De nonnullis plantis quae pro venenatis habentur observationes et experimenta a Petro Rossi Florentiae instituta

51쪽

Hae vero terrae ferre omnes omnia

possunt Fluminibus salues, crassi is ρε-

ludibtis alni scuntur

Quis est vero qui ignoret in collibus, apricisque loeis suaveoIentia magis esse poma , et pyra quλ in vallibus p vae alpinxe, vina

que ex his parata quam aere bibunt quam grata sunt , quam do re, et spiritu caeteris praestanc Alpini flores, omnesque plantae quam fragranti odore a palustribu differunt Immo quam immutantur plantae, si ex aprici in aquosas terra deserantur ' Illic enim aere sunt venenatae, et eaedem ipsae si ad sectora restitu 1ntur loea aeredinem cli- in horti eo litur, si vero ac re nau

52쪽

seolam venenatum iri paludibus sponte crescat. Umbellatae omnes in sic-cia loeis aromatteae, in humidis sunt venenatae si Ex quibus inde argumentum habetur haud dubium asserendi plantarum indolem et vim si e pe ex varietatibu locorum expetea dam esse. Cujus rei ausam dum perquirerem nulla mihi visa tutior, a gisque rationi , et expersentiae adialoga, quam quae ex divertitate soli, et elimatis desumitur Certum enim est docente MaIpighio L singula plantas pecuIiari organorum apparatu ab Ilis , diversissimo exornari Ni jucundius quam eum illo obseria vire seminum plantarum organa magni in His in re Hos Meam AE M.

53쪽

gnitudine non modo , sed structura raram diversa. Peri ea tum enim ut ri vices gerens quam in diversis planistis dirit , quium disserunt utriculi

fibrarumque retieuIa, . Quae porro diversitates Iu euIeat tu non observantur in planta ipsa Cutis enim I ignea substantia, medulla, o Iia, radice quant fiunt dissimilii Caa luuli subitantiam ligneam componentes modo magni incline, modo num aro, modo implicatione, modo elasti ei tate, et aliarum plantarum canales excedunt, modo, ab illis superantur. Cutis aepe utrictisorum immensa eo- pia stipatur, magnitudine, et ordine diversorum. Tandem quaeque planta diversum praebet machin Iarum apparatum attente eo residerant . Quae omnia satis admonent in plantarum nutritione illi tantum prinei piorurn

54쪽

humorumque generi praeberi ad Itum

in earuncem viscera, quae bibulorum canaliculorum diametro proportiona- Iia Lunt, quaeque digerentium organorum viribus accomodantur , quod tibi perspectum erit, hi plantarum Od Verum cum e solo proprium a peculiare alimentum exsugere plantae debeant , cumque observatione

Chymicisque experimentis comproba tum sit, non iisdem ubique principiis scatere solum , iam palam este erit in Iocis frustra plantas quaerere alimentum Propriam , aut noni,nt copia habere osse quanta salix sit, ut integrae, et persectae sitas exserant vires, vigeant, et crescant. Terrae color , fitabilitas, tenacitas

pondus , aliaeque hujusmodi qua

titiles diversis locis diversae satis arguunt Di iij s Orale

55쪽

guunt diversitatem partium compo nentium, quemadmodum ignis Chymi-eus alis clare confirmat Tellus palustris quanta viscidarum, pinguium, erassarumque partium copia non abundat Quantum marini salis non hauritur ab Oceani oris Athalicos sales, volatiliaque sulphura ea seri terra, quae animalium corpora putrefa- est detinuit . Ros tandem e terrae visceribus natus quam differt caeteris in regionibus

Quamvis autem solum nutrien datum plantarum materiem habeat,

nequaquam illis apta erit, nisi prius quasi quadam praeparatione componatur . Cum enim principia quae in

solo continentur, nullo , aut exiguo motu praedita sint, connexa simul, et consula remanent, donec emcaeiore solis motu excitat , necno

