Petri Bembi, patricii Veneti quaecunque vsquam prodierunt Opera in vnum corpus collecta, & nunc demum ab C. Augustino Curione, cum optimis exemplaribus collata, & diligentissimè castigata, quorum catalogum versa pagina indicabit. His accesserunt hac

191쪽

iso HISTORIAE V E N E TAE sed ea dum ad regem legatio proficiscit Ar, Triui ius, qui

seMaecum equitatu continuerat, Brotolam oppidum,

quod quidem illis in finibus fratres duo in Ludovicis lena

recepti obtinebant,capit. Ludovicus per legatum ea de re certiores Patressici eorums confilium exquirit. Putros

molesti sibi csse,quae intellexi cnt, legato responderant: belli enim initium fest fictam videre ita se tume Ludoxici

prudentia confidere, ut omni b. illum incommodis r Hii celeriter adhibituram esse non dubiten praefici zim cxvi istantiam auriposideat, quantum paulo ante in et eius

lagatus exploratum ibi esse palam dixerit.Legatis in Galliara princtis rex proposui constituta ibi ele, Modiol

ni regnu,quod sibi hae reditatis utre dcberetur,ab Ludoviam armis repetere: cupere se remp.cius belli socia habere. illi se ad Senatum ea de re literis daturos dixerunt L eiq , quod senatus iugisse enunciaturos. Illis aut in literis I gati asscripserunt,nihil praetermittere Ludovica,per umicos regios orando, pollicendo ut se in Regis amicitia instinuet.Patres,re complures dies agitata, etsi viderent periculosin esse,maximi amplisimumq, regem sibi sinitima in Italiam adducersitamen, propterea quod existima bant nemine eo in regno perniciosiorem ciuitati esse possse,qua is era que permultos annos habuissent, verebanturq; ἰ regis amicitiam repudiarent, ne sie is cu Ludovico in resp.fraude coniungeret,qua certe societate Ludovicus nullis no conditionib.esset accepturu3,ut bellu ab se alie tere ei rei animu adhibuerunt. Accedebat ad superiores causas etiam haec, quod nonnihil recentes ac perpetuae in remp.Ludovici columeliae,oblatu prope a D ijs immortalibus=cultare,ciuiu animos ad uindicta expetendum inciatabant:

192쪽

tabant onnullos etiam augedi fines imperj cupiditas, iusto praesertim nomine,iustis de causis,incendebat,ut uni plerum7; homines natura proclinati ad ea propaganda, quae posident. Itas literas ad legatos dant, regi respondet, se cum eo consessuros bellumq; unasuscepturos atq; nituros,modo is ipsorum ditionem tutam ab se uis tecta velit esse. Ab legatis quaerenti regi quanam id ratione voLlent fieri, quodi septum fuistinibus aut propugnacultime obcerent: r ponderant, si Cremonam oppidum reip. concesserit, cum eo agro 1imbusq; omnibus,qui citra flumen Abduam inmutos se aere existimaturos. an rex cOcessurum quidem se reip .eam, quam peterent ex Ludovici regno partem, recepit, quam quidem sciret esse totius a Ggni optimam atq; opulentisimam, Leco tantummodo ex cepto , de quo nulli cedere1tituerat ud est municipium iu ua Abdus e lacu Laris excutis ripa) petere autem Cr iapsum pro Vs rebus ab rep. equites in id bellum septies mil-la,milites sex mille,auri libras mille ea sibi datum tristi polliceantur, foedus se cum illis initurum. His intellectis regis posculatis, Senatus legatis rescripsit, sit sic milites equittas,

quot rex petere in commune adducturos: de pecunia nia

hil polliceri, cum propterea quot tribus gerendis nullo interiecto temporisipatio bellis, Gallico,Neapolitano, Pisano, grandem pecuniam insumpsi bent: tum etiam, quia in id,quod ab Turcarum rege is praesentia bellum reipub. immIneat, cuius rei fima certioribus in dies nunc s iam percrebuerat,ad classem comparandam fatis supers ciuitas muneris atq; oneris esset habitura. Ea rex ci in intelle xisset,in alium diem re dilata,vbi ea dies venit, pecuniamnsi dent,nihil sc defordere acturum legatis renunciaustad

