De idea felicitatis terrestris apud Benotium [Gozzoli, Bennozzo] Pictorem Florentinum

11쪽

muna in manu habiterat, sapientem odiissimumque vir una existimandum, nam iis toriis, quas in fabulis pinxerat. non solis artisiuibus, sed omnibus postfantibus utilia prael epta praebuerat Licebat sane Beuotio lauti magistri vestigia Sequenti Sperare ut ipsae Suae eum pieturae Sapientem suisse demonstrare ut illis enim temporibus majorem civium numerum litterarum rudem suisse constat; tabulae autem pietae pro libris erant, et pictores, Ut ipsis ab ignaris intellegi possent, quam maxime dilueida et ad populares sensus adeo inmodata opera est ingere conabantur. Ludidior est proeuldubio totius pictor quam Dantes poeta. 0notii vero pictum poema majore adhuc nito claritate. Forsitan dicat aliquis nihil novae sapientia apud Bonotium inveniendum esse, cum ita vixerit, si credimus Georgio Vasari s , ut moribus suis sincerorum Claristianorum mores exprimeret. Erat enim dis stipulus Buati Fratris Ioannis. Sinceros autem fuisse Christianosse retinues illius temporis arsisiees eo utenderelisset Solis theologis scriptoribusve censio erat haereseos aut impietatis. Populus vero artissidesque religionem libenter c0lebant cujus splendidae caerimoniae, inu Sida et cantus magnum demissis animis solatium asserebant. Aedes Dei iuue aedes erant populi Laetitiam qua est erebatur in templis agmen fidelium indicat gregius sculptor Lucas obbiae, dum cantantes pueros singit pulpito quo subseribit verba psalmi Laudate 2 Domi-

eristiano.

2 Psalmus CL.

12쪽

num .... Laudule eum in sym tubae, itidule eum in

psalterio et cithara Laudate eum in tympano et Doro laudate eum in chordis et oryano. sudate ewn in cymbali bene sonantibus laudate eum in cymbolis jubila tionis: omnis spiritus laudet Dominum. Nulla erat artissicibus causa cur aliquid de astris seripturis aut mutari aut re uidi quaererent, cum saeuitate gauderent qua saeris seripturis omnes lepore secundum ingenium posset addere. Nusquam diuit Evangelium Christi matrem sormosam mulierem magnificis Vestibus ornatam suisse egregiaeque nutristis egisse partes. Illis quidem temporibus pictore Sculptoresque certabant si quis eam blandior oris majestat vel splendidior amissiuin signire posset, et lilidum robuSto orpore pupulum saepis ab uberibus suspendebant omnia Mariae simu lustra matris tenerae dulo ministerium celebrant. Simul aera sunt Sed num quodque eorum propria anima magnaque dotatur potestate. Admirutus suserat Pisis Bonotius imaginem illam quae exiguum venia Stumque templum auolae Mariae Spina adornat et ita inscripta est :

Saaeea sum sed si fertis pia vota precesque,

Mansuetit in duro marmors numen erit.

Jamdiu identiam dederant euelesia pontifices Veteris Te Stamenti legem perrumpendi sic jubentem: Non i facies tibi sculptile, neque omnem similitudinem quae

est in coelo desuper, et quae in terra deorsum. Non do rubi ea Neque coles .... Immo postulabantur artisisses qui

1 Liber ae0di, caput XX.

13쪽

Dei sano tori inique quam maxime amabiles fingerent imagines. Sacrae vero Scriptura res qua artissistibus illus

trandae proponebantur parum apte deseribunt, inde sit ut major libertas ingendi maneret nondum autem alta cognitione pri se temporis impediebantur. Si dum historias saeras interpretabantur, multa creabant pictore S. Maximus sorte omnium inventor suit enotius Ruris VRSto pro Spectus, animantes, urbes, domuS, homine Screavit. Denique mundus est enotii quem expl0rare conabimur, mores praeeipue inspicientes et causa quae ibi demonstrantur beatitudinis et adversae sortianae. POelicam magis quam philosophistam ethicen habebimus: sed ipsis poetis datur aliquando esse Sapientibu S. Quae nune de Benotio inquirere conamur, de multis aliis illius clarae setatis pistioribus uulptoribu SV inquirenda essent. Beuolium elegimu quem magnum quidem inter maximos existimamus, et ejus opera quae SuperSunt numero, magnitudine, arietate major3 cujusvis artificis operibus judicamus Pessima quidem ut plerumque uvidit, re se otio sui picturarum Sancti Gem iniurii et Monte aleone perieruntque nonnulla amplarum Pisis historiarum; sed pausti sunt artifices quorum operibus templi hominesque tantum peperceriant. Immo coloribus nescio quid suave addidit longa temporum Serie S, et, quamVi jamdiu aeternis occubuerit umbris postuma soliuitate felix istior adhuc ruitur.