H aeris

56쪽

aeris laterio agitata separentur, a timis radices appulsi exsuguntur,pam tim vaporis sermam acquirentia sui. sum per aera volitant , ventorumque percussionibus mixta, et temperata iterum in terram deponuntur alendis Iantis proportionalia Perea ni videtur hie circulus vaporum a sum evectorum , et in terram redeuntium, uti deciduo quotidie rore aut pluviis, et indultria o Ioni, qui terram vertens aratro, aerique libero exponens feraciorem habet, confirmatur. Cum vero impetus o Iarium seliorum, et aeris laterii reo ubique si idem , non aeque propterea ur gebit omne terrestre principiorum genus , neque haec , eum et mole et figura, et promptitudine ad motum M. v ria sint, aeque commove

57쪽

buntur, et reliquorum commercio sol ventur. Quae si quidem levia sunt exiguove praedita contactra extricanis tu facillime, vimque modicam expostulant. Secus quae gravia , multove contactu, aut angulis, aut O-

haerentium partium glutine aut alia ratione detineatur. Hinc ea in regione cui praeest elima calidum , credurale est quoddam parati alendis plantis pabulum tenue , volatile, magi iaque defaecatum, ubi vero elima sti-gitium, crassius, heterogeneumque se peditari Quae igitur desaecato assu ta est, natura sua, siue eo planta di Nilei lius sese accomodabit rudi , ratas que nutrimento Languescet propterea , cum impares habeae vires ad tale pabulum, succumque parum latitem, parum sapidum, non coctam parabit.

58쪽

Non solum autem clima diversum virtutem habet varium paranei alimem tum l ntis a solo, sed etiam magna in partem ibi vindicat illius operis, quo in proprio concoquendo sue si impendunt plantae. Nam si solis calo e quo sere semper elimatis diversitas, et ulphura subtilia, et volatiles reddit sales , tenuioremque a quam, et terram facit, aeri seque variat elasticitatem, et gravitatem , nonne

digestio veget ad ilium illi subdita rite Sane haec omnia principia inde activa, vel subtilia fiunt . At vero illis omnibus principiis in se invicem agentibus, et contra nitentibus illa obtinetur eterogenei humoris raedicibus attracti immutatio texturae, et lar maei mo Ilem , tenerum , humidumque iaceum nutriendis plantis omnino aptum, quod opus concoctio dicitur

59쪽

Prosecto aer unus ex principiis activis , aut per tracheas alpighianas, aut per radices, aut quopiam alio machinamento exsorptus modo

sese diIatando, modo sese constri gendo, modo sese ubique miscendo, agitando, impellendo, dividendo maximum opus praestat in digestione,

malis vicissitudinibus obseeundet Sed ut aliquo modo brevite que appareat quantum aer in planiis possit, satis erit observare quid in hominibus et animalibus valeat. Hippoerates 1 observavit onmt

tiones diversi aeris, non istum ui versos morbos , et muItos, et magnos producere, sed etiam quam maxime influere in diversias staturas, iis ne menta, colores, temperament , in

60쪽

resque hominum moe diversarum Ggionum, et climatum incoIae Medi ci confirmant , et ab Historicis fide dignissimis omprobatur Animaliace t , et homine ipsi in diversae limata delati , et robur , et mores immutaverunt, sed cur non et plan tae, quae tenerae sunt, quaeques m- per aeris Iclm tua in tuu obversantur e

Ex quibus omnibus dedue posse autumo quod eum in Anglia, Patavii Mons pelli, Lugduni Batavorum aliisque usu simodi in Ioel , et solum, et clima, et aer diversus sit nostro , hi diversias obtinere mutatione plantarum siuccos , mitie que Bella dona , Toxico-dendron Cicutam Morem , Coriariam , dcaetera ei verti mode assae , et inde humores parare me actores, en natos Historiae certe magnum addunt