Urkundenbuch des Augustiner Chorherren-Stiftes Neustift in Tirol

501쪽

id semper suisse moris ac tenuisse pro laudabili consuetudine set eoiam ex desectu notariorum, quorum hiis in partibus hueus quo non fuit nee adhuc est progeneia copiosa, videlicet cum aliqua parochialis ecclesia, Monasterio prelibato anneXa ue incorporata OX morte alicujus sanonici regularis Monusterii predicti vel vocaciona sui propositi carebat personali Rectore, quia tunc propositus, decanus totumque Capitulum predictum bona deliberaciono prehabita ac consilio maturo unum virum religio- Sum ydoneum, providum ae ei reumspectum, qui huic parochie et plebi sanis prodesset, preesset ac curam animarum Sibi commissarum fideliter regeret, capitularitor olegerunt, eundem Solemnitor Episcopo diocesano ae ordinario loci presentarunt, qui ordinarius eundona Canonicum in vicarium perpetuum, capitulariter electum, jussit cum juris plenitudine per suum prelatum, decanum vel aliquem eousintrom presentari ot investiri tempore congruo ad hoc debito ot consueto scilicet populo in tali ecclesia ad divina congregato. Que omnia et singula predicta propter causam prodictam videlicet desectum notariorum, vicinitatem loci et ex eorum antiqua consuetudine per eos aut uliquem eorum juxta sermum predictam diligenter sunt adimpleta. Super quibus omnibus et singulis predicti, prepositus et Conventus, supplicarunt inihi notario publico infra seripto, ut hanc recognicionem in publicam formam scribendo rodigerem. Ego Veronesurius subseriptus hane requisicionem intelligens soro justam ac racioni congruam hune actum capitularum et recognicionem in hoc publicum instrumonium rodogi. In quorum Omnium et Aingulorum premissorum fidem hoc presens publicum instrumcntum appendentibus Sigillis tam prepositi gurim Concentus ne signo notariatus mei est munitum. Acta sunt hoc anno, Indictione, pontificatu, loco, die et hora, quibus supra, presentibus fratribus capitulariter congregati S. Et ego morius Hert, clericus Di singonsis diocesis, publicus importali auctoritate notarius, quia prodictis, recognicioni, consessioni omnibusquo aliis et singulis promissis, dum sicut promittitur, agerentur ot fioront, unaeum prodietis dominis capitularitor con- grogatis intersui oliquo sic seri vidi ot audivi, ideo de mandato pronominatorum dominorum hoc presens publicum instrumentum exinde Diuili oti by Cooste

502쪽

conseci, publicavi et in hane publicana sommum scribendo redegi signoque et nomine, meis solitis et consuetis, signavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum. Registrat. vet. tom. ΙΙ. sol.

DCCXIX.

Anno 1423. - era re priouis domini Iohannis Iordan ot Dorothe .imini . famule ejus, in prehendarios Monasterii noueeellensis.

503쪽

DCCXX.

Anno 1424. - Litera, in qua dominus Johannea Jordan et Dorothea, famula ejus, obligaverunt Monarieris novecelleugi omnia residuata post

mortem ipsorum.

504쪽

Muse und nachkomen dison bries, versigeli mit mei nos egenanten Iohanas Iordan uigen anhangendon Insiget. - Des sindi ge

Anno 1425. - Aeta domini minniri, eo mitia de Goristia, et paro-ehialium εeelestiarum in Chyena et Iamih eae uva intendenesum impugnare incorporariones dictarum Gelasiarum ipsti Monasterio novecellensti factas, et ipsum Monasterium dictus incorporaciones parte ea altera defenden8.

In nomine domini Amen. Pridem sanetissimo in Christo patri ot domino, domino Martino, disina providenrici pape quinto

