장음표시 사용
2쪽
GRANT RYE, DOMINO IN BESNE, E Q V L
li dc Galliarum Regis Consiliario eiusdemque ad Alpi. nos Rhaetos Legato, PETRUS PERNA TTPOGRAPHUS
AGN AM Mus uillius Theophrasei Chiruriam, quam duae dum noItrisupispublicaniscere cediso officinae nostrae fudisce pollicitussium, Generose Domine ob amplissimo nomine
tuo iam tandem in Latmam In am conuersam exteris quoq; hominibus legendum exhibeo, multiplicem quod stero sapud illos, mapud te gratiam initurus. quia enim etiam illi, qui nouam hanc, ut ipsi appellint,medicinae haeresin, vel authoritatesia, vel editis scriptis acerrime imis pugnant, eam laudem Paraces nos tro non inuiti concedunt,qmanna ipsum chirurgicarum rerum peritia cum sim coniuncta elicitate excellulse,
in externorum remediorum accuratiore per chemiam praeparationedocend ax
que in v una reuocanda, non inutilem operampsisse, factum est, ut ab exterisho nitribusplerisq; omnibus nonfluuiauidissime huius operis editio expectare. tur, verumetiam nomiuili qua ure quodam eam a me exigerent, duobus ma. xim aduersum me argumentis utentes. Primo quodsi, orsan minus*tilibus eius authoris fariptis excudendis inuigilarem: deni quod datam fidem tardius reis Asiniendo es fias nimis diu mora rein Persuasum enim plerisq; eis, ad istes illas medicas disceptumius Mius libri us eruitos non e reipublicae incommodo desitui. Sed cite cit sis rursus erat iam inibo licet tardius tandem tamen ipse. rum votissatisficiens dilationis causam audierint,ais moram hanc quantua Iimcunq; puriore qumn bucuse in Paracescisno multifriptis habere licuit translatione compensari vide L stuanta etenim religione omisa Biterpres hicno ter reddiderit, , iudicabunt, quiversonem hanc non cum Domianis mori, sed cum ipsius etiam Θοriniquorundam Paracescorum riptorum versionibus constri e voluerit. quinetiam et eo nomine Vatiorem fore hanc operam nVtram bonis omnibus confido,quod tua autoritate, quam omnes merito maximi faciunt confirmatam in publicum emitto. Ex eo etenim tempore, quo tu Paracescae Philophiae s Medicinae non tuendae modo ,sed etiam omnibus modu cognoσfendae ac excolendae partes tibisum in ovinci libente utentur non dubi,sar. Iumentis colligere sequentiores quam unquam habuerit cultores adeptamese, ilicet nemo est,quipi dentissimi virigeneris nobilitat regiagratia, nobari, criegati rex' authoritate praefantis iudicium non admiretur,si liciat cirimitandum putet. Ego certe quasi,uo quodam ad te pertinere hinc nos iturum
3쪽
Orium c nasci tur autem laedubio ma na Pror, navi antea tuo v mini des alum uit opus hoc, et iam riterplu rimos tu unicus es putatus,qui ad sursu odorum ac leos autoritatiset viri umlatis habiturus siu. Liceat antemh; quia hoc adte quidem maxime pertinet, aliorum tamen etiam copensscere non hi linter se,commemorare caused non praestiti dudum osvi, Iam hi nium plus minus est, quod Gerhardus Spina, homo,nequi ocius dicam, lino uso loricaesides opem conuersisnepasta moxsiue laboris mas litis fine deter. ritus siue alicundepineuiorem mercedemstet Ahasii feci co . tractu liberare coepit, nanis nescio quibus at mentis libi usi usseClum nVtratibus medicis rod. brid AP aucupost diebus ab ipse transferri, me exciai prohibcrent cen . res. Itaq; praeterilem a coepto tum opere despere coactus omnino intermissurius fueram, ni es bibliopolarum iudementibussaptationibus, s δεῖ ornm quoarundam titreis, quibus Pt editione maturarem hortabantur, fatigatiis, de αδ a. nimum induxissem consiliu ineundi de excudendo libro G data de Iberanda, ea tu neu modefatione, ne cui quam authoritati qui . mim decederet. a Iouebant mepraeter caetera quoque ceditudinis tuae literae, quibus admonebas expe-DLu,ne Dormo dees vestem. fabo in T. C. per astra me ne otium cra. here. Harum ego bierarum