15쪽

CAPUT PRIMUM

0UIBUS DE CAUSIS CENSERE LICUERIT EX IPS SUA VITA BEN0TI0Η0MINEM IS IN TERRIS BEATUM FIERI POSSE.

Plurimae se noli causae erant cur Deum laudaret. Florentinus erat. Seculo decimo quinto vivebat Artifex suit, magistrosque habuit Laurentium Gltiberii et Fratrem Ioannem Faesulanum. Xcepta permansione quadam Romae, nunquam divinae liquit terram Etruriae . Miranda pulchritudine loci sunt in quibus depingen commorabatur, nam praeter alias magnas civitates Urbem Veturum habitavit et Montem aleonem tSanctum Geminianum Tanta prosperitate valetudinis usus est ut sexagenarius operi indulgeret inde sessus et

Septuaginta Septem annos vixerit 1 . Gloriosam vidit patriam paucis enim annis antequam mortuus est si Dominici Grilanda pieturas apud templum sanctae Mariae Novellae invisit, an inscriptionem legere potuit In MCCCCLXXXX, quo pulcherrima civitas opibus vic-

1 Natus est anno CCCCXX. Mense vero Ianuari anni MCCCCLXXXXVII cum P0 ro P0rugino et Filippino Lippi Cosi moque Rosselli Florentia in templo Sanctae Trinitatis Alexidis Baldo vinetii picturis pretia imposuit. jus nomen in cenSUS

libris non posthac reperitur.

16쪽

toriis artibus aedine iisque nobilis copia salubritate pace

Fuit quidem euolius parvi opibus, numero S a Verosa milia praeditus Tempore quo Mediceae domu SR- cellum ornabat, necessitate constrictus partem praemii postulabat ut frumentum quo panem pararet emere 9088 et 1 Quam parvula ei res esset indicat denuntiatio bonorum quam descripsit cum jam exaginta anno natus du0decim vero Pisis laboravisset 2 . Tam modicis rebus mira et solerti industria solatia suppedilabat. Pueros vero caros videtur habuisse in ejust ibulis parvulis plerumque adsunt quorum simplicitatem laseiviamque libenter notabat. Puerilium enim morum varia discrimina sacilius quam quivis alui observare et

1 Haec nim scribebat Bunotius Petro Medici

A d XI di se itembre 4 9. Amico mi sinuhularissimo. Per naltra mi lettera Disui a vostra maunificentia che mi biso9navulsiorini quarunta prest hand0vi che si mene seruissi perche ra eratempora c0mparare strano e molle attre os chemmi bisostnano, erisparmiavom assatis ancora rimanero uori 'un oran pensiero, erudi non vi hiedere nulla in sin che et vostra non edesse uel ch'su futio: mu in necessitis ' ehondoti in lu09 che 'e foreta elrichiedervi e per tanto abbiatem compassione, iddi sa Uso animodi solidis arvi si tu i ricordat he o mandassi a Venesti per aeturro perche di questa et limana suris fornit questa fusciatu, assultra mi is0ona et azurro e br0chato ellulire ch0se aranno fati ultora chelle istur e prima Io sollecit quanto p0880. Altro non 'o a dire sen0nche o mi ac mundo a voi.

2 Ilaec si deni inflatio honorum quam enotius fraterque

17쪽

nolare poterat cum domi septem libero numerososque fratris filios educaret.

Hus Dominicus secerunt censoribus anno MCCCCLXXX. Servatur in archivo Florentino Una chasa per nostro abiture post nella via det ore ne populodi S. Maria in veretata rent alle mura, ei it via β0re, etc., ις. in peeta di terra di stajora irehu chon unu chusetta ualaf0rutore post ne popolo di se Columbun piniere di settimo Vnu chasidon ibilava benoeto, posta ne ita via de ch0chomero .... tu qua chasu,' pisti0ne artolo meo Baron in per lior. 6 ann0. Una has in via se mariti in pisu, ne popolo di S. Simonenella quule i habito cholla mi fumistlia. Exiguis autem bonis compara familiam quae erat educanda Ben0eta di ese 'anni 60.

Benirende anno irano Stesa. . . vino arili sustina Stou. .ehosta e canne per putare soldi

22044

18쪽

uales suerint enotio anni pueriles nescismus Verisimile est eum a prima adolescentia artis eis qujusdam alumnum suisse. Quatuor et viginti annis natus adjutor

sui Laurenti Glliberti qui miras templi sancti Ioannis valvas unu emulgebat l . Tam lari peritique magistri disciplinam sequi optima erat ne notio ortuna, cum

ipse Laurentius sculptores grae eos imitaretur et signis iueredibilem vitam pulchritudinemque asperret. Dubium est enotium una adjuvisse in delino audis argumenti Squibus ornantur valvae. Animadvertere lamen licet illius modi sculpturas ab iis quae postea depinxit Ben0lius tabulis haud multum abhorrere. Plantis vero et a Vibii quae repta anuae adornant enotium admovi SSemanu Verisimile est; nam nou solum hominum sed omnis rerum naturae destus interpretari contendebat.

