Ratio quæ in vivis animantibus exstat inter sensuum atque motuum fibras cogitata phisiologicapathologica quæ pro inaugurali disceptatione ad medicinæ atque chirurgiæ lauream in I. R. Archigymnasio Patavino rite adsequendam die 8. Kal. Septembris an.

1쪽

QUAE IN VIVIS ANIMANTIBUS EXSTAT

INTER

SENSUUM ATQUE ΜOTUUM FIBRAS COGITATA PHISIOLOGICO PATHOLOGICA

QUAE

PRO INAUGURALI DISCEPTΑΤΙΟNE

AD MEDICINAE ATQUE CHIRURGIA LAUREAM

IN OL ARCHIGYMNASIO PATAVINO

FRANCISCUS AVERIUS FESTLER

TYPIS VALENTINI CRESCINII MDCCCXXV

3쪽

NOBILlSSin ET PRAESTANTISSIMO VENETO PATRITIO

IN R. PATAVINA CIVITATE REGIO CAESARE A POLITICIS CONSILIIs ATQUE VITRICO SUO AMANTISSIMO

FRANCISCUM VERIUS FESTLER

S P. Q. D.

uoniam, is praestantissime, atris mei locum tenes, et praecipuo amore hucusque dilexisti, et quantum feritoterat,

atque tua naturae incula Sinebant, sem-Per me tuis Paternis curis ectumaniter

affecisti ob hoc tuum ingulare en me studium ac beneuolentiam Sen ermihi in animo fuit, quamnam grati animι Signiscationem satis dignam tibi exhibere potuissem et hoc temPor PraeSem

4쪽

tim tam fausto ac jucundo, quantum Lbi debeo, publice Stendere Mehementer exῬtabam. Itaque quum ad medicam Muream rite adSequendam ορΠ ESSet, ut meorum studiorum alitiai irpis derem, statim constitui, ut id nisi sub tui ιam cari nominis auspiciis in publicam lucem rodiret. Dum igitur haec mea qualiacumque sint, bSialogicO-Pathο-Dgica cogitata tanquam meum in med eis rebus Primum mecinam Proferentur, te oro atque obtestor, ut ea Oeluti grati imi mei monumentum libenter acciapere Melis. Vale.

5쪽

Vita est sensus et motus, proni inter recentiores doctissimus quidam medicus eam definire solebat. Haec desinitio probe non exprimit ejus reapse naturam, quae quippe in animantibus et prae caeteris in

homine praesertim a conjunctione et corporis eo peratione cum quodam huic omnino diversae natu

rae principio pendet, quod pro sua sponte potis est

motus materiae organicae multiplices variis modia efficere, atque eos reddere essicaciores. Verumtamen haec ipsa definitio mihi quam maxime veritati accedere videtur, ex eo quod ea duo comprehendit vitae Phaenomena sensum nemPe atque motum, quae ab earum duarum substantiarum conspirationa proxime abeunt, quarumque sub hac rerum consti tutione una quidem sine alterius auxilio suas actio ne palam sacere nequit Materia potioris principii mehercle est sentiendi iacultas, et ea quidem diveringarum sensationum dijudicandarum, potissimum ad

eum scopum, ut ea in ideas convertantur atque determinationes, et porro Componantur variae a.

tiocinationum series, atque Per hasce determina tiones occasio praebeatur illi actionum ordinibus

diversis, quibus illius principii arbitrium atque io

6쪽

bera voluntas in homine praecipue patest. oo vero principium proprias nequit operationes multiplices in apertum tradere, nisi corpo-rum externorum circumambientium ac in avitates enitiores introductorum, nec uo fluidorum ipsorum per vasa circulantium impressiones ad reliquas trans- Initiantur artes , atque eae varie inter so si-rnu collectae, melius ab eo materie omnino alieno principio distinguantur atque modificentur; ideoque ut tali pacto usque ad eas fibras animales

transserantur, quae ad motus producendos reapso valoni Ad fibras autem irritabiles, contractiles, vel turgescentia donatas horum motuum producendorum pertinet proprietas proximo pendens ab elementoriri assinitat atque a cohaerentia molecularum, quae ab iis componuntur elementis assiaitas ero atque cohaerentia, quas et superiora et postremae intor se exercent nunc majori nunc minori intensitate, quam dum irritabilitas coutractilitas aut turgescentia, etiamsi fibris illis inhaereant, in autum tamen non adducuntur. Quamvis autem elementorum affinitas ac mole-tularum cohaerentia varia intensitate possint inter se mutuam exercere actionem, et data occasione varios idcirco motus Scere animales, atque in speciem tantummodo pro diversa impressionum ratione, quae directe essiciuntur a corporibus exte nis quaeque continuo per eas solummodo fibras,

quarum auxilio ii motus siunt, inunduntur, quemadmodum in diversis organorum voluntati non