quoties recordabar oecordabar autem ιc siimo quomodo illam de me conceptam opinionem amoliriposiem, cogitabam. Itaquentillum non mouere Lipidem coepi quo quam purissima libri huius conuersonem nanciscerer quo dum a tabor commodum narratur mihi vite rum opus Lati. num a D quino Dathemio medico doctis imo assimari, ab ipso in priuatorum hominum quorundam ratiam conuersum, quo cognito,ni rins habu qtam ut inspici 5 Operis copia mihi ere quam vix suimetisprecibus consecutus, tu cernebam esse, t iam Dontianam Ἐersonem nou 2 Viderarem a pluιs, neqne me paeniteret illam omisisse. Itaq; homnem hortari ac rogare capi, Pt ueni iupaucorum ratiani Abor suscepisset,l pu a me multiplicatam pluribus utilem feri pateretur, tantum ab iit, ut timui derem, ut etiam ille alsi, rare no dubitaret,ali ne aste translation factiviι non Vbe, qu in ut Gallos duos iuuenes Paracepciae medicinaestidio in unientes, ciminis Aracelsi is deliramentis tine loquebatur propositis addugmaticam medicinam i ct Ocaret qiuorco
llonso ipse quidem τι debatur bi Anfici se mihi, si si a me publicationem
expe lare. Verum ego contra eodem arxumento Vsιs ad hominis ingenium me
accommodius Vinidi,vel ob id potis imufription hoc tum p blicandum esse, quod ficia vanitatepi posita, dumplures cautiores redderet, quam optime de pluribus in ri poset. Adb ecpraestire aiebam, extare coversiiuueni, quae qualis ua esset ubi tu es pateretur, notioribus is i uis medic is appellationibus nonnulla exprimeret,qu nisi i f. in ex ipsiusfectae cultorib. litorem hunc uscipiens aliquis, omnia ipsorum modo appellam, plius tenebrarum quam lucis crispio ad erret. His er o argumentis tandem, T Ῥix tandem commotus,pollicitus eis,ubi omnia reui iste ad me mittere, ut quod mihi videremi fici rem. Italis noli ita multo post cum exemplari fio literas mio, quartim verba l .ec stre e
4쪽
runt. Gim Inum Latinam hiemitto, olim m duorula Memma ratiam renue inou a deam aliquando edendam cogitarem , ed ut ipses nimium Puracelli niti a prosito reuocarem: quam si excudere voles squamuis mallem λεκδοτο cauesub meo nommepublices, Marion Osprodeat: 1iolo enim delis ramenta sita me approbare qui uam ut exissmet. Caetera quod attinet, ire te volo, mel aruphr cepisM; in locis late sti; authoris reddidi , locatis mu in quibus non quid dixeris,sed qui Idixi' oportuerit, vel certe disere v luisse visis sit, expressi quid i Itbae verba di velint,lassicubui utriusq; linguae periti. Adbaec man scripto exemplari, quod meo iutario au'grapha non meri. 1iebat Gad tus, mucta secus quam vulgata editio habeat, transsu mi uestquando in carpendis ac ridendis aborum erroribusprosiixior Didebatur quod Di prooemys . epilogis illi lemie iat inutilia resecui haec influis literis ille. . t diis cat nunc quissiam, quorsem haec, an no nomen ista libro conciliabunt sminime ver). Nam esse tinterpretis animus, qualem ipsius Herae, quae antea diximιμον dunt: tamen quantopraejis, talem nos habere vesionem, quari Dornianum, eruditificile indicatam. Disi et quos C. T. quantumhoknt a Lupinis,quae cum tantopere huius operis legendi copiam stifer concupiui ut taedium adii; impuritatem Dorini. Ubii non Δbitauerit deuora rrimo A rem ipsam consequi ac intelligerepsisset, quam hilari fronte hancpuri remsi epturast,iam mihi videre dii leon itaq; tuam Celsit etiam atq; etiani oro, ut una cum libro es me humilem suae cel seruulum in suam clientelum dein buscipere velit. Etsi quissa me peccatum buc sese quamuis illius culpae, cuius me reum facere ille voluit,liberon benime condonet, iique si uism msro,ciuus nomen vel invito ipse operi Uxi,Moysen iniquius illud fieret, me reconciliare, omni officiorum tenere miliam collato, conetur. Vule Illustris s Generost Domine. Basileae x IIII. CVSept. an 673.
