de emptio.& vend. solio. 96.c Iumna, et verbo,carestia se dcue et cular. latius. sol. 429. columna. l. ver b. Mas quantia de laque fuere lassada. . Capit. Uno delegatorum .de ossi delega.sol. 49 i. col. I. vers. Quarta concluso. Cap.Consuluit. eodem titui. i. idc m. vers. Quaero 3 decimo. Cap.Veniens. I. de testib. . 6O, col. a. versi. Latincus praeterea

capi. Cossultationibus. de iure patro. folio. 6 1 3.

col. a. 'Cap. Ad ab Olendam .de haeret .fota I .cota versi. Quaeritur tamen . .

Cap. 1 . de haereti. folio. I 6. Columna Prima versia Qui autem. Cap Forus. de verb. sign. l. 39. colum. Prima. vers. Contra istam: l. 669. col. i. versi. Ob- 'stat tamen. 'Cap. At si clerici. de iudi. . I9.col a. versi. Praeterea processus. Capit. Constitutus. de in integr. rest . solio. yς. capaulo primo vers. Ad suxini praeterea. ct folio. 86.eolumna. prima. Verbo. PoraqueI me io

Cap. Intellacto. de iureiu. 39.col. r. vers. Nota

etiam.

9쪽

Index Alphabetica.

'Estudios generale S.Cap. Gratua . de ossic. delega. . 42.coLI.ver si. Hi ne insertur. Capi. Omnis utriusq; de poenit.& remis sol. 3 a. col. a. ver b. Todo fiet Christiano. Cap. ex Parte . de cleri .coniuga.M. 8 .co. I.verbis De contribu yr.C.eum Berrho Idus.de re iudica.is. 664. c. a.vers. Non obstat dictum.

Ei libro se xto decre

Capit. υnic. . verum. de iure patro. Iibro sexto folio. s 9. columna secunda versic clericus pa

tronus.

Ex volumi . decretoria.

Capit .laicos. a. q. . sol. 6o.col. 2. vers. Laicus praeterea contra clericum. Capit. t. q. q.4.sOl. 39.col. I.&D. 669.c . I.versie. obstat. Capit .constituit. II.q. . sol.3 .col. a. Versi. Con. firmatur. Capit.si quis suadente. I7.quaestia .solio. I 8.columna. . Glossiiu.cap.Monachus.verbo. Quorum. 7. diis stinct. folio. 61.columna prima versic. Testi monium. φGlossi summae quarta quaestionae. tertia Iaudatur dc interpretatur. I. 6O.columna. a inersir Irre ingulares. Capit.cum longe. 63.dis .is. o.col. I. vetb. Ηa eter saber at Rey. . . C. Reintegranda. a. q. i. ol. aa. col. i. Dicit ibi Probui.

Ex volum. clem et inaru

Clementi.vni. de summa trinita. l. i 6. colum. I. vel b. Catholica. Clem. I .de rescrip. sol. 6o. eol. 3. verse. Clericus tamen debet allegare. & solio. 68 a. columna secunda. Clemen. Adeompescendas .de sequestr. possese . sol. 66s.col a. Clem. vi calumnijs. de sent.& re iudiea. fol. I 8o columna prima dc folio. a 3 3 .columna secundaver b. NOaya. Clem. plures. de iure patro. subtiliter declaratur dc confirmatur. l. i4o.columna. 2.Versi. Μouere iuuat. Glos. ci emen. statutum verb. consuetudine.de electio. l. II.ces. I. Corrigitur eius litera ae Interpretatur.folio. I 4 columna. a. ve Isi. Dubitatur praeterea dc deci- molerti . Gloss. in eIemen. ad nostrum .de haeret te. sol. 4 adeo I. 2.versi. La ifesta militante. Clem. Pastoralis. s.caeterv.de re iud. o. 48 colea.& so.s 66.col a.dc . Isq.eoLa. versi. Sese to inquirere oportet. Clem .vni.de usur. . 633. col. I.versi. Vsurarum eXcepti

Ex constitutionibus exi

erauagantibus,dc priuilegijs Eugenij Quar- 'ti,ae Pauli Quarti.