193쪽

Issa HISTORIAE VENETAE O causa febat,quod erant nonulli magna apud illum Galli homines autoritate, qui Ludovici rebus fauebant: qcum palam regi ob illare, ne belirem Ausciperet,non aud

rent, existiniarent autem Venetos ad conditionem danda regi pecuniae non descen uros ret co illum ut per eueraret, hortabantur . nonnulli etiam singi a Venetis, quae de rege Thracio nunciarent,dictitabat. Accidit autem,ut dum haesagitarentur, literae ab Rhodiorum mugilhcitu ad regens venerint, quibus rex literis coetior fiebat, Baiocrem clusesem ingente comparare,atq- in ea cura dies atq- noctes verso ut quam possct maximam atq ornatistinam educeret.

Eu intellecta re, netos nihil fingere ubi rex vidit,quinto Idus Februaria nulla pecuniae mentione habita,hs quibus dictum est legibus foedus in omne tempus cuim legatis per si ea etiam conditione foederi addita, visi quo rex tentpore in Italiam transmitteret, bello Thracio respublica inipediretur , ad auxiliati danda non teneretur.Icto foedere quae quidem res longe alium ac sibi Ludovicus persuastrat, exitum habuit ris enim, cis quis et uorum, conben suros cum rege Galliae Venetos contra illum diceret, bono es animo,inquiebat,nunquam id Senatus decernet: nu-

quam Veneti maiorem se sinitimum sibi regem stituent esse: itaq, in rempublica quos se , meo iure ludos scio,

eius rei non dubius,quin me mali ita visum,quam regent Galliae mei regni dominum) sed foedere concelebrato,Ludovicus sepe se ipse accusans, qui nunquam id in anima

potuerit inducere , Ioannem Franciscum Sexerinatem, quem quidem ad Pisanum bellium bona cum manu Flois rentinorum auxilio mittere stilucrat, retinuit, ut A timversus, ubi iam Trailum copias cozere nunciabatur,

194쪽

eum mitteret. Interea clim in fines Guidi Vbesct Nicolaus cum cs,de qlio diximus, exercitu peruenisset, neqLe pro pter nives discitiaque itinera, ex hostiam copias per an gustos montium aditus er calli sta distributus, Bibienum se conferre satis pose tuto considere ciuitis vero defessastipendijs tu id bellum erogaudis futator ad tributi voceretr1ieret, praefer is bel lo Gallico alia i Dcindis,asias impensas iam deposcente,S allis Herculi, quisereipublicae priadem obtulerat, si vel et de cum Florcii is curaturum uti bellam pro eius dignitate componeretur,aures tande prae buit permisits ut ea de re agere inciperct. Ide primo poeBernardum Bembum patrem meum, qui rimariae Pro dominam gerebat,deinde per Aos,quos in urbe interpretes babcbat ad sellendum idoneos, at bonis conditionibus proposistis e cit, ut Senatus, exis ans illum de conditionibus sidem struaturum,cum de ijs is is Pan es omnibus infervionibus Cy collocutionibus antea egissent, atq; inter ipsisS Herculemq; constenisset, pote)Etem et siceret de Pi- fano bedo quemadmodu sibi videretur, ita stituendi pote state ab utribs tradita, Hercules cum legatione, qliam adi iam Florentini mi erunt, coemq. Ludovici legato ad urbe venit. In Irbe cum esset, tres ei ciues Principis colle iam et tribuit qui ei praesto Gn f quid petere alit cognosce re veΞct,atq; ad principe Patres renis clarCnt. Scripto autem nequi . prolato iudicio, οὐ infe id Hircules Patriabus o his uno esse diceret, ut A qaid aboleri eut cumulari vellen Mere Gcorgias Cornelisis unus exprincipis collegio Patres es bortu us, a limi adsie libellas iuberet,an inspicerent,ne ignaris ipflis,qaid Hercules iudicati rus e se syntentia prostri etar. Sed is reprehebus a Patribus,qui dιι et