eXposito seu supplicato, prout et quemadmodum in quadam expost ionis sive supplicacionis cedula plenius continetur et habetur, cujus tenor sequitur talis: Beatissime pateri alias exposito Sanctitati vestre pro parte devotorum Virorum, nobilis viri, domini minrici, comitis Goricia, et universorum parochi auorum paroelialium ecclesiarum sancti Laurenesi ad sanctum Laurenesum ac sancti Petri in C ens, alias in Phalaen, nec non sanete Trinitatis in Essiuh,hrixinensis et saltEburgensis dyocesis, quod, licet dicte ecclesie parochiales ab Olim a sua primeva landaei One per veros et proprios Rectores, clori eos secuturos laudabiliter regi et gubernari consueVissent, tamen postmoduin vigente dampnabili schismate, nunc dei clemeneia sedato, dominus decanus, magister fabrice, et Capitulum ecclesie brisinensis ecclesiam sancti Laurentii nec non prepositus et conventus Mouasterii Novecelle, ordinis sancti Augustini, dicte brixinensis dyo sis, sancti Petri et sancte Trinitatis Mesesias parochiales predietas, asserentes, eas sibi per quondam Bonifarium Nonum, in summa obedieneia nuneupatum, in Orporatas, ipso comite, sub cujus temporali dominio dicto parochiales ecclesie existunt et qui eorum advocatus existi tunc iuvenili etate constituto, protextu hujusmodi incorporacionis sibi usurparunt et adhuc, ut dicitur, usurpant in comitis et sueudvocacie ac paroeli ianorum prodictorum projudicium, displiconesum et vituperium et non modicum detrimentum ecclesiarum

505쪽

predictarum, cum aut nulla urgens necessitas aut legitima et racionabilis causa subsistat, propter quam parochialos ecclesie predicte propriis Metoribus destitui et carero debeant sintque eciam hujusmodi protonse incorporaciones, quatenus dB Eis mu-stiterit, et causis injustis ficto; propterea pro parte comitis et parochianorum predictorum humiliter fuit supplicatum, ut occlesias predictas ad statum pristinum redueero ac pretensas incorporaciones revocare, eassare et annullare dignaremini genero8e.

Deindequo Sanctitas vestra, de premissis noticiam non habens, venerabili viro, domino Casparo Plazoler, decuno sancti Cundidi inticensi, brixi uensis hocesis, ejus proprio nomine BXPresso, commisit et mandavit, quatenus, vocatis dictis decriuo, capitulo ac preposito et conventu et aliis, quorum interest, do premississo informaret et si per informacionem hujusmodi quascunque incorporaciones de prodietis ecclesiis sub qualicunque verborum serina, exemplis vel injustis causis fietas esse resporiret, easdem

incorporaciones auctoritate apostoli ea rovoearet, cassuret et annullaret ipsaε quo ecclesias et quamlibet earum ad statum pristinum reduceret et restituorset ot alia faceret, prout in eisdem literis desuper consectis plonius continetur. Qui quidem dominus decanus, coinmissarius, licet juxta hujusmodi mandatum apostolicum velut obodiens filius in hujusmodi negocio voluit procedere, prout processit, ipsisque, decurio, magistro fabrice, ne

capitulo ecclesia brisinensis ae preposito et conventu novecelleus prodictis, et aliis, sua interesse putantibus, vocatis voeandis habitisque informacionibus do protonsis incorporacionibus diotarum ccclesiarum summarie procedens easdem pretensas incorporaciones revocavit, cassavit et annullavit, prout in processu, desuper consecto, plenius continetur, cujus tenorem hic placet habere pro expresso, Verum pater sanctet antequam dictus dominus decanus, commissarius, ad effectualem execucionem hujusmodi mandati apostolici proesssisset, fuit, ut ex adverso Pretouditur, pro parto dictorum, decani et erepituli Mirinensis ecclesie ac prepositi et conventus Monosterii Noneeelia Sanctitati vostro eXpositum, quomodo dictus decanus in licensis esset sub dominio prefati domini comitis et sic in hoc negocio crederetur Suspectus, ideo pro parte eorundem fuit supplicatum, quatenus SanctitasVΘStra musam et causas, quam ut quas idem Getinua, magister subrice, ut capitulum ecclesia bri uensia ne prepositus et conventus