Εxtrauag. cum detestabile. . Ii .co. a. versi. Quis io tamen elegans se.

LX tra g. eum nonnullae. . de praebend.inter comunes. . I.col. a. vers. Inter alia. Conei lium Tridentinum sessio. 6. can. . sol. Io e l. , verb. E mandam os.

Eugeni, indultum uniuersitati Salmantieensi.&L

I. Ol l .dc .q6.cOL2. Pauli. Quarti reseruatio mensium apostolicoru. dc concessio alternatiuarum omnibus ordinarijs in suis ecclesijs , seu dioecesibus residentibus , ad literam transcripta est fol. II 6. col. I

versi. Est dc aliud dubium.

10쪽

Ex iure Regni Castellae.

Lex. a. titai I par I .folio. χ.colum. a. ers. Est tamen dubium. Leκ. I 8.tit. I S. Par. 3. fol. 6s 2. colum. 2. vers. VI- timo haec citatio. Le X. q. tit.ε. par. . solio. 48. col. I. vers. non ob stat praeterea. LeX. s. titulo. t I .Par. 6. solio. I 4 .cOLI. vers. Ex quibus insero. Leκ. i.titulo P. Part. .solio. 3 .columna. a. vers. Confirmat. Lex. 4.titu. 26.Part. .sol. 2 2.col. 2.vers. Praeterea etiam praescriptio. DX. 8.tit. 3 .part. a. solio. 773. colum. i. versi Est. etiam alium Privilegium. Leκ. I .titulo. at . part . . limitatur in filiis natis ex

damnabili coitu. per pragmat. Caroli Caesaris posita. folio. io 3. columna secunda. Ad fi nemiLex. .lit. 8. lib'3. ordin. . Ia 3. col. .versi. Inquia rendum est de utili quaestione. Legem primam ibi,entrando en ta vitia. ti. t a. lib. 3. ordinam. Corrige eX originali fidelissimo..en ta villa.

Lex. 8.tit. lib. 2 ordina. pulchre eXponitur per nouam quaestionem .is. 232. cum sequent. verbis

supplicar della.

Lex. 3. titulo. 8. libr.3 ordinamen. curiose de eius . intellectu inquiritur. sol. 6ao. eo LI. in verb. Da resciendo. Leri. 9.tit . . lib. t. ordin.& L 1. t it. p. lib. 8. Ordina in ment. declarantur. foti . 34. COLI. ver fi . Quaero tamen in hoc. Leta. 6.tit .9. lib. 3 .ordi n. l. s s. eol. 3 . versicul. hoc. tamen intelligo. ubi de eius quotidiana materia

aliqua examinantur Le X. I.&4. titulo. 3 libro I. Ordinament. in Pro Prijs locis egregie concordantur ac inter Pre tantur. LeX. I. S l. q.tit. ι .lib. . Idivamen. . 7 8 I; col. I. ver b. no goZen. Lex. I7.titui .3. lib. l.ordinamen. lio. 8 .col. r. verb. Pero si re snmiere corona.&fol. 86.col. 1.

Lex. 6 I. quaterni gabillarum. solio. 476. columis

Leκ. 3. quaterni gabellarum. l. I 6. col. r.versi.Est S aliud priuilegi mn. Lex. d. in decisionibus Tauri. I. Igl. Col. I. versia . Ex quibus insero. . . Le X. 323. styli .fol. I I. col. a. versic. sed his non ob

stantibus . . .

vitum nobilis . . Lex. aia. LII. col. t.' a.

Lexin Pragmati. folio. ta 8. columna. 4. intelligiis tur. talio. o. cnlumna. 2.vet sicut. Si tamen post

annum.

lumna. .

. Pragmat. is 7. incurijs de Madrid anni. rsa 8. λ- Iio. 37. columna. I. versiculo a losque no siris

uena

Pragmat. 78. de las moliatras, anni. Is s I. Ia- te ac insigniter declaratur. solio. 6O t. colum-