195쪽

is Η I s T O R I AE V E N E T AEcerent, no csse aequum data Herculi per Senatum potestite suo arbitYio iudicandi, nunc ei leges velle imponeres quae

scri erit, sint improbaturis sit non siint ustra in pici quae

non improbentur, conticuit. Hercules octauo Iduum Aprili in sentcntiam tulit, ut remisis atq; abolitis, quaecunq; in Florentinos quoquo modo Pisani detrimenta eo bello intulissent,pse restituerenturivi reipublicae auri libras mille octingenius Florentini darent annis duodecim expensii nomine: multis capitibus ad speciem Pisanae rei meliorem institum atq; formam redigcndae,quam antea *ilbresumme iudicij additis: re autem,quibus ad pristinam struitutis conditionem temporis momento Pise reciderent. Biduo pollΗercules alutatis Patribus, quorum nemo sit: it qui eum 'non inultus Cy non moesti vultu viderit, vel etiam qui noude eo magnopere sit quae his, quod idem,quam reipublice dederat, tantis praesertim de rebus,non pra huisc mediam per urbem verbis contumacibus cir sibilis a populo explosius domum red)t. Senatus m dinaiidum Herculis 1ialium Boetiuolos patrem Coilium, Or Baliones, Marcum M. artinen uni,quo exercitus praefesto Pistis v jussu rat,qui se omnes neq; shrenue nec amanter eo bello gesse rati missos fecit. Guidum Vbaldum autem,qui vulctudine curata se ad Patres salutados inuisendosq; comicrat, prae fectura equitii vcndio confirmato,in reipub. fidem recepit. Aloistis Galliae rex Ludovico bellum illaturus, ex eorum numero quos consulere singulis de rebus consueu ra legatos Venetos sicit. Ipse legationem ad Senatum mittit. Ad bellum equites eius generis mille octingentos, quorum singuli more Gallico equites sex sccum ducerent, mi litum numerum decem millium habere inνhtuit. iustium

196쪽

LIB ER QUARTV s. rs suis exercitibus in Italia praeficit. Urecti ubi foeduου cum rege ictum ab legatis intellexeruid cris in aede Marciu sole ni ritu fictis, i ro apparatifimo verba foederis in vulgur pronunciari pro suggestu voluerunt. O dum pronunciantur,ventus coortus vexillum reip. templi turriculis impliacuit, vexilli parte abscissa. qγod quide posita ex eventu re i si portenti loco ciuitis habuit. Neq; multo post alios regi

lagatos, Marcil Georgium, B cnodiolu Triuisunu Senatus creauit,prioribus Q legatis,c um hi ad regem p ruenissent, domu est reditionis jacultas data. Rex aestite mcdiu suis in Italia copijs praemisis Lugdunu venit. Senatus exercitu et ipse coparato Melchione Triuifanum, Marcum Antonia Maurocenti legatos exercitui sublegi alteros ex duobus legatis,quos ad urbem rex miserat, unicum illis ad exercitum reip .projectum,ut rebus omno .interesse eqlius proelim dignitate,ac tentorium, Cr Ierrea corporis tegumeta cum auri libris duabus a Senum dono data. Inter haec redericus rex Neapolis per suum legatu Patribus significauit, velle se equires quingentos Ludovici auxilio Mediolanum mittere. Patres, neq- elim illa copia Ludovico pro utarit,

cui longe firmioribus praesidijs ad Rute opus esse et se care instret ibi magna ab eo iniuria existimaturos, regi re scribere legatu iusserunt, nullos plane homines inuiora tu Ludovicum beneficia contulisse,quam fest pro quibus ille rebus gratia una tantum semper re,maleficijs columclijsq; alia super aliam inferendis,reip .retuliss et venisse nunc te pus: ut Deos iratos habea quos ni lin. rectius itaq, euβ- Drudi quieuerit. Pauloq- pit Ludoiulcus ipse, si quo pacto Venetos placare posset, legarum ad Senatum milli edi S cu Ferrariam appulisset,Hercules suum hominem ad Pa

