Institutiones philosophicae ad studia theologica potissimum accomodatae. Auctore Francisco Jacquier ... Tomus primus sextus Quo elementa arithmeticæ, algebræ, & geometriæ continentur

4쪽

INSTITUTIONES

PHILOSOPHICAE

AD STUDIA THEOLOGICA POTISSIMUM ACCOΜΜΟDATE,

EX MINI ORUM FAMILIA PRIMARIARI, PER EUROPAM ACADEMIARUM SOCIO, IN LYCEO ROMANO, ET IN COLLEGIO URBANO DE PROPAGANDA FrDE PROFESSORE.

si' Elementa Arithmeticae, Algebrae

Geometriae continentur EDITIO NOVI Ss IMA

Ab Auctore ipso recognita pluribusque in locis locupletata

Si Moesis DCCHI CURIS, Superiorum permissu , ac Priυilegio.

5쪽

Corale

6쪽

AUCTOR LECTORI.

ΡΗysicam inter Geometiacamque doctrinam tam arcta est necessitudo, ut apud omnes cultiores Viros tanquam vanissiamum merito habeatur Physicae studium Geometriae praesidio destitutum . Quae cum ita sint, nemo mirari debet, quod a studiosis adolescentibus, sacra licet Theologiae deiii natis, Arithmeticae, Geometriae Elementa requiram si enim his careant doctrina Physicae adiumentis, satius est, eos huic praeclarillimo studio valedicere omnino melius es nihil scire, quam male scire Tale enim cognitionis, potius dicam ignorantiae genus mentis aciem hebetat, rectumque judicium corrum pit,in omni studiorum generi nocet plurimum. At me fortasse reprehendent censores aliqui, quod nova elementa ediderim , cum nihil fere in orbe litterario frequentius sit Elementorum libris. Neque talem me esse, quis sibi fali persuadeat, ut de aliis elementis minus laudabiliter sentiam, huncque meum libellum supra alios omnes extollam a quod

tamen a plerisque Elementorum Auta oribus. nimis arroganter factum video. Et quidem Variis Elementis, ratione licet, methodo

diversissimis, suam justam laudem concedendam esse, facile quisque fatebitur si varias ittenderit adolescentum conditiones, atque voluntates. Alii sublimiorem Physicam, Ma thesimque universam addiscere funditus haurire, sibi proponunt alii autem aliis thiis diis, gravioribusque negotiis nati instituti O- . ne Geometricas strictim leviterque tantum arripiunt, quantum scilicet expoliendo, per a ficien-

7쪽

ficiendoque ingenio satis est alii ultra Geometriam, quam practicam Vocant, nolunt

progredi , illaque minus nobili Geometriae parte contenti sunt alii tandem alios fines, aliaque consilia in animo habent. Quid e go mirum , quod ego Arithmeticae in Geometriae Elementa ad mea Physica institutiones accommodatissima proponam otquaecumque sit Elementorum ratio, demonstrationis severitas religiose semper tenenda est, neque obscura multarum propositionum farragine iuvenum mens est obruenda , sed splendidior accuratioris Geometriae lumin illuὶ randa. onendi ergo sunt studiosi adolescentes, ut ab iis caute abstineant Elementis , quae nec satis accurata methodo conscripta sunt, nec firmissimo demonstrationum robore munita. Perniciosissima quidem sunt studios juventuti talia Elementa, quae OS habent Auctores, quorum doctrina tota in Elementis continetur. Verum si recto pro portionum ordine nexuque necessario colli:g tae fuerint demonstrationes omnes ex hoc itudio diligenter, , ut par est, instituto, in

quolibet scientiarum genere fructum maximum sine ulla dubitatione polliceo Nec quidquam existimationis geometrico studio Uetrahi debet, si aliqui extiterint in rebus Geometricis etiam versatis limi in vulgari tamen agendi ratione, Min rebus quoque familiarissimis omnino inepti . Id quidem