Haec aetas sui qua seulptorus Florentini inter se arte maxime eertabant. Nam dum anuas illas fugeret Laurentius, alia opera cujus pulchritudo serui par est a Iacopo uerelae et Liae Robbiae sormabantur. Donatus vero viva illa excudebat Signa templi in horto an et Michaelis. Et architectorum opera Beno ius admirari potuit; nam tempore qu0januae templi an et Ioannis fabricabantur immanem Philippus Bria uelle seu testitudinem altiorem Iotti turri

l Documentum quod nune est in archivo Florentino demonstrat Betiolium stipulationem a. d. x Kal. Februar. MCCCCXLl cum Lauronti et litorio hiberti secisse Pollicebatur enotius se secunda januae templi sancti Ioannis tres an OS Operam daturum. Praemium constituebat labori primi anni Sexaginta fiorinos aureos, secundi septuaginta, tertii octoginta.

19쪽

erigebat Locupletum iVium Superbae domus aedificabantur. Cum architectus insignis culptorve enotius sistri potuisset, maluit tamen historias depingero tadjutor factus Fratris Ioannis eum Urbem Veterem et

Romam comitatu est.

Leuis et casta apparet in tabulis pietas Fratris Ioannis, sed minime rigida aut tristis. Rident colores quibus candidas pinxit virgines ipse candidus ejus vero simplicitas non est ignari sed prudentis acutique viri Benotius etsi non erat monaehus, simili sui t

Trigesimum gens annum a magistro Secessit et coepit ipse opera sua dirigere. At cum post reditum in Urbem Veterem postulavisset ut tabulae quas Frater Ioannes infestias reliquerat ipSi perficiendae committerentur, tali opere dignus non habitu est uuam moleste tulerit illam recusationem facile est animo concipi. Ab Urbe Veter splendidoque templo OS quam discessit, Fratres Minores Montis Falconis, exiguae civitutis eum receperunt. Hic sancti Franscisci historiam aliasque pinxit Pauco intervallo a Monte aleon distat Asinium quod Benotius Saepe invisere poterat, lotti ut studeret picturis quas eliciter imitabatur. Persectis Monte Faleone peribus Perusi00 aliquandiu habitavit, et mira illius terrae suavitas plurimum in animo depingentis valebat. Jam in ipsa patria risu ingenii fama tantam vim habebat ut divites Mediues novae domus sauellum ei depingendum committerent. In splendido hoc loco longe aberat e notius ab egestate Fratrum Minorum haud certe ipse locuple fiebat,

20쪽

sed dum regunt Magorum transvectionem depingebat, opulentissimorum opulenta Florentiae civium hospitio utebatur 1 .Ferme tres annos in hoc sacello pictor laboravit, magno gaudio affectus cum propria effigie inter turbam principe Sequentium posita inseribere potuit tu pileo opus en otii Persecto hoc splendido opere pauli Sper Florentiae moratus est monasthi in conventu Sancti

1 Haec vero pistola quam Petro Medici mittebat nunc

autem servatur in archivo Florentino bene demonstrat quanta artificem verecundia commendaret Maonilieo uomo iero di Cosimo a chareststi.

Stam in ebbi una lettera delia mustnisicena per Ruberto Marteoli si intest home non vi arena Ue serusini ch io is fatii iano aprop0sit0. o no alto in inis chanto tra certi nust holi de qualan0n si ede se non certe tinte 'alia edia tanto naschoso, e nu9holito huπr0no in mod0 che non a det 0rmitis nessuna, a piutiusto dis bellegeta, e quest e aliut alia col0nnu, u altro n' fulto ali altra parte deli altare, pur nascoso a medesim m0d0. Ruberto Marteylisti vide e disse che non era cosa dassarne aso Mente di manc Iofur quant vo mi comandarete dua tistholi stli levaranno via. I sarei ventito a partari: a io hominciui tam an a metiere raeturr e non si pu lasciare, et culil e strande, e in v truti lueoltu si hu ista I credo che di quest ultra setLimana I auro f0rnit questa pontata Credo che si vorrete edere innunti ch iolent ii ponte E pii intest home o anate ordinato a ruberto murtesti che mi esse ueli che bis onava Io ' fulto dure duatiorini e buston mi per ora Ellavori io sesthuit quant poss0 quelchi non faro rimurra per non sapere Didi sa 4'i non o altropensier chomini stravi pii che questo e contin0vamente ciercho uelle vie, culi possu fur cosa cherio possu 0disfurvi ut maneo inii unu