197쪽

iss III sTORIAE VENETAE tres cum Ludovici literis praemisit, preJtDVt L stilo ici legalo ad eos veniendi pote)titem sicerent. In Ludovici lit ris erat scripti se magnis utilibusq; de rebus no Ascan fratris fui nomine legatu ad eos mit tere petere a Patriablis ut reciperetur,madatas cognoscerent. Patres lectis lis irris Herculis inter ια scio iusserunt, viislatim urbe disce-dcret: literasq; Ludovici legato regio legendus dederunt. Triuiti re,ad que quidem regis duces duo cum equit u duo bus millib2s accesserat, in Ludovici regnum ingressus municipia complura partim vi cepit, partim ad deditioncm compulit. deinde Nouium pro 'clas, quod quid in municipiti Ludoxicussieptingentis militibus intromistis comm

nierat,tormentis ad murum positis,ato uno tempore om-kire erreis emissis pilis oppidanos ita toreuit, ut consistit se flederent. Milites in arcem recepti, clim se ad propugnatione comparauisfient, tantus Gallor u militum impetus, et tormentora reliquarum s rerum apparatus tam subitustaris ardens luit, ut quinq; horarum spatio arcem expugnauerint, militesq; Ludovici omnes ad unum interfecerint. quo successu ad celeritatem usus Triuitius paucis di bus casstra numero ad viginti, Tortonatus oppidii cepit. Iis rebus cognitis Antonius Maria Seuerinus Galeatij frater, qui uni cum illo Alexandriae praeera Ticinum redijt, neq; ab oppidanis est receptus.Veneti, ubi a Triuitio belli

fictum initium cognoueruiit, exercitu equitum amplius

septem millium, militum supra sex millium coacto, Olllios flumine cu parte copiaru Liuiuno duce trunmisso, plura uno die municipia per deditionem capiunt: reliqua, ad

priorem exercitus partem adiuncta parre,paruo temporis

pacis vicis calysiiss, quae cis Abduam flumen fiunt, com pluriums

198쪽

pluribus in Dditionem dcxeptis, Carauagium, quod est eius regionis caput exercitum adducunt. Legati ad oppida, nas miserunt i se oppugnari sinerent,sese oppidum militibus truditum . Ea nocte nullum est res ossum datum: itu

s stitionibus militum ad oppidι fossas Loositis, legati ut

muros mane quaterent sie comparabant. Oppiduni autem prima luce ad legatos venerunt,fies eis dedi runt, arce

excepta, quae ab ipsiis non tenebatur: eam: tuide causam dixeriit, cur no se legatis euoligio permisissent, quod arce quos tradere voluisent. Legatis introduris,mfiss ad praesectu arcis internuc s. postridie eius dici arx deditur, legam Ludovici,qui in ea erat,militibusq; omnibus abeundi potntite impetrata oppidunis postulantibus. Hoc idem Sondinates jicerunt. Sed arcis prae ectus misso ad legatos isternuntio, vellest arcem tradere θonte pollicitus, quae quidem esset tormentis rebusq; omnibus muniti fima, ab eis per l, visibi ciuitatem cir ius comitiorum daret. Illi ius reι facultatem se habere nullam cum res ondissent, Iia teras', ad Senatum daturos recepissent: praefectus se in eo reip. fidei velle permittere,ne qua propterea mora legatis fieret, liberaliter pronuncians,dire in tradidit. Iisdem di

bus parete altera Triuitis Alexandriam tormentis oppugnante, Galautius Ludovici gener,qui oppidi; dorndebat, cum paucis clam noctu egressus Mediolanii abj qua intellecta re, coplures eius equites militesq; oppido aufugeriit: itaq- mane Galli ab oppidanis introducti, oppidii cupiun Placentini misis ad Triuit tu Iegatis, itemq.: Ticinensissese ei dediderunt. Mediolani aute militibus Ludovicistipodium postulantibus, cum eos Ludovicus ad quaestire suum reiecisset, ille vero mora interponere ei rei vellet, milites