quod summa insuri ob)ici solet, tribuendum est precipiti quorumdam Geometrarum judicio Non deiunt, fateor, celeberrimi etiam .viri, qui in rebus athematicis toti occupati, necessaria rerum tractandarum, Vel gerendarum principia, Melementa non satis

nent

8쪽

nent atque hinc mirum non est, quod alia

Quando errent graviter, Geometrarum, non Geometriae vitio. Et requidem ipsa, si fons erroris probe attendatur, vitium in princiniis, non vero in consequentiis latere deprehendituro contra autem alii homine non pauci veris utuntur principiis, errant auritem In confestacentiis. Itaque huc mihi maxime reducendum videtur geometrici studii pretium si nempe duos fingere liceat homines eadem ingenii vi , eodemque cognitionum gradu praeditos, atque caeterib, ut vulgo dicunt, paribus, unus autem sit Geom tria auxilio ad3utus, alter autem destitutus.1acsse mihi persuadeo virum Geometram in quolibet scribendi genere, in tractanda etiam

ouaestione Theologica multo excellentiorem tuturum neque enim quae prima sunt , postrema dicet,' vicissim nec qua perspicuatiunt, ollustria, minus accurata methodo obscurabit aut quae abstrusa fiunt, involuta, densior caligine non obvolvet Verum ne Geometriae studio nimis tribuere videar hanc , quam maxime amo , disciplinam magnificentius pr'dicare, de iis non laquor melioris Ingenii viris in quibus excellensiudicium meditatione,in experientia subactum atque perfectum miramur, si vo graviora tra'

tanda sint negotia, sive studiis quibuscumque danda sit opera. Has ustissimas Geometriae laudes attigisse satis sit ad excitandam adolescentum voluntatem. Faxit D.

tur, non in rebus Physicis tantum, sed NDam ut in studiis gravioribus, quem quidem

'uctum maxime exopto , ratiocinandi lim ac

euratiori methodo augeant, atque urgeant

9쪽

huius tamen sanctissimi dogmatis probe m mores Captiυare intellestum in obse i tum fidei. Caeterum monendum operes, Scholi , Appendices in his Elementis praetermitti ρ se ab iis, et ui minori pollent intelligondi facilitate minus enim necessaria funt haec additamenta.

APPROBATIO.REverendissimi atris Thomae Augustini

Riechini ordinis Praedicatorum Sacri

Palatii Apostolici agistri jussu legi qctii-

simi eruditissimique Viri Reverendissimila

iris Iacquier Elementa Arithmeticae, Algebne, Geometriae c. Quantum inde voluptatis coeperim, dissicile est existimare. Nam cum nihil contineat , quod ab orthodoxae Christianae Religionis decretis, atque institutis discrepet, tum ita esse comperi , ordinate accurate, dilucide, eleganter, tantoque ne- .Xu, ac tanta colligatione rerum perscriptum, ut ad ejus Physicas Institutiones illustrandas nihil supra deuderari posse videatur. Quare illud aio me vehementer cupere, ut quam fieri cito potest, in publicam emittatur lucem. Dabam Romae ex Monaserio S. Mariae Nodi 27. Mense Augus ann. 76O. D. A- LovsIus TAMΡ Abbas Olivetanus , Promovendorum ad Episcopatum Examinator, in Collegio Urbano de Propaganda Fide Studiorum Praefellus.

10쪽

Arithmetica, Algebra. CApu I. praecipuis utri AEue Arit

6 meticae operationibus generatim conbsideratisi. ag ICAP. II De uatuor primis Arithmeticaeperationibus in numeris intoeris. PROBL L umeros integros a ere , iis in unam summam coligere. PROBL. H. Numeros integro subtrahere. PROBL. III. Numeros inteaeros multiplica

re. II

PROBL. I. uantitates litteratis addere i PROBL. IL Quantitates Ditterales subtrai C

PROBL. III. Quantitates litterales multipliAFROBL. V. Quantitate ιΙtterare diυια CAp. V. De iisdem operationibus in num ris fractis. a CAP. . De radicum extractione. 4'CAP. I De Proportionibus. Det APP. De quartonidius.

PRO EM. De definitione , divisone Geome .