506쪽

Monasterii Novecelle moverent et movere vellent contra dominum comitem soricie et parochianos predictos premissorum OeeR-siona committersi alicui ex auditoribus in curia cum poteState, eosdem, dominum comitem et parochianos, citandi eisdemquo et prefato commissario sub pena eXcommunicacionis inhibendi, que tune domino Bartholomeo suischardi, uestri sacri pallacii apostolici causarum auditori, fuit, ut dicitur, commissa. Sed quia, beatissime pater, prefatus dominus decanus inticensis, commissarius, lite in hujusmodi, causa forsan non conteStatu, et ullas Summarie et simpliciter et post inhibicionem, ut eX adverso pretenditur, sibi factam, processerit, idem dominus Bartholomeus, auditor, hujusmodi processum per pretatum dominum decanum, commissarium, et paroeliianos predietarum eccleSiarum conjunctim si divisim in expensis, tam in pariibus quam coram eo factis, condempnavit, a qua pena Seu Summa pro parte eorundem parochianorum ad sedem apostolicam extitit appellatum, licet causa appellacionis nondum sit alteri judici commissa. Cum autem, pater Sunete, non ereditur, intenetonis Vestre fuisse, mandatum apostolicum hujusmodi dicto domino decano inticensi ad instaneiam prefatorum, domini comitis et parochianorum, sub bulla cum gravibus expensis et laboribus directum, per simplicem et nudum commissionem, in qua aliud essencialiter pro suspicione non alligabatur, quam quod ipse dominus decantis inticensis sub dominio pretati domini comitis, ut ex adverso asseritur, sit constitutus, ita faciliter Voluisse revoeare nec eciam ipsius domini decani inticensis processu ex alio creditur per dictum dominum Bartholomeuni annullatus, quum Solum sorsaneX eo, quod dictus dominus decanus, commissarius, lite in hujusmodi, causa non contegrita, et alias forsan nimis summarie, ut dicitur, processerit, nichilominus tamen secundum saeti veritatem vocatis primitus, qui fuerint vocandi, ad hujusmodi preten-Sarum incorporaetonuin revoeaeionem processit, quare pro Parte dictorum, domini comitis et universomim parochian unu ecclesiarum prodictarum ad podos Sanctitatis vostre humiliter recurritur et devote supplicatur, quatenus ad parcendum laboribus et eXpensis et ad evitandum circuitum in hujusmodi causa alteri ex reversendissimis in Christo patribus Sanete romane ecclosio cardinalibus committoro dignemini et mandare, ut ipsis dominis, decano, misistro fabrice et capitulo ecclesie brisinensis ne prepositi et conventui Novecelle, brixinensis dyocesis, predictis,

507쪽

et aliis, communiter vel divisirn sua interesse putantibus, certum, competentem terminum peremptorium statuat et prefigat, infra quem idem decanus, magister fabrice, et capitulum ac Prepositus et conventus predicti, pretensas incorporaciones, Si quas habeant, coram dicto domino commissario eXhibeant ae eausas racionabiles, ex quibus easdem Ecelestag eis forsitan incorporatas pretenderint, allegare et probare debeant cum effectu, alioquin lapso dicto termino ipse judeae seu commissarius hujusmodi processum dicti domini decani inficensis, revocacionem

pretensurum in Orporaelonum in Se continentem, ratum et gratum habeat eundemquo de speciali mandato Sanctitatis vestre

ex certa sacra auctoritate apostolica confirmet et roboret, omnes

defectus, si qui forsan intervenerint, supplendo, stilo pallacii, constitvcionibus apostolicis ac dicta pretensa domini Bartholomet Guischardi, auditoris, prejudicacione, cujus tenorem hic placeat

habere sufficienter pro expresso, non obstantibus. Idem dominus

noster papa, hujusmodi exposicionis sive supplicacionis codula ad plenum intellecta, boue memorie quondam reverendissimo in Christo patri et domino, domino Petro, sancte Marte sacrosancteromaue ecclesie dyacono cardinali Veneriarum, juniori communiter dicto, judici commissario, Vive Vocis oraculo commisit et mandaVit, quatenus causam et causas hujusmodi audiroi et decidoret set fino debito terminarot cum omnibus et singulis suis emergentibus, incidentibus, dependentibus et connexis ne alia omnia faceret, prout in dicta exposicionis sive supplicacionis cedula plenius continetur et habetur. Cujus quidem commissionis vigore dictus dominus Petrus, cardinalis, iudeae et commissarius, in causa et causis hujusmodi ae inter partes predictas rite et legitime procedens, cognitis per eum hujusmodi cause meritis ac aliis servatis servandis, ad suam in hujusmodi causa proferendam diffinitivam sentenciam procedendum duXit et procossit eamque in scriptis tulit et promulgavit in modum subsequentem: Christi nomine invocato, pro tribunali sedentes et solum deum pre oculis habentes, hae nostra diffinitiva sentencia, quam ferimus in hiis scriptis, prejudicremus, decernimus et

declaramus, opposieiones, molestacione8, perturbaeiones, inquietaeiones et impedimenta prosatis dominis, preposito et conventui Monasterii Novecelle, ordinis sancti Augustini, extra muros eiVitatis brixi nonsis, super sancti Pet i in Cisens, alias in malam ac sancto Trinitatis in Esstah, brixinsensis et saligburgensis

508쪽

dyocosis parochialibus occlesiis prodictis et earum occasione pordictos, dominum mina ictum, comitem Goricia, et parochian earundem ecclesiarum prestita, fui Ase et osso temeraria, illicita,

iniqua et injusta ae de facto prosumpta dictisque, domino Ibinrico, comiti, et par hiauis conjunctim et divisim tu, do et

super Opposiet Onibus, inolestaeionibus, perturbacionibus, inquie- tacionibus, et impedimontis ae parochialibus ecclesiis in C ens, alias in Phalaen, et Essink, prodictis, perpetuum Silencium imponendum foro ot imponimus prescriptosque dominos, prepositum et convenitum Monasteria Moecelle ab impetici ono die- torum, domini Heiuries, comitis, et parochi ortim absolvondos foro et absolvimus, ipsosque, dominum minric ψ, comitem et parochianos in expensis, in hujusmodi causa coram nobis legitimo lactis, condempnandos soro et condempnamus, quRrum expensarum in cionem nobis in posterum reservamus. A qua

quidem diffinitiva sentencia fuit pro parie dictorum, domini

minrici, eomitis Goricia, et universorum parochinnorum Parochialium ecclesiarum, sancti Petri in C eris, alias in Phalaen, et sancte Trinitatis in E inest, principalium in supradicta eXpOsicionis sive supplicacionis codula principalitor descriptarum, ad

sanctam sedem apostolicam et dictum dominum vostrum prepam appellatum. Idem timo dominita noster papa causam et CausRS appellacionis hujusmodi nobis Mynaido, miseracione divina sancti Viti in meseello sacro sancte romane ecclesie dyacono cardinali, de Wranschariis communiter Dominato, commisit audiendam, cognoscendam ut fino dubito terminandam cum omnibus et singulis suis semergentibus, incidentibus, dependentibus et connexis. Hujusmodi siquidem commissionis vigore nos in cauin et EuvSis

hujusmodi ac inter partes predictas rite Et legitime procedentes ad providi viri, magistri Fridemici Sasse in curia romana et

dictorum dominorum, prepositi et conventus Monasterii Novecelle, principalium in supradicto exposicionis sive supplicaui Onis cedula principaliter descriptorum, procuratoris ingrunciam providum virum, mogistrum Ioannem Arist in eadem Euria, prefatorum, domini minricii, comitis soricia et parochianorum pαrochialium Mesestarum, sancti Petri in Cisens, alias in Phalae , at sanete Trinitatis in Essis , ex adverso principalium, procuratorem, prout de ipsorum hinc indo procuratorum procuraeionum

mandatis in actis causo hujusmodi extitit editum, ad dicendumst opponendum, quidquid verbo vel in scriptis dicere volDiqit goo by Cooste

509쪽

opponere vellet contra dictam, nobis laetam commissionem, per cortum domini nostri pape cursorum citari mandavimus et fecimus ad certum peremptorium terminum competentem. In quo inparuit judicio coram nobis magister Iomnes Erist, pro rator predictus nomine, quo supra, pro ratorio, et in nos tamquam in judicem sibi partique sue competentem et in nostram jurisdiecionem expresse consensit. Nos magistris, Friderico Sasse instanti et petenti Iohanni Erist ex adverso, procuratoribus predictis, nominibus, quibus supra, procuratoriis presentibus et audientibus ad dandum et recipiendum, darique et recipi ad videndum libellum seu summariam in hae causa peticionem. certum peremptorium terminum prefiximus, hinc inde congruentem. Quo termino adveniente et in eo comparonto in judicio coram nobis mogistro Sasse, procuratore predicto nomine, quo supra, pr0curatorio, magistri Iohannis Erist, ex advorso procuratoris non comparentis contumaciam accusante ipsumque contumacie reputari postulante et in ejus contumaciam quendam libellum suu poticionem summariam facto et in scriptis offerente, Nos dictum Iohannem Erist, ex adverso procuratorem, non comparentem, reputavimus merito, justicia id dictanto, contumacem in ipsiusque contumaciam ad magistri Fridei ita Sasse instanciam dicto magistro Iohanni Erist, ex adverso procuratori ibidona supervenienti, ad respondendum oblato libello ac supereo litem contestandum ot contestari Vidondum, nec non jurandum ot deliborandum jurari tuo et deliberari videndum do calumpnia vitanda et veritate dicenda cum omnibus ot singulis suis capitulis, tu et sub calumpnio juramento contentis, certum peremptorium terminum prefiximus condeeentem, in quo comparens in judicio coram nobis magister Friderieus Sasse, procurator predictus, nomine, quo supra, procuratorio, magistri

Iohannis Erist, ex adverso proeuratoris, contumaciam neeusavit ipsumque eontumacem ropulari per nos instanter postulavit. Nos vero eX tune magistrum Iohannem Erist, eri adver30 procuratorem non comparentem, reputavimus Contumacem, suadento

absoneta aliorum in hujusmodi causa pro parte dictorum, domini minrici, comitis Goricia, et parochisuorum, eX ndVereo principalium constitutorum et substitutorum proeuratorum nee non resutaeione oneris in hujusmodi causa per nonnullos testos,

fido dignos, coram nobis productos, receptos et ad jusjurandum admissos legitimo. Ex post vero edoctus dictus dominus noster D iii od by Corale

510쪽

Prepti quandam aliam eommissionis seu supplicacionis cedulam nobis per certum suum cureorem presentari sucit, quam Cum ea, qua decuit, revereneia suscepimus, hujusmodi sub tonore: Beatissime pateri licol alias bone memorie dominus cardinialis Venectarum, junior tunc sic na ncupatus vulgariter, in quadam causa, que tunc coram eo vertebatur inter nobilem virum, minricum, comitem soricie, ae parochianos parochialium ecelesiarum in Phalaeu, alias in C ens, et fauete Trinitatis in Essiste, saligburgensis et brixinenais dyoeesis, oX una, et venerabiles et religiosoa viros, domi uos prepositum et conventum Monasterii novecellensis, brixinensis hocesis, de et super revocaciono fou dissoluetoue unionis dictarum ecclesiarum, mense conventuali disti Monasterii ante plurimos annos faete, unam sontonetam diffinitivam absolucionis pro Preposito et conventu contra partem adversam predictam protulisset, Parte adversa in expensis condempnata, suissetque pro parte dictorum, Comitis et parochianorum, a dicta sentencia ad sanctam sedem apostolicam appellatum, causa hujusmodi appellacionis commissa extitit reverendissimo patri, domino cardinali de Branachariis, et coram eo ad nonnullos actus processit, licet, Beatissimo pateri dubium sorto osset, an in hujusmodi causa appellacionis litis contosta-cio suorit vol sit nocessaria vel an Obmissio contestacionis litis roddoret processum hujusmodi ruinosum. Ad hoc igitur dubium submovendum supplicatur Sanctituti vestre pro parte prepositi et conventu8 predictorum, quatenus prefato domino cordinali de Dranscharsis committere dignemini et mandare, quatenus in causa hujusmodi summario, simplicitor et de plano sine strepitu et figura judicii procedat ad informacionem vel confirmacionem sontencio prius late vel alias, ac si lis in eadem causa foret legitime contestata, constituetonibus apostolicis et aliis sorte contrariis non obstantibus quibus unque, maxime attento, quod adversarii sint actores et ad respondendum libello et litem contestandum jam pluries sint citati. In fine vero dicte commissionis seu supplicuetonis cedule scripta erant de alterius manus litora, superiori litere ipsius cedulo ponitus et omnino dissimili et diversa, hoc verba, vi dolicet, de mandato domini nostri pape audiat idem reverendissimus pater, dominus cardinatis ot procedat summario. Cujus quidem commissionis vigore nos in

causa hujusmodi et inter partes predictas rito et legitime procedentes ad providi viri, magistri Johannis Helitas in romana Diqiti do by Gorale