199쪽

i63 Η I S T O R I AE V E N E T AEmultis illatis vulneribus quaestore prope interfecerat. Civitatis principes veriti ne diriperetur intit quod nouis rob. studebit,agre ks homines in oppida adduxcrut estq; munieriit. Quibus rebus cognitis, Ludovicus tacitat e plebis studia,omniumq- plane hominum in se inuidiam pertim

scens,liberos Cr concubina nam uxor mortem obierat et Ascanium Cardinalem fratrem, derictunq; Seuerinattam

irem tardinalem Galeat fratrem oppido eductos Conisi insit. Oppidani ubi Ludovici suis rebus di fidere ipsum

intellexerat L concilio ciuitatis coacto quatuor ex princiapibus legerlint, qui rebus omnibus praecibent ij ad Ludovicum princt veste sic oppidum regi tradere dixerunt: eius autem rei causeni ipsum dedisse,qui liberos tr Amilia emiserit. Ludovicus intellecta ciuitatis voluntate ,flipendio e quitibus leuis armaturae quingetis dato, postridie eius dieiuna cum Galeatro genero equitibusq; paulo plus ducentisdificcsit, cti reliquistipe accepta eius imperio se subtraxi

sent arceq artificio atque immani mole muroru omniblis sidoneis ad ob idionem si Inendum rebus,tum militu duo bus millibus apprime comunitam, Bernardino Curtio uni ex suis maxime intimis,cui supra caeteros cosidebat, quel ipse a paruulo aluera comendauit, ci in eum trudere Ascanio fratri custodienda,qui sie illi obtulerat,nota set. ius tris quatriduo post a Mesiolanosibus magna hominu gratulatione in oppidum receptus est rcliqua oppida, quae supererit,eist constitim dediderunt. Venetis Cremonae appropinquanto. ciuitas legatos obuium misit, ui tepus ad deditionem peterent. quo tempore misis ad Triuitium interpretibus , ubi se principes ciuitatis in ea regni parte, quae ad remp. ex foedere spectabat, be intellexerunt,omni

a clino

200쪽

LIBER . V A R T V s. iovinn Senatu er sacerdotibus atq; pontifice ad portas progregi, legatos una cum ducitas accersidos Aub rentoriolo

sacro in oppidum introduxerunt pomlantesq; ut tributis a Ludovico vel impositis nouis , vel udauctis acerbifime veteribus,ciuitatem lauarent,impetrauci sint.Erat in oppido arx perquam rurenita,difficilisq, captus qua alia: eum Petrus Antonius Buttallo a Ludovico acceptum cli zdi bat. Legutipost, idie cius diei,qui urcem reip. nomine ab illo peteret,inserunt. a praemo inica pretibus vltro citro que misis,cum ei libris auri ducentas quinquaginta legati

partim dedissent, partim se daturos recepissent, ciuitatem ius comitiorum ipsipatriq: eius post riis eorum una cum domo urbana ex fundo et villa in agro Veronensi Senatus pomissu donauistret,arcesuntpotiti Eodems fredie Tristitius duri libris item ducenties quinquagies Curtio numeratis,concessus Ladovici emGaleat sinpellectile sutri' regi quae in ea erat, Modiolani arcem,de qua diximus,

tenuit.Ita is, cui fides ab ne data ruta atq; sancta illinqua sitisset, nemincni habuit uoram,qui eisdem, quam des

vi ci im id lacere nullo negocio posset, tam duro eius iciam pore pauculos modo dies praestiret. Cremona in rcip. po tollitem redacta,magishratus, qui ius dicerent Dominicus Triuilanus,Nicolatis Fuscoenus eo misi: oratoresqadi cti duo ad priores alios,qui adhuc in urbe praestitubantur, Nicolaus Michaeles,Benedictus Iustinianus:Modiolanum que una omnes ire iusi ibi regem excepturi, eis reip. πο- minc nouo de regno Iratulaturi.quos quide positarc Mediolanam cti venisset, nam tum quide esse tu Alpib. diccbrutur,perhonorisce tractauit, apud fel habuit. Eoru tres, quoru in numero crat Antoniud Lauresanus, q ex Gallia