5쪽
Archiducem Aiatria, Dominum suum
VM Clementissime Caesar Deus Opt.Max.nusialo personae respeetii habito, omnes aequo iure naturae legibus incluserit, ut Iam summi ac infimi, potentes simul & debiles una omnes mortabis, ipsiq; morti besse cogantur. Ipsius tamen prouidentia ante humani generis creationem cum praeuidioset futuros morbos, miserta huius labis,medicum ac medicinam ad praecauendos accurandos morbos creauit etia.Hinc Sapiens medicum ac medicinam colendam, suspIciendam, honorandam propter necessitatem praecipit : nam vae illi,qui necessitatis tempore, auxilio destituitur. Relinquitur ergo, medicinae legibus neminem exemptum esse. Harum difficultatum magnitudine permotus eg, prino ceps Potentissime, studio iuuandi genias humanu, noc Chi rurgicum opus consipsi: nam vulneribus curia nemo non expositus sit, neminem ab eorum curatione addiscenda libearum esse patet. Qinamobrem cum singulis ista solicitudo in cumbat, summu inter mortales ac primarium caput subditis eam deserreac publicam facere decuit. Quo nomine ego quoque sub Augustae Maiest tuae titulo in publicu prodire volui non dubitans, T. Mai cst.gratum me fecisse, qui hunc tam tum laborem non solum huic, sed&toti posteritati utiles
turum subire non dubitauerim Etsi enim& alij quoq; simili labore deiuncti sunt, quid tamen ego p iterim,quid abj
commiserint. tua Maiest. dijudicabit cile. Nam hoc de tua M aiest. certo mihi polliceor, patrem patriae cana fore,ac in errores medicorum,qui tanta multorum pernicie regnant,gr uiter animaduersuram, veraeque medicinae patrocinium contra pseudomedicorum calumnias suscepturam. Nam cum
6쪽
hestijs hoc naturo ingeneraucunt, ut prolem suam a ferarum iniurijs tueri conentur quis dubitet, T. M. subditoru suorum corpora a pestilentibus medicorum erroribus tutam esse cupere 3 Quare clam T. M. ad errores expurgando ac vera dogmata plantanda diuinitus suscitatam persuasum habeam,v rae medicinae fundamenta, quae ab antiquis medicorum c rephaeis ad nos usque pertinuerunt,pauca ipsa quidem,sed as
sidua nouarum inuentionum accessionem irince a me locupletata, excolere animum indu i. Nam cum Deus Opt. Max. per naturam uberrima plurimarum rerum experientia supra
reliquos mortales omnes me donauerit,ut iam Empiri et verae titulu per varios casus, per tot dis limina reru, bello, inquam. pace, egestate, miseria comparatum, mihi legitime usurpare pollini diu iam supprestas labores, usu, exercitio, varia ac mul tiplici experientia comprobatos ac confirmatos, tandem in publicum proferrensi dubitaui. Qim in opere cum ea prima
mihi cura fuerit, ut certa,vera probata omnia essent, alterar M. selicitudo nunc erit in tuenda propagandaque veritate, neca malignitate pseudomedicorum denuo obscuretur, vel ab . ipsis tanquam labor suus esset,vsserpetur,q uanquam incanii admodum refert, quis eo fruatur, modὁndeliter, vere ac pie tractetur. Neque interim aduersarioru calumnias admodum exhorresco,Cl Caes nam quantus quantus eoru numerus est, minima tame eorum experientia, fides, ac in curando infelicitas me con tantur, ac satis confirmant. Ad haec cum T. M.