7쪽

subiectorum motibus evenire soleti nihilo tamen

secius nec motus quidem voluntati obtemperantes,

nec hi ipsi voluntati alieni ea producuntur regularitate ac nergia, quae vitam servat animalem, quaeque prope constituit salutem, nisi ipsaemet impressiones jam a materie alieno principio dissusae ac modificatae simul conveniant, idest, nisi ipsius intercedat principii conspiratio. In animantium inferiorum lassibus facile patet, omnium partium

texturam consimilem servare compositionem, et

ipsas fibras quae accipiunt atque diffundunt impressiones, eo ipso temporis momento ad eos valere producendos motus, quibus haec animalia sensationes impressionibus respondentes nil inte vallo patefaciunt. Hinc inrisisce animantibus quaevis singula pars tam cito duarum substantiarum exerit conspirationem, ut non alienum esset dubitandum, et quidem nonuntii reapse dubitaverunt, an ea duo majora vitae phaenomena sensus nempe atque momius, in animantibus illis essectus revera sint -- tuae solummodo elementorum assinitatis, quorum eollatione moloculae essiciuntur animales primigeniae, ne nou essectus postremae conspirationis simul in unci earum molecularum omnium assinitas atque cohaerentia, ut jam superius monui, quae modo majori modo minori intensitate et superiora elemen et postremae mole culae vicissim inter se possunt exercere. Haec equidem animalium ela sis a nonnullis vel inter plantas recensita est, et

eam idcirco Zoophythorum familiam appellarunt;

8쪽

ve pro anulo habuerunt inter plantas ipsas atque animalia, hac forsan ratione, quia de hisce animantibus quam plurima in foveis a liadam dura materie lapidi parum dissimili, circumscripta, re-

Qipiuntur, quae massam efficiunt continuatam atquct spongiosam, et saepe in ramos divisam, non secus

ac tu plantis fici solet. Quum adeo in penitioris partium texturae disquisitione de hac infima minantium familia usque

ad superiorum ordinum animalia, ad articulata nom-Pe, ad molusca et ad vertebrata, atque de hisce postremis a subdivisaonibus inferioribus ad superiores,

et quidem ad hominem ulierius progrediamur, sarit B invenire est, nonnulla adesse nervorum filamenta, quae a caeteris disti tiguuntur animalibus fibris, et aequa servata ratione, semper in eorum

textur distinctiora atque multipliciora evadunt, prout inivirilia ipsa ad superiorum ordiniam samblias pergunt quaeque silamenta dum inter se coeunt, funiculo Asiciunt magis magisque crassos, qui varia etiam centra constituunt. Ad quos nervos nisi a aolute pertineat capacitas uno veluti temporis, mento dilaudendarum impressionum, quae in eo pore sunt a corporibus externis atque in intern Cavitates introductis, nec non a fluidis ipsis ch eulantibus, saltem hae ipsa capacitas in iis praecipue quidem praeponderat, et porro ad ipsos e vos in unum stimul coacervare quoque pertinet im- . Pressiones, Propterea quod a materie alieno principio melius distinguantur atque moditaentur, ideo

9쪽

me etit ad fibras, quibus inest proprietas motus edendi Dinantes, tali acto modisieatae continuo

transmittantur. Hisce nervis, eorumque capacitate, multiplices nempe impressiones in unuIn Coa e vare, principium materici alienum, crescente semper intensitate, potis si suas mirificas nobis objicere actiones, et sane quidem suae conspirationis

ope in omnibus animalibus unctionibus essectus, qui inde procedulit, variare. At vero tali modo hervi, qui simul collecti systema nervosum officiunt, eo principio magis intime adhaerere videntur, ac inguis operationibus omnibus magis directe concuse Tentes ideoque, quod reapse illud existat atque propriam habeat agendi acultatem, per eos sano potest repraesentari, atque physice emno. Et

contra fibrae irritabiles, contractiles, vel turgescentia donatae, ae uno verbo fibrae motrices, quae scilicet ad motus producendo valent, prout in animantium classibus superioribus ad trutinam reVOeentur, semper magis distinctae fiunt a nerveis fibris; et quemadmodum eorum actiones manifeste Procedunt a solis elementis, a quibus moleculae Componuntur, atque e fibris ab iis moleculis Is Ctis, quas quidem inter se mutuam exercent assinNtatem et cohaerentiam modo majori modo minori intensitate, ita ea fibrae materiam tantummodo repraesentant organicam, quae vero ut propriam

Conservent eompositionem, Continuo nervorum

gent conspiratione, idest materie alieni principit

10쪽

Physici quippe atque medici non est de hujusesinatorie alieni principii natura ulterius tuquirere, neque sane determinare an plura existant hujusmodi principia pro majori semper systematis nervosi com-Positione, quod systema, ut jam dixi, illud principium non materialeibysico modo Prope repraesentat. Ιisque minus pertinet ostendere rationem, cur quod homini vitam tradit, immortale reapse sit, a que remunerationis dignum, aut contra habita praecipue lation ad suas in hocce vitae curriculo op xationes atque cooperationes. Haec tamen doctrina aliunde iam demonstrata explorataque est apud metaphysicae atque ethices scriptores. Sed ubi hanc tantummodo ante oculos obiiciamus veritatem jam cognitam atque exploratam, nempe quod nervi pro eorum sensibilitate physice actionem principii materiae alieni repraesentent quodve sitirae ad motus auimales producendos idoneae actiones sistant materie solummodo organicae, ac ubi de hac quidem veritate gradum ulterius inseramus in hac reruindisquisitione, utique arbitior no alienum esse certa quidem et explorata cognitione, de vitae reapse natura aliquid deducere, cum sane ad trutinam revocemus, tum stimulorum, idest impressionum codiPOrum externorum circumambientium ac in tute nis caritatibus introductorum essectus tum modum, quo nervi praesertim, ideoque actio principii ma- . teriae alioni ad eum essectum reparandum concurrunt. Α varia autem nervorum proportioue a numero habita ratione ad fibras solummodo organicas,