L. Andr. Resendii ... De antiquitatibus Lusitaniae, caeteraque historica, quae extant, opera

21쪽

ni COLONIA IACENSI IS E in hoc , quod est in gradibus summi templi.

PAX IVL. Q. PETRON.

Ibi quoque cippus integer est , Aurelio Commodo dicatus , in quo non solum Pacis Julia nomen est , verum etiam Coloniae Isita habet:

L. AELIO AURELIO COMMODO IMP. CAES. AELI HADRIANI ANTONINI AVG. II. P. P. FILIO

Q. PETRONIO MATERNO C. IVLIO IULIANO II VIR.

Facit ad eam quoque rem annalium libellus ille, quem tibi aliquoties O tendi, sino dubio ante annos Ercentum scriptu , in qUI haec ad verbum laguntur. era u. . pridie Calend. Decembris in nocte ianctitandreae, ci-Cilas Pacari id dis, Hegiari ab hominibus Regis critigalis Domini mons , idelicet Fernunda G, DI quibusdam aliis plebiseis miliis

22쪽

i L. ANDR RES ENDUmilitibus , noctu inet ad fur in Efer c t-tur, dia Chri sonis possidetur. Juvat non mediocriter nostram hanc rationcm Rases Mari-TUS , qui Marrochiorum tyran Imperatori VOCato , Hinc oppressa Punicis ar: is Hispania , Cordubae regnanti, dia Ebustam urbibus Hispaniae librum composuit. Cujus libri a me in scho si is in Vincontium nostriani mentiores faeta. Is Rassis quum doeteae lo-qUittar, terminus, inquit, Dexen is ultera psi te meri ens Iermino ungitur, aletem S allabitano Terminus quem barbarias isto Rases dicit, non agri , territoriis c intulligendus est,

sed jurisdictionis. Nam in iis reis juridico conventus divisa esset Lusitania, ne Vilensem vacensem in collubilanum, colli gitur Bec comentum v I Pacensem , Eexam Pacensem Urbem Et quoniam Genesius argumentum etiam sumit ex Opravatione nominis Pocis ligus, illa Qxaugus . oc adaxos , imitabor .ego illum , reddam

ille rationetna corrupti nominis . cuiae deterrebor , si a res parum inlustrern faciat orationcm modo C de Ua agi ita non parum adferat lucis. Invenit oris vitio Mauri nonnullas no tras litcra nequa triam TCSl Pro

23쪽

nt COLONIA IACENSI IS nunciant, sed ea vel in mutuo inter se cognatas , ut Hispani quoque solent , vel in sibi familiare is commutant. Est illis liter X in , quam pingui admodum , vatio sono ita proferunt, ii strictorem serventis sartaginis pretecipue tibi inter frigondum salsum sui d-piam injicias , referre videantur. Ea litorano trum S. fere reddunt. Heinc invius inpolis abiit in inii, Sucro in carri .estibis in alibam , ueni a , sive uenti c. t est apud Livium in enlixam , nonrixum. Illa quoque litera nostrum C sequetia tibia e ,

volci solent, Urre , Ut Proseri ci ricta a i , pronuntient , sicut etiam ex hac contagione

vidi ribstrorum nonnullos , qui lenem illam doctisrum Italorum prolationem Perperam aemulati , pro Cicerone X eronem dicerent .pro seci, exi. Redearmis ad Poenos Literam . plerum liae tranSserunt in Cognatam illi . Et ne diutius in his moremur de industriari quum haec scriberem , Poeniam adolescentem jussi Lusitanam hanc orationem

ope. Hanc ille ita reddidit. Xenis , fer et inem Vox merxee. Et pro I er miser , dic Obat Ba Arra aeter Tandem quo casuriem sit

24쪽

ro L. ANDR RES ENDIT

tantum ineptiarum , adverte. Pacensem rei bem solebant antiqui, nunc addito cognomine Pacem Iulium dicere nunc remoto PG-cem tantum , siaut Draciarum ligus iam , et tantum Ariacaram, Emeritum Iugus iam , vel tantum Emeritam. Mauri itaque pro Pace, mutatis literis, axe dixerunt , inde vocali- bus transpositis Dexa Jam dudum arbitror, ex insidiis auscultas , ut meum intercipias sermonem , destruaSque loc totum , quod molitus sum in dicas controversiam de Pace 'lia non esse, quam Genesius Lusitaniam Urbem esse non neget, ea de Colonia Augusta Pacensi Anae fluvio adposita , quae licet, Baeticae parte sita sit, adscripta tametacssct Lusitaniae , quemadmodum, coloniae Metallinensis De Pace Augusta statim Fingam a tamen interim esse adis Eam Sed quia in , Strabone excepto e qui tulitaniae Australe latus amne Tago determinat , reliqui omnes , qui Geographica scripsere , tramque provinciam Ana fluvio discerni tradiderint , neque Urbem ex Cisananis aliquam in Transana nam proVinCiam , AUt Ontra in illam ex his contributam Eminerit ,

unde id probat Genesius o Metallinensi, lonia

25쪽

Di COLONIA IACENSI I lonia , quae in eadem Anae ripa sita est, quae ad Baeticam spectat, intamen inter quinque

Lusitaniae colonias numeratur Non, Conjectura igitur adauguratUr , non a item valida quapiam ratione coarguit. Sed hanc ego conjec curam Don tam levissimam, quam vanissimarii esse jam ostendero. Adii ante aliquot annos Eleberrimum illud, religiosissimumque tota Hispania Virginis De Matris ad quos Lupias delubrum. Unde voti S,NUM susceperam rite persolutis , quum redirem, vestigandae antiquitatis causa Metallinense oppidum deveni Sumptisque indidem qui

Commonstrarent , UUm cernerem situm esse oppidum ex parte Baeticae , magnopere admirabar , haesitabam qiae esset ne ea Metallinensis olim colonia. Inde conscensa arce subjectum agrum circunspiciens , adverti longo

limite dupressum locum in speciem sicci alvei , ad australe ipsius oppidi latus. Super

qua re rogati commonstratoreS, responderunt, ubi paulum excrevisset amni , redundantia

illac etiam meare. E vestigio subiit animum fillud Horatii nostri Cursum mutaDi iniquum frugibus amnis ,

Dcctus iter melius.

26쪽

t L. ANDR RES ENDII Idque cum apud me pro non ambguo

iam esset, non audcbam tamen adseverare donec e re nata sententiam eam corroboravi.

Ex eodem enim latere a medio arcis colle ad imam planiciem , brachium duplici muro , ac opere fornicato, ductum olim, nunc

ruderibus pariae obrutum invenis per quod qui in arceressent tecti, Invisa aquaien iur Manifestum indicium ira parte fluxionoperenni antiquitus ivisse fluvium , oppidom-que ipsum revera in provincia fuisse Lusitania , quod nunc mutatione fluentis Baetica: parva quaedam est adcessio. Videsne jam non

tantum labasse , verum corruisse etiam Genesii rationem subruto firmamento , quod tanquam validissimum ad approbationem ille adsumpserat, Badioetam attributam Lusitaniae , quemadmodum metallinens in coloniam i Pacem jam Augustam adgrediamur, apud quem auctorem , quave in terra sita suerit , consideremus. Pacis ligusti nomen apud unum Strabonem in quidem corrupte legitur, quujus Verba, Ut vulgo in latinam

linguam conversa circUmferuntur, adponam.

Ita enim de Tartesso. Verum regionas felicitate, mansuetudine , simul murbanita

27쪽

Di COLONIA IACENSI. Ty, te , adcedit proxime ad Turdetanos, , Gallo propter vicinitatem, cognationem, que , Ut testi est Polybius Caeterum illis, minor Ut pliarimum enim vicatim habi, tant, invivunt. Nam Turdetani, praeser, tim , qui circa Baetim loca tenent in Ro- , mano penitUS ritia tranSformati sunt, nec, propriae memoriam lingias servant am- , plius , plurimique latini facti, secum ad , Cola adcepere Romanos. Itaque parum, abest, quin niVersi Romani sint. Et nunc, habitator Urbes in in Gallia Pegaugustata, inalia in Turdulis Augusta meritari H in Celtiberis Caesare Augusta, inaliae Coo, lonis quaedam , permutatos dictarum ci- , Vitatum ritia dcmonstrant , , ei juvemus Oti US, Uaria reprehendamu interpretes, qui tanquam aliud agentes, ita Celticos, qui Anam accolunt , Gallos eorum Regionem Galliam adpellant, quasi non de His pania , sed de Gallia ipsa Strabo ea scribens loqueretur. Et quod maioris videtur esse negligeritis Strabo ita scripsit: ct b, ci

B a licis

28쪽

dUm magi arbitror, παεαs ye, id est Et nunc coci Uin , IDe coadunestae ex pluribus ciυi ales id enim significat graeca dictio crura κισμέναι γ in celticis quidem Pax Augusti. Nec excusari poterit interpres , quod supra

mo πλίον. Id est . tqui nos sese in Austrum conoertit, inferiami Gm regionem illam diserminans , quam calli Giori ex parte possidens. Nam sine dubio legendum essetasAmisio P, id est Celticita non, Aetc. id est Galli, adparet ex iis , quae de Attabris circa Nerium incolentibus, paulo post scribit: aciem: cp; ANu-

est, Circi mhabitant eam Cellici confianguinei, aut si ad verbum vertendum est , corasset ei eorum , qui donum sunt. Dirum audis Celticos ad Nerium eorum esse consangUineo , qui ad Anam sunt, nonne clarum est in hos, killos Celticos vocari, non GalloS, aut Celtas , tametsi, Celtici Gallica gens sit , ina Celtis profecta Scio Gallos omne is , id quod etiam Strabo libro quarto scriptum re

29쪽

D COLONIA TACENSI. Iliquit, sive propter Celtarum Claritatem , sive propter Massiliensem usum coepisse a Graecis vocari Celtas , vel potius Cellos , qua formina multum usus est Polybius in nonnunquam Strabo , quanquam Celtae tertia tantum sit Galliae pars , Caesariri, reliquis latinis scriptoribus , Ipsi me Straboni Sed

tamen conferendis ambobus , quae citavi locis , potuisset interpres admoneri. Quod non carpendi , sed rei ostentandae causa dictum sit. Vera igitur, a germana verborum trabonis interpretatio erat : In Cellicis quident Pax sugu ia. Aiebat ergo Strabo Tartessos mansuetudine in civili vivendi ratione ad-- cedere proxime ad Turdetanos , hoc est , ad vero Baeticos,in ad Celticos Anae adcola , quos supra ex Ptolemaeo Lusitaniae esse populos est ostensum , ad illos propter vicinitatem , ad hos propter cognationem , quin inpropter vicinitatem. Neque enim multum

inter se distant, sed inter Celticos,&Tartes sios soli Turdetani Baetici interjecti , mediique sunt. Et quidem vitae humanioris caUsam iis populis fuisse Romanorum consiletudinem , a quibus,, linguam in more , di civilem vivendi in urbibus rationem , ac

30쪽

a L. ANDR REGENDII modum adcepissent ob eam quoque causam spreta pristina vicorum habitatione , urbe is jam frequenteis coli , in Celticis quidem Pacem Augustam in Turdulis vero Emeritam Augustam , hin Celtiberis Augustam Caesa

ream. Hos autem , quos diximus , Celticos etiam Straboni esse , liquet ex ipsius verbi , quae antea retulimus Nam ubi tontinentem ad sacrum Promontorium inter Anam , Tagumque describit uex , et eo: po Tov

G i' , id est , Itqui nos sese in ustrum

csI. Tertit, Infertimniam gionem ilhm sermAnans , Ηοm Celtae vel ut ego legendum puto obici maiori ex parte possident , J Lusi- fanorum nonnulli ex ulteriori Tagi Regione in coloniam traducti a Romanis. Audis hei Lusitanos deductos in coloniam a Romanis ad Celtas, sive potius ad Celticos, illei audisti in iisdem Celticis esse Pacem Augustam . Obscurum ne etiam est coloniam hanc Pacem Augustam csse Quod si colonia Pax Augusta in Celticis est , Celtici vero Lusitani e populi , utique .Pax Augusta Lusita-