experientiae tutelam susceperit, nsi dubito illis minam imminere etenim si chirurgica nostra hoc opere descripta prςcepta vili suam veritatem comprobauerint, ut probatum no dubito ipsos palmam mihi cocessuros vel inuitos oportebit. Itaque in bona ipem venio, me T. M. imo toti orbi hoc meo labore in perpetuum donec ex coeli lautus couersionib.noua omnia renascantur non mediocre commodum cociliasse. Interim me sub T. M. tutelam recipi humili mis votis expostulo. Datum in Munchrath VIl.Maij, anno Cio Io XXXV LTuae Rom. Reg. Maiest. subditus Theophr. ab Hohenhelm, Vtriusq; Med. Docton
7쪽
REs sunt causae, Vuollange amicissime, quae ad opus Chirudigicum conscribendum me impulerunt maxime, ut ambitionem, quae omnibus sere medicis, quoscunq; videre, vel ex scriptis c - gnoscere potui, familiaris est, interim omittam. Primaria causa ea est, quod omnia omnium medicorum,qui ante me fuere scripta,tam rubnosiis innitantur fundamentis,ut in summis periculis,nulla planE salutis spes expectari ex illis possit. Altera, immensum ac intolerabile damnum, quod passim ex chirurgorum imperitia aegris quotidie conciliatur. Tertia causa cit symptomatum,quae vulneratis accidunt,varietas, in quibus praecauendis ac curandis , cum thesaurus medicinae lateat, mirum tamen ne verbo quidem veteres eorum meminisse. His,inquam,causis permotus ego,multiplicem meam experientiam publici commodi causa non ulterius supprimere, sed studiosis fideliter potius communicare volui. Hoc onus dum mihi ipsi imponodam meorum antagonistarum cogitationes, quales sint futurae, uinguror. Sed nil me ista permovent, ad istos clamores iam dudum aures meae occaluerui. Te ego arbitrum ac sequestrum hac in causa exopto, quem scio iudicio pollere,nullarumque partium studia sequi sed ex aequo dc bono omnia ponderare. Potuissem hoc opus meum secretioribus remedijs, longo usu, me comprobatis,resertum ac exornatum in publicum emittere: verum quia fere ab imperitioribus hoc aeuo Chirurgia tractatur,ad illorum ingenium αcaptum me accommodare malui. Maiora illa remedia separato opere de Morbo Gallico, tum in Chirurgia nostra minore descripta inuentes,quae tibi probata iri non dubito. Deum precor, omnium ut medicorum vn1 tecum mens siet: multo namq; melius aegrotis consuItum foret aec tam male so sanaudiret ars nostra. De te ego hoc mihi polliceor, arbitrum huius camsae aequissimum me habere. Vale feliciter in Christo. Augustae, Ptidie Calendarum Augusti,
8쪽
an Artis nomen mereretur cognosierem: quod ut facerem, vanae ext tkunt cru . Iouebat me n8ramis operationum incem uis, quaal malam ab piane nudam artu opem sentiebant, quidam esta mno ex ea mo- .rerentur , i non et . alicui morbo hecultare erat suom o omni ιn uniuem sitim commune. deo ut nostrosiculo ne unuus mei quidem es et, qui mel - doni alotam, mo quod introuerbio est, reduviam curare posset. t d haec tantam mererum seraptis apparebat limpidotas, tantin contra in aul principum ac potemtioribus rebu publicis medicorum salus cum summa ignorantia coniunctin, τι dum purpura gemmis ac auro ornaciis, incerant, tamen ditissimos quosii qui et immaxima aurapro redimenda nitate erebantei ne defrenos relinquerent, . to inducti ration bino uius de hac re regnare carpi, subdat nonnunquam in mentem opimo, fabulus omnia esse quae de hac arte circum ferrenturAec excogι- tot.rs saltem emi uere Iarum ρ uuiarum technas, quin solam sidem seu seuper Do- nem post v o nuta e cree Hon raro persuasum habet v. Daqueinpurs Ula studia reli qui, recepi 'tu, mea quo γe imperitis mihiconscius , non quia mihi videretur Asentienduis esse. I tardast sentirent in scere oportere, colligebam. Suamobrem 'omnibus Geru amae, Qt Ii ac Dabae Academise peregrinando insecm t orum Gimatibus a Gentis plane mcistis . ccausis inconsultum videbatur: et erum ulterius quoI. Hi lania, Porrugata, audia, Dorusia, Lituania, Polonia, Pannonia, I ulichia, Trooluanta, croatia, syraco, imo omnibus totius Europae nationibus peragratis, undique non flum apud medicos . sedct chirurgos, tonseres, aniculas, magos ymisti, nos les .ic ignobiles, 'ptima silectiora clecretiora quae volam extarent remes .i,in.Iri sita acri tr. Sed hoc restam,ut denuo med cinam artem ι meres. Hancon a Iem ac et totam es crederem ,eamii Damonum saltem illi sionem quamlum se spin.: r, totam it conquerem , alia capessens studia, donec Iandem . ρὰris Io Euao loco so Chroti D, Sani medico non indecnt, aegri . tntel cre capi,nonposie non artem hanc, iuxta rarasti versa conctantem certam, perpetuam et serarem est ubili hic casai,nihil Aperstitioni iihil daemonibus adseribendum. Ita h iterum resuinptu ac reticiis ijs qu.e olim audiueram a prosi oribus, tum quae ab ant quis in re medica memoriae craiata erant, intelliis veram ac genuinam medicinae radicem a nemine Horum et quam intellaciam vel de Viam sed circa ri. Mos omnes, circa fontes neminem occupatu uisse, seqvid ipsi quae docerent in schotis mei non intefgerent rue 2 ι us apud aegros consistationiblu neque mombum, neque molia aptum remedium cognoscerent: tus ambitionu ac super- ό a studium dominari apud omnes pers exi: virecte cum Apostolopanetes dealba- ros eos appetiandos censeam. Euare ad quisitionem nouam verae medicinae fontium detrusis eius in chim pa periculum feci,quod eius certitudinem hactenus accuratius, quam ullius alierius medicina partu et ι didicerim. Mamuu autem de repurganda penitus Medicina hoc secuti certi quid pollicerim non 'φὶm: nam vetuis ist canes.errores sios mordicus rumere, proq. iis ceu pro aris et focis decertare stinebunt, tame non dubia de futuroremporibuZem con-
9쪽
ceptiore ut ab Unis nanys, nugis fauissis, erroribues ictis relictis , riserior ritas veram messicinam capessat. im quos his admonuisse utile videtur iram consuetudisem,qua in consultando meaeu hirurgi onseres, M. obseruant , olam ac inanem esse. Siquidem omnibus luce meridiana clanus es, nusium hoc tempore extare Doctorem medicum qui vel pistrio imum vulnus curarepossit m tamen interim magno cum seu utriusis medicinae doctores ribant restatari utant. Das ct m ars 1 a perseperficias, aio, nil opus e istis medicorum consiritationibus: nam quemadmodum architectas artem perfecte disiere, non de ea consultare debet enim nisi artem calleat, quantumcuns consiliet, n quam adfici parabit. Sic medicusfila artis peritia ron de ea consultationibus aegros curare poterat. Eam ego artem hoc libro complexussism, in quo etsi homis dicendi genere utor, mi refert. Gudicina enim ars sanandorum morborum est, non Rhetorica. vos G ve bis paru dicitiorem ut intestigaris dete. Itas hunc nostrum laborem medicis in uniuersum omnibus dedico, doctis ae imGctis. Doctos enim quo ames, quis singularia quadam remedia habeant, non ignoro, nec eos me docere vesiet sumo ,s quod quandos acrius in quosdam inue horiis nil doctosi dremorabitur scindocti st notarastatimsentient. Das uniuerses aesingulos denuo ad excolendam messicinam hortor,invi velint, ex animo precor. GDneo etiam τι in timore Domini ambulent: nunquam enim istis iumremediorum copia destituet. Insumma,perfectionem capessite artis vectrae: nam eam perfectam creavit Dominus es vestra opera cedent a lamdem se gloriam diuini nomianis, Amen.
10쪽
DE PARA CELSO. HEOPHRAsTUM PARA CELSUM, Basllensis disdemia Medicinae lingua Germamca professorem habui qui in istimanaturae viserasic penitus introisit, metallorum kr ures; vires facultates tum incredibili ingeni, acumine explorauit ac pervidit, ad morbos desieratos Thominum visume ofanabiles percurandum, ut cum Theophracto nata primum medicina perffiaque videatur. Tanta ocle assifum mae inpopulo militiaestu's dedito contimi, wtotam eterem med cisnam abrogaret, noua seἷum conderet, prasepe inhalias ab Enentia cibi viaij, fricatione corporis, ambulatione, gestitione, morbi omnes curarentur.
Itaque c- ea fama excitos Mithridatis regis uatos cir pollicitationesserevisset,hominem iii e funere relatum sim et , iuerse prope hominum genus in se conuertit. Treophrastusnempe Germanicus his olepiades uit,quem damus Abodectentus Basseae sustitat,sicuti tota Gmmania plerique